You are here

Στο μικροσκόπιο βουλής η πολιτική ουδετερότητα κρατικών αξιωματούχων

11/09/2019 12:24

Οι δύο προτάσεις νόμου του ΑΚΕΛ που έχουν σκοπό τον περιορισμό της θητείας του γενικού εισαγγελέα και βοηθού γενικού εισαγγελέα αλλά και του γενικού και βοηθού γενικού ελεγκτή τέθηκαν σήμερα ενώπιον της επιτροπής νομικών της βουλής.

Οι δυο προτάσεις οι οποίες θέτουν επίσης συγκεκριμένες προϋποθέσεις για τον διορισμό των κρατικών αξιωματούχων, προνοούν την τροποποίηση του άρθρου 115 του συντάγματος.

Σύμφωνα με τις πρόνοιες των δύο προτάσεων νόμου, το αξίωμα του γενικού εισαγγελέα και του βοηθού γενικού εισαγγελέα και του γενικού ελεγκτή και του βοηθού γενικού ελεγκτή δε δύναται να πληρωθεί από πρόσωπο το οποίο:

-υπηρέτησε στο αξίωμα του υπουργού κατά τη διάρκεια της θητείας του προέδρου της Δημοκρατίας που θα προβεί στο διορισμό των δύο αυτών αξιωματούχων ή

-κατέχει, κατά το χρόνο του εν λόγω διορισμού, την ιδιότητα του βουλευτή, ή

-κατέχει, κατά το χρόνο του εν λόγω διορισμού, θέση στην ανώτατη οργανωτική δομή πολιτικού κόμματος, ο κάτοχος της οποίας, με βάση το καταστατικό του πολιτικού κόμματος αυτού, επηρεάζει άμεσα τη διαμόρφωση πολιτικών ή εμπλέκεται άμεσα στην άσκηση πολιτικής εξουσίας.»

Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση των προτάσεων νόμου, η προτεινόμενη ρύθμιση, με την οποία διασφαλίζεται η εναλλαγή των προσώπων που διορίζονται στα πιο πάνω αξιώματα και η ανεξαρτησία των προσώπων αυτών από τους πολιτικούς θεσμούς της Δημοκρατίας, κρίνεται αναγκαία ως μέτρο εκσυγχρονισμού και ενίσχυσης των θεσμών των ανεξάρτητων αξιωματούχων της Δημοκρατίας, μεγιστοποίησης της αποτελεσματικότητας των θεσμών αυτών και ενίσχυσης της διαφάνειας στη δημόσια ζωή.

Ο γενικός εισαγγελέας, ο οποίος δεν παρέστη στη συνεδρία, ενημέρωσε την επιτροπή με επιστολή ότι δεν δόθηκε ο αναγκαίος χρόνος για μελέτη των προτάσεων νόμου, σημειώνει εντούτοις ότι επιβάλλεται πριν τη λήψη των αποφάσεων για τροποποίηση του συντάγματος να ακουστεί η άποψη του γενικού εισαγγελέα.

Ο γενικός ελεγκτής, Οδυσσέας Μιχαηλίδης, χαρακτήρισε κεφαλαιώδους σημασίας τη διαδικασία επιλογής του γενικού ελεγκτή.

«Το επόμενο βήμα θα πρέπει να είναι τα χαρακτηριστικά αυτού που διορίζεται», είπε, και σημείωσε ότι «θα πρέπει να υπάρχει πολιτική ουδετερότητα του γενικού ελεγκτή, κάτι για το οποίο θα συζητηθεί ενώ όσον αφορά τη θητεία, η ισχυρή άποψη μου είναι ότι δεν είναι ορθό να υπάρχει δικαίωμα ανανέωσης άρα θα πρέπει να υπάρχει μια μακρά θητεία όπως για παράδειγμα στις Ηνωμένες Πολιτείες που είναι 15 χρόνια χωρίς δικαίωμα ανανέωσης».

Ο πρόεδρος της επιτροπής Γιώργος Γεωργίου, όρισε νέα συνεδρία για τις 9 Οκτωβρίου στην οποία αναμένεται να παραστεί και ο γενικός εισαγγελέας.

Δηλώσεις βουλευτών 

Σε δηλώσεις μετά το πέρας της συνεδρίας, ο αναπληρωτής πρόεδρος της επιτροπής  Δημήτρης Δημητρίου είπε ότι «εμείς δεν είμαστε αντίθετοι στον χρονικό περιορισμό της θητείας  των δύο αυτών αξιωματούχων».

Σημείωσε, εντούτοις ότι «η προσπάθεια απονεύρωσης της πολιτικής δεν μας βρίσκει σύμφωνους», προσθέτοντας πως «το να μπαίνουν περιορισμοί σε ότι αφορά βουλευτές ή αξιωματούχους κομμάτων είναι κατά τη γνώμη μου αυτοπυροβολισμός και αυτομαστίγωμα».

