You are here

Σκιές πάνω από το Olivewood

09/09/2021 17:02

Επικρίσεις για «ενδεχόμενη σύγκρουση συμφέροντος, προχειρότητα», αλλά και «παράτυπη μεταφορά κονδυλίων» από το Υπουργείο Οικονομικών στον Κυπριακό Οργανισμό Προώθησης Επενδύσεων (Invest Cyprus) ακούστηκαν στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Ελέγχου, που εξέτασε σήμερα την έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας (ΕΥ) για το σχέδιο προώθησης της οπτικοακουστικής βιομηχανίας στην Κύπρο.

Όπως αναφέρθηκε στην Επιτροπή, το σχέδιο αρχικά εγκρίθηκε με οροφή €1,5 εκατομμύριο, στη συνέχεια το ανώτατο όριο αυξήθηκε στα €25 εκατ., με όριο επιστροφής χρημάτων στο 35% των επιλέξιμων δαπανών, ενώ από τις τελικά τρεις αιτήσεις, καταβλήθηκαν σε μία μόνο ταινία €192.000, με τον Γενικό Ελεγκτή να υποστηρίζει πως έπειτα από τον έλεγχο που διενήργησε η ΕΥ απέτρεψε την καταβολή των χρημάτων.

Ο Πρόεδρος της επιτροπής Ζαχαρίας Κουλίας είπε πως οι «σοφιστές του σχεδίου ήταν οι ίδιοι ενδιαφερόμενοι» για να επωφεληθούν από το σχέδιο και πρόσθεσε «εγώ παπάς εγώ τατάς, Γιάννης κερνά, Γιάννης πίνει».  Επέκρινε την πρακτική του ΥΠΟΙΚ να ζητήσει από τη Βουλή αποδέσμευση ποσού περίπου €10 εκατ. για να μεταφερθεί στον Invest Cyprus από το τέλος του 2019 και ζήτησε όπως τα κονδύλια αυτά μεταφερθούν στον κρατικό κορβανά.

Όπως αναφέρθηκε ενώπιον της Επιτροπής, ειδικά για την πρώτη ταινία, τη Jiu Jitsu, έχουν υποβληθεί αγωγές για δυσφήμιση που αγγίζουν και τον Γενικό Ελεγκτή, ενώ ίσως η εταιρεία διεκδικήσει αποζημιώσεις μέσω Δικαστηρίου για κάλυψη των δαπανών της ταινίας, στην οποία συμμετείχε ο Nicolas Cage.

Πράματα και θαύματα στην έκθεση

Παρουσιάζοντας την έκθεσή του ενώπιον της Επιτροπής, ο κ. Μιχαηλίδης είπε ότι το σχέδιο αρχικά εγκρίθηκε με ανώτατο όριο ενίσχυσης κυρίως μέσω επιστροφής χρημάτων (rebait) το €1,5 εκατ, με ανώτατο όριο €600.000 ανά ταινία, ενώ στη συνέχεια το όριο αυτό αυξήθηκε στα €25 εκατ., απαλείφθηκε η πρόνοια για τη μέγιστη δαπάνη ανά ταινία και θεσπίστηκαν και ενδιάμεσες πληρωμές. Αρμόδιος φορέας είναι το ΥΠΟΙΚ, ενώ υπάρχει επιτροπή αξιολόγησης της οποίας προεδρεύει ο Λευτέρης Ελευθερίου, Διευθυντής στον Invest Cyprus και συμμετέχουν εκπρόσωποι του ΥΠΟΙΚ, του Υπουργείου Παιδείας και του Υφυπουργείου Τουρισμού.

Στις βασικές του παρατηρήσεις επί του σχεδίου, ο κ. Μιχαηλίδης είπε πως δεν υπήρχαν ασφαλιστικές δικλείδες ότι οι δαπάνες θα ωφελούσαν Κύπριους ή Ευρωπαίους πολίτες. Αναφέρθηκε ειδικά στο ότι οι περισσότερες δαπάνες των ταινιών ήταν «πάνω από τη γραμμή» (above the line) και αφορούσαν σκηνοθέτες, παραγωγούς και σεναριογράφους, δηλαδή πολίτες τρίτων χωρών και οι δαπάνες κάτω από τη γραμμή που αφορούσαν Κύπριους, όπως ηθοποιούς κομπάρσους και άλλους συντελεστές ήταν λιγότερες. Η πλειοψηφία των χρημάτων πήγαινε σε μη Κύπριους, είπε.

