You are here

Η βιωσιμότητα της λύσης και κίνδυνοι από μια ετεροβαρή κατανομή του εδαφικού

14/10/2016
Μου κάνει φοβερή εντύπωση η ευκολοπιστία, για να μην πω αφέλεια, με την οποία αυτό-αποκαλούμενοι ειδήμονες αναφέρονται ή ακόμη προχωρούν και αναλύουν το κόστος της λύσης του κυπριακού. Χωρίς να εισέρχομαι στο ζήτημα πόσο ακριβείς ή όχι είναι αυτές οι προβλέψεις, το σίγουρο είναι ότι οι αριθμοί εν πάση περιπτώσει είναι τεράστιοι και πέραν των δυνατοτήτων μας για να αναλάβουμε. Επί πλέον, ανεξάρτητα με το τι μπορεί να είναι τα αρχικά κόστη ανασκευής και αλλά που μπορεί να εκκρεμούν (όπως τα κόστη αποζημιώσεων) φαίνεται να παραβλέπουν ή να αγνοούν ότι τα λειτουργικά έξοδα των δυο κρατιδίων και του ομόσπονδου κράτους θα είναι τεράστια και πολύ πιθανόν μη βιώσιμα.

Το πρώτο λάθος αυτών που αναφέρονται σε «κόστος της λύσης» είναι ο διφορούμενος τρόπος που, είτε εσκεμμένα ή όχι, συγχύζουν την έννοια της χρηματοδότησης με την ανάληψη του κόστους και επομένως της εξυπηρέτησης των δανείων αυτών που μπορεί τελικά να προσφέρουν τη χρηματοδότηση. Είναι τεράστια η διαφορά των δυο, ιδίως σε ένα καταχρεωμένο κράτος και μια χώρα με ένα πρωτοφανές και ιδιαίτερα ψηλό ιδιωτικό χρέος που ήδη δεν μπορεί να αποπληρωθεί και κρατά την οικονομία και την ανάπτυξη ενέχυρο και σε σχεδόν μόνιμα αδιέξοδα.

Το δεύτερο, και κατά πολύ μεγαλύτερο λάθος, είναι όμως ο στατικός και μυωπικός τρόπος με τον οποίο σπεύδουν να υπολογίσουν μερικοί το κόστος της λύσης.  Κατ' αρχή πρέπει κάποιος που επιθυμεί σωστά και ορθολογιστικά να υπολογίσει το πραγματικό κόστος μιας λύσης του κυπριακού να ξεχωρίσει δυο σενάρια. Το ένα είναι η λύση να κρατήσει και το άλλο να μην κρατήσει και να καταρρεύσει, κάτι που εκ των πραγμάτων και αντικειμενικά φαίνεται να είναι και το πιο πιθανόν. Και το λεω αυτό όχι διότι είμαι απαισιόδοξος αλλά γιατί εκ των πραγμάτων εάν η μια πλευρά έχει να κερδίσει από ένα ναυάγιο και μια επερχόμενη απόσπαση του κρατιδίου της, τότε είναι και πιο πιθανόν να το επιδιώξει και να το προκαλέσει.

Επομένως, πριν ακόμη γίνει προσπάθεια υπολογισμού του πραγματικού κόστους μιας λύσης, πρέπει προηγουμένως να αξιολογηθεί η πιθανότητα επιτυχίας για μια μόνιμη εφαρμογή της.  Γενικά, όσο πιο άδικος είναι ο διαχωρισμός στο εδαφικό και περιουσιακό (που είναι και η ουσία του κυπριακού) τόσο πιο απίθανη γίνεται η εφαρμογή μιας μόνιμης και διαρκούσας λύσης. Το κόστος σε μια τέτοια περίπτωση θα είναι πολύ πιο βαρύ και δυσμενές για την ελληνοκυπριακή πλευρά. Όμως και στη λιγότερο πιθανή περίπτωση να κρατήσει η λύση, εφόσον ο διαχωρισμός στο εδαφικό, που όπως φαίνεται θα είναι σοβαρά ετεροβαρής υπέρ της τουρκικής κοινότητας, ένας ορθολογιστικός υπολογισμός θα δείξει ότι το πραγματικό κόστος είναι πολύ πιο μεγάλο από αυτό που μπορεί να προκύψει μέσω των μεθόδων που επιχειρούνται τώρα που περιορίζονται μόνο σε μια στατική ανάλυση της άμεσης επένδυσης που πρέπει να γίνει απλά για να μπορεί να εφαρμοστεί η συμφωνία λύσης.

