10/10/2002 17:06
Προϋπολογισμός 2003: Ολόκληρη η ομιλία του υπουργού Οικονομικών
Οι επιδόσεις της κυπριακής οικονομίας είναι εξαιρετικές, με μεγαλύτερο επίτευγμα την αναμενόμενη επιτυχή ολοκλήρωση των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών Τάκης Κληρίδης εγκαινιάζοντας σήμερα στη Βουλή τη συζήτηση του Κρατικού Προϋπολογισμού του 2003.
Η αισιοδοξία και η ικανοποίηση του υπουργού Οικονομικών ήταν εμφανής, κυρίως λόγω της Έκθεσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την αξιολόγηση της Κύπρου στην οποία γίνονται κολακευτικά σχόλια για τις επιδόσεις της κυπριακής οικονομίας, όπως εμφανής ήταν και η προσπάθεια που κατέβαλε να πείσει το Νομοθετικό Σώμα ότι η κυπριακή οικονομία είναι υγιής και στηρίζεται σε γερά θεμέλια.
Σκιαγραφώντας την πορεία και τη στρατηγική, αλλά προβαίνοντας και σε ένα απολογισμό του κοινωνικοοικονομικού έργου της παρούσας Κυβέρνησης, με την «αδιάψευστη γλώσσα των δεδομένων και στοιχείων», όπως είπε, ο Τάκης Κληρίδης αναφέρθηκε στις αντίξοες συνθήκες μέσα στις οποίες κινείται η οικονομία του τόπου, λόγω της συνεχιζόμενης ύφεσης στην παγκόσμια οικονομία, σημειώνοντας ότι την ίδια περίοδο προωθούνται ριζικές διαρθρωτικές αλλαγές, που καλύπτουν όλο το φάσμα της οικονομίας.
«Ωστόσο, η κυπριακή οικονομία κατάφερε να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις αυτές με επιτυχία», είπε και πρόσθεσε ότι η οικονομία βρίσκεται στο σωστό δρόμο στηριζόμενη σε γερά θεμέλια και έχοντας εκείνα τα συστατικά στοιχεία που είναι αναγκαία και ικανά για να την οδηγήσουν στη νέα εποχή.
Ακολουθεί ολόκληρη η ομιλία του υπουργού Οικονομικών Τάκη Κληρίδη
Είναι με ιδιαίτερη ικανοποίηση που βρίσκομαι σήμερα στο Βήμα της Ολομέλειας της Βουλής των Αντιπροσώπων για να εγκαινιάσω τη συζήτηση και εξέταση του Κρατικού Προϋπολογισμού για το ερχόμενο έτος.
Θεωρώ τη συζήτηση του Προϋπολογισμού του Κράτους ως μείζονος σημασίας. Η παρουσία μου στην Βουλή μου δίνει την ευκαιρία να αναλύσω τις επιδόσεις της Κύπρου στο οικονομικό και κοινωνικό πεδίο, και να προβώ σ’ ένα απολογισμό του κοινωνικοοικονομικού έργου της παρούσας Κυβέρνησης, που τον ερχόμενο Φεβρουάριο συμπληρώνει, όπως θα τεκμηριώσω, ακόμη μία πετυχημένη πενταετή θητεία.
Πριν υπεισέλθω, υπό τύπον απολογισμού, στις επιδόσεις και στο έργο της Κυβέρνησης, θα ήθελα να ευχαριστήσω τον Πρόεδρο και τα Μέλη της Βουλής και ιδιαίτερα τον Πρόεδρο και τα Μέλη της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών και Προϋπολογισμού, για την εποικοδομητική συνεργασία που είχαμε. Υπήρξαν, βέβαια και περιπτώσεις διαφορετικών εκτιμήσεων και θέσεων, ακόμη και αντιπαραθέσεις. Προσωπικά, όμως, θεωρώ ότι η κατάθεση ιδεών και η συζήτησή τους αποτελεί το οξυγόνο της δημοκρατίας, μέσα από τις οποίες επιτυγχάνεται η απαραίτητη συναίνεση στη διαμόρφωση και υλοποίηση της οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής.
Οι επιδόσεις της κυπριακής οικονομίας είναι εξαιρετικές. Μεγαλύτερο επίτευγμα θεωρώ την αναμενόμενη επιτυχή ολοκλήρωση των ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Σ’ αυτή την προσπάθεια, η Κύπρος βρήκε ενεργό συμπαραστάτη την Κυβέρνηση της Ελλάδας και τον ελληνικό λαό. Είμαστε ευγνώμονες γι’ αυτή την πολύπλευρη βοήθεια. Ιδιαίτερα ευγνώμονες είμαστε για την αθόρυβη αλλά πολύτιμη συμβολή της Κυβέρνησης της Ελλάδας στο δύσκολο έργο της εναρμόνισης.