Ο κ. Μιχαηλίδης επεσήμανε επίσης ότι ο τέως Πρόεδρος του Invest Cyprus Μιχάλης Μιχαήλ, ήταν και συνέταιρος στον ελεγκτικό οίκο KPMG, ο οποίος έτυχε να είναι το λογιστικό γραφείο και των τριών εταιρειών που υπέβαλαν αίτηση, την Jiu Jitsu, τη Man of War (απέσυρε τελικά την αίτηση) και της SOS και ότι ο κ. Ελευθερίου ως υφιστάμενος του κ. Μιχαήλ τις αξιολογούσε. Βάσει του σχεδίου οι δαπάνες πρέπει να πιστοποιούνται από εγκεκριμένο ελεγκτικό γραφείο στην Κύπρο. «Δηλαδή ο Μιχαήλ ετοίμαζε τις εισηγήσεις και μετά ο υπάλληλος του Μιχαήλ παραλάμβανε τις αιτήσεις τις αξιολογούσε», είπε ο Γενικός Ελεγκτής.

Σύμφωνα με τον κ. Μιχαηλίδη αλλά και την εκπρόσωπο του ΥΠΟΙΚ, μέσω του σχεδίου καταβλήθηκε πληρωμή €192.000 στην ταινία SOS, ενώ το Jiu Jitsu είχε υποβάλει αίτηση για καταβολή €7 εκατ, για την καταβολή των οποίων έκανε δεύτερες σκέψεις το ΥΠΟΙΚ. «Τo Jiu Jitsu θα έπαιρνε €7 εκατ. από τα €22 εκατ., φανταστείτε όλα αυτά τα εκατομμύρια που τώρα ο ΥΠΟΙΚ κάνει δεύτερες σκέψεις, να είχαν δοθεί όπως είχαν αποφασίσει να δίνονται ενδιάμεσες πληρωμές», είπε ο κ. Μιχαηλίδης.

Ο Γενικός Ελεγκτής ανέφερε πως μέλος της επιτροπής αξιολόγησης έθεσε θέμα ενδεχόμενης σύγκρουσης συμφερόντων για τον παραγωγό Α της ταινίας Jiu Jitsu, «που ενεργούσε ως εξωτερικός σύμβουλος του Invest Cyprus για τη δημιουργία του σχεδίου».

«Το ότι αυτός μετείχε ως Κύπριος στις εταιρείες ήταν και ο λόγος που ήταν επιλέξιμες οι δαπάνες», είπε, ενώ σημείωσε πως είναι άγνωστο ποιος εισηγήθηκε την αύξηση της οροφής των δαπανών από €1,5 σε €25 εκατ.

 Αποσύρθηκε αίτηση για ταινία Man of War

Αναφέρθηκε σε δηλώσεις ενός Ελληνοαμερικανού παραγωγού της εν λόγω ταινίας ότι εργάστηκε μαζί με το ΥΠΟΙΚ και τον Invest Cyprus για τον καταρτισμό του σχεδίου και πρόσθεσε πως το πρόσωπο αυτό ήταν μεταξύ των συντελεστών μιας ταινίας,

 «Ουσιαστικά αυτοί που ωφελήθηκαν τα μέγιστα από αυτό το σχέδιο ήταν οι εμπνευστές του, οι διαμορφωτές του και ως αιτητές επωφελήθηκαν του σχεδίου. Γιάννης κερνά Γιάννης πίνει», είπε.

Για την ταινία Man of War, ο κ. Μιχαηλίδης είπε πως ο προϋπολογισμός της ανερχόταν στα €37 εκατ., υποβλήθηκε αίτηση, με τους ίδιους συντελεστές με την Jiu Jitsu, αλλά η αίτηση αποσύρθηκε όταν το ΥΠΟΙΚ «αυστηροποίησε τα κριτήρια μετά τις παρεμβάσεις μας».

Για την ταινία SOS, που έγινε από Ρώσους, ο κ. Μιχαηλίδης είπε πως ο παραγωγός υπέβαλε αίτηση μέσου του Κυπριακού Προγράμματος Επενδύσεων και απέκτησε αποκτά κυπριακή υπηκοότητα, έτσι ώστε να είναι επιλέξιμος για την καταβολή της χορηγίας.