Ο βουλευτής του ΔΗΣΥ συνεχίζοντας έφερε ως παράδειγμα την επιτυχημένη θητεία του πρώην γενικού εισαγγελέα Αλέκου Μαρκίδη, ο οποίος, όταν διορίστηκε στη συγκεκριμένη  θέση, ήταν ενεργός βουλευτής και αξιωματούχος κόμματος.

Ανέφερε ότι δεν πρέπει να στέλνεται το μήνυμα πως όσοι υπηρετούν ως βουλευτές δεν είναι ικανοί ή άξιοι να αναλάβουν τέτοιες θέσεις.

Όσον αφορά το θεσμό του γενικού ελεγκτή, είπε ότι « θέσαμε το ζήτημα κατά πόσον να ακολουθήσουμε την πρακτική άλλων χωρών που λειτουργούν με εφοριακά συνέδρια που απαρτίζονται από 3 ή 5 ή 7 άτομα και που αποφασίζουν συνολικά για κάποια ζητήματα».

Ο βουλευτής του ΑΚΕΛ Άριστος Δαμιανού είπε ότι κατά τη διάρκεια της συνεδρίας παρουσιάστηκε το σκεπτικό των προτάσεων νόμου που κατέθεσε το κόμμα του, εκφράζοντας, μεταξύ άλλων, την ανάγκη για εκσυγχρονισμό των θεσμών και αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των πολιτών προς τους θεσμούς.

Ο κ. Δαμιανού είπε ότι με τις προτάσεις νόμου διασφαλίζεται η εναλλαγή και η ανανέωση προσώπων, εκφράζοντας την ανάγκη εκσυγχρονισμού του συντάγματος προκειμένου να προσαρμόζεται στις ανάγκες της κυπριακής κοινωνίας και πολιτείας.

Σημείωσε ότι το σύνταγμα, σε ένα μεγάλο βαθμό, δεν μπορεί να διαφοροποιηθεί λόγω του γεγονότος ότι πολλά άρθρα του είναι θεμελιώδη.

Ανέφερε ότι «σήμερα το να βρίσκεται κάποιος αξιωματούχος σε μια καρέκλα για 30-40 χρόνια δεν ανταποκρίνεται στις σύγχρονες ανάγκες και απαιτήσεις».

Υπογράμμισε ότι το αξίωμα του γενικού εισαγγελέα και βοηθού γενικού εισαγγελέως ως επίσης του γενικού  ελεγκτή και βοηθού γενικού  ελεγκτή «δεν δύναται να πληρωθεί από πρόσωπο το οποίο υπηρέτησε στο αξίωμα του υπουργού κατά τη διάρκεια της θητείας του προέδρου και του αντιπροέδρου της Δημοκρατίας οι οποίοι θα προβούν στο διορισμό».

«Αυτονόητα θέλουμε να αποκλείσουμε ενδεχόμενα φαινόμενα διαπλοκής όπου ένα πρόσωπο που υπηρετεί μια κυβέρνηση, την επόμενη ημέρα από υπουργός να βρίσκεται στη θέση του ελεγκτή», υπέδειξε.

Καταλήγοντας ανέφερε ότι «θέλοντας να δώσουμε και το στοιχείο της πολιτικής αμεροληψίας δεν δύναται να πληρωθούν αυτές οι θέσεις από πρόσωπα που κατά τον χρόνο του εν λόγω διορισμού έχουν την ιδιότητα του βουλευτή». 

Η βουλευτής του ΔΗΚΟ Χριστιάνα Ερωτοκρίτου, είπε, μεταξύ άλλων, ότι «ως θέση αρχής, είμαστε υπέρ οποιονδήποτε διαδικασιών και νομοθεσιών που προαγάγουν τη διαφάνεια, τον εκσυγχρονισμό αλλά και ενισχύουν την εμπιστοσύνη στους θεσμούς».

«Την ίδια στιγμή όμως, πρέπει να κατανοήσουμε και να μην μας διαφεύγει το γεγονός ότι κάποια δικαιώματα είναι απόλυτα συνταγματικά κατοχυρωμένα σε αξιωματούχους αυτού του κράτους, μεταξύ αυτών και του προέδρου της Δημοκρατίας και ενδεχομένως κάποιες πρόνοιες αυτών των προτάσεων να πλήττουν συνταγματικά δικαιώματα που είναι κατοχυρωμένα σε αξιωματούχους της Δημοκρατίας».

Ο βουλευτής του ΚΣ ΕΔΕΚ Κωστής Ευσταθίου, μιλώντας κατά τη συνεδρία, περιορίστηκε να αναφέρει ότι η τροποποίηση του συντάγματος θα πρέπει να γίνεται μόνο μετά από σοβαρή και διεξοδική συζήτηση.  

Ο βουλευτής των οικολόγων Γιώργος Περδίκης, δήλωσε ότι «εμείς θεωρούμε ότι είναι προς τη σωστή κατεύθυνση και ότι θα πρέπει να συνδυαστεί με την πρόταση νόμου των οικολόγων, η οποία αφορά την οικονομική ανεξαρτησία της νομικής και ελεγκτικής υπηρεσίας».

Της Ηρώς Ευθυμίου