28/09/2020 13:27
Στη γωνιά έβαλαν οι βουλευτές τον υπουργό εσωτερικών Νίκο Νουρή, ο οποίος παρουσιάστηκε στην επιτροπή εσωτερικών για να δώσει απαντήσεις σε σχέση με τα δημοσιεύματα του δικτύου Al Jazeera αναφορικά με το κυπριακό επενδυτικό πρόγραμμα.
Για μια ώρα ο κ. Νουρής δέχθηκε καταιγισμό ερωτημάτων εκ μέρους των βουλευτών, κυρίως της αντιπολίτευσης, οι οποίοι επεσήμαναν παράλληλα, το πλήγμα που επέφεραν στην αξιοπιστία της χώρας, οι κατά καιρούς επιθέσεις που προκάλεσε, όπως υποστήριξαν, ο λανθασμένος τρόπος εφαρμογής του προγράμματος.
Ο γενικός ελεγκτής Οδυσσέας Μιχαηλίδης που συμμετείχε στη συνεδρία, προέβη σε περιγραφή της εξέλιξης του προγράμματος πολιτογραφήσεων από την έναρξη της εφαρμογής του το 2007, κάνοντας αναφορά και στα ευρήματα της έρευνας που διεξήγαγε σε σχέση με πέντε υποθέσεις πολιτογράφησης. Η σχετική έκθεση της ελεγκτικής υπηρεσίας δημοσιεύθηκε την προηγούμενη εβδομάδα.
Κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά στις περιπτώσεις πολιτογράφησης συζύγων, ο κ. Μιχαηλίδης σημείωσε ότι οι αποφάσεις του υπουργικού συμβουλίου δεν φαίνεται να είχαν νομικό έρεισμα.
Στη συνεδρίαση συμμετείχαν εκπρόσωποι της αστυνομίας και της ΜΟΚΑΣ οι οποίοι αναφέρθηκαν στον ρόλο της υπηρεσίας τους σε ότι αφορά τις διαδικασίες πολιτογράφησης.
Ο υπουργός εσωτερικών λαμβάνοντας τον λόγο μετά από τρεις ώρες συνεδρίας, σημείωσε ότι το υπουργείο εσωτερικών μετά τα δημοσιεύματα του Al Jazeera, εντός 72 ωρών ξαναέλεγξε τα ονόματα 117 επενδυτών στα οποία γίνεται αναφορά, υποδεικνύοντας η στρέβλωση που έγινε εκ μέρους του δικτύου.
Ανέφερε ότι «είναι άλλο να λες ότι δόθηκε υπηκοότητα σε κάποιον που δεν έπρεπε και άλλο, ότι ένας αιτητής είχε κατηγορηθεί μεταγενέστερα και σε μια περίπτωση 6 μήνες μετά την πολιτογράφηση».
Επανέλαβε παράλληλα, αυτό που είχε υπογραμμίσει κατά τη δημοσιογραφική διάσκεψη της 26ης Αυγούστου, ότι «στον χρόνο υποβολής των αιτήσεων τους, όλοι οι αιτητές των οποίων τα ονόματα δημοσιεύθηκαν, πληρούσαν τα κριτήρια».
Παραδέχθηκε ωστόσο, ότι σήμερα ενδεχομένως κάποιοι από αυτούς να μην πολιτογραφούνταν, καθώς τα κριτήρια που ισχύουν είναι διαφορετικά.
Ενημερώθηκαν αρχηγοί κομμάτων και ΠτΒ
Σύμφωνα με τον κ. Νουρή, ο ίδιος απέστειλε διαβαθμισμένο απόρρητο έγγραφο προς τον πρόεδρο της βουλής και τους αρχηγούς κομμάτων, στο οποίο κατατίθενται «τα πραγματικά δεδομένα», σε σχέση με τα δημοσιεύματα του Al Jazeera.
Η έκθεση 42 σελίδων, όπως είπε, απαντά σε σχέση με τα όσα υπαινίσσεται το αραβικό δίκτυο και το ποια είναι η εικόνα που είχε ενώπιον του το υπουργείο εσωτερικών κατά τον χρόνο που εξέτασε τις υποθέσεις.