Επιχορηγήθηκε φωτογραφικό σχέδιο

Ο κ. Μιχαηλίδης είπε ακόμη πως κατά την εξέταση της όλης υπόθεσης, η ΕΥ διαπίστωσε επίσης ότι συμπληρωματικά εφαρμόστηκε ακόμη ξεχωριστό σχέδιο το οποίο ήταν «απόλυτα φωτογραφικό» μέσω του προγράμματος ενίσχυσης ήσσονος σημασίας (De Minimis), με την οποία το κράτος επιχορήγησε αναδρομικά την ταινία «Βουράτε γειτόνοι».

«Μετά που γυρίστηκε, ήρθε η Δημοκρατία με ένα σχέδιο και το χορήγησε, χαρακτηρίζοντας το σχέδιο ως αντιφατικό αφού, όπως είπε «δεν μπορείς να δίνεις εκ των υστέρων κίνητρα».

 Εξάλλου, η Έφορος Κρατικών Ενισχύσεων Στέλλα Μιχαηλίδου είπε πως το σχέδιο ήταν συμβατό με τους κανόνες κρατικών ενισχύσεων και πρόσθεσε ότι εγκρίθηκε επέκταση του σχεδίου, με ταυτόχρονη έγκριση των τροποποιήσεων.

Απαντώντας σε ερώτηση αναφορικά με την αύξηση του ανώτατου ποσού χορηγίας, κ. Μιχαηλίδου συμφώνησε ότι έχει αυξηθεί σε μεγάλο βαθμό. «Σίγουρα από €1,5 εκατ. να πας στα €25 εκατ. δεν μπορεί να αμφισβητήσει κανείς ότι η αύξηση είναι μεγάλη», είπε.

 Απαντώντας στις παρατηρήσεις της ΕΥ, η εκπρόσωπος του ΥΠΟΙΚ, Νάγια Συμεωνίδου, που συμμετέχει και στη επιτροπή αξιολόγησης είπε οι επισημάνσεις της έκθεσης της ΕΥ έγιναν όταν το όλο σχέδιο βρισκόταν στη διαδικασία της προέγκρισης και όχι της τελικής έγκρισης και πρόσθεσε ότι το ΥΠΟΙΚ υιοθέτησε πολλές από τις υποδείξεις της ΕΥ.

 Λέγοντας πως το κυπριακό σχέδιο περιλαμβάνει όρους που υπάρχουν σε όλα τα σχέδια των άλλων χωρών, η κ. Συμεωνίδου σημείωσε πως «μια οπτικοακουστική βιομηχανία δεν κτίζεται σε διαφημίσεις».

 «Είχαμε ελπίδες ότι θα αναπτυχθεί μια οπτικοακουστική βιομηχανία όπως και στον υπόλοιπο κόσμο. Δυστυχώς δημιουργήθηκε μια ανεπιθύμητη εικόνα και ελπίζουμε να την ανατρέψουμε», πρόσθεσε.

 Απάντησε και στα περί σύγκρουσης συμφέροντος διότι ο Πρόεδρος της Αξιολόγησης είναι υπάλληλος του Invest Cyprus, του οποίου προΐστατο ο Μιχάλης Μιχαήλ, λέγοντας πως υπάρχουν τέσσερις ψήφοι στην επιτροπή, με τη βαθμολογία των λειτουργών του δημοσίου να υπερισχύουν του εκπροσώπου του Invest Cyprus.

 Είπε ακόμη πως βάσει προσχεδίου μελέτης αντίκτυπου του σχεδίου, υπάρχουν θετικά οφέλη για την οικονομία, όπως πρόσθετη εργοδότηση Κυπρίων και γενικότερα κέρδος για τη Δημοκρατία.

Ο πρόεδρος της επιτροπής αξιολόγησης Λευτέρης Ελευθερίου απέρριψε τα περί σύγκρουσης συμφέροντος όσον αφορά την εμπλοκή του Ελληνοαμερικανού παραγωγού στον καταρτισμό του σχεδίου, λέγοντας πως ο συγκεκριμένος παραγωγός ήταν προσκεκλημένος σε ένα μεγάλο συνέδριο που είχε γίνει παλαιότερα σε συνεργασία με τον τότε ΚΟΤ και το Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών για προώθηση του σχεδίου σε ξένους παραγωγούς.

Σημείωσε επίσης ότι η επιτροπή χρησιμοποίησε την εμπειρία της και ετοίμασε πακέτο τροποποιήσεων που είχαν διπλό στόχο, τη δημιουργία ασφαλιστικών δικλείδων για την επιστροφή των μετρητών και τη στήριξη Κυπρίων επαγγελματιών.

Της Ελένης Χαραλάμπους