Και στις δυο περιπτώσεις, αλλά κυρίως στο πρώτο και πιο πιθανό σενάριο να μην κρατήσει η λύση, θα πρέπει κάποιος να υπολογίσει την πραγματική άξια του εδάφους που κατανέμεται στα δυο κρατίδια.  Για να υπολογιστεί αυτό, θα πρέπει να τεθεί το ερώτημα σε ποια άξια θα μπορούσε κάποιος, θεωρητικά έστω, να αγοράσει το έδαφος και τα περιουσιακά στοιχεία του κάθε τεμαχίου.  Η άξια δεν είναι σε αναλογία η ίδια, όπως τείνουν να απλοποιούν σχεδόν όλοι οι αναλυτές, με το ποσοστό εδάφους που κατέχει η κάθε πλευρά. Αντιθέτως, στην Κύπρο η αξία του τουρκοκυπριακού κρατιδίου με διατήρηση της κατοχής πέραν του 50% των καλύτερων ακτών της Κύπρου μπορεί εύκολα να είναι υψηλότερη από την αξία του μεγαλύτερου σε έκταση κομματιού που θα δοθεί στο ελληνοκυπριακό κρατίδιο. Η πραγματική οικονομική άξια του κάθε τεμαχίου εξαρτάται από την προοπτική που προσφέρει για την αξιοποίηση του. Εάν η προοπτική είναι πολύ μεγάλη συνεπάγεται ότι η αξία αυτού του κρατιδίου και η σημερινή του τιμή (Net Present Value) επομένως είναι και πολύ πιο μεγάλη.

Δεν θέλω να δώσω την εντύπωση ότι θεωρώ ότι μια λύση δεν είναι δυνατόν να προκαλέσει συνέργιες και επομένως θετικές επιπτώσεις στη συνολική προοπτική της Κύπρου για ανάπτυξη (non-zero sum game). Όμως και το αντίθετο είναι δυνατόν, ιδίως εάν η μορφή της λύσης δημιουργήσει έντονες ανισότητες σε βάθος χρόνου μεταξύ των δυο κοινοτήτων και προκαλέσει έτσι ένα αίσθημα αδικίας στη μια ή την άλλη πλευρά. Για αυτό είναι σημαντικό οποιαδήποτε λύση σε κύριο λόγο στο εδαφικό να είναι και να φαίνεται δίκαιη. Διότι μόνο έτσι θα μπορεί να διαρκέσει. Στη τελική ανάλυση, το μεγαλύτερο πρόβλημα δεν είναι τόσο ο σωστός υπολογισμός του κόστους με βάση τη δυναμική της αξιοποίησης των εδαφών και περιουσιακών στοιχείων των δυο πλευρών, αλλά τα συστημικά κίνητρα για μη κράτηση της συμφωνίας που μπαίνουν εις θέση με μια άδικη και ετεροβαρή κατανομή εδαφών. Η μυωπική αντιμετώπιση αυτού του κινδύνου, παρόλα τα κακά και επανειλημμένα δείγματα γραφής της άλλης πλευράς, είναι το λιγότερο που μπορώ να πω, εγκληματική αμέλεια από τους πολιτικούς μας.

