You are here

«Η δικαιοσύνη είναι σαν τα φίδια, δαγκώνει μόνο τους ξυπόλητους»

26/01/2021

Το 2013 οι καταθέτες της Λαϊκής Τράπεζας έχασαν περίπου €3,7 δισ. και το μεγαλύτερο ποσό που θα τους επιστραφεί όταν τους επόμενους μήνες θα εκκαθαριστεί ότι απέμεινε από την πρώην δεύτερη σε μέγεθος τράπεζα στην Κύπρο, είναι μόλις €230 εκατ.

Το 2013 διαπράχθηκε στην Κύπρο το μεγαλύτερο οικονομικό έγκλημα στην ιστορία της Κυπριακής Δημοκρατίας και ίσως το μεγαλύτερο κατά τις τελευταίες δεκαετίες στην Ευρώπη, αναλογικά με το μέγεθος της χώρας, της οικονομίας της και του πληθυσμού της.

Κουρεύτηκαν καταθέσεις γύρω στα €7,8 δισ., χάθηκαν αξιόγραφα €1,4 δισ. ενώ η συνολική ζημιά στην οικονομία υπολογίζεται ότι ξεπέρασε τα €40 δισ.

Επειδή πλέον στη χώρα μας είναι της μόδας οι ερευνητικές επιτροπές και επειδή ίσως πολλοί να μην θυμάστε, θα σας υπενθυμίσω ότι το Μάρτιο του 2013, σε μια από τις πρώτες ενέργειές της η πρώτη κυβέρνηση Αναστασιάδη, αποφάσισε τη σύσταση Ερευνητικής Επιτροπής για να διερευνήσει σχεδόν όλα όσα οδήγησαν στη χρεοκοπία της κυπριακής οικονομίας και στην κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος.

Η Ερευνητική ήταν τριμελής: Πρόεδρος ο Γ. Πική, και μέλη οι Α. Κραμβής (αντικατέστησε τον Γ. Κωνσταντινίδη που παραιτήθηκε στις 11 Απριλίου 2013) και Ηλ. Νικολάου (αντικατέστησε τον Π. Καλλή που παραιτήθηκε στις 22 Απριλίου 2013).

Και εφόσον αυτό το κράτος αποφάσισε να διερευνήσει τα γεγονότα και να θέσει τους ενόχους ενώπιον της δικαιοσύνης, αποφάσισε και ένα μακρύ κατάλογο με τους όρους εντολής της Επιτροπής. Συγκεκριμένα, στις 28 Μαρτίου 2013, δημοσιεύθηκε απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, ως Κανονιστική Διοικητική Πράξη, με Αρ. 99/2013, που μεταξύ άλλων απαιτούσε από την Ερευνητική να εξετάσει το θέμα ευθύνης και/ή ευθυνών για την κατάσταση στην οποία περιήλθε το τραπεζικό σύστημα και γενικά η οικονομία της Κυπριακής Δημοκρατίας, με ειδική αναφορά στα ακόλουθα ζητήματα:

• Το σύνολο των ενεργειών, παραλείψεων, γεγονότων, συνθηκών, ή το συνδυασμό τους, που οδήγησαν στην παρούσα κατάσταση της οικονομίας, του τραπεζικού συστήματος γενικά και του κάθε επί μέρους τραπεζικού ιδρύματος.

• Τα γεγονότα και τις συνθήκες υπό τις οποίες αποχώρησε η HSBC από τη Λαϊκή Τράπεζα Κύπρου και τη διάθεση του μεριδίου της.

• Τα γεγονότα και τις αποφάσεις που σχετίζονται με την απόκτηση και διάθεση ξένων ομολόγων από κυπριακές τράπεζες, με ιδιαίτερη αναφορά στην περίοδο κατά την οποία, ενώ μεγάλες διεθνείς τράπεζες πωλούσαν τα ομόλογα του ελληνικού δημοσίου που κατείχαν, την ίδια ώρα κυπριακές τράπεζες αγόραζαν ομόλογα του ελληνικού δημοσίου στη δευτερογενή αγορά.