ΕΠΙΤΕΥΓΜΑΤΑ
Αν κάποιος αντικειμενικός παρατηρητής προσπαθούσε να σκιαγραφήσει την πορεία, τη στρατηγική αλλά και το έργο που επιτελέστηκε τα τελευταία χρόνια στο κοινωνικοοικονομικό πεδίο, θα μπορούσε, χωρίς αοριστολογίες και αφηρημένες έννοιες, να το πράξει, χωρίς δυσκολία. Η γλώσσα των δεδομένων και στοιχείων είναι αδιάψευστη.
Τόσο το 2001, όσο και ιδιαίτερα φέτος, είναι γενικά παραδεκτό ότι η οικονομία του τόπου αντιμετωπίζει αντίξοες συνθήκες, λόγω της συνεχιζόμενης ύφεσης στην παγκόσμια οικονομία. Την ίδια περίοδο προωθούνται ριζικές διαρθρωτικές αλλαγές, που καλύπτουν όλο το φάσμα της οικονομίας. Ωστόσο, η κυπριακή οικονομία κατάφερε να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις αυτές με επιτυχία.
Παράλληλα, τα τελευταία χρόνια, στοχεύσαμε στην οικονομική σταθερότητα. Οι χαμηλοί ρυθμοί πληθωρισμού αποτελούν απόδειξη της επίτευξης της πιο πάνω στόχευσης. Η αυξητική τάση του πληθωρισμού που παρατηρείται πρόσφατα σχετίζεται με τις αυξήσεις στους έμμεσους φόρους και πρόκειται για προσωρινό φαινόμενο. Σημασία έχει, όπως γνωρίζετε, το ύψος του δομικού πληθωρισμού που εξακολουθεί να κυμαίνεται μεταξύ 2-2,5%. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι το Σεπτέμβριο ο δομικός πληθωρισμός ανήλθε μόλις σε 1,3%.
Το δημοσιονομικό έλλειμμα παραμένει κάτω από το 3% του ΑΕΠ, ικανοποιώντας το σχετικό κριτήριο του Μάαστριχτ. Η εξέλιξη αυτή είναι θετική με δεδομένο ότι υπήρξαν σειρά εξελίξεων που επηρέασαν αυξητικά το δημοσιονομικό έλλειμμα, όπως η κρίση που προκλήθηκε από την 11η Σεπτεμβρίου 2001 και οι κοινωνικές παροχές που παραχωρήθηκαν στα πλαίσια της φορολογικής μεταρρύθμισης.
Θέλω να σταθώ στις δύσκολες οικονομικές συνθήκες που κληθήκαμε όλοι να αντιμετωπίσουμε, μετά το περσινό κτύπημα της 11ης Σεπτεμβρίου στις Η.Π.Α. Το αντίξοο εξωτερικό περιβάλλον επιδεινώθηκε πρόσφατα περαιτέρω, λόγω της κρίσης στα διεθνή χρηματιστήρια, της έκρυθμης κατάστασης αναφορικά με το Ιράκ και της ανοδικής τάσης της τιμής του πετρελαίου στη διεθνή αγορά. Όπως ήταν αναμενόμενο, η συνεπαγόμενη αποσταθεροποίηση της παγκόσμιας οικονομίας έπληξε και την μικρή και ανοικτή κυπριακή οικονομία.
Η Κυβέρνηση κατάφερε μέσα από μια ολοκληρωμένη προσέγγιση, χωρίς περιττή κινδυνολογία, αν όχι να ξεπεράσει πλήρως τα προβλήματα που προέκυψαν, να τα περιορίσει στον ελάχιστο δυνατό βαθμό. Σήμερα μιλάμε για ρυθμό ανάπτυξης για το 2002 που ανέρχεται σε 2,3% και ανεργία 3,3%. Αυτό, υπό τις περιστάσεις, μπορεί να θεωρηθεί επίτευγμα, αφού πραγματοποιήθηκε χωρίς να κλονιστεί η μακροοικονομική σταθερότητα. Δεν προσφύγαμε στην εύκολη και, από πολιτικής σκοπιάς, ενδεχόμενα πρόσφορη, αλλά, μεσοπρόθεσμα, επώδυνη για την οικονομία λύση, της αύξησης των δημοσιονομικών ελλειμμάτων.
Διατηρήσαμε κάτω από ιδιαίτερα αντίξοες συνθήκες το δημοσιονομικό έλλειμμα κάτω του 3% του ΑΕΠ, ικανοποιώντας το σχετικό κριτήριο της Συνθήκης του Μάαστριχτ. Την ίδια περίοδο που χώρες μέλη της Ε.Ε., πιθανότατα, δε θα είναι σε θέση να διατηρήσουν τα δημοσιονομικά ελλείμματα εντός των πλαισίων που θέτει η Συνθήκη του Μάαστριχτ.
