Προς ψήφιση το φθινόπωρο η μεταρρύθμιση ΤΑ

Άνοιξε σήμερα στην επιτροπή εσωτερικών, η συζήτηση των νομοσχεδίων που αφορούν στη μεταρρύθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης, με την πρόεδρο της επιτροπής Ελένη Μαύρου να σημειώνει ότι στόχος είναι τα νομοσχέδια να τεθούν προς ψήφιση εντός φθινοπώρου.

Όλες οι πλευρές στην Επιτροπή Εσωτερικών της Βουλής συμφώνησαν ότι τα τρία νομοσχέδια για τη μεταρρύθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης, αποτελούν τη μεγαλύτερη μεταρρύθμιση στον τόπο και πως το υφιστάμενο σύστημα έχει ολοκληρώσει τον κύκλο του, με τον ΥΠΕΣ, Νίκο Νουρή και την Πρόεδρο της Επιτροπής, Ελένη Μαύρου να συμφωνούν ότι πρόκειται και για την πιο σύνθετη μεταρρύθμιση στην ιστορία της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Στη σημερινή έναρξη της συζήτησης, παρουσία του ΥΠΕΣ και των Προέδρων των Ενώσεων Δήμων και Κοινοτήτων, έγινε τοποθέτηση επί των αρχών και της διαμόρφωσης του πλαισίου των τριών νομοσχεδίων, με τον κ. Νουρή να χαρακτηρίζει τη μέρα «ορόσημο», καθώς συμπίπτει και με την έναρξη της δεύτερης φάσης του ΓεΣΥ.
 
Η κ. Μαύρου υπενθύμισε ότι τα πρώτα νομοσχέδια για την μεταρρύθμιση της ΤΑ κατατέθηκαν το 2010-2011 και εδώ και 10 χρόνια η συζήτηση συνεχίζεται. Η κατ’ άρθρον συζήτηση θα γίνει εντός του καλοκαιριού με στόχο τα νομοσχέδια να τεθούν προς ψήφιση εντός φθινοπώρου, όπως είπε.

Η κ. Μαύρου, λέγοντας πως το θέμα συζητείται εδώ και χρόνια και πρόκειται για την πιο σύνθετη μεταρρύθμιση της Κυπριακής Δημοκρατίας – αναφορά που ενστερνίστηκε στις δηλώσεις του μετά και ο ΥΠΕΣ – είπε πως όταν αυτή γίνει, δεν θα πρόκειται για επιτυχία ενός Υπουργού, μιας κυβέρνησης ή της Βουλής μόνο, αλλά για επιτυχία των ίδιων των πολιτών.
 
Η διαβούλευση που προηγήθηκε πρόσθεσε, ήταν καλή, αλλά αυτή που γίνεται στη Βουλή είναι διαφορετική, ανοικτή σε όλους και θα υπάρξουν κάποιες αλλαγές, γιατί υπάρχουν σημεία με ασάφειες και προβληματισμοί κομμάτων. Ζήτησε δε από τις Ενώσεις Δήμων και Κοινοτήτων να δώσουν γραπτές τις θέσεις τους για τα τρία νομοσχέδια.

Ο Υπουργός Εσωτερικών χαιρέτισε την εξαιρετική συμβολή στη διαμόρφωση των νομοσχεδίων της Bουλής, τις Ενώσεις Δήμων και Κοινοτήτων και των συνδικαλιστικών οργανώσεων, σημειώνοντας ότι στα νομοσχέδια επισυνάπτεται η συμφωνία για τα εργασιακά θέματα.
 
Είπε ότι πρόκειται για ένα πακέτο νομοθετημάτων που προέρχεται από τις απαιτήσεις της ίδιας της κοινωνίας, καθώς το υφιστάμενο μοντέλο ΤΑ έχει εξαντλήσει τις δυνατότητές του και υπάρχουν οντότητες σήμερα με σοβαρά προβλήματα βιωσιμότητας. Προνοείται η συγχώνευση κοινών υπηρεσιών, η ενοποίηση της ύδρευσης, της αποχέτευσης και των στερεών αποβλήτων, εισάγεται η έννοια της διοικητικής αυτοτέλειας, δίνονται λύσεις στα προβλήματα βιωσιμότητας, ανέφερε ο κ. Νουρής, σημειώνοντας ότι η Ένωση Δήμων μετατρέπεται σε νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου.
 