• Τα γεγονότα και τις αποφάσεις που σχετίζονται με την τραπεζική επέκταση κυπριακών τραπεζών στο εξωτερικό.

• Τα γεγονότα και τις αποφάσεις που σχετίζονται με την παραχώρηση φιλοδωρημάτων ή άλλων παροχών σε μέλη διοικητικών συμβουλίων ή λειτουργούς των τραπεζών, σε ποιους και τα ποσά που παραχωρήθηκαν.

• Κατά πόσο ακολουθήθηκαν οι οδηγίες της Κεντρικής Τράπεζας για τον ορθό τρόπο λειτουργίας των τραπεζών σε σχέση με την ανάγκη για τον αποτελεσματικό εντοπισμό, διαχείριση και αναφορά όλων των κινδύνων στους οποίους εκτίθεται, ή είναι ενδεχόμενο να εκτεθεί μια τράπεζα.

• Κατά πόσο τηρήθηκαν οι μηχανισμοί εσωτερικού ελέγχου των τραπεζών και, πιο συγκεκριμένα, της εσωτερικής επιθεώρησης, διαχείρισης κινδύνων και κανονιστικής συμμόρφωσης.

• Τα γεγονότα και τις αποφάσεις που σχετίζονται με την απόφαση του Eurogroup και της Συνόδου Κορυφής του Ιουλίου και Οκτωβρίου του 2011 για απομείωση των ελληνικών ομολόγων.

• Τα γεγονότα και τις αποφάσεις που σχετίζονται με την εκ μέρους της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου σύναψη δανείων από το Emergency Liquidity Assistance (ELA) και τη διοχέτευσή τους σε τράπεζες της Δημοκρατίας.

• Κατά πόσο οποιοιδήποτε κρατικοί αξιωματούχοι ή υπάλληλοι στην κρατική υπηρεσία ή την Κεντρική Τράπεζα Κύπρου ή τον ευρύτερο δημόσιο τομέα ή διοικητικοί σύμβουλοι ή λειτουργοί τραπεζών της Δημοκρατίας παρέλειπαν να συμμορφώνονται με αποφάσεις ή οδηγίες αρμόδιων οργάνων που τους εδίδοντο και, αν η απάντηση είναι καταφατική, ποιοι είναι αυτοί και ποιος ο βαθμός ευθύνης ενός εκάστου.

• Την ορθότητα των χειρισμών που σχετίζονται με τη διαχείριση της περιουσίας και τη διοίκηση των τραπεζών και των αποφάσεων ή ενεργειών για στήριξή τους από το κράτος.

• Κατά πόσο προκύπτουν οποιεσδήποτε ευθύνες πολιτικές, αστικές ή ποινικές - και, αν η απάντηση είναι καταφατική, ποιες είναι αυτές που αποδίδονται - από το σύνολο των ενεργειών, παραλείψεων, γεγονότων, συνθηκών, ή το συνδυασμό τους, που οδήγησαν στην παρούσα κατάσταση.

Παρόλο που η Επιτροπή δεν μπόρεσε να τα διερευνήσει όλα, εντούτοις διερεύνησε πολλά και ετοίμασε και μία πολυσέλιδη έκθεση 179 σελίδων, με ημερομηνία 23 Σεπτεμβρίου 2013, την οποία παρέδωσε στην Κυβέρνηση και η Κυβέρνηση στις ανακριτικές αρχές για να αρχίσουν οι ανακρίσεις, οι έρευνες και να οδηγηθούν οι ένοχοι στη δικαιοσύνη.

Οι μόνοι όμως που δικαιώθηκαν είναι όλοι εμείς που δεν πιστέψαμε ποτέ ότι θα κατέληγε κανένας από αυτούς όλους τους μπαγαμπόντηδες ενώπιον της δικαιοσύνης. Διότι, όπως συνηθίζεται να λέγεται, «η δικαιοσύνη είναι σαν τα φίδια, δαγκώνει μόνο τους ξυπόλητους».