You are here

Τα γκρίζα σημεία στο συμβόλαιο Hermes

27/09/2022 07:21

Καταπέλτης ήταν ο Γενικός Ελεγκτής Οδυσσέας Μιχαηλίδης κατά τη χθεσινή συνεδρία της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών, σχετικά με πρόνοιες της νέας συμφωνίας της κυβέρνησης και της εταιρείας Hermes Ltd, για επέκταση του συμβολαίου παραχώρησης των δύο κυπριακών αεροδρομίων για άλλα πεντέμισι χρόνια.

Μάλιστα, ο κ. Μιχαηλίδης εισηγήθηκε στους βουλευτές μέλη της Επιτροπής, να μην συναινέσουν στην επέκταση της συμφωνίας διαχείρισης των αεροδρομίων από τη Hermes, καθώς όπως είπε, παίζονται εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ και αιωρούνται πολλά αναπάντητα ερωτήματα.

Αρχικά ανέφερε ότι στις κύριες πρόνοιες της συμφωνίας παραχώρησης των δύο αεροδρομίων, με χρονικό ορίζοντα από τις 12 Μαΐου του 2006 μέχρι και τις 11 Μαΐου του 2031, υπολογίσθηκε κεφαλαιουχική δαπάνη περίπου στα €650 εκατ., ενώ το δάνειο που σύναψε με εγγυητή την κυβέρνηση η Hermes ήταν περίπου €600 εκατ.

Σημείωσε ότι το δάνειο υπολογίζεται να αποπληρωθεί από την εταιρεία μέχρι το 2025, ενώ η ετήσια δόση που καταβάλλει για αποπληρωμή του υπολογίζεται γύρω στα €50 εκατ. Πρόσθεσε ότι η εταιρεία Hermes Ltd είχε ακάθαρτα έσοδα ετησίως, κατά μέσο όρο €160 εκατ. ετησίως στο σύνολο των ετών που διαχειρίζεται τα δύο αεροδρόμια, ενώ επεσήμανε πως για το 2017, έβαλε στο ταμείο της €190 εκατ. και το 2019, €195 εκατ.

Ο κ. Μιχαηλίδης δήλωσε ότι ο τζίρος της εταιρείας λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού ήταν μειωμένος κατά το 2020 και 2021, με τα ακάθαρτα έσοδα να ανέρχονται σε €49 εκατ. και €96 εκατ., αντίστοιχα τα δύο έτη.

Σημείωσε ότι το τέλος παραχώρησης των δύο αεροδρομίων, το οποίο συμφωνήθηκε να καταβάλλει η εταιρεία στο κράτος, είναι το 33% των ακάθαρτων εσόδων της, δηλαδή γύρω στα €60 εκατ. ετησίως.

Τόνισε ότι μέχρι την πλήρη εξόφληση του δανείου το 2025, η Hermes κάθε χρόνο έχει ακάθαρτα έσοδα κατά μέσο όρο γύρω στα €160 εκατ. από τα οποία δίνει στους δανειστές της τα €50 εκατ. και στο κράτος περίπου άλλα €50 εκατ., ενώ της απομένουν γύρω στα €60 εκατ. για έξοδα διαχείρισης και κέρδος.

Υπογράμμισε ότι μετά το 2025, όταν το δάνειο θα έχει εξοφληθεί, προβλέπεται η εταιρεία να έχει έσοδα γύρω στα €200 εκατ., από τα οποία θα δίνει στο κράτος γύρω στα €65 εκατ. και θα της απομένουν άλλα €135 εκατ.

Τα έργα που δεν υλοποιήθηκαν

Στην συνέχεια ο κ. Μιχαηλίδης, είπε ότι στη συμφωνία παραχώρησης των δύο αεροδρομίων, υπάρχουν ορόσημα για την έναρξη της Φάσης 2, η οποία αφορά επεκτάσεις στο τερματικό κτήριο του αερολιμένα Λάρνακας και στους δίαυλους καθώς και τροχιοδρόμους των δύο αερολιμένων, η οποία με προκαταρτικές εκτιμήσεις κοστολογείται γύρω στα €250 εκατ.

«Το ορόσημο που αφορά στην υπέρβαση της χωρητικότητας του αερολιμένα Λάρνακας, σε σχέση με τη διακίνηση επιβατών ικανοποιήθηκε το 2016, όμως η Hermes επικαλέστηκε το δικαίωμα της να προβεί σε βελτιώσεις που θα μετέθεταν επ’ αόριστο την ημερομηνία έναρξης της Φάσης 2», πρόσθεσε.