Όλα αυτά, αξιότιμες κυρίες και αξιότιμοι κύριοι βουλευτές, δεν τα λέει μόνο ο Υπουργός Οικονομικών της Κύπρου. Γιατί κάποιοι, εύκολα, θα ισχυρίζονταν ότι «ευλογεί τα γένια του».
Τα διαπιστώνουν διεθνείς οργανισμοί, που σε σειρά αξιολογήσεων τους αναφέρονται με ιδιαίτερα ευνοϊκά σχόλια για τις επιδόσεις της κυπριακής οικονομίας. Το επιβεβαιώνει επίσης η Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Κύπρο, που ήδη δημοσιεύθηκε και είναι ιδιαίτερα θετική για τις μακροοικονομικές της επιδόσεις.
Η χθεσινή Έκθεση Προόδου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Κύπρο ήταν όπως γνωρίζετε καθ’ όλα θετική. Η Έκθεση ουσιαστικά επιβεβαιώνει όλα αυτά τα οποία με μόχθο κατορθώσαμε να κάνουμε για την Κύπρο. Ειδικότερα, το κεφάλαιο που αφορά την κυπριακή οικονομία είναι ξεκάθαρο και σαφές. Με την Έκθεση της η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θεωρεί την κυπριακή οικονομία έτοιμη για ένταξη στην Ε.Ε. από τώρα.
Στην ίδια Έκθεση γίνεται ξεκάθαρη αναφορά για τις πολύ καλές επιδόσεις της κυπριακής οικονομίας την περίοδο 1997-2001 αλλά και για τις ενθαρρυντικές προοπτικές για τα επόμενα έτη. Στέκομαι μόνο στις αναφορές που αφορούν την συστηματική μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος, τη διατήρηση υψηλού ρυθμού ανάπτυξης, το χαμηλό πληθωρισμό, τη μεγάλη αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας κυρίως στον τομέα των υπηρεσιών και το θετικό επιχειρηματικό κλίμα.
Δε θα μπορούσα ωστόσο, να αφήσω ασχολίαστα και τα πολύ θετικά σχόλια της Έκθεσης Προόδου αναφορικά με τις εξελίξεις στον χρηματοδοτικό τομέα και κυρίως την ομαλή προσαρμογή της οικονομίας μας στο νέο καθεστώς των ελεύθερων επιτοκίων που προήλθε με την κατάργηση του ανώτατου επιτοκίου από την 1/1/2001 και την σταδιακή και επιτυχημένη απελευθέρωση των συναλλαγματικών περιορισμών.
Όλα αυτά τα λέει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην κρισιμότερη έκθεση προόδου για την Κύπρο. Στην Έκθεση που μετατρέπει την Κύπρο μας από υποψήφια σε εντασσόμενη χώρα.
Δεν είναι, όμως, μόνο αυτά. Μαζί με αυτά συγκαταλέγονται και σειρά στρατηγικών επιλογών που προωθήσαμε, με συνέπεια, όλα αυτά τα χρόνια, με ορατά οφέλη, για το λαό και για την χώρα.
Οι μεταρρυθμίσεις που συντελέστηκαν ιδιαίτερα στον χρηματοδοτικό τομέα αλλά ειδικότερα στο φορολογικό μας σύστημα έχουν αποσπάσει θετικότατα σχόλια σε πολλές χώρες και από εξειδικευμένους οργανισμούς.
Παρά τις έντονες αντιρρήσεις και αμφισβητήσεις προχωρήσαμε στην ελευθεροποίηση των επιτοκίων. Δικαιωθήκαμε από τα ίδια τα γεγονότα και διαψεύστηκαν όσοι προέβλεπαν ότι η ελευθεροποίηση των επιτοκίων θα οδηγούσε τα επιτόκια στα ύψη. Η ελευθεροποίηση των επιτοκίων ήταν η βασική αιτία που πέρσι είχαμε τρεις διαδοχικές μειώσεις των επιτοκίων. Λογικά προβλέπεται περαιτέρω σύγκλιση με τα χαμηλότερα επιτόκια της Ευρωζώνης τα επόμενα λίγα χρόνια, με χειροπιαστά οφέλη για τις επιχειρηματικές μονάδες και τον απλό πολίτη.
Προχωρήσαμε, προσεκτικά, με σταθερά βήματα, σε σταδιακή ελευθεροποίηση των επενδύσεων στην Κύπρο και επενδύσεων κυπρίων στο εξωτερικό. Τα αποτελέσματα είναι θετικά. Δεν επιβεβαιώθηκαν όσοι προέβλεψαν κλυδωνισμούς στην οικονομία. Η φορολογική μεταρρύθμιση, που υιοθετήθηκε φέτος τον Ιούνιο, μέσα από συναινετικές διαδικασίες, αποτελεί ακόμη ένα επίτευγμα που εμπεδώνει τη θέση της Κύπρου ως μια σύγχρονη και ανταγωνιστική οικονομία. Μέσω της φορολογικής μεταρρύθμισης ενισχύεται η επενδυτική δραστηριότητα, η απασχόληση, η θέση της Κύπρου ως ελκυστικού διεθνούς επιχειρηματικού κέντρου και, παράλληλα η κοινωνική δικαιοσύνη. Πρόσφατη μελέτη καταδεικνύει ότι η φορολογική μεταρρύθμιση οδηγεί σε σημαντική μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης των επιχειρηματικών μονάδων και των απλών πολιτών και, κατ’ επέκταση, σε βελτίωση της πλεονεκτικής θέσης που η Κύπρος ήδη κατέχει, σε σύγκριση με τη συντριπτική πλειοψηφία των χωρών μελών της Ε.Ε.
