You are here

Παραθυράκι μεγάλων αναπτύξεων τα αγροκτήματα

29/11/2022 14:44

Ανησυχία ότι η πρόταση νόμου του προέδρου του ΔΗΣΥ, Αβέρωφ Νεοφύτου, για θέσπιση νομοθεσίας που θα ρυθμίζει την ίδρυση και λειτουργία επισκέψιμων αγροκτημάτων, θα αποτελέσει παραθυράκι για μεγάλης κλίμακας αναπτύξεις εστίασης και αναψυχής σε γεωργικές ζώνες πλησίον αστικών κέντρων ή τουριστικών περιοχών, εκφράζει το ΕΤΕΚ.

Με επιστολή στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού, η οποία έχει ενώπιον της για συζήτηση το σχετικό νόμο, ο πρόεδρος του ΕΤΕΚ Κωνσταντίνος Κωνσταντή, κρούει το καμπανάκι του κινδύνου να μην εξυπηρετήσει το σκοπό του, που είναι η εστίαση στην αγροτική ανάπτυξη και στις ήπιες μορφές τουρισμού.

Όπως τονίζει, «ο καθορισμός των πολεοδομικών ζωνών, αλλά και ρυθμίσεις μέσω των κανονισμών του νόμου, μπορούν να αποτρέψουν αυτόν τον κίνδυνο».

Προσθέτει ότι είναι θετικό ότι προβλέπεται ο καθορισμός ειδικών πολεοδομικών ζωνών στις οποίες να επιτρέπονται τα επισκέψιμα αγροκτήματα, σημειώνοντας ότι το ΕΤΕΚ έχει επεξεργαστεί πολύ συγκεκριμένες προτάσεις για τα κριτήρια καθορισμού τέτοιων ζωνών σε ειδική έκθεση που ετοίμασε.

Ο κ. Κωνσταντή, υπογραμμίζει πως είναι σημαντικό να καθοριστεί ο τρόπος με τον οποίο θα γίνεται αποδεκτό ότι ένα αγρόκτημα ασχολείται κυρίως με την αγροτική δραστηριότητα και εισηγείται όπως περιληφθεί πρόνοια στο νόμο ή τους κανονισμούς στη βάση μέγιστου ποσοστού του εμβαδού χρήσης, αλλά και μέγιστου ποσοστού στον κύκλο εργασιών, ώστε να αποτρέπεται η εικονική ή ανενεργή αγροτική δραστηριότητα.

Ακόμα εισηγείται ότι ο νόμος δεν θα πρέπει να τεθεί σε ισχύ αν δεν εκδοθούν κανονισμοί, διότι υπάρχει σοβαρός κίνδυνος εκμετάλλευσης και αλλοίωσης του σκοπού του ίδιου του νόμου.

Προσθέτει πως η χρήση της εστίασης είναι εκείνη για την οποία υπάρχει σοβαρός κίνδυνος διόγκωσης και εκμετάλλευσης της νομοθεσίας, όχι για τους σκοπούς του εμπλουτισμού του τουριστικού προϊόντος, αλλά για την υπέρμετρη κερδοσκοπία των χρήσεων εστίασης και αναψυχής, πράγμα που θα είναι ο κανόνας σε αγροκτήματα που βρίσκονται κοντά σε αστικά κέντρα ή τουριστικές περιοχές.

Προτάσεις ΕΤΕΚ

Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της ειδικής έκθεσης που ετοίμασε το ΕΤΕΚ, η χωροθέτηση και το κανονιστικό πλαίσιο της φιλοξενίας στην ύπαιθρο είναι ένα πολύ ευαίσθητο αλλά σημαντικό θέμα.

Σημειώνεται ότι πρέπει να προωθηθεί η αναζωογόνηση και ανάπτυξη των χωριών προς τη σωστή κατεύθυνση και με όρους αειφορίας με ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων στο τοπίο και το χαρακτήρα των οικισμών.

Αναφέρεται ότι οι ρυθμίσεις για τα επισκέψιμα αγροκτήματα τα οποία προωθούνται τώρα θα πρέπει να είναι προπομπός μιας ευρύτερης πολιτικής και αρχών που θα πρέπει να ακολουθηθούν.

Εξηγεί ότι το ΕΤΕΚ δεν έχει εντοπίσει στοιχεία και δεν έχει πεισθεί κατά πόσο αυτή η πρωτοβουλία για τα επισκέψιμα αγροκτήματα διαφοροποιεί ή εμπλουτίζει σημαντικά το τουριστικό προϊόν, ενώ προσθέτει ότι θα πρέπει αυτή η άποψη να υποστηριχθεί από το Υφυπουργείο Τουρισμού με σχετικές οικονομικές και άλλες μελέτες.

