Με αδήλωτες διαφημιστικές δαπάνες στις ευρωβουλευτικές

Αδήλωτες διαφημιστικές δαπάνες που έγιναν από υποψήφιους ευρωβουλευτές στις εκλογές του 2019, εντόπισε κατά τον σχετικό έλεγχο η Ελεγκτική Υπηρεσία.

Οι πλείστοι εξ αυτών των υποψηφίων κάνουν λόγο για δαπάνες που έγιναν από τρίτους εν αγνοία τους, κάτι το οποίο, όπως επισημαίνει η Ελεγκτική Υπηρεσία, είναι παράνομο.

Σύμφωνα με την έκθεση της ΕΥ, από επισκόπηση των μη ελεγμένων συγκεντρωτικών καταστάσεων, που απέστειλαν οι φορείς που παρείχαν διαφημιστικές υπηρεσίες στους υποψήφιους κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, διαπιστώθηκε ότι έξι (6) υποψήφιοι που διενέργησαν δαπάνες συνολικού ύψους €4.504 σε επτά (7) φορείς, δεν δήλωσαν τις δαπάνες αυτές.

Τέσσερις από τους πιο πάνω υποψήφιους, με επιστολή τους προς τον Έφορο, ανέφεραν ότι οι εν λόγω δαπάνες διενεργήθηκαν από τρίτα πρόσωπα εν αγνοία τους.

Σημειώνεται ότι σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 45 του περί Εκλογής των Μελών της Βουλής των Αντιπροσώπων Νόμου, η πληρωμή εξόδων για προεκλογική εκστρατεία υποψήφιου από τρίτα πρόσωπα είναι παράνομη.

Εντός νόμιμων ορίων τα διαφημιστικά έξοδα των υποψηφίων

Σύμφωνα με την έκθεση, τα συνολικά έξοδα όλων των υποψήφιων, όπως παρουσιάζονται στις εκθέσεις εκλογικών εξόδων που υποβλήθηκαν στην Υπηρεσία, δεν υπερβαίνουν το ανώτατο όριο που καθορίζεται στη νομοθεσία

Από τους 72 υποψήφιους που έλαβαν μέρος στις εκλογές, 18 υποψήφιοι δήλωσαν διαφημιστικά έξοδα στην παράγραφο 5 της έκθεσης εκλογικών εξόδων. Εντοπίστηκαν ωστόσο, περιπτώσεις που δηλώθηκαν δαπάνες που δεν εμπίπτουν στην συγκεκριμένη παράγραφο, όπως διαφημιστικά έξοδα, που αφορούσαν σε εκτυπώσεις και σε διαφημίσεις σε διαδικτυακές σελίδες και μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Εντοπίστηκε επίσης, υποψήφιος, ο οποίος έλαβε δωρεάν διαφημιστικές υπηρεσίες αξίας €28.670 από διαφημιστικό φορέα, χωρίς ωστόσο να υπάρξει υπέρβαση του ανώτατου ορίου εκλογικών δαπανών που καθορίζεται από τη νομοθεσία μετά και από τη συμπερίληψη των πιο πάνω διαφημιστικών εξόδων στις δαπάνες.

Ταυτόχρονα η ΕΥ, επισημαίνει ότι δεν έχει εντοπισθεί κάτι που να υποστηρίζει ότι οι δαπάνες για διαφημιστικούς σκοπούς, που περιλαμβάνονται στην παράγραφο 5 των εκθέσεων, δεν συνάδουν με τις πρόνοιες της σχετικής νομοθεσίας, ή δεν αφορούν στην προεκλογική εκστρατεία των υποψήφιων, ή δεν έχουν πράγματι διενεργηθεί από τους υποψήφιους (εκτός από τις δαπάνες ύψους €4.980 στην έκθεση μίας υποψήφιας, περίπτωση στην οποία το τιμολόγιο δεν έχει εκδοθεί στο όνομά της).

Επίσης, δεν εντοπίστηκαν δαπάνες που να μην έχουν διενεργηθεί εντός της προεκλογικής περιόδου, εκτός από τη δαπάνη ύψους €4.980 που παρουσιάζεται στην έκθεση υποψήφιας, για την οποία το τιμολόγιο δεν έχει εκδοθεί εντός της περιόδου που προβλέπεται από το Νόμο και ακόμα μια περίπτωση δαπάνης ύψους €957, που πληρώθηκε από υποψήφιο εκτός της καθορισμένης από το Νόμο προθεσμίας για εξόφληση προεκλογικών εξόδων.