Σημείωσε ότι το ορόσημο υπέρβασης της χωρητικότητας, αφορά το ρυθμό αύξησης της επιβατικής κίνησης και συγκεκριμένα όταν ξεπεράσει την ικανότητα εξυπηρέτησης το επιβατών που διακινούνται, ενώ όσον αφορά τις υποχρεώσεις της εταιρείας μετά την επίτευξη του συγκεκριμένου στόχου, είπε ότι με βάση τις πρόνοιες της συμφωνίας θα έπρεπε να είχε αρχίσει εργασίες στον αερολιμένα Πάφου.

Ο κ. Μιχαηλίδης υπογράμμισε ότι η συμφωνία προβλέπει ότι, ανεξάρτητα τυχόν βελτιώσεων, η ημερομηνία έναρξης των εργασιών της Φάσης 2 δεν θα μπορούσε να είναι μετά την 12η Μαΐου του 2022, ενώ δήλωσε ακόμα ότι με βάση τη συμφωνία που συνυπογράφηκε το ρίσκο της επιβατικής κίνησης ανήκε στην εταιρεία.

Πρόσθεσε ότι η συμφωνία προβλέπει επίσης, πως στο ενδεχόμενο που η Hermes αποδεδειγμένα αδυνατεί να εξασφαλίσει χρηματοδότες για τα έργα της Φάσης 2, τότε τα δύο μέρη μπορούν να εξετάσουν διάφορες άλλες επιλογές, μεταξύ των οποίων η επέκταση της συμφωνίας παραχώρησης, η χρηματοδότηση μέρους ή του συνόλου των αναγκών από την ίδια τη Δημοκρατία και η παροχή εγγύησης στους δανειστές.

Δικαίωμα τερματισμού συμφωνίας

Περαιτέρω, ανέφερε ότι στο ενδεχόμενο που δεν καταλήξουν σε συμφωνία, η Δημοκρατία έχει το δικαίωμα να απαλλάξει την εταιρεία από την υποχρέωση κατασκευής της Φάσης 2 και να λάβει τη διαφορά ως πρόσθετο τέλος παραχώρησης, ή να τερματίσει τη σύμβαση.

Ο Γενικός Ελεγκτής τόνισε ότι η εταιρεία Hermes επέμενε ότι δεν έχει υποχρέωση κατασκευής της Φάσης 2, αφού θα έχει προβεί σε τέτοιες αναβαθμίσεις και βελτιώσεις, ώστε να αυξήσει τη χωρητικότητα του αερολιμένα Λάρνακας, με αποτέλεσμα η συμφωνία να παραπεμφθεί σε διαιτησία, η οποία δικαίωσε τη Δημοκρατία.

Πρόσθεσε ότι τον Απρίλιο του 2022, το Υπουργείο Οικονομικών ή το Υπουργείο Μεταφορών και η εταιρεία κατέληξαν σε προκαταρτική συμφωνία, για επέκταση της παραχώρησης των δύο αεροδρομίων για άλλα 5,5 χρόνια, δηλαδή αντί στις 11 Μαΐου του 2031, την αντίστοιχη ημερομηνία του 2036, με στόχο η Hermes να προχωρήσει στην υλοποίηση της Φάσης 2, νοουμένου ότι εξασφαλιστεί χρηματοδότηση από δανειστές.

Αποζημίωση για αεροδρόμιο Τύμπου

Στο πλαίσιο της προκαταρτικής συμφωνίας, ο κ. Μιχαηλίδης είπε ότι η εταιρεία θα λάβει αποζημίωση για το παράνομο αεροδρόμιο της Τύμπου για την περίοδο 2015-2017, ποσό €21 εκατ. αντί €23 εκατ. που προέβλεπε η αρχική συμφωνία, με την οποία όπως είπε διαφώνησε πλήρως η Ελεγκτική Υπηρεσία.

Επεσήμανε επίσης ότι η αποζημίωση της εταιρείας, για το αεροδρόμιο της Τύμπου, παραμένει ίδια για τα δύο χρόνια της πανδημίας του κορωνοϊού, δηλαδή στα €12 εκατ. με €13,5 εκατ. το χρόνο, παρότι η αεροπορική κίνηση στο παράνομο αερολιμένα ήταν μειωμένη και συνεπώς δεν δικαιολογούσε οποιαδήποτε αποζημίωση.

