You are here

Το αύριο δεν θα είναι το ίδιο με το χθες

01/12/2020

Να σκεφθούμε δημιουργικά και να δράσουμε έξυπνα

Σήμερα η Ελληνική Τράπεζα ανακοίνωσε τα αποτελέσματα του Δείκτη ΣΠΟΔ (Σύνθετος Προπορευόμενος Οικονομικός Δείκτης), τον οποίο ετοιμάζει σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Κύπρου (Κέντρο Οικονομικών Μελετών). Ο Δείκτης τον Οκτώβριο κατέγραψε ετήσια μείωση 4,1% στα 103,2, μετά από ετήσιες μειώσεις 4,3% το Σεπτέμβριο και 5,4% τον Αύγουστο.

Αυτό που ξεχωρίζει από τα νέα στοιχεία είναι ότι η ανάκαμψη που άρχισε να καταγράφεται από τα ιστορικά χαμηλά επίπεδα της κρίσης φαίνεται να ανακόπτεται αφού τον Οκτώβριο ο ετήσιος ρυθμός μεγέθυνσης του Δείκτη παρέμεινε περίπου στα επίπεδα Σεπτεμβρίου ενώ, σύμφωνα με την ανακοίνωση, ο ετήσιος ρυθμός μεγέθυνσης του προκαταρκτικού Δείκτη Νοεμβρίου καταγράφει μείωση σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα. Και όπως όλοι μπορούμε να αντιληφθούμε αυτό έχει σχέση με το νέο κύμα της πανδημίας.

Στη νέα οικονομική κρίση που διανύουμε από το πρώτο τρίμηνο του έτους αποδεικνύεται ξανά πόσο ευάλωτη είναι η κυπριακή οικονομία εξαιτίας της μεγάλης εξάρτησης της από συγκεκριμένους τομείς. Ενώ κατά την προηγούμενη οικονομική κρίση της περιόδου 2013 η κυπριακή οικονομία βρήκε σημαντική στήριξη από τον τουριστικό κλάδο, στην παρούσα ο τουρισμός αποδεικνύεται η Αχίλλειος πτέρνα της. «Παρά την εποχικότητα του, ο τουρισμός εξακολουθεί να αποτελεί τροχοπέδη για την ανάκαμψη του ΣΠΟΔ, καθώς για τους μήνες Οκτώβριο και ιδιαίτερα Νοέμβριο του 2020 οι αφίξεις τουριστών συνέχισαν να είναι σημαντικά μειωμένες σε σχέση με τους αντίστοιχους μήνες του προηγούμενου χρόνου», σημειώνεται σχετικά στην ανακοίνωση για το ΣΠΟΔ.

Σημειώστε ότι σύμφωνα με τα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας, για την περίοδο Ιανουαρίου – Οκτωβρίου 2020, οι αφίξεις τουριστών περιορίστηκαν σε 612.975 σε σύγκριση με 3,69 εκ. την αντίστοιχη περίοδο του 2019. Καταγράφηκε μία πτώση της τάξης του 83,4%. Περίπου την ίδια πτώση καταγράφουν και τα έσοδα από τον τουρισμό. Για την περίοδο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2020, τα έσοδα υπολογίστηκαν σε €298,9 εκ. σε σύγκριση με €2.234,0 εκ. την αντίστοιχη περίοδο του 2019, σημειώνοντας μείωση 86,6%.

Το ερωτήματα και η προσοχή δεν πρέπει όμως να επικεντρωθούν στο παρελθόν αλλά στο μέλλον. Πριν από την παρούσα κρίση είχε ετοιμαστεί ένα πλάνο δράσης για το μέλλον του τουρισμού στην Κύπρο με αρκετά φιλόδοξους στόχους. Για παράδειγμα, μεταξύ άλλων σημαντικών παραμέτρων, η νέα εθνική στρατηγική για τον τουρισμό προέβλεπε ότι τα έσοδα από €2,9 δισ. που ήταν το 2018 θα έφθαναν στα €4,5 δισ. το 2030 και οι αφίξεις θα ξεπερνούσαν τα 5 εκ. Σήμερα όμως είναι αμφίβολο εάν οι πιο πάνω στόχοι είναι εφικτοί. Μάλλον είναι ανέφικτοι.

Οι προϋποθέσεις στις οποίες στηρίχθηκε η μελέτη των Ισπανών εμπειρογνωμόνων έχουν ανατραπεί άρδην από την παγκόσμια πανδημία. Κι αυτό δεν μπορεί να το αμφισβητήσει κανένας. Όπως κανένας δεν μπορεί να μην παραδεχθεί ότι το μοντέλο στο οποίο στηρίζεται η κυπριακή οικονομία έχει φθάσει στα όρια του και πλέον χρειάζεται να δούμε το μέλλον μέσα από διαφορετικούς φακούς. Η τεχνολογία, η πράσινη ενέργεια, το επόμενο βήμα στις υπηρεσίες, μια βιομηχανία που θα στηρίζεται σε εξειδικευμένους τομείς και μια γεωργία πιο προγραμματισμένη και πιο στοχευμένη, είναι το μέλλον. Το αύριο δεν μπορεί και δεν θα είναι το ίδιο με το χθες. Εάν οι προγραμματισμοί και σχεδιασμοί μας συνεχίσουν με βάση τα όσα ξέραμε, τότε θα χάσουμε το τρένο. Διότι ούτε διαβατήρια θα μπορούμε να πωλούμε για πάντα, ούτε πύργους να κτίζουμε στο διηνεκές, ούτε να πωλούμε υπηρεσίες σε διάφορους και αδιάφορους, ούτε και να συνεχίσουμε να στηρίζουμε την οικονομία μας στους τουρίστες του ήλιου και της θάλασσας μόνο.

Κάθε κρίση προσφέρει και μια ευκαιρία. Και τώρα είναι η ευκαιρία να σκεφτούμε δημιουργικά και να δράσουμε έξυπνα. Τη μελλοντική ιστορία του τόπου θα την γράψουμε τα επόμενα χρόνια. Το στοίχημα είναι μεγάλο. Για όλους. Μηδενός εξαιρουμένου.