Ο Σαββάκης Κ. Σαββίδης είναι οικονομολόγος, που ειδικεύεται στην οικονομική ανάπτυξη και τη χρηματοδότηση έργων.  Ήταν πρώην ανώτερος διευθυντής στην Κυπριακή Τράπεζα Αναπτύξεως και έχει διατελέσει τακτικός Επισκεπτόμενος Λέκτορας στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, και πιο πρόσφατα στο Πανεπιστήμιο Queens του Καναδά. Author page: http://ssrn.com/author=262460
36 σχόλια
Μαριος Κληριδης on 15/10/2016
Ο «φόβος» δεν είναι μόνο ότι μια άδικη λύση θα καταρρεύσει. Ο φόβος πρέπει να είναι ότι μια «άδικη» λύση δεν θα ψηφιστεί καν. Τα τελευταία χρόνια άρχισαν να γίνονται μελέτες / «πειράματα» από ψυχολόγους, κοινωνιολόγους και οικονομολόγους που δείχνουν ότι μια άδικη κατανομή του οφέλους μιας «λύσης» απορρίπτεται αν θεωρηθεί «άδικη» από ένα από το δυο μέρη ΕΣΤΩ ΚΑΙ ΑΝ ΚΑΙ ΤΑ ΔΥΟ ΜΕΡΗ ΚΕΡΔΙΖΟΥΝ ΑΠΟ ΤΗ ΛΥΣΗ. Δηλαδή αν τα οφέλη της λύσης δεν κατανεμηθούν ΔΙΚΑΙΑ στις δυο κοινότητες υπάρχει μεγάλη πιθανότητα η αδικημένη πλευρά να απορρίψει τη λύση έστω και αν αυτή είναι οικονομικά επωφελής για εκείνη.
Βλέπετε π.χ.
«Rejection in Bargaining Situations: An Event Related Potential Study in Adolescents and Adults»
http://journals.plos.org/plosone/article/asset?id=10.1371/journal.pone.0139953.PDF
Exposure on 15/10/2016
So the Greek Cypriot Side is doomed to reject any solution. For the past 50 years the GC have never faced the truth of their actions that resulted in the invasion of Turkey. Thereafter, GC are being taught at school since age 5 that they are the innocent victims of Turkish aggression.
No matter what solution is presented if you think you are the "innocent" victim of an attrocious act, then nothing less than full restoration of the previous situation will be acceptable.
Savvakis C Savvides on 15/10/2016
GC may not be the "innocent " victims but victims they are no doubt! And incidentally, are you saying that the TC have "faced the truth" of their own actions? In any case, this kind of logic is wrong because it generalises and passes the blame for the despicable acts of the few to the whole community (and I mean this for both sides). And in any case, the territorial issue has nothing to do with what one or the other side may be deemed to be deserving by passing blames but solely with the realities of property on the island. TC owned 14% of the land before 1974. Are you now arguing that it is fair and sustainable that they should own 50% or more of what the island is worth? And yes, the vast majority of CC were the innocent victims of atrocious acts, as I have no doubt, many TC were from the criminal actions of some of our GC compatriots. We should be remembering this and move forward for a better future together. But not use it as an excuse to accept a totally unfair solution (as if one side must be punished!) as you seem to be suggesting. As my article argues, and given the hidden and dubious agenda of Turkey and its own bad history, such a separation will not last and will allow them to legitimately get away with the best part of Cyprus.
Andreas Paralikis on 18/10/2016
Dear Savvakis, I find it very superficial that you are suggesting that Turkish Cypriots will "own 50% or more of what the island is worth" in a future Federated State. As you know, ownership of property is one of the basic human rights that are protected by both the U.N. Charter on human rights as well as the European acquis. The land belonging to Greek Cypriots will continue to belong to them, whether it is in the northern state or the southern. As part of the solution to the property issue, different remedies will be offered, including complete restitution, exchange with Turkish Cypriot land in the south (which has appreciated significantly in the past 42 years), and compensation either in cash or in the form of long term bonds.
Therefore, a lot of land in the northern state will continue belonging to Greek Cypriots , unless they all decide to exchange it for Turkish Cypriot land of the same value in the south, in which case the percentage of G/C land in the south will increase significantly. I would also like to remind you that large areas in the north belong to the government (e.g. forests in Pentadaktylos, khali land everywhere and land belonging to the Cyprus Church or Evkaf. So, it is not as if Turkish Cypriots will automatically own 50% of what the island is worth.
I also feel that your assumption that a 'solution which is not fair, will not last', is simply unfounded. In a complicated political situation that is at least 52 years old (some say 42) and which was branded by war, complete justice cannot prevail. You lick your wounds and try to create the best mutually acceptable solution, that enables the people of your country to live in peace and prosperity. In European history, the borders of many countries have changed in ways that their inhabitants felt were unjust, but their countries did not fail as a result (see Alsace and Lorraine, Sud Tyrol, Poland, Hungary etc).
The parameters being discussed by the two leaders in the past 18 months, provide the premise for a Federated State that has every chance of success, with significant economic prospects for at least the medium term, that will enable all the people of Cyprus to recover what they have lost in the past 52 years, in every sense, politically, socially and economically.
Political problems of this nature are not solved by Net Present Value analysis, but by an in-depth analysis of present and future conditions, that will lead a country either to a disaster (partition with a state in the north 1 million Turkish settlers), or a win win situation which will secure peace and prosperity.
Finally, if you look at the Cyprus problem at the stage it has reached now and with the relative bargaining positions of Turkey, Greece and Cyprus, do you see any other solution apart from a compromise along the lines being discussed now? Can we persuade the international community that we should get more? I doubt it very much.
Savvakis C Savvides on 18/10/2016
Andreas,
We all want and crave for a solution. Even one that is not completely fair. However, if the venture for any reason fails, the TC will legitimately declare their independent State with all its territory as it is defined in the Constitution of the new Federal State. This is what I mean by the worth of that territory. I am not talking about private property, where the suggested solutions in my humble opinion is a mockery. (Incidentally there is no-one to pay for the compensations as I understand - so I guess we GC will have to compensate ourselves!).

