Στην ολομέλεια δύο νομοσχέδια «big brother»

Δύο νομοσχέδια τα οποία ανοίγουν παράθυρο στα προσωπικά δεδομένα των πολιτών, θα τεθούν λίαν συντόμως ενώπιον της ολομέλειας της βουλής προς ψήφιση.

Η επιτροπή νομικών ολοκλήρωσε τη συζήτηση του νομοσχεδίου περί προστασίας του απορρήτου ιδιωτικής επικοινωνίας, το οποίο αφορά στην παρακολούθηση συνδιαλέξεων και στην πρόσβαση σε καταγεγραμμένο περιεχόμενο ιδιωτικής επικοινωνίας καθώς και του νομοσχεδίου περί της χρήσης δεδομένων που περιέχονται στις καταστάσεις ονομάτων επιβατών (PNR) για σκοπούς πρόληψης, ανίχνευσης, διερεύνησης και δίωξης τρομοκρατικών και σοβαρών εγκλημάτων.

Το πρώτο νομοσχέδιο που αφορά τις τηλεφωνικές παρακολουθήσεις αναμένεται να τεθεί ενώπιον της ολομέλειας μέχρι το τέλος Νοεμβρίου για την τελική απόφαση της βουλής. Τα μέλη της επιτροπής νομικών αναμένεται να τοποθετηθούν εκ μέρους των κοινοβουλευτικών τους ομάδων στις 21 Νοεμβρίου.

Ο πρόεδρος της επιτροπής νομικών και βουλευτής του ΔΗΣΥ Γιώργος Γεωργίου, εξέφρασε την πεποίθηση ότι το νομοσχέδιο θα ψηφιστεί, είτε υπάρχει ομοφωνία είτε όχι.

Σύμφωνα με τις βασικές πρόνοιες του νομοσχεδίου, ο γενικός εισαγγελέας, κατόπιν γραπτού αιτήματος του αρχηγού της αστυνομίας ή του διοικητή της ΚΥΠ ή άλλου ανακριτή, θα μπορεί να ζητήσει την έκδοση διατάγματος για παρακολούθηση ιδιωτικής επικοινωνίας υπό όρους και προϋποθέσεις και εφόσον κρίνεται αναγκαίο, για το συμφέρον της ασφάλειας της Δημοκρατίας ή την αποτροπή διερεύνηση ή δίωξη των αδικημάτων που προβλέπονται στο Σύνταγμα.

Η αίτηση για παρακολούθηση θα υπογράφεται από τον Γενικό Εισαγγελέα και θα συνοδεύεται από ένορκη δήλωση του αρμόδιου δημόσιου λειτουργού η οποία θα περιέχει μεταξύ άλλων, την πλήρη και εμπεριστατωμένη έκθεση γεγονότων στα οποία βασίζεται ο αιτητής για να ζητήσει παρακολούθηση, την γενική περιγραφή του είδους της ιδιωτικής επικοινωνίας και του τρόπου με τον οποίο θα πραγματοποιηθεί η παρακολούθηση, την υπολογιζόμενη χρονική διάρκεια της, την ταυτότητα του προσώπου που διέπραξε ή αναμένεται να διαπράξει τα αδικήματα (εάν είναι γνωστή), καθώς και το όνομα, την διεύθυνση και το επάγγελμα όλων των προσώπων των οποίων η παρακολούθηση για διερεύνηση ενός αδικήματος είναι χρήσιμη προς το συμφέρον της ασφάλειας της ΚΔ. 

Οι παρακολουθήσεις θα διενεργούνται μόνο από εξουσιοδοτημένα μέλη της αστυνομίας ή της ΚΥΠ για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα ενώ, η τήρηση της νομοθεσίας θα ελέγχεται από τριμελή επιτροπή που θα διορίζει το υπουργικό συμβούλιο.

Ερωτηθείς για το κατά πόσο είναι αισιόδοξος για ομόφωνη ψήφιση του νομοσχεδίου ο κ. Γεωργίου δήλωσε ότι πιστεύει πως το νομοσχέδιο «θα περάσει με τον άλφα ή βήτα τρόπο». 

Σε 15 μέρες ψηφίζουν για δεδομένα επιβατών

Νωρίτερα θα φτάσει ενώπιον της ολομέλειας το νομοσχέδιο περί της χρήσης δεδομένων που περιέχονται στις καταστάσεις ονομάτων επιβατών (PNR) για σκοπούς πρόληψης, ανίχνευσης, διερεύνησης και δίωξης τρομοκρατικών και σοβαρών εγκλημάτων.

Σύμφωνα με τον κ. Γεωργίου, το νομοσχέδιο θα τεθεί προς ψήφιση εντός των επόμενων 15 ημερών.

Το νομοσχέδιο εισάγει την υποχρέωση αποστολής των δεδομένων των επιβατών που θα φτάνουν στην Κύπρο από τρίτη χώρα ή κράτος μέλος της ΕΕ, από τους αερομεταφορείς στην εθνική μονάδα στοιχείων επιβατών, η οποία θα λειτουργήσει για το σκοπό αυτό.

Τα στοιχεία που θα μεταβιβάζονται περιλαμβάνουν την ημερομηνία κράτησης/έκδοσης εισιτηρίου, τις προβλεπόμενες ημερομηνίες ταξιδιού, τα ονόματα των επιβατών, τη διεύθυνση και τα στοιχεία επικοινωνίας τους, όλα τα στοιχεία πληρωμής, πληροφορίες σχετικά με το πρόγραμμα τακτικού επιβάτη, τα ταξιδιωτικά πρακτορεία, το ταξιδιωτικό ιστορικό του επιβάτη, πληροφορίες για τη θέση και τις αποσκευές των επιβατών και άλλα.

Παράλληλα, καθορίζονται όλες οι υποχρεώσεις της κυπριακής Δημοκρατίας σε εθνικό επίπεδο, αλλά και σε ότι αφορά τη συνεργασία με αντίστοιχες μονάδες άλλων κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Τα εν λόγω δεδομένα, σύμφωνα με το υπουργείο δικαιοσύνης, θα τυγχάνουν της ανάλογης επεξεργασίας από τις αρμόδιες αρχές για σκοπούς πρόληψης, ανίχνευσης, διερεύνησης και δίωξης τρομοκρατικών και σοβαρών εγκλημάτων.

Η αξιολόγηση δεδομένων PNR θα επιτρέπει την ταυτοποίηση προσώπων για τα οποία δεν υπήρχαν υποψίες εμπλοκής σε τρομοκρατική πράξη ή σοβαρό έγκλημα πριν την αξιολόγηση.

Το νομοσχέδιο που κατατέθηκε στη βουλή τον περασμένο Μάρτιο, είναι εναρμονιστικό και έπρεπε να είχε τεθεί σε εφαρμογή τον περασμένο Μάιο.

Με βάση τη σχετική ευρωπαϊκή οδηγία, εισάγονται διατάξεις που υποχρεώνουν τους αερομεταφορείς που πραγματοποιούν πτήσεις εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης να διαβιβάζουν τα συλλεχθέντα δεδομένα PNR, καθώς και τα δεδομένα API (σύστημα πρόδρομος του PNR) ενώ παράλληλα, δίνεται η δυνατότητα επέκτασης αυτής της υποχρέωσης και σε αερομεταφορείς που πραγματοποιούν πτήσεις εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.