Η παραχώρηση εξουσιών, είπε, συνοδεύεται από τους ανάλογους πόρους, ενισχύεται η διαφάνεια και η λογοδοσία  με τη συμμετοχή των πολιτών στη διαδικασία, ενώ θα μπορούν – πρόσθεσε – οι δημότες να θέσουν θέματα προς συζήτηση στο δημοτικό συμβούλιο. Οι σχολικές εφορείες, συνέχισε, θα υπάγονται πλέον στους Δήμους.
 
Ο Νίκος Νουρής μίλησε για τη διαδικασία εκλογών με ενιαίο ψηφοδέλτιο για τους Δημάρχους και εκλογή από τα δημοτικά διαμερίσματα για τους Αντιδημάρχους και τους Δημοτικούς Συμβούλους.
 
Η μεταρρύθμιση δεν μπορεί να γίνει πράξη «με το πάτημα του κουμπιού», είπε ο ΥΠΕΣ, χρειάζεται χρόνος και πρόσθεσε ότι γνωμάτευση της Νομικής Υπηρεσίας ότι η εισήγηση για παράταση της θητείας των υφιστάμενων διοικήσεων στην ΤΑ μέχρι και τις Ευρωεκλογές του 2024, είναι νόμιμη.

Προς 32 τοπικά συμπλέγματα
 
Σε ότι αφορά τις συνενώσεις, ο κ. Νουρής ανέφερε ότι δεν είναι αυτοσκοπός αλλά βοηθούν στη βιωσιμότητα των νέων οντοτήτων και ανέφερε ότι από τις 350 και πλέον κοινότητες οι 50 μόνο συνενώνονται με Δήμους, οι υπόλοιπες 300 θα συνεχίσουν ως 32 τοπικά συμπλέγματα και ανακοίνωσε ότι ήδη γίνεται ειδική μελέτη, την οποία ζήτησε το Υπουργείο Εσωτερικών κατόπιν αιτήματος της Ένωσης Κοινοτήτων, κατά πόσο αυτά τα τοπικά συμπλέγματα θα μπορούσαν να μετεξελιχθούν σε αγροτικούς Δήμους.
 
Οσον αφορά το θέμα των δημοψηφισμάτων για τις συνενώσεις, που ανησυχεί πολλά κόμματα αλλά και κοινότητες, ο Υπουργός είπε ότι έχουν θέση του Συμβουλίου της Ευρώπη, που στηρίζεται σε ερμηνεία της χάρτας της τοπικής αυτοδιοίκησης, ότι ο εξαντλητικός διάλογος που προηγήθηκε για το θέμα, δεν αφήνει περιθώριο να εννοηθεί ότι δεν λήφθηκε υπόψη η άποψη όλων.
 
Σε δηλώσεις του δε μετά τη συνεδρία της Επιτροπής και απαντώντας σε σχετική ερώτηση, ο κ. Νουρής σημείωσε ότι η Ένωση Δήμων αποφάσισε με συντριπτική πλειοψηφία ότι για το θέμα της συνένωσης δεν χρειαζόταν να γίνουν δημοψηφίσματα. Για το πολιτικό σκέλος των ανησυχιών, πρόσθεσε, θεωρεί άδικο να μεταθέσουν το βάρος για μια τέτοια μεταρρύθμιση στους πολίτες που εκλέγουν τους εκπροσώπους τους, οι οποίοι έχουν άποψη, και είναι οι τοπικοί άρχοντες. Οι όποιες άλλες οντότητες θελήσουν στην πορεία να ενταχθούν στα διοικητικά μοντέλα που θα δημιουργηθούν, μπορούν να το κάνουν με δημοψηφίσματα, υπάρχει σχετική πρόνοια στα προτεινόμενα νομοσχέδια, πρόσθεσε.
 