Όλα αυτά τα προωθήσαμε, όχι μόνο διότι αυτό επιτάσσει η ενταξιακή πορεία της Κύπρου. Τα προωθήσαμε διότι πιστέψαμε ως Κυβέρνηση, ότι αυτό επιτάσσει το συμφέρον της Κύπρου, ανεξάρτητα από την ενταξιακή της πορεία. Αυτό μας διαφοροποιεί από την προσέγγιση ορισμένων πολιτικών κομμάτων. Αποδείξαμε ότι είμαστε αξιόπιστοι, αφού αυτά που διακηρύξαμε, τα εφαρμόσαμε με επιτυχία στην πράξη.
Υιοθετήσαμε συγκεκριμένη στρατηγική, με γνώμονα την επιτυχή κατάληξη της ενταξιακής πορείας της Κύπρου και σήμερα είμαστε, εν πολλοίς, δικαιωμένοι. Η σκληρή δουλειά έφερε αποτελέσματα. Στοχεύσαμε στην ολοκληρωμένη εναρμόνιση της Κύπρου με το Κοινοτικό Κεκτημένο, ώστε να μην δίνουμε άλλοθι σε «πονηρές» πολιτικές σκέψεις άλλων χωρών. Το τολμήσαμε και το πετύχαμε και με τη δική σας βοήθεια και για αυτό το λόγο εκφράζω την ευαρέσκεια μου. Η χθεσινή σύνοδος της Ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου άνοιξε την αυλαία για την οριστική διεύρυνση της Ε.Ε. και την ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε.
Στοχεύσαμε στον εκσυγχρονισμό της οικονομίας με την προώθηση της νέας οικονομίας, αξιοποιώντας τις δυνατότητες που προσφέρει η σύγχρονη τεχνολογία της πληροφορικής.
Η νέα οικονομία, που χαρακτηριστικά ονομάζεται οικονομία της γνώσης, αποτελεί πλέον αναπόσπαστο κομμάτι της κυπριακής οικονομίας.
Ενδεικτικά είναι και τα στοιχεία που αφορούν τον αριθμό των συνδέσεων με το διαδίκτυο. Μέσα σε τρία χρόνια, από τον Ιανουάριο του 1999 μέχρι τον Ιανουάριο του 2002 ο αριθμός των συνδέσεων και των χρηστών του διαδικτύου τετραπλασιάστηκε.
Στην κινητή τηλεφωνία, τον Αύγουστο του 2002, ο αριθμός των συνδρομητών ανήλθε στις 382 χιλιάδες, που αντιστοιχεί σε 55 συνδρομητές ανά 100 κατοίκους.
Στοχεύσαμε στην βελτίωση του βιοτικού επιπέδου και πετύχαμε σταθερή αύξηση του κατά κεφαλήν εισοδήματος. Στοχεύσαμε στην ανταγωνιστικότητα της οικονομίας και καταφέραμε σήμερα η Κύπρος να θεωρείται ως ένα αξιόλογο και ελκυστικό διεθνές επιχειρηματικό κέντρο.
Στοχεύσαμε στον εκσυγχρονισμό του κράτους και του ρόλου που διαδραματίζει στην οικονομία και σήμερα βρισκόμαστε σε ένα μεταβατικό στάδιο προσαρμογής, που δείχνει όμως την ξεκάθαρη στρατηγική μας κατεύθυνση για τον εκσυγχρονισμό του κράτους.
Θα ήταν σφάλμα αν πιστεύαμε ότι όσα έπρεπε να γίνουν, έχουν ήδη γίνει. Πολλά απομένουν να γίνουν και κυρίως σε ότι αφορά την τελική φάση της διαδικασίας ένταξης αλλά και ενσωμάτωσης της κυπριακής οικονομίας στην αντίστοιχη ευρωπαϊκή οικονομία. Η κυπριακή οικονομία βρίσκεται στον σωστό δρόμο στηριζόμενη σε γερά θεμέλια και έχοντας εκείνα τα συστατικά στοιχεία που είναι αναγκαία και ικανά για να την οδηγήσουν στη νέα εποχή.
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΤΟ 2002
Το 2002 είναι μία ιδιαίτερα δύσκολη χρονιά. Τα οικονομικά προβλήματα επιδεινώ&
Οι επιδόσεις της κυπριακής οικονομίας είναι εξαιρετικές, με μεγαλύτερο επίτευγμα την αναμενόμενη επιτυχή ολοκλήρωση των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών Τάκης Κληρίδης εγκαινιάζοντας σήμερα στη Βουλή τη συζήτηση του Κρατικού Προϋπολογισμού του 2003.
Η αισιοδοξία και η ικανοποίηση του υπουργού Οικονομικών ήταν εμφανής, κυρίως λόγω της Έκθεσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την αξιολόγηση της Κύπρου στην οποία γίνονται κολακευτικά σχόλια για τις επιδόσεις της κυπριακής οικονομίας, όπως εμφανής ήταν και η προσπάθεια που κατέβαλε να πείσει το Νομοθετικό Σώμα ότι η κυπριακή οικονομία είναι υγιής και στηρίζεται σε γερά θεμέλια.
Σκιαγραφώντας την πορεία και τη στρατηγική, αλλά προβαίνοντας και σε ένα απολογισμό του κοινωνικοοικονομικού έργου της παρούσας Κυβέρνησης, με την «αδιάψευστη γλώσσα των δεδομένων και στοιχείων», όπως είπε, ο Τάκης Κληρίδης αναφέρθηκε στις αντίξοες συνθήκες μέσα στις οποίες κινείται η οικονομία του τόπου, λόγω της συνεχιζόμενης ύφεσης στην παγκόσμια οικονομία, σημειώνοντας ότι την ίδια περίοδο προωθούνται ριζικές διαρθρωτικές αλλαγές, που καλύπτουν όλο το φάσμα της οικονομίας.
«Ωστόσο, η κυπριακή οικονομία κατάφερε να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις αυτές με επιτυχία», είπε και πρόσθεσε ότι η οικονομία βρίσκεται στο σωστό δρόμο στηριζόμενη σε γερά θεμέλια και έχοντας εκείνα τα συστατικά στοιχεία που είναι αναγκαία και ικανά για να την οδηγήσουν στη νέα εποχή.
Ακολουθεί ολόκληρη η ομιλία του υπουργού Οικονομικών Τάκη Κληρίδη
Είναι με ιδιαίτερη ικανοποίηση που βρίσκομαι σήμερα στο Βήμα της Ολομέλειας της Βουλής των Αντιπροσώπων για να εγκαινιάσω τη συζήτηση και εξέταση του Κρατικού Προϋπολογισμού για το ερχόμενο έτος.
Θεωρώ τη συζήτηση του Προϋπολογισμού του Κράτους ως μείζονος σημασίας. Η παρουσία μου στην Βουλή μου δίνει την ευκαιρία να αναλύσω τις επιδόσεις της Κύπρου στο οικονομικό και κοινωνικό πεδίο, και να προβώ σ’ ένα απολογισμό του κοινωνικοοικονομικού έργου της παρούσας Κυβέρνησης, που τον ερχόμενο Φεβρουάριο συμπληρώνει, όπως θα τεκμηριώσω, ακόμη μία πετυχημένη πενταετή θητεία.
Πριν υπεισέλθω, υπό τύπον απολογισμού, στις επιδόσεις και στο έργο της Κυβέρνησης, θα ήθελα να ευχαριστήσω τον Πρόεδρο και τα Μέλη της Βουλής και ιδιαίτερα τον Πρόεδρο και τα Μέλη της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών και Προϋπολογισμού, για την εποικοδομητική συνεργασία που είχαμε. Υπήρξαν, βέβαια και περιπτώσεις διαφορετικών εκτιμήσεων και θέσεων, ακόμη και αντιπαραθέσεις. Προσωπικά, όμως, θεωρώ ότι η κατάθεση ιδεών και η συζήτησή τους αποτελεί το οξυγόνο της δημοκρατίας, μέσα από τις οποίες επιτυγχάνεται η απαραίτητη συναίνεση στη διαμόρφωση και υλοποίηση της οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής.
Οι επιδόσεις της κυπριακής οικονομίας είναι εξαιρετικές. Μεγαλύτερο επίτευγμα θεωρώ την αναμενόμενη επιτυχή ολοκλήρωση των ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Σ’ αυτή την προσπάθεια, η Κύπρος βρήκε ενεργό συμπαραστάτη την Κυβέρνηση της Ελλάδας και τον ελληνικό λαό. Είμαστε ευγνώμονες γι’ αυτή την πολύπλευρη βοήθεια. Ιδιαίτερα ευγνώμονες είμαστε για την αθόρυβη αλλά πολύτιμη συμβολή της Κυβέρνησης της Ελλάδας στο δύσκολο έργο της εναρμόνισης.
ΕΠΙΤΕΥΓΜΑΤΑ
Αν κάποιος αντικειμενικός παρατηρητής προσπαθούσε να σκιαγραφήσει την πορεία, τη στρατηγική αλλά και το έργο που επιτελέστηκε τα τελευταία χρόνια στο κοινωνικοοικονομικό πεδίο, θα μπορούσε, χωρίς αοριστολογίες και αφηρημένες έννοιες, να το πράξει, χωρίς δυσκολία. Η γλώσσα των δεδομένων και στοιχείων είναι αδιάψευστη.
Τόσο το 2001, όσο και ιδιαίτερα φέτος, είναι γενικά παραδεκτό ότι η οικονομία του τόπου αντιμετωπίζει αντίξοες συνθήκες, λόγω της συνεχιζόμενης ύφεσης στην παγκόσμια οικονομία. Την ίδια περίοδο προωθούνται ριζικές διαρθρωτικές αλλαγές, που καλύπτουν όλο το φάσμα της οικονομίας. Ωστόσο, η κυπριακή οικονομία κατάφερε να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις αυτές με επιτυχία.
Παράλληλα, τα τελευταία χρόνια, στοχεύσαμε στην οικονομική σταθερότητα. Οι χαμηλοί ρυθμοί πληθωρισμού αποτελούν απόδειξη της επίτευξης της πιο πάνω στόχευσης. Η αυξητική τάση του πληθωρισμού που παρατηρείται πρόσφατα σχετίζεται με τις αυξήσεις στους έμμεσους φόρους και πρόκειται για προσωρινό φαινόμενο. Σημασία έχει, όπως γνωρίζετε, το ύψος του δομικού πληθωρισμού που εξακολουθεί να κυμαίνεται μεταξύ 2-2,5%. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι το Σεπτέμβριο ο δομικός πληθωρισμός ανήλθε μόλις σε 1,3%.
Το δημοσιονομικό έλλειμμα παραμένει κάτω από το 3% του ΑΕΠ, ικανοποιώντας το σχετικό κριτήριο του Μάαστριχτ. Η εξέλιξη αυτή είναι θετική με δεδομένο ότι υπήρξαν σειρά εξελίξεων που επηρέασαν αυξητικά το δημοσιονομικό έλλειμμα, όπως η κρίση που προκλήθηκε από την 11η Σεπτεμβρίου 2001 και οι κοινωνικές παροχές που παραχωρήθηκαν στα πλαίσια της φορολογικής μεταρρύθμισης.
Θέλω να σταθώ στις δύσκολες οικονομικές συνθήκες που κληθήκαμε όλοι να αντιμετωπίσουμε, μετά το περσινό κτύπημα της 11ης Σεπτεμβρίου στις Η.Π.Α. Το αντίξοο εξωτερικό περιβάλλον επιδεινώθηκε πρόσφατα περαιτέρω, λόγω της κρίσης στα διεθνή χρηματιστήρια, της έκρυθμης κατάστασης αναφορικά με το Ιράκ και της ανοδικής τάσης της τιμής του πετρελαίου στη διεθνή αγορά. Όπως ήταν αναμενόμενο, η συνεπαγόμενη αποσταθεροποίηση της παγκόσμιας οικονομίας έπληξε και την μικρή και ανοικτή κυπριακή οικονομία.
Η Κυβέρνηση κατάφερε μέσα από μια ολοκληρωμένη προσέγγιση, χωρίς περιττή κινδυνολογία, αν όχι να ξεπεράσει πλήρως τα προβλήματα που προέκυψαν, να τα περιορίσει στον ελάχιστο δυνατό βαθμό. Σήμερα μιλάμε για ρυθμό ανάπτυξης για το 2002 που ανέρχεται σε 2,3% και ανεργία 3,3%. Αυτό, υπό τις περιστάσεις, μπορεί να θεωρηθεί επίτευγμα, αφού πραγματοποιήθηκε χωρίς να κλονιστεί η μακροοικονομική σταθερότητα. Δεν προσφύγαμε στην εύκολη και, από πολιτικής σκοπιάς, ενδεχόμενα πρόσφορη, αλλά, μεσοπρόθεσμα, επώδυνη για την οικονομία λύση, της αύξησης των δημοσιονομικών ελλειμμάτων.
Διατηρήσαμε κάτω από ιδιαίτερα αντίξοες συνθήκες το δημοσιονομικό έλλειμμα κάτω του 3% του ΑΕΠ, ικανοποιώντας το σχετικό κριτήριο της Συνθήκης του Μάαστριχτ. Την ίδια περίοδο που χώρες μέλη της Ε.Ε., πιθανότατα, δε θα είναι σε θέση να διατηρήσουν τα δημοσιονομικά ελλείμματα εντός των πλαισίων που θέτει η Συνθήκη του Μάαστριχτ.
Όλα αυτά, αξιότιμες κυρίες και αξιότιμοι κύριοι βουλευτές, δεν τα λέει μόνο ο Υπουργός Οικονομικών της Κύπρου. Γιατί κάποιοι, εύκολα, θα ισχυρίζονταν ότι «ευλογεί τα γένια του».
Τα διαπιστώνουν διεθνείς οργανισμοί, που σε σειρά αξιολογήσεων τους αναφέρονται με ιδιαίτερα ευνοϊκά σχόλια για τις επιδόσεις της κυπριακής οικονομίας. Το επιβεβαιώνει επίσης η Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Κύπρο, που ήδη δημοσιεύθηκε και είναι ιδιαίτερα θετική για τις μακροοικονομικές της επιδόσεις.
Η χθεσινή Έκθεση Προόδου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Κύπρο ήταν όπως γνωρίζετε καθ’ όλα θετική. Η Έκθεση ουσιαστικά επιβεβαιώνει όλα αυτά τα οποία με μόχθο κατορθώσαμε να κάνουμε για την Κύπρο. Ειδικότερα, το κεφάλαιο που αφορά την κυπριακή οικονομία είναι ξεκάθαρο και σαφές. Με την Έκθεση της η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θεωρεί την κυπριακή οικονομία έτοιμη για ένταξη στην Ε.Ε. από τώρα.
Στην ίδια Έκθεση γίνεται ξεκάθαρη αναφορά για τις πολύ καλές επιδόσεις της κυπριακής οικονομίας την περίοδο 1997-2001 αλλά και για τις ενθαρρυντικές προοπτικές για τα επόμενα έτη. Στέκομαι μόνο στις αναφορές που αφορούν την συστηματική μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος, τη διατήρηση υψηλού ρυθμού ανάπτυξης, το χαμηλό πληθωρισμό, τη μεγάλη αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας κυρίως στον τομέα των υπηρεσιών και το θετικό επιχειρηματικό κλίμα.
Δε θα μπορούσα ωστόσο, να αφήσω ασχολίαστα και τα πολύ θετικά σχόλια της Έκθεσης Προόδου αναφορικά με τις εξελίξεις στον χρηματοδοτικό τομέα και κυρίως την ομαλή προσαρμογή της οικονομίας μας στο νέο καθεστώς των ελεύθερων επιτοκίων που προήλθε με την κατάργηση του ανώτατου επιτοκίου από την 1/1/2001 και την σταδιακή και επιτυχημένη απελευθέρωση των συναλλαγματικών περιορισμών.
Όλα αυτά τα λέει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην κρισιμότερη έκθεση προόδου για την Κύπρο. Στην Έκθεση που μετατρέπει την Κύπρο μας από υποψήφια σε εντασσόμενη χώρα.
Δεν είναι, όμως, μόνο αυτά. Μαζί με αυτά συγκαταλέγονται και σειρά στρατηγικών επιλογών που προωθήσαμε, με συνέπεια, όλα αυτά τα χρόνια, με ορατά οφέλη, για το λαό και για την χώρα.
Οι μεταρρυθμίσεις που συντελέστηκαν ιδιαίτερα στον χρηματοδοτικό τομέα αλλά ειδικότερα στο φορολογικό μας σύστημα έχουν αποσπάσει θετικότατα σχόλια σε πολλές χώρες και από εξειδικευμένους οργανισμούς.
Παρά τις έντονες αντιρρήσεις και αμφισβητήσεις προχωρήσαμε στην ελευθεροποίηση των επιτοκίων. Δικαιωθήκαμε από τα ίδια τα γεγονότα και διαψεύστηκαν όσοι προέβλεπαν ότι η ελευθεροποίηση των επιτοκίων θα οδηγούσε τα επιτόκια στα ύψη. Η ελευθεροποίηση των επιτοκίων ήταν η βασική αιτία που πέρσι είχαμε τρεις διαδοχικές μειώσεις των επιτοκίων. Λογικά προβλέπεται περαιτέρω σύγκλιση με τα χαμηλότερα επιτόκια της Ευρωζώνης τα επόμενα λίγα χρόνια, με χειροπιαστά οφέλη για τις επιχειρηματικές μονάδες και τον απλό πολίτη.
Προχωρήσαμε, προσεκτικά, με σταθερά βήματα, σε σταδιακή ελευθεροποίηση των επενδύσεων στην Κύπρο και επενδύσεων κυπρίων στο εξωτερικό. Τα αποτελέσματα είναι θετικά. Δεν επιβεβαιώθηκαν όσοι προέβλεψαν κλυδωνισμούς στην οικονομία. Η φορολογική μεταρρύθμιση, που υιοθετήθηκε φέτος τον Ιούνιο, μέσα από συναινετικές διαδικασίες, αποτελεί ακόμη ένα επίτευγμα που εμπεδώνει τη θέση της Κύπρου ως μια σύγχρονη και ανταγωνιστική οικονομία. Μέσω της φορολογικής μεταρρύθμισης ενισχύεται η επενδυτική δραστηριότητα, η απασχόληση, η θέση της Κύπρου ως ελκυστικού διεθνούς επιχειρηματικού κέντρου και, παράλληλα η κοινωνική δικαιοσύνη. Πρόσφατη μελέτη καταδεικνύει ότι η φορολογική μεταρρύθμιση οδηγεί σε σημαντική μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης των επιχειρηματικών μονάδων και των απλών πολιτών και, κατ’ επέκταση, σε βελτίωση της πλεονεκτικής θέσης που η Κύπρος ήδη κατέχει, σε σύγκριση με τη συντριπτική πλειοψηφία των χωρών μελών της Ε.Ε.
Όλα αυτά τα προωθήσαμε, όχι μόνο διότι αυτό επιτάσσει η ενταξιακή πορεία της Κύπρου. Τα προωθήσαμε διότι πιστέψαμε ως Κυβέρνηση, ότι αυτό επιτάσσει το συμφέρον της Κύπρου, ανεξάρτητα από την ενταξιακή της πορεία. Αυτό μας διαφοροποιεί από την προσέγγιση ορισμένων πολιτικών κομμάτων. Αποδείξαμε ότι είμαστε αξιόπιστοι, αφού αυτά που διακηρύξαμε, τα εφαρμόσαμε με επιτυχία στην πράξη.
Υιοθετήσαμε συγκεκριμένη στρατηγική, με γνώμονα την επιτυχή κατάληξη της ενταξιακής πορείας της Κύπρου και σήμερα είμαστε, εν πολλοίς, δικαιωμένοι. Η σκληρή δουλειά έφερε αποτελέσματα. Στοχεύσαμε στην ολοκληρωμένη εναρμόνιση της Κύπρου με το Κοινοτικό Κεκτημένο, ώστε να μην δίνουμε άλλοθι σε «πονηρές» πολιτικές σκέψεις άλλων χωρών. Το τολμήσαμε και το πετύχαμε και με τη δική σας βοήθεια και για αυτό το λόγο εκφράζω την ευαρέσκεια μου. Η χθεσινή σύνοδος της Ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου άνοιξε την αυλαία για την οριστική διεύρυνση της Ε.Ε. και την ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε.
Στοχεύσαμε στον εκσυγχρονισμό της οικονομίας με την προώθηση της νέας οικονομίας, αξιοποιώντας τις δυνατότητες που προσφέρει η σύγχρονη τεχνολογία της πληροφορικής.
Η νέα οικονομία, που χαρακτηριστικά ονομάζεται οικονομία της γνώσης, αποτελεί πλέον αναπόσπαστο κομμάτι της κυπριακής οικονομίας.
Ενδεικτικά είναι και τα στοιχεία που αφορούν τον αριθμό των συνδέσεων με το διαδίκτυο. Μέσα σε τρία χρόνια, από τον Ιανουάριο του 1999 μέχρι τον Ιανουάριο του 2002 ο αριθμός των συνδέσεων και των χρηστών του διαδικτύου τετραπλασιάστηκε.
Στην κινητή τηλεφωνία, τον Αύγουστο του 2002, ο αριθμός των συνδρομητών ανήλθε στις 382 χιλιάδες, που αντιστοιχεί σε 55 συνδρομητές ανά 100 κατοίκους.
Στοχεύσαμε στην βελτίωση του βιοτικού επιπέδου και πετύχαμε σταθερή αύξηση του κατά κεφαλήν εισοδήματος. Στοχεύσαμε στην ανταγωνιστικότητα της οικονομίας και καταφέραμε σήμερα η Κύπρος να θεωρείται ως ένα αξιόλογο και ελκυστικό διεθνές επιχειρηματικό κέντρο.
Στοχεύσαμε στον εκσυγχρονισμό του κράτους και του ρόλου που διαδραματίζει στην οικονομία και σήμερα βρισκόμαστε σε ένα μεταβατικό στάδιο προσαρμογής, που δείχνει όμως την ξεκάθαρη στρατηγική μας κατεύθυνση για τον εκσυγχρονισμό του κράτους.
Θα ήταν σφάλμα αν πιστεύαμε ότι όσα έπρεπε να γίνουν, έχουν ήδη γίνει. Πολλά απομένουν να γίνουν και κυρίως σε ότι αφορά την τελική φάση της διαδικασίας ένταξης αλλά και ενσωμάτωσης της κυπριακής οικονομίας στην αντίστοιχη ευρωπαϊκή οικονομία. Η κυπριακή οικονομία βρίσκεται στον σωστό δρόμο στηριζόμενη σε γερά θεμέλια και έχοντας εκείνα τα συστατικά στοιχεία που είναι αναγκαία και ικανά για να την οδηγήσουν στη νέα εποχή.
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΤΟ 2002
Το 2002 είναι μία ιδιαίτερα δύσκολη χρονιά. Τα οικονομικά προβλήματα επιδεινώ&
Ειδήσεις Σχετικών Θεμάτων