Ο κ. Νουρής ενημέρωσε την επιτροπή εωτερικών ότι στο πλαίσιο των ενεργειών του σε σχέση με τα ευρήματα της επιτροπής Καλογήρου, αναμένεται να προσέλθει στην επόμενη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου με συγκεκριμένες εισηγήσεις. Οι εισηγήσεις, όπως άφησε να νοηθεί θα αφορούν στις 30 υποθέσεις πολιτογράφησης που παρουσιάζουν προβλήματα για τις οποίες η κ. Καλογήρου είχε κάνει λόγο για ανάγκη ανάκλησης διαβατηρίων.
Ο κ. Νουρής απάντησε και σε σχέση με την αναφορά του γενικού ελεγκτή περί επίσπευσης της προώθησης 23 αιτήσεων πολιτογράφησης, επιβεβαιώνοντας ότι δόθηκαν σχετικές οδηγίες. Διαβεβαίωσε ωστόσο, πως σε καμία από τις 23 περιπτώσεις δεν έγινε έκπτωση σε ότι αφορά τις διαδικασίες δέουσας επιμέλειας και ελέγχου τήρησης των οικονομικών κριτηρίων.
Σημείωσε ότι σε 20 από τις 23 υποθέσεις η προώθηση έγινε «γιατί αφορούσαν μεγάλες επενδύσεις που είχαν να κάνουν με το καλώς νοούμενο δημόσιο συμφέρον, όπως εμείς το καταλαβαίνουμε», όπως είπε.
Σε ότι αφορά αιτήσεις ψηλού ρίσκου, για τα οποίες δεν επιτράπηκε στην ελεγκτική περαιτέρω έλεγχος, ο κ. Νουρής ανέφερε ότι οι πλείστες είναι σε εκκρεμότητα, ενώ κάποιες έχουν ήδη απορριφθεί.
Απαντήσεις για πολιτογράφηση μελών οικογένειας επενδυτών
Σχολιάζοντας τα όσα αναφέρονται στην έκθεση της ελεγκτικής υπηρεσίας για τις πολιτογραφήσεις μελών της οικογένειας επενδυτών, ο κ. Νουρής εξέφρασε προβληματισμό για το γεγονός ότι η έκθεση επισημαίνει τώρα το θέμα τη στιγμή που, όπως ανέφερε, προηγήθηκαν άλλοι έλεγχοι του προγράμματος που δεν έκαναν αναφορά σε αυτό το ζήτημα.
Ενδεικτικά, αναφέρθηκε σε ελέγχους που διεξήχθηκαν εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της τριμελούς επιτροπής για τον έλεγχο των πολιτογραφήσεων και της ελεγκτικής υπηρεσίας, σε διαφορετικά χρονικά σημεία από το 2015 μέχρι σήμερα.
Επεσήμανε ότι η απόφαση για παραχώρηση πολιτογράφησης σε μέλη της οικογένειας επενδυτή λήφθηκε από το υπουργικό συμβούλιο το 2011 και διατηρείται, με μόνη αλλαγή το 2016, βάσει της οποίας επεκτάθηκε η δυνατότητα πολιτογράφησης σε γονείς και πεθερικά του επενδυτή, υπό την προϋπόθεση αγοράς κατοικίας €500 χιλ.
Ο κ. Νουρής σημείωσε ότι ο έλεγχος δέουσας επιμέλειας που γίνεται για τους επενδυτές, εφαρμόζεται για στις/στους συζύγους και τα παιδιά, έτσι που να υπάρχει ολοκληρωμένη εικόνα με αποτέλεσμα όπως είπε, να εκλείπουν οι κίνδυνοι στους οποίους αναφέρεται ο γενικός ελεγκτής. Ο κ. Μιχαηλίδης είχε κάνει προηγουμένως αναφορά στην πολιτογράφηση ΠΕΠ μέσω συζύγων, χαρακτηρίζοντας την εν λόγω οδό ως «κερκόπορτα» του προγράμματος.
Απαντώντας στα ερωτήματα βουλευτών, ο κ. Νουρής είπε πως δεν μπορεί να πει εάν όλες οι διαδικασίες τηρήθηκαν άψογα στα 13 χρόνια εφαρμογής του προγράμματος ενώ, σε ότι αφορά το ενδεχόμενο λήψης πρόσθετων μέτρων για ενίσχυση του, είπε πως κάτι τέτοιο θα ήταν οξύμωρο, τη στιγμή που δεν πρόλαβαν ακόμα να εφαρμοστούν οι κανονισμοί που ψήφισε η βουλή στις 31 Ιουλίου.