Now if you feel that the land they have under their control right now is not 50% of the worth of the island, it is a matter of opinion. I personally feel that it is. Just try to remember, if you are not too young, how it was before 1974. Who really cared much about the south or west coast of Cyprus? Moreover, as I argue in my article, such an unjust division of the territory will give every incentive to Turkey to instigate a breakaway of the "Turkish Republic".
Savvakis C Savvides on 18/10/2016
Correction of typo: I meant to write "Turkish Cypriot Republic".
Επιλήσμων on 15/10/2016
Εάν αυτές οι μελέτες από ψυχολόγους κλπ που αναφέρεστε, έχουν βάση, τότε πιθανό να εξηγείται και η απόρριψη εκ μέρους των Τουρκοκυπρίων των 13ων Σημείων που ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος τους σέρβιρε το 1963.
Το αποτέλεσμα, έστω και με κάποια καθυστέρηση, το βιώνουμε.

Συμφωνώ με τον αρθρογράφον ότι "οποιαδήποτε λύση...να είναι και να φαίνεται δίκαιη... διότι μόνο έτσι θα μπορεί να διαρκέσει".
Και όταν λέμε "να φαίνεται" συμφωνώ και με τις μελέτες των ψυχολόγων κλπ, δλδ how it is perceived by the people concerned.

ΥΓ. Το Κυπριακό πρόβλημα πολύ πιθανό να είναι αντίστοιχο με το "δήλιον πρόβλημα" που έθεσε το Μαντείο των Δελφών στους κατοίκους της Δήλου και που δεν μπορούσαν να λύσουν και επομένως ας μην ανησυχούμε γιά το κόστος.
on 18/10/2016
Savvakis, I fail to see the logic of the T/C exiting the Federation and becoming an illegal state in the same manner they are now. The E.U. accepted Cyprus as one country and will accept a Federal State ( if we ever get there), as one country. It will never recognise a T/C state, as it has always discouraged parts of Europe ( Catalonia, Scotland) from leaving member states. What is the incentive for the T/C to do that? To come under the complete control of Turkey which is something they are fighting against right now? It goes completely against the recent targets of both Turkey which is interested in an agreement on natural gas and the Turkish Cypriots who are looking for an end to their isolation and an end to the control by Erdogan.
Savvakis C Savvides on 15/10/2016
Συμφωνώ, παρόλο που δεν είμαι σίγουρος πιο είναι το λιγότερο κακό. Sophie's choice!
XYZ on 16/10/2016
Dear Exposure,
You are absolutely right, we have never been taught the modern history of Cyprus.
I am a 50 year old GC and a University graduate. The only thing I know about the Cyprus issue is that when I was about 8, my parents woke me up one morning at 5.30 and the whole family started running to avoid death. Soon after I realized that thousands of people were doing so. Forty-two years have elapsed but I can still smell the burnt human fletches thanks to the Turkish napalm bombs. Since then, I tried in vain to figure out what actions or omissions of the GC have triggered the eruption of such a hell over Cyprus.
We would therefore, be grateful to you if you could tell us more about the causes of the Turkish invasion of Cyprus. Please elaborate a bit on the Nihat Erim plan (or Report(s)) of 1956 and explain its link to the preceding September 1955 Turkish riots against the Greek community in Constantinople.
Please feel free to include a paragraph or two, on the killing of Kontemenos in 1958 as well as on the Turkish ship “Deniz” carrying huge quantities of munitions to TC in 1959 just AFTER the signature of the Zurich-London Agreements for the establishment of the Republic of Cyprus.
It would also be just great if you can comment on the British Foreign Office (FO) pertinent documents released since then.
You could complete the picture regarding the future of Cyprus if you provide an analysis on Alexandretta (particularly on how the Turkish minority won the referendum that led to the annexing of Alexandretta to Turkey – and the role of the Turkish army), on Imbros & Tenedos while touching additionally the contemporary Aegean issue (what have the Greeks done that will cause a Turkish invasion of the Aegean but, nonetheless, they are not taught at school).
Finally, please evaluate an ultimate question: Would Turkey accept the establishment of two independent and unitary States in Cyprus, one purely GC and one purely TC?
I have talked with the Ministry of Education and they confirmed their readiness to circulate your paper to GC schools.
Thank you very much in advance.
Φεραίος on 17/10/2016
Aγαπητέ ΧΥΖ