Διευκρίνισε ότι στο πλαίσιο της νέας συμφωνίας για επέκταση κατά 5,5 χρόνια της παραχώρησης των αεροδρομίων στην εταιρεία, συμφωνήθηκε ότι θα αποποιηθεί του δικαιώματος της αποζημίωσης για το παράνομο αεροδρόμιο για τα έτη 2022 και 2023, προσθέτοντας όμως ότι αν η συμφωνία χρηματοδότησης της Φάσης 2 με τους δανειστές επιτευχθεί μετά τις 30 Σεπτεμβρίου του 2023, τότε για τις περιόδους που θα ακολουθήσουν, η αποζημίωση θα είναι αποτέλεσμα διαβούλευσης των δύο πλευρών.

Σε σχέση με την υπερπλήρωσή ύψους €15,2 εκατ. από την εταιρεία, ο κ. Μιχαηλίδης είπε ότι η Hermes ισχυρίστηκε ότι δημιουργήθηκε λόγω λανθασμένης πρακτικής, που η ίδια εφάρμοζε επί σειρά ετών.

Πρόσθεσε ότι η διαφορά αυτή διευθετήθηκε προς όφελος της Hermes, αφού θα της καταβληθεί ολόκληρο το ποσό, παρότι υπάρχει και γνωμάτευση της Νομικής Υπηρεσίας ότι το ποσό δεν θα πρέπει να καταβληθεί.

Αποζημίωση για μέτρα πανδημίας

Σχετικά με αίτημα για καταβολή αποζημίωσης για την πανδημία του κορωνοϊού που απαιτεί η εταιρεία επικαλούμενη τη συμφωνία παραχώρησης, ο Γενικός Ελεγκτής δήλωσε ότι μετά από γνωμάτευση της Νομικής Υπηρεσίας, το σχετικό αίτημα απορρίφθηκε από την ΚΕΑΑ.

Σημείωσέ ότι η Hermes αποποιείται των απαιτήσεων που υπέβαλε λόγω της πανδημίας και της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, καθώς και της αύξησης διάφορων τελών, φόρων και εισφορών (τέλη υδατοπρομήθειας και αποχετευτικά, εισφορές εργοδότη στο ΤΚΑ και στο ΓεΣΥ), αλλά και λόγω του τρόπου εφαρμογής των κινήτρων προς τις αεροπορικές εταιρείες από το 2012 μέχρι σήμερα.

Αναφορικά με το θέμα των κινήτρων για την περίοδο 2012 μέχρι και σήμερα, ο κ. Μιχαηλίδης τόνισε ότι η εταιρεία θυμήθηκε να τα διεκδικήσει το 2019, σημειώνοντας ότι οι σχετικές απαιτήσεις είναι εξωπραγματικές και φαίνεται να υποβλήθηκαν με μόνο στόχο να εμπεδωθεί η εντύπωση ότι αδικήθηκε η εταιρεία, ώστε στο μέλλον τα σχέδια να αλλάξουν και να αναλάβει μεγαλύτερο βάρος η Δημοκρατία από αυτό που της αναλογεί.

Εισηγήσεις Ελεγκτή

Ο κ. Μιχαηλίδης τόνισε ότι η θέση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας αναφορικά με τη συμφωνία επέκτασης της παραχώρησης των αεροδρομίων, είναι πως θα πρέπει η εταιρεία να επικαιροποιήσει τις επαφές της με πιθανούς χρηματοδότες της Φάσης 2, τώρα που υπάρχουν τα δεδομένα επιβατικής κίνησης για το 2022. Υπενθυμίζεται ότι η εταιρεία είχε ενημερώσει προ μηνών ότι δεν εξασφάλισε χρηματοδότηση για την Φάση 2 και γι’ αυτό συμφωνήθηκε η επέκταση της συμφωνίας παραχώρησης ώστε να καταστεί πιο εύκολη η εξασφάλιση δανεισμού.

Πρόσθεσε ακόμα ότι, στη συνέχεια οι προτάσεις αυτές θα πρέπει να αξιολογηθούν από χρηματοοικονομικούς συμβούλους που θα προσλάβει το Υπουργείο Μεταφορών.

Ταυτόχρονα, είπε ότι οι νομικοί σύμβουλοι θα πρέπει να αξιολογήσουν τις απαιτήσεις της εταιρείας και μόνο αυτές που έχουν βάση να αξιολογηθούν περαιτέρω από χρηματοοικονομικούς συμβούλους.

Της Ελένης Χαραλάμπους