Επεσήμανε πως μεγάλη διασφάλιση του προγράμματος γίνεται μέσω των κανονισμών οι οποίοι περιλαμβάνουν λίστα όσων δεν μπορούν να είναι δικαιούχοι πολιτογράφησης.
Αναφέρθηκε παράλληλα, στην κοινωνική πτυχή του προγράμματος, με βάση την οποία οι αιτητές πρέπει μεταξύ άλλων, να επενδύσουν 100 χιλ. στον ΚΟΑΓ, ποσά που δαπανούνται στο πλαίσιο της εφαρμογής του προγράμματος προσιτής στέγασης και προσιτού ενοικίου. Σημείωσε πως ήδη από τον Φεβρουάριο μέχρι σήμερα υπάρχουν 117 αιτήσεις οι οποίες όταν προχωρήσουν θα αποφέρουν ανάλογα ποσά για τον ΚΟΑΓ.
Κενά στον έλεγχο και στη διακρίβωση εγκυρότητας στοιχείων
Πάντως, οι αναφορές του υπουργού εσωτερικών που προσπάθησε να καθησυχάσει ανησυχίες των βουλευτών, δεν ενισχύθηκαν από τα όσα είπαν ενώπιον της επιτροπής οι εκπρόσωποι άλλων εμπλεκόμενων υπηρεσιών.
Εκπρόσωπος του υπουργείου οικονομικών ανέφερε ότι το υπουργείο εσωτερικών διαβιβάζει αιτήσεις πολιτογράφησης που υποβάλλονται, οι οποίες αξιολογούνται από το αρμόδιο τμήμα ως προς την τήρηση των οικονομικών κριτηρίων του προγράμματος, χωρίς να έχει ελεγχθεί μέχρι σήμερα κανένας από τους παρόχους υπηρεσιών σχετικών με το επενδυτικό πρόγραμμα.
Εκ μέρους της Αστυνομίας, αναφέρθηκε ότι εξετάζεται σε συνεργασία με την Interpol κατά πόσο οι επενδυτές που ζητούν πολιτογράφηση καταζητούνται τη δεδομένη χρονική στιγμή, αλλά όχι εάν είχαν καταδικαστεί παλαιότερα και ενημερώνεται σχετικά το υπουργείο εσωτερικών. Η πρόεδρος της επιτροπής Ελένη Μαύρου, κάλεσε την αστυνομία να προβεί σε γραπτή ενημέρωση της βουλής για τις σχετικές της ενέργειες κατά περίπτωση.
Η προϊστάμενη της Μονάδας Καταπολέμησης Αδικημάτων Συγκάλυψης Εύα Παπακυριακού, σημείωσε ότι η μονάδα συνεργάζεται με το υπουργείο με δύο τρόπους, πρώτον εξετάζοντας περιπτώσεις στις οποίες αποστέλλεται συγκεκριμένο ερώτημα για κάποιον επενδυτή που υπέβαλε αίτηση και δεύτερον με αυτεπάγγελτη και αυτόβουλη ενημέρωση του υπουργείου μετά από πληροφόρηση της μονάδας για ύποπτες συναλλαγές επενδυτή.
«Εάν δεν εντοπίσουμε κάτι δεν είναι συγχωροχάρτι, δεν είμαστε παντογνώστες» είπε η κ. Παπακυριακού, επισημαίνοντας περιορισμούς στο εύρος των ελέγχων που μπορεί να κάνει η ΜΟΚΑΣ.
Η κ. Παπακυριακού αναφέρθηκε σε συγκεκριμένες υποθέσεις όπως η περίπτωση του Μαλαισιανού Τζο Λόου σημειώνοντας ότι έχει εκδοθεί διάταγμα δέσμευσης της κατοικίας του στην Κύπρο, η οποία όπως επιβεβαιώθηκε από τις αρχές της χώρας του μάλλον έχει αγοραστεί με χρήματα που εξασφαλίστηκαν παράνομα. Πρόσθεσε ότι καταβάλλεται προσπάθεια σε συνεργασία με τις αρχές της Μαλαισίας για έκδοση διατάγματος δήμευσης της περιουσίας. Σημείωσε ότι ανάλογες κινήσεις γίνονται και σε σχέση με άλλες δύο περιπτώσεις κινέζων επενδυτών.