Προστίθεται ότι υπάρχει επίσης μια μεγάλη ανησυχία «για την εκμετάλλευση τέτοιων προνοιών με κύριο σκοπό την ανάπτυξη κέντρων εστίασης ή διασκέδασης σε ελκυστικές τοποθεσίες και με εύκολη και άνετη στάθμευση εις βάρος του περιβάλλοντος και του τοπίου».

Προτείνεται όπως πριν την εφαρμογή τέτοιων προνοιών, να πεισθούν οι αρχές για την αυστηρότητα και την αποτελεσματικότητα των μηχανισμών ελέγχου και επιβολής της νομιμότητας και των όρων της πολεοδομικής, οικοδομικής και περιβαλλοντικής αδειοδότησης.

Λανθασμένες οι οριζόντιες πολιτικές

Επιπρόσθετα σημειώνεται ότι τα επισκέψιμα αγροκτήματα αλλά και άλλες μονάδες φιλοξενίας, θα πρέπει να χωροθετούνται σε επιλεγμένους οικισμούς και σε περιβαλλοντικά και πολεοδομικά στοιχειοθετημένες ειδικές ζώνες.

«Θεωρούνται λανθασμένες οι όποιες οριζόντιες και γενικές πολιτικές και προτείνεται να καθοριστούν πολύ συγκεκριμένες ζώνες, κατά προτίμηση σε επέκταση των υφιστάμενων ζωνών ανάπτυξης με κύριο γνώμονα την αρτιότητα του περιβάλλοντος και του τοπίου», επεξηγείται περαιτέρω.

Προτείνεται επίσης όπως το ζήτημα της διατήρησης του γεωργικού κυπριακού τοπίου είναι υψηλή προτεραιότητα και πως θα πρέπει να προηγούνται των όποιων δικαιωμάτων ανάπτυξης, αναλυτικές, εξειδικευμένες και τοπικά προσδιορισμένες μελέτες και αξιολογήσεις.

Εμπειρία της τοπικής αγροτικής ζωής

Ακόμα σημειώνεται ότι οι επιλεγμένοι οικισμοί θα πρέπει να έχουν περιορισμένη δυνατότητα και προοπτική ανάπτυξης συμπαγούς μορφής και να μην επωφελούνται από την εγγύτητα σε ακτές ή σε περιοχές εντατικής τουριστικής ανάπτυξης, αλλά και ότι θα πρέπει να εκπονείται σχέδιο ταξιδιού (travel plan) προ της αδειοδότησης και η αδειοδοτούσα αρχή να διασφαλίζει ότι η ανάπτυξη θα ενθαρρύνει ή θα επιβάλλει την πρόσβαση με άλλα μέσα πλην του ιδιωτικού οχήματος και δεν θα μετατρέψει σε εκτεταμένους εποχιακούς χώρους στάθμευσης το οδικό δίκτυο και τα γειτονικά αγροτεμάχια.

Επίσης στις εισηγήσεις του το ΕΤΕΚ, μεταξύ άλλων, αναφέρει ότι οι αναπτύξεις δεν θα περιορίζονται στη φιλοξενία, αλλά πως θα πρέπει να προσφέρουν μια γνήσια εμπειρία της τοπικής αγροτικής και άλλης ζωής. 

Όχι σε αναπτύξεις 16 δωματίων

Εκφράζεται ακόμα, ο φόβος οι 16 κλίνες που προτείνονται στον υπό συζήτηση νόμο, να δημιουργούν μικρό ξενοδοχείο ανταγωνιστικό προς τους ξενώνες και τις εγκαταστάσεις φιλοξενίας που επιτρέπονται σε ζώνες ανάπτυξης, καθώς και πως δεν συνάδουν με δραστηριότητα υποστηρικτική της αγροτικής.

Προτείνεται οι συντελεστές ανάπτυξης να μελετηθούν με μεγάλη προσοχή ώστε ο συνολικός όγκος και επιφάνεια των κατασκευών και διαμορφώσεων, περιλαμβανομένων των βοηθητικών χώρων και των χώρων στάθμευσης να αποτελούν στο σύνολό τους μια πολύ μικρή επιφάνεια, ενταγμένη στο αγροτικό ή φυσικό τοπίο.

Προστίθεται ότι οι αναπτύξεις φιλοξενίας στις τουριστικές ζώνες επωφελούνται από εξαιρέσεις όπως ο μη υπολογισμός της κουζίνας/ εργαστηρίου, η ύπαρξη εκτενών υπογείων κελαριών για την αποθήκευση κρασιού, λαδιού, ελιών ή κέντρου ευεξίας κλπ.

Ειδική αναφορά γίνεται τέλος στην έκθεση του ΕΤΕΚ για τα επισκέψιμα αγροκτήματα, στην αρχιτεκτονική ποιότητα του έργου ότι πρέπει να είναι υψηλή εφόσον θα αποτελεί τη συνέχεια της παραδοσιακής δόμησης και της φύσης της περιοχής.

Επισυνάπτεται η έκθεση του ΕΤΕΚ. 

Της Ελένης Χαραλάμπους