28/03/2020 09:16
Κενά και γκρίζες ζώνες φαίνεται να εντοπίζουν οι τράπεζες στα νομοσχέδια για μορατόριουμ δόσεων και εγγυήσεων δανείων κρίνοντας ότι κάποιες πρόνοιες ενδεχομένως να εγκυμονούν μελλοντικούς κινδύνους σε ότι αφορά το επίμαχο ζήτημα των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων.
Ο μεγάλος φόβος των τραπεζών είναι ότι η συντριπτική πλειονότητα των νέων δανείων που θα παραχωρηθούν με εγγυήσεις του κράτους, ενδέχεται να μην έχουν εξασφαλίσεις καθώς, το ύψος των επιτοκίων που καθορίζονται δεν παρέχει μεγάλο κίνητρο στον υποψήφιο δανειολήπτη να θέλει να βάλει εξασφαλίσεις.
Από τη στιγμή κατά την οποία ο δανειολήπτης έχει αυτή την ευχέρεια, σημειώνουν οι τραπεζίτες, θα επιλέξει να μην περιλάβει στη δανειακή του σύμβαση εξασφαλίσεις.
Επισημαίνουν το γεγονός ότι σε μία περίοδο που το τραπεζικό σύστημα της Κύπρου έχει €9 δις. μη εξυπηρετούμενα δάνεια, μπαίνει σε μία διαδικασία κατά την οποία θα διοχετεύσει στην αγορά €2 δις. με μοναδική εξασφάλιση την εγγύηση του 70% των δανείων από το κράτος.
«Είναι φανερό ότι στο τέλος της ημέρας οι τράπεζες θα εξαρτώνται από την καλή θέληση του κάθε δανειολήπτη αν θα είναι ή όχι συνεπής στις δόσεις του και το πιο σημαντικό στοιχείο είναι αν όντως η οικονομία θα κάνει επανεκκίνηση σε σύντομο χρονικό διάστημα», σημειώνει τραπεζικός παράγοντας.
Στα υπό ψήφιση νομοσχέδια δεν έχει ξεκαθαρίσει κατά πόσο οι πελάτες των οποίων τα δάνεια είτε είναι υπό αναδιάρθρωση ή έχουν αναδιαρθρωθεί και αποπληρώνονται κανονικά θα πληρούν ή όχι τα κριτήρια για να λάβουν ρευστότητα.
Οι πλείστες των τραπεζών, θεωρούν ότι θα ήταν άδικο για ένα πελάτη ο οποίος για εύλογους λόγους αναθεώρησε το δάνειο του και αποδεδειγμένα είναι συνεπής στις δόσεις του, ανεξάρτητα αν το δάνειο του με βάση του εποπτικούς κανόνες έχει κατηγοριοποιηθεί στις μη εξυπηρετούμενες χορηγήσεις, να μη δικαιούται εγγυημένο δάνειο από τα €2 δις που θα εγκρίνει η βουλή.
Στο νομοσχέδιο για τα εγγυημένα δάνεια η κυβέρνηση δεν ξεκαθαρίζει κατά πόσο οι τράπεζες έχουν το διακριτικό δικαίωμα να απορρίψουν αιτήσεις πελατών τους οι οποίοι ενδεχομένως να πληρούν τα κριτήρια, αλλά το ιστορικό τους να είναι τέτοιο, που να μην επιτρέπει οποιαδήποτε νέα δανειακή σύμβαση μαζί τους.
«Η αναστολή των δόσεων αποτελεί νόμο και θα εφαρμοστεί, αλλά δεν μπορεί η κυβέρνηση να επιβάλεις στην τράπεζα πόσα δάνεια θα παραχωρήσει» σημείωσαν ανώτατα στελέχη των τραπεζών, συγκρίνοντας τα δύο δάνεια που βρίσκονται ακόμα υπό συζήτηση στη βουλή.
Σε ότι αφορά την αναστολή των δόσεων οι τεχνοκράτες των τραπεζών που έχουν βάλει στο μικροσκόπιο τους το νομοσχέδιο έχουν διαπιστώσει ότι δεν είναι ξεκάθαρο πως θα κινηθούν λογιστικά τα υφιστάμενα δάνεια.
Για παράδειγμα αν ένας πελάτης που έχει δάνειο ύψους €10 χιλ. και θα πλήρωνε κανονικά τη μηνιαία του όση €100, στους επόμενους εννέα μήνες το δάνειο του θα έπεφτε στις €9,100, εκτός όμως των τόκων. Στο νομοσχέδιο προβλέπεται ότι η αναστολή αφορά και δόσεις και τόκους.
Οι τράπεζες θεωρούν ότι ο δανειολήπτης δεν θα αποπληρώνει για τους επόμενους 9 μήνες δόση και τόκους. «Αυτό», λένε, «δεν σημαίνει, ότι ο δανειολήπτης απαλλάσσεται της υποχρέωσης να αποπληρώσει το δάνειο του ύψους €10 χιλ. συν του τόκους.
Αυτό δεν είναι καθαρό στο ν/σ υποστηρίζουν και θα πρέπει να καταστεί σαφές χωρίς να υπάρξουν στρεβλώσεις που θα κοστίσουν στις τράπεζες δεκάδες εκατομμύρια ευρώ.
Επίσης υπάρχει, κατά τους τραπεζίτες, πλήρης ασάφεια για το πώς οι δανειολήπτες θα πληρώνουν τη δόση τους μετά την πάροδο των εννέα μηνών.
Τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα θεωρούν ότι τρείς είναι αποδεκτοί τρόποι: Ή να αυξηθεί οριακά η δόση, ώστε σε βάθος χρόνου και πριν από τη λήξη της δανειακής σύμβασης το δάνειο να εξοφληθεί, ή να επεκταθεί η χρονική διάρκεια του δανείου και να παραμείνει η συμφωνηθείσα αρχικά δόση, ή ο πελάτης να πληρώσει εφάπαξ τις δόσεις που δεν καταβλήθηκαν λόγω της αναστολής. Σε αυτή την περίπτωση, οι τράπεζες ενδεχομένως να δώσουν κίνητρο σε αυτούς που θα καλύψουν εφάπαξ το ποσό που θα μείνει πίσω λόγω του σχετικού νόμου.
Οι τεχνοκράτες των τραπεζών εντόπισαν και ασάφεια στην πρόνοια που προβλέπει ότι δικαιούχοι για απόκτηση ρευστότητας είναι οι επιχειρήσεις και αυτοτελώς εργαζόμενοι που δεν ήταν προβληματικές/οι και δεν αντιμετώπιζαν οικονομικές δυσκολίες κατά την 31ην Δεκεμβρίου 2019, και δεν είχαν κατά την κριθείσα ημερομηνία καθυστερήσεις στην καταβολή οποιασδήποτε δόσης υφιστάμενου δανείου πάνω από 30 μέρες.
Θεωρούν ότι η αναφορά για προβληματικές επιχειρήσεις ή αυτοτελώς εργαζόμενους δεν είναι καθαρή καθώς αφήνεται η ευχέρεια στις τράπεζες να απορρίψουν πελάτες οι οποίοι, κατά την εκτίμηση τους, είναι μεν προβληματικοί αλλά από την άλλη πληρούν το βασικό κριτήριο που θέτει το κράτος ότι δεν έχουν καθυστερήσεις στην καταβολή των δόσεων τους.
Η αναφορά σε «προβληματικές επιχειρήσεις ή προβληματικούς αυτοτελώς εργαζόμενους» δεν είναι καθαρό στο μυαλό των τραπεζών και ενδεχομένως, λένε, να αποτελέσει αφορμή νομικής διαμάχης πελάτη και τράπεζας.
Φοβούνται «κατάρρευση» του συστήματος
Σε συναγερμό τίθενται τα επιτελεία των τραπεζών καθώς με την ψήφιση αύριο των νομοσχεδίων από τη βουλή για την αναστολή των δόσεων και της παραχώρησης δανείων τα οποία θα εγγυηθεί το κράτος, θα επιδοθούν σε αγώνα δρόμου προκειμένου να εκτυλιχθεί ομαλά η εξυπηρέτηση χιλιάδων πελατών τους.
Τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα εκτιμούν ότι θα είναι πρωτοφανής ο φόρτος εργασίας που θα αναλάβουν εν μέσω της υγειονομικής κρίσης και της υποστελέχωσης νευραλγικών τμημάτων τους, λόγω του ότι αρκετοί υπάλληλοι είναι εκτός εργασίας, είτε διότι ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες, είτε είναι μητέρες και έχουν αυτοπεριοριστεί για τη φροντίδα των παιδιών τους.
Ένα άλλο μέρος του υπαλληλικού προσωπικού των τραπεζών εργάζεται ήδη από το σπίτι του για καθαρά λόγους τήρησης των μέτρων στους χώρους εργασίας που έχουν αποφασιστεί από τις υγειονομικές αρχές.
Διευθυντικά στελέχη των τραπεζών επισημαίνουν ότι η «πρώτη γραμμή» των καταστημάτων είναι αδύνατο κάτω από τις περιστάσεις, να ανταποκριθεί στις ανάγκες που θα προκύψουν εάν δεν παρέμβει η τεχνολογία.
Είναι διάχυτη η άποψη τους ότι αν δεν απλοποιηθούν δραστικά οι διαδικασίες και αν είναι δυνατό χωρίς τη φυσική παρουσία του πελάτη, θα υπάρξει πρόβλημα και για αυτό το κάθε τραπεζικό ίδρυμα, επισήμαναν, έχει επιδοθεί προς αυτή την κατεύθυνση
Πρόσθεσαν ότι τα μηχανογραφικά τμήματα των τραπεζών προετοιμάζονται στην κατάρτιση των αιτήσεων που θα χρειαστούν, ώστε αυτά να αναρτηθούν στις ιστοσελίδες τους.
Την ίδια ώρα ενισχύονται τα τμήματα τα οποία θα αναλάβουν την εξέταση και αξιολόγηση των κριτηρίων των πελατών εκείνων που θα αιτηθούν δανείων, είτε αυτά θα είναι νομικά, είτε θα είναι φυσικά πρόσωπα.
«Στόχος όλων θα πρέπει να είναι η αποσυμφόρηση των πελατών στα καταστήματα και αν είναι δυνατό οι διαδικασίες διεκπεραίωσης των αιτήσεων για σύναψη δανείων, να γίνεται μόνο ηλεκτρονικά. Όλες οι συμβάσεις να συνομολογούνται χωρίς την ανάγκη φυσικής παρουσίας των πελατών» επεσήμαναν.
Του Λεύκου Χρίστου