You are here

Θέλουν αλλαγές στο νόμο για δημόσιες συμβάσεις

08/05/2019 14:16

Σε αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο που διέπει τις διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων καθώς επίσης, και τη λειτουργία της επιτροπής αποκλεισμού οικονομικών φορέων από τη διαδικασία και στη λειτουργία του συμβουλίου εγγραφής και ελέγχου εργοληπτών, προσανατολίζονται επιτροπή θεσμών και εμπλεκόμενοι φορείς.

Βουλευτές επέκριναν το γεγονός ότι ένα χρόνο μετά την επισήμανση των υλικοτεχνικών αναγκών της επιτροπής αποκλεισμού, εξακολουθεί να παραμένει χωρίς γραφειακό χώρο και χωρίς στενογράφο/δακτυλογράφο. Από πέρσι, το μόνο θετικό βήμα όπως αναφέρθηκε ήταν ο διορισμός μιας γραμματέως, ενώ η επιτροπή δεν διαθέτει ούτε ηλεκτρονική διεύθυνση.

Υπό τη νέα της σύνθεση, μετά και την παραίτηση του προηγούμενου προέδρου της λόγω μη κάλυψης των αναγκών, η επιτροπή έχει λάβει μέχρι στιγμής αποφάσεις για πέντε υποθέσεις, προχωρώντας κυρίως σε αποκλεισμό οικονομικών φορέων από δημόσιες συμβάσεις.

Η επιτροπή αναμένεται να εκδώσει άλλες δύο αποφάσεις εντός των επόμενων ημερών και μια απόφαση αργότερα, η οποία αφορά προδικαστικές εξετάσεις ενώ, εκκρεμεί ενώπιον της η εξέταση άλλων 8 υποθέσεων.

Ο νέος πρόεδρος της επιτροπής αποκλεισμού Χάρης Σολωμονίδης, επεσήμανε κατά τις αναφορές του ότι η επιτροπή δεν λαμβάνει άμεσα γνώση των υποθέσεων οι οποίες οδηγούνται ενώπιον της καθώς αυτές φτάνουν πρώτα στο γενικό λογιστήριο με αποτέλεσμα να χάνεται χρόνος.

Ο εκπρόσωπος του γενικού λογιστηρίου Φίλιππος Κατράνης, σημείωσε ότι όταν μια υπόθεση τεθεί εκ μέρους της αναθέτουσας αρχής ενώπιον του γενικού λογιστηρίου ως αρμόδια αρχή, αυτή εξετάζεται και γίνονται διευκρινήσεις πριν σταλεί στην επιτροπή αποκλεισμού, διαδικασία που παίρνει από 20 μέρες μέχρι και 1 μήνα για να ολοκληρωθεί.

Στο παρόν στάδιο ετοιμάζεται τροποποίηση της νομοθεσίας ώστε η επιτροπή αποκλεισμού να λαμβάνει ταυτόχρονα γνώση των υποθέσεων, ώστε να ρυθμιστεί το ζήτημα και να μην προκύπτει καθυστέρηση, όπως είπε. Τόνισε ότι ο χρόνος που περνά, είναι σημαντικός και για την έκταση της κύρωσης που μπορεί να επιβληθεί.

Εμπλεκόμενοι σε σκάνδαλα συνεχίζουν με νέες προσφορές

Απαντώντας σε αναφορές βουλευτών περί εταιρειών και εργολάβων οι οποίοι αν και είχαν εμπλοκή σε σκάνδαλα συνεχίζουν να υποβάλλουν προσφορές για έργα του δημοσίου, ο κ. Κατράνης ανέφερε ότι αυτές οι περιπτώσεις πρέπει να επισημαίνονται από την αναθέτουσα αρχή του διαγωνισμού.

Παράλληλα, σημείωσε ότι μερικές φορές μια εταιρεία που υποβάλλει προσφορά έχει τον ίδιο διευθυντή μιας εταιρείας που έχει αποκλειστεί από τις δημόσιες προσφορές. Η απόφαση όμως, αφορά μόνο τη μία εταιρεία, επεσήμανε.

Πρόσθεσε ότι μόνο μια εταιρεία που είχε στο παρελθόν αποκλειστεί, ενεπλάκη εκ νέου σε διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων.