Εντός της συνεδρία ανέφερε επίσης ότι η ετήσια χορηγία προς τα κοινοτικά συμπλέγματα θα είναι ανάλογη προς τη χορηγία για τους Δήμους.
 
Ο Πρόεδρος της Ένωσης Δήμων, Δήμαρχος Λάρνακας, Ανδρέας Βύρας είπε ότι το υφιστάμενο σύστημα ΤΑ, είναι πλέον ξεπερασμένο, με σοβαρά προβλήματα που δεν τους επιτρέπει να είναι πραγματικά τοπική αυτοδιοίκηση, λέγοντας ότι η αυτοδιοίκηση είναι περισσότερο τίτλος παρά ουσία.
 
Τρώμε τον περισσότερο χρόνο μας στα τηλέφωνα να παρακαλάμε διάφορους λειτουργούς για να κάνουμε έργα ή να προσλάβουμε κάποιον, ανέφερε ο κ. Βύρας. Πρώτη τους προτεραιότητα, είπε, είναι ένα μοντέλο με 4 στόχους, διοικητική και οικονομική αυτονομία, επιπλέον εξουσίες με παράλληλη εισροή πόρων, ένα σύστημα λειτουργικό και βιώσιμο.
 
Σε μεγάλο βαθμό, σημείωσε, η ποιότητα ζωής των πολιτών εξαρτάται από την τοπική αυτοδιοίκηση και μίλησε για τη συνεργασία που τα τελευταία δύο χρόνια είχαν οι ομάδες εργασίες γι’ αυτή τη μεταρρύθμιση της Ένωσης Δήμων και του ΥΠΕΣ για τον καταρτισμό των νομοσχεδίων.
 
Ο Πρόεδρος της Ένωσης Κοινοτήτων, Κοινοτάρχης Καπέδων, Ανδρέας Κιτρομηλίδης είπε ότι αρχικά μιλούσαν για 37 τοπικά συμπλέγματα και η αλλαγή επί αυτού έγινε χωρίς την δική τους συμμετοχή. Για τη συνένωση των 50 κοινοτήτων σε Δήμους υπάρχουν κάποιες που δέχονται, κάποιες που αρνούνται και κάποιες που θέλουν να αποφασίσουν οι πολίτες. Είμαστε υποχρεωμένοι να σταθούμε δίπλα σε αυτούς που διαφωνούν, ανέφερε ο κ. Κιτρομηλίδης.
 
Πρόσθεσε ότι κάποιες από αυτές έχουν πρόθεση να κινηθούν νομικά και πρότεινε όπως εκείνες οι κοινότητες αφεθούν έξω από τις συνενώσεις ώστε να μην δημιουργηθούν προβλήματα και να προχωρήσουν τα νομοσχέδια. Για την κρατική χορηγία, ο κ. Κιτρομηλίδης ζήτησε όπως είναι σταθερή κάθε χρόνο και να μην χρειάζεται έγκριση της Βουλής ή διαβούλευση κάθε φορά.
 Αναγκαία η μεταρρύθμιση, συμφωνούν τα κόμματα
 

Στην συνεδρία επί της αρχής του θέματος, τοποθετήθηκαν σχεδόν όλοι οι Βουλευτές εκ μέρους όλων των κοινοβουλευτικών κομμάτων. Οι Βουλευτές του ΔΗΣΥ τόνισαν τη σημασία που έχει η μεταρρύθμιση της ΤΑ και είπαν πως αυτό είναι προτεραιότητα για το κόμμα τους.
 
Ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Γιώργος Κάρουλας είπε ότι πρόκειται για μια μεταρρύθμιση που έχει πραγματικά ανάγκη ο τόπος, επανιδρύει ουσιαστικά το κράτος εκσυγχρονίζοντας όλη την ΤΑ. Με τα νομοσχέδια, πρόσθεσε, παρέχεται η δυνατότητα για οικονομική αυτονομία, διοικητική αυτοτέλεια και βιώσιμη διαχείριση και λειτουργικότητα των Δήμων. Ο ΔΗΣΥ, είπε, έχοντας ως προτεραιότητα τον πολίτη, θεωρεί ύψιστη προτεραιότητα αυτά τα νομοσχέδια.
 
