You are here

ΕΕ: Τι ισχύει για κρατική χρηματοδότηση προεκλογικών δαπανών

29/04/2023 06:00

Στοιχεία για το τι ισχύει στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε σχέση με την κρατική χορηγία για τη χρηματοδότηση προεκλογικών εκστρατειών θέτει ενώπιον της Βουλής η Υπηρεσία Ερευνών, Μελετών και Εκδόσεων του Σώματος, κατόπιν αιτήματος της βουλεύτριας του Κινήματος Οικολόγων-Συνεργασία Πολιτών, Αλεξάνδρας Ατταλίδου.

Σε έρευνα με τίτλο «Κρατική χρηματοδότηση προεκλογικής εκστρατείας» παρατίθενται απαντήσεις από 32 κράτη μέλη από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Κοινοβουλευτικής Έρευνας και Τεκμηρίωσης (ECPRD), σε σχέση με το τι εφαρμόζεται στις χώρες τους στο εν λόγω θέμα.

Συγκεκριμένα, η έρευνα εξετάζει εάν παρέχεται κρατική χρηματοδότηση στους υποψήφιους/ιες ή στα κοινοβουλευτικά κόμματα, ποια διαδικασία ακολουθείται, ποιο το χρηματικό ποσό που διατίθεται και εάν παρέχεται χρηματοδότηση προς υποψηφίους/ιες με νεοσύστατο πολιτικό κόμμα ή ως ανεξάρτητοι/τες.

Τα ίδια ερωτήματα τέθηκαν και σε κράτη μέλη με προεδρευόμενη κοινοβουλευτική δημοκρατία.

Τα ευρήματα της έρευνας παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, εν μέσω της συζήτησης που βρίσκεται σε εξέλιξη σε σχέση με τις πηγές χρηματοδότησης των υποψηφίων στις προηγούμενες προεδρικές εκλογές, αλλά και ενόψει των αλλαγών που προωθούνται στον εκλογικό νόμο, μέσω πρότασης του ΔΗΣΥ, σε σχέση με τις υποχρεώσεις δήλωσης στοιχείων για την χρηματοδότηση υποψηφίων για την προεδρία της Δημοκρατίας.

Οι αναφορές των τελευταίων ημερών, οδήγησαν τον πρόεδρο της Δημοκρατίας να προχωρήσει χθες σε δημοσιοποίηση της αναλυτικής ονομαστικής λίστας των χρηματοδοτών της προεκλογικής του εκστρατείας.

Διαφορετικές προσεγγίσεις έδειξε το πόρισμα

Όπως σημειώνεται στην έρευνα της αρμόδιας υπηρεσίας της Βουλής, σε 14 χώρες διεξάγονται εκλογές για ανάδειξη προέδρου, εκ των οποίων σε 3 (Γαλλία, Μαυροβούνιο, Πορτογαλία) παρέχεται κρατική χρηματοδότηση και σε 5 (Β. Μακεδονία, Βουλγαρία, Γαλλία, Ιρλανδία, Σλοβενία) παρέχεται αποζημίωση για τις δαπάνες της προεκλογικής εκστρατείας.

Σύμφωνα με το πόρισμα, αποζημίωση και χρηματοδότηση παραχωρείται στη Γαλλία, ανάλογα με το ποσοστό ψήφων που εξασφαλίζεται, ενώ στη Βουλγαρία δίνεται αποζημίωση για τις δαπάνες προς τα κόμματα και συνασπισμούς που δεν έχουν δικαίωμα για κρατική χρηματοδότηση.

Σε τρία κράτη (Βουλγαρία, Εσθονία, Πολωνία) δεν προβλέπεται άμεση κρατική χρηματοδότηση, ωστόσο οι υποψήφιοι/ιες επωφελούνται έμμεσα από τη γενική χρηματοδότηση που λαμβάνουν τα κόμματα τα οποία τους στηρίζουν.

Όσον αφορά το ποσό που προβλέπεται για τη χρηματοδότηση, αυτό προβλέπεται όπου είναι θεσμοθετημένη, με κατανομή κατά ένα μέρος ισομερώς και κατά ένα μέρος ανάλογα με το ποσοστό ψήφων και κατά πόσο διεξάγονται ένας ή δύο γύροι.

Τι εφαρμόζουν για βουλευτικές εκλογές

Στην έρευνα παρατίθενται ακόμη στοιχεία για τη διεξαγωγή βουλευτικών εκλογών για ανάδειξη κυβέρνησης.

Αναφέρεται ότι η κρατική χρηματοδότηση πολιτικών κομμάτων καλύπτει κυρίως τα λειτουργικά τους έξοδα, τις ετήσιες δραστηριότητες τους, τους μισθούς του κοινοβουλευτικού προσωπικού, κ.ά.

Σε σχέση με την κατανομή χρηματοδότησης προς τα κόμματα, αυτή βασίζεται σε ένα ελάχιστο ποσοστό έγκυρων ψήφων στις εκλογές ή και στον αριθμό εξόδων που εξασφάλισε το κάθε κόμμα.

Μέρος της χρηματοδότησης, περίπου 20%, σε κάποιες χώρες κατανέμεται στα κόμματα ισομερώς.

Σε 9 χώρες υπάρχει θεσμοθετημένη και ειδική κρατική χρηματοδότηση για τις προεκλογικές δαπάνες, η οποία καλύπτει κυρίως τη δημόσια προβολή των υποψηφίων.

Σε κάποιες χώρες παρόλο που δεν παρέχεται ειδική κρατική χρηματοδότηση, τα κόμματα μπορούν να διαθέσουν μέρος της γενικής χρηματοδότησης τους για τις δαπάνες των εκλογών.

Η γενική χρηματοδότηση σε Η. Βασίλειο και Ιρλανδία που παρέχεται σε κόμματα δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για προεκλογική δραστηριότητα, όπως σημειώνεται.

Ωστόσο, στην Ιρλανδία μπορεί να γίνει επιστροφή χρημάτων σε υποψήφιο/ια μέχρι €8,700, εάν έλαβε τουλάχιστον το 25% του εκλογικού μέτρου σε ψήφους στη συγκεκριμένη εκλογική περιφέρεια.

Στη Ρουμανία και στη Γεωργία, δίνεται επιπρόσθετη χρηματοδότηση ανάλογα με τον αριθμό των εδρών που έλαβαν γυναίκες υποψήφιες, αλλά και με τον συνολικό αριθμό γυναικών υποψηφίων κάθε κόμματος.

Όσον αφορά τη χρηματοδότηση νεοσύστατων πολιτικών κομμάτων απαντήσεις έδωσαν 3 χώρες. Χρηματοδότηση παρέχεται στην Ελλάδα και Σλοβενία, ενώ στη Λιθουανία δεν παρέχεται καμία χρηματοδότηση.

Επισυνάπτεται η έρευνα.

Μ.Κ.