Αναφορικά με τους φορείς που παρείχαν διαφημιστικές υπηρεσίες σε υποψήφιους ή για λογαριασμό τους, διαπιστώθηκε ότι 14 φορείς έχουν υποβάλει συγκεντρωτική κατάσταση, 12 φορείς δεν έχουν υποβάλει συγκεντρωτική κατάσταση και 3 υπέβαλαν την κατάσταση εκπρόθεσμα.

Αδυναμίες και παραλείψεις στην συμπλήρωση στοιχείων

Κατά την επισκόπηση των εκθέσεων εκλογικών εξόδων των υποψήφιων, η ΕΥ παρατήρησε διάφορες αδυναμίες και παραλείψεις, που αφορούν στη μη κατάλληλη/ορθή και ομοιόμορφη συμπλήρωσή τους από όλους τους υποψήφιους.

Σημαντικές αδυναμίες έχουν εντοπιστεί στο νομοθετικό πλαίσιο που περιορίζουν τους σκοπούς που επιδιώκονται, όπως το ότι ενδεχομένως να γίνονται, παράνομα, πληρωμές για λογαριασμό των υποψήφιων από τρίτους ή/και από πολιτικά κόμματα, χωρίς οι υποψήφιοι να έχουν την υποχρέωση να τις δηλώσουν, σύμφωνα με γνωμάτευση του Γενικού Εισαγγελέα.

Η ΕΥ επισημαίνει και την απουσία πρόνοιας στην υφιστάμενη νομοθεσία για υποχρεωτική υποβολή των σχετικών παραστατικών από τους υποψήφιους μαζί με την έκθεση εκλογικών εξόδων, κάτι που όπως αναφέρεται περιόρισε τον έλεγχό στα όσα δήλωσαν οι υποψήφιοι και τις συγκεντρωτικές καταστάσεις που υποβλήθηκαν από φορείς που παρείχαν διαφημιστικές υπηρεσίες.

Εισηγήσεις για νομοθετική κάλυψη αδυναμιών

Για την αντιμετώπιση των αδυναμιών, η ΕΥ εισηγείται όπως ο Έφορος να προωθήσει, το συντομότερο δυνατόν, στη Βουλή των Αντιπροσώπων νομοσχέδιο που θα αποσκοπεί στην αναθεώρηση και εκσυγχρονισμό των σχετικών νομοθεσιών, ώστε αυτές να καταστούν σαφείς και να διασφαλίζεται η αποτελεσματική εφαρμογή τους. Όσον αφορά στην αναφορά στη νομοθεσία στην παράγραφο 5 της έκθεσης εκλογικών εξόδων, υποστηρίζεται ότι θα πρέπει να τροποποιηθεί, ώστε να περιλαμβάνει και τον χειρισμό των διαφημιστικών εξόδων που γίνονται σε ηλεκτρονικά μέσα και σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπου αυτά μπορούν να ελεγχθούν.

Επιπρόσθετα, η ΕΥ εισηγείται μέσω αλλαγής της νομοθεσίας, να θεσμοθετηθεί όπως οι εκθέσεις εκλογικών εξόδων των υποψήφιων να συνοδεύονται με τα κατάλληλα αποδεικτικά στοιχεία και να περιλαμβάνουν στοιχεία επικοινωνίας με τον υποψήφιο ή τον εκλογικό αντιπρόσωπο και οι φορείς που προσφέρουν διαφημιστικές υπηρεσίες στους υποψήφιους να υποβάλλουν, πέραν των συγκεντρωτικών και αναλυτικές καταστάσεις για τις υπηρεσίες που προσέφεραν σε κάθε υποψήφιο ή για λογαριασμό του.

Επιπλέον, γίνεται εισήγηση όπως ο Έφορος εκδίδει οδηγίες για καθοδήγηση των υποψήφιων, σχετικά με την εφαρμογή της εκάστοτε ισχύουσας νομοθεσίας και την ορθή συμπλήρωση της έκθεση εκλογικών εξόδων.