Θεωρούν αναγκαίο, είπε, όπως στην Επιτροπή Εσωτερικών επικρατήσει κλίμα συναίνεσης, ειλικρινής συνεργασία και γέφυρα συνεννόησης με δημιουργική επεξεργασία των νομοσχεδίων.
 
Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Γιώργος Γεωργίου είπε ότι όλοι συμφωνούν πως χρειάζεται πραγματική μεταρρύθμιση που δεν θα απορυθμίζει την τοπική αυτοδιοίκηση σημειώνοντας ότι δεν υπάρχει ξεκάθαρη εικόνα για το πώς θα εξυπηρετούνται οι πολίτες στα τοπικά συμπλέγματα και έθεσε το ερώτημα τι θα γίνει με τα χρέη των Δήμων και εάν θα διαγραφούν. Πρέπει να ξεπεράσουμε, είπε, τον φαύλο κύκλο του να είναι οι Δημοτικές αρχές επαίτες της εκάστοτε κυβέρνησης.
 
Απαντώντας στον κ. Γεωργίου, ο ΥΠΕΣ Νίκος Νουρής ανέφερε ότι διαγραφή των χρεών δεν μπορεί να γίνει και μελετούν το θέμα με το ΥΠΟΙΚ.
 
Ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ, Πανίκος Λεωνίδου είπε ότι η μεταρρύθμιση της ΤΑ είναι σημαντική, το ΔΗΚΟ τοποθετείται με θετική στάση και διατύπωσε επιφυλάξεις να μελετήσει την νομική βάση της γνωμοδότησης της Νομικής Υπηρεσίας για τη μετάθεση των εκλογών, λέγοντας πως υπάρχει και πολιτικό ζήτημα, κατά πόσο τοπικοί αξιωματούχοι που εκλέγηκαν για 5 χρόνια είναι σωστό να συνεχίζουν μέχρι 7,5 ή 8,5 χρόνια στη θέση τους.
 
Περιμένουν, είπε, και τη θέση του Γενικού Εισαγγελέα για το θέμα των δημοψηφισμάτων ενώ έθεσε θέμα για την αντιπροσωπευτικότητα στους διάφορους θεσμούς, συμβούλια, οργανισμούς και δημοτικά διαμερίσματα.
 
Ο Βουλευτής της ΕΔΕΚ, Κώστας Ευσταθίου συμφώνησε σε κάποια σημεία με τις αναφορές του Πανίκου Λεωνίδου, σημείωσε ότι πρόθεση όλων είναι να συμβάλλουν ώστε να προχωρήσει η μεταρρύθμιση, λέγοντας ότι αυτό που πρέπει να προσμετρήσει είναι η δημοσιονομική αυτοτέλεια, το πώς οι Δήμοι θα προχωρούν με έργα, οι σχέσεις των πρώην επαρχιακών συμπλεγμάτων με τα κοινοτικά και του κεντρικού κράτους με τα νέα μοντέλα Δήμων και συμπλεγμάτων.
 
Να μην δημιουργήσουμε, πρόσθεσε, δύο- τρεις μορφές τοπικής διοίκησης και πρόσθεσε ότι θα πρέπει να καταγράφεται συγκεκριμένα η παραχώρηση των αρμοδιοτήτων.
 
Ο Βουλευτής του ΕΛΑΜ, Λίνος Παπαγιάννης ζήτησε διευκρινίσεις για τη νομιμότητα της μη διεξαγωγής των δημοψηφισμάτων για τις συνενώσεις και ενημέρωση για τα σημερινά έξοδα, λειτουργικά και άλλα, των Δήμων και κοινοτήτων και τις προβλέψεις για τα νέα μοντέλα που θα δημιουργηθούν.