Προβλήματα στην εκτέλεση έργων

Σύμφωνα με τον κ. Κατράνη, το γενικό λογιστήριο έχει εντοπίσει ορισμένους παράγοντες οι οποίοι αφήνουν περιθώρια στους εργολάβους που συμβάλλονται με το κράτος να λειτουργούν προς το συμφέρον τους.

«Αλλάξαμε το περιβάλλον και πλέον είναι πιο δύσκολο κάποιος να μεταχειριστεί με αυτό τον τρόπο τις αναθέτουσες αρχές» είπε, προσθέτοντας ότι έχουν μάθει οι εργολάβοι να προσπαθούν για την πιο φθηνή τιμή με αποτέλεσμα κάποιος που κερδίζει ένα έργο, να αντιμετωπίζει ενδεχομένως θέματα ρευστότητας που δεν του επιτρέπουν να χάσει την ανάθεση άλλου έργου, γεγονός που πιέζει περαιτέρω τις τιμές προς τα κάτω, όπως είπε.

Επεσήμανε μάλιστα, ότι σε περιπτώσεις προβλημάτων στην εκτέλεση των έργων, η διακοπή της σύμβασης μπορεί να προκαλέσει μεγάλη αναστάτωση.

Για το εν λόγω ζήτημα, το γενικό λογιστήριο έχει οδηγηθεί σε δύο παραμέτρους που εκτιμάται ότι θα βοηθήσουν , οι οποίες σύμφωνα με τον κ. Κατράνη αφορούν την συνέχιση του έργου με τον δεύτερο εργολάβο κατά σειρά προτεραιότητας στον διαγωνισμό προσφορών και την απαίτηση από τους εργολάβους, όπως προσκομίζουν βεβαίωση χρηματοδότησης από την τράπεζά τους ώστε να διασφαλίζεται η διεκπεραίωση του έργου.

Η τελευταία όπως είπε, αφορά κυρίως εργολάβους που με την τιμή που έδωσαν στην προσφορά δεν μπορούν να υλοποιήσουν τα έργα και αναμένουν την εκταμίευση δόσεων. Παράλληλα, είπε, σκοπός είναι να ελέγχεται ότι τα λεφτά που δίνονται από το κράτος θα χρησιμοποιούνται για το συγκεκριμένο έργο κάθε φορά και όχι για άλλο, ώστε να μένει μικρό χρηματοδοτικό κενό προς κάλυψη από την τράπεζα εάν χρειαστεί, μέχρι την εκταμίευση άλλης δόσης.

Στην συνεδρίαση συμμετείχε εκπρόσωπος του ΕΤΕΚ ο οποίος υπογράμμισε την ανάγκη εισαγωγής της έννοιας της ποιότητας στα συμβόλαια έναντι του αποκλειστικού κριτηρίου της χαμηλότερης τιμής προσφοράς, καθώς και την ανάγκη συμπερίληψης προνοιών για ταχεία επίλυση διαφορών. Εκ μέρους υπουργείου μεταφορών αναφέρθηκε ότι ο εν λόγω συσχετισμός εφαρμόζεται στις περιπτώσεις μεγάλων έργων – οροσήμων αλλά όχι σε τεχνικά έργα όπου δεν λαμβάνουν μέρος αρχιτέκτονες.

Εκπρόσωπος των εργολάβων έκανε λόγο για ανάγκη διαιτησίας σε όλες τις συμβάσεις και υποστήριξε ότι τα λάθη που εντοπίζονται είναι στα ίδια τα συμβόλαια.

Εκ μέρους του υπουργείου μεταφορών αναφέρθηκε ότι υπάρχουν πρόνοιες στις συμβάσεις για αποκλεισμό εργολάβων εάν δεν τηρούν τη σύμβαση και πως ήδη δύο έχουν οδηγηθεί στην επιτροπή και αποκλείστηκαν, ενώ υπάρχουν πρόνοιες και για τερατισμό συμβάσεων υπολογίζοντας πάντα τα υπέρ και τα κατά.

Ακόμα σε εκκρεμότητα οι πειθαρχικές για ΣΑΠΑ

Η επιτροπή θεσμών ενημερώθηκε και σχετικά με την πειθαρχική διαδικασία που είχε αρχίσει ενώπιον του συμβουλίου το 2015, εναντίον εργοληπτικών εταιρειών που παραδέχθηκαν εμπλοκή τους σε σκάνδαλα δωροδοκίας δημόσιων λειτουργών.

Όπως αναφέρθηκε η διαδικασία έχει φτάσει μέχρι ενός σημείου χωρίς να ολοκληρωθεί υπό το προηγούμενο συμβούλιο, με το νέο συμβούλιο να ζητά νομική συμβουλή για τη συνέχιση της.

Σε ότι αφορά τις εταιρείες που σχετίζονται με το σκάνδαλο του συμβουλίου αποχετεύσεων Πάφου, εκπρόσωπος του υπουργείου μεταφορών ανέφερε ότι έγινε προσπάθεια να αποκλειστούν μέσω διαδικασιών αλλά, είτε δικαιώνονταν με προσφυγές στην αναθεωρητική αρχή είτε αποσύρονταν από τη διαδικασία, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει βάση για την επόμενή τους αξιολόγηση εάν επέλεγαν να λάβουν μέρος σε διαγωνισμό προσφορών.

Προβληματίζουν προωθούμενες ρυθμίσεις

Προβληματισμό στην επιτροπή, προκάλεσε και το ζήτημα του πότε παύει να δικαιούται μια εταιρεία που έχει καταγγελθεί, να διατηρεί το δικαίωμα συμμετοχής σε διαδικασία δημοσίων συμβάσεων.

Ο κ. Κατράνης επικαλέστηκε ευρωπαϊκή οδηγία σχετικά με την οποία το γενικό λογιστήριο προωθεί συγκεκριμένη νομοθετική ρύθμιση, η οποία ορίζει ότι η περίοδος αποκλεισμού δεν μπορεί να υπερβεί τα 5 χρόνια από την καταδίκη σε περίπτωση που υπάρχει τελεσίδικη απόφαση ή τα 3 χρόνια από την ημέρα του γεγονότος σε δυνητικές περιπτώσεις.

Η επιτροπή αποκλεισμού και μέλη της επιτροπής θεσμών επισημαίνουν ότι τα τρία έτη πρέπει να μετρούν από την ώρα που η επιτροπή αποκλεισμού λαμβάνει γνώση του γεγονότος. Τα μέλη της επιτροπής αποκλεισμού αναμένεται να εξετάσουν σχετικές τροποποιήσεις σε συνεργασία με τη νομική υπηρεσία.

Ο πρόεδρος της επιτροπής θεσμών Ζαχαρίας Ζαχαρίου δήλωσε ότι πρέπει να εξεταστεί το θέμα του μαυροπινακισμού εργοληπτών που κοροϊδεύουν το κράτος, σημειώνοντας ότι έχει διαπιστωθεί κοινή θέληση για εντοπισμό των αναγκών για αλλαγή του θεσμικού πλαισίου. Ορίστηκε όπως είπε, χρονοδιάγραμμα ώστε μέχρι το τέλος του χρόνου, να επανεξεταστεί το θέμα και εκεί όπου δεν θα έχουν προχωρήσει οι αρμόδιοι, θα επέμβει η βουλή νομοθετικά.

Ο βουλευτής του ΑΚΕΛ Άριστος Δαμιανού, σημείωσε ότι ομόφωνα αποφασίστηκε η μελέτη πιθανών αλλαγών στη νομοθεσία, προσθέτοντας ότι έχει τεθεί χρονοδιάγραμμα ώστε γενικό λογιστήριο και κυβέρνηση και έρθουν με προτάσεις. «Διαφορετικά, θα προχωρήσουμε εμείς με ρυθμίσεις γιατί η συζήτηση αφορά το δημόσιο συμφέρον» είπε.

Ο πρόεδρος των Οικολόγων Γιώργος Περδίκης, έκανε λόγο για κενά που παραμένουν, σημειώνοντας ότι δεν προχώρησε διαδικασία πειθαρχικής τιμωρίας εταιρειών που ενεπλάκησαν στο σκανδαλο ΣΑΠΑ γεγονός που όπως είπε διαιωνίζει την πλήρη ατιμωρησία και ασυδοσία.

Της Μαρίας Χαμπή