You are here

Καταπέλτης ο Ελεγκτής για γήπεδο γκολφ σε δασική γη

11/05/2022 11:57

Πράγματα και θαύματα καταγγέλλει ο Γενικός Ελεγκτής της Δημοκρατίας Οδυσσέας Μιχαηλίδης αναφορικά με την εκμίσθωση κρατικής δασικής γης στην περιοχή του Κάβο Γκρέκο για τη δημιουργία γηπέδου γκολφ και συναφών τουριστικών αναπτύξεων.

Οι καταγγελίες αφορούν την εκμίσθωση κρατικής δασικής γης, συνολικής έκτασης 771.148 τετραγωνικών μέτρων (τ.μ.) στα κρατικά Δάση Άγιοι Σαράντα, Μάνα του Νερού και Αρκακούθκια, στον Δήμο Παραλιμνίου, όπου ο κ. Μιχαηλίδης αφήνει σαφείς αιχμές για εξυπηρέτηση συμφερόντων, προειδοποιώντας ταυτόχρονα ότι θα προχωρήσει σε καταγγελία στο Ελεγκτικό Συνέδριο και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Σε επιστολή του στον υπουργό Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος Κώστα Καδή, ημερομηνίας 20 Απριλίου του 2022, κατά του Τμήματος Δασών που προώθησε χθες στην Επιτροπή Ελέγχου της Βουλής, η οποία έθεσε πρόσφατα κάτω από το μικροσκόπιο της έκθεση του Γενικού Ελεγκτή για το υπουργείο Γεωργίας, ο κ. Μιχαηλίδης αναφέρει ότι ο τρόπος που θα εκμισθωθεί η συγκεκριμένη γη, καταστρατηγεί τις αρχές της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης, αλλά και δημιουργεί συνθήκες διαπλοκής και διαφθοράς.

Επιπλέον τονίζει ότι δημιουργεί και ένα πρόσθετο κίνδυνο που σχετίζεται με το ενδεχόμενο η συγκεκριμένη εταιρεία στην οποία θα δοθεί απευθείας η γη, να μην προχωρήσει η ίδια σε ανάπτυξη, αλλά να εξεύρει επενδυτή στον οποίο να μεταπωλήσει το «δικαίωμα» που θα έχει στη γη, με αποτέλεσμα να κερδοσκοπήσει χρησιμοποιώντας ένα κρατικό περιουσιακό στοιχείο το οποίο χαριστικώς θα της έχει δοθεί.

Στην επιστολή μεταξύ άλλων διερωτάται για το πως θα μπορούσε η υπό αναφορά εταιρεία, να προβεί στην ανάπτυξη ενός γηπέδου γκολφ και συναφών τουριστικών αναπτύξεων, όταν έχει εκδοθέν κεφάλαιο ύψους €3 χιλ. και συνολικό ονομαστικό κεφάλαιο ύψους €17 χιλ.

Περαιτέρω ο κ. Μιχαηλίδης επισημαίνει ότι στο ενδεχόμενο που η Υπηρεσία του είχε κληθεί να εκφράσει άποψη για το κατά πόσο η διάθεση τέτοιας έκτασης δασικής γης για τη δημιουργία γηπέδου γκολφ από μία ιδιωτική εταιρεία συνιστά μία εξαιρετική περίπτωση που δικαιολογείται από το δημόσιο συμφέρον (όπως προβλέπει η περί Δασών Νομοθεσία), η θέση του θα ήταν απόλυτα αρνητική.

Σημειώνει ότι είναι η πολλοστή φορά που η συγκεκριμένη εταιρεία αιτείται κρατική δασική γη για δημιουργία γηπέδου γκολφ (οι προηγούμενες απορρίφθηκαν κυρίως για περιβαλλοντικούς λόγους) και επισημαίνει ότι το Τμήμα Δασών, το οποίο όπως τονίζει υποτίθεται είναι ο προστάτης των δασών και θα πρέπει να επιτρέπει εκμίσθωση κρατικής δασικής γης μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις, με πρόταση προς την εταιρεία πρότεινε τη μετακίνηση σε άλλη κρατική δασική γη.

Προσθέτει επίσης ότι η Υπηρεσία του ουδέποτε εξέφρασε την άποψη ότι η κρατική γη, πόσο δε μάλλον η κρατική δασική γη, πρέπει να «βγει στο σφυρί» και να διατίθεται στον προσφοροδότη που θα προσφέρει το μεγαλύτερο ποσό, για σκοπούς μεγιστοποίησης οικονομικών κερδών.

Αντίθετα, όπως εξηγεί, η Υπηρεσία του, πάντα προέτασσε την επιτακτική ανάγκη για την προστασία και διατήρηση της κρατικής δασικής γης, που, όπως σημειώνεται και σε σχετική γνωμάτευση της Νομικής Υπηρεσίας, είναι ακριβώς το πνεύμα που αντανακλάται στις ισχύουσες νομοθετικές ρυθμίσεις.  

Γενική και αόριστη η επίκληση του δημοσίου συμφέροντος

Ο Γενικός Ελεγκτής υπογραμμίζει στην επιστολή επίσης ότι η επίκληση του δημοσίου συμφέροντος δεν μπορεί να είναι γενική και αόριστη, αλλά θα πρέπει να καθορίζεται από το ίδιο το υπουργείο ή το Τμήμα Δασών, αφού πρώτα έχουν αξιολογήσει το ενδεχόμενο εκμίσθωσης της συγκεκριμένης κρατικής γης, λαμβάνοντας υπόψη περιβαλλοντικούς, οικονομικούς και άλλους συναφείς παράγοντες και να αποφασίσουν αν όντως η συγκεκριμένη γη είναι κατάλληλη για τέτοια ανάπτυξη ή/και για άλλη (επιτρεπόμενες χρήσεις).

Όσον αφορά τη συγκεκριμένη δασική γη τονίζει ότι θα έπρεπε να διατίθεται μέσω ανοικτού διαγωνισμού στον οποίο θα μπορούν να συμμετάσχουν οικονομικοί φορείς που θα υποβάλουν τις προτάσεις τους μαζί με κατάλληλο επιχειρηματικό πλάνο (business plan), όπως και σχετική τεκμηρίωση ότι έχουν την οικονομική και τεχνική δυνατότητα να υλοποιήσουν το πλάνο αυτό, ώστε να διασφαλιστούν οι αρχές της διαφάνειας, της αναλογικότητας, της ίσης μεταχείρισης, της αμοιβαίας αναγνώρισης και μη διάκρισης, όπως υποδεικνύει και η Νομική Υπηρεσία σε γνωμάτευσή της, αλλά και επιτάσσουν, τόσο οι Ευρωπαϊκές αρχές και αξίες, όσο και το εθνικό δίκαιο.

Για περαιτέρω προστασία των συμφερόντων του κράτους, ανέφερε ότι θα έπρεπε να καθοριστεί ως ελάχιστο ενοίκιο το αγοραίο ενοίκιο της γης και ο κάθε οικονομικός φορέας να μπορεί να πλειοδοτεί για το επιπλέον ενοίκιο που θα καταβάλλει.

Συνέπειες από την απόφαση

Επισημαίνει ότι η διάθεση κρατικής δασικής γης για τουριστικούς, βιομηχανικούς ή άλλου είδους εμπορικούς σκοπούς σε ιδιωτική εταιρεία, η οποία με αδιαφανείς διαδικασίες εντοπίζει διαθέσιμη γη και υποβάλλει αίτηση έχει τις ακόλουθες συνέπειες:

- Δημιουργεί συνθήκες διαπλοκής και διαφθοράς αφού η ιδιωτική εταιρεία με κάποιο αδιαφανή τρόπο εντοπίζει διαθέσιμη κρατική γη, ενδεχομένως έχουσα εκ των έσω πληροφόρηση αφού δεν έχει προηγουμένως δοθεί η προσήκουσα δημοσιότητα ως προς τη διαθεσιμότητα της συγκεκριμένης γης.

Προσθέτει ότι διαφάνηκε, η εταιρεία εντοπίζει τη γη μετά από καθοδήγηση του ίδιου του Τμήματος που αναλαμβάνει το ρόλο του κτηματομεσίτη όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται, προς εξυπηρέτηση της ανάγκης μίας ιδιωτικής εταιρείας για εξεύρεση γης.

Στη συνέχεια προστίθεται ότι η ιδιωτική εταιρεία υποβάλλει την αίτηση και η έγκριση ή απόρριψή της είναι στη διακριτική ευχέρεια του Τμήματος Δασών το οποίο τη μία ημέρα μπορεί να είναι αρνητικό και την άλλη θετικό, και το ετήσιο μίσθωμα καθορίζεται από το Τμήμα Δασών με βάση δικές του εκτιμήσεις, αντί μέσα από μία ανταγωνιστική διαδικασία, γεγονός που εμπεριέχει στοιχεία υποκειμενικότητας.

- Συνιστά απαράδεκτη μέθοδο διάθεσης κρατικής περιουσίας αφού δεν διασφαλίζει ότι η διάθεση γίνεται με μεγιστοποίηση του οφέλους (που δεν είναι κατ' ανάγκη μόνο οικονομικό), για τον ιδιοκτήτη της περιουσίας, δηλαδή για τη Δημοκρατία και για τους πολίτες της περιοχής ή γενικότερα.

- Παραβιάζει τις αρχές διαφάνειας και ίσης μεταχείρισης οι οποίες, πρώτο αποτελούν αρχές χρηστής διοίκησης και χρηστής χρηματοοικονομικής διαχείρισης και δεύτερο επιβάλλονται από τους θεμελιώδεις κανόνες της Συνθήκης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και από τον περί της Λογιστικής και Δημοσιονομικής Διαχείρισης και Χρηματοοικονομικού Ελέγχου της Δημοκρατίας Νόμο (Ν.38(1)/2014)

Αδιαφανείς διαδικασίες και από υπουργείο Εσωτερικών

Ο κ. Μιχαηλίδης σημειώνει στην επιστολή στον υπουργό Γεωργίας ότι με παρόμοιες αδιαφανείς διαδικασίες το υπουργείο Εσωτερικών εκμισθώνει κρατική γη σε ιδιωτικές εταιρείες για σκοπούς ανέγερσης φωτοβολταϊκών πάρκων, ηλιακού θερμοηλεκτρικού Πάρκου κλπ,  παρά τις επανειλημμένες υποδείξεις του.

Τέλος αναφέρει ότι η Ελεγκτική Υπηρεσία λαμβάνοντας υπόψη ότι εγείρονται σοβαρά θέματα συστηματικής παραβίασης θεμελιωδών κανόνων της Συνθήκης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στον τομέα μάλιστα της εσωτερικής (κοινής) αγοράς που βρίσκεται στον σκληρό πυρήνα των θεμάτων ενδιαφέροντος της, θα διαβουλευθεί με το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο ή και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τυχόν επόμενα βήματα της.

Της Ελένης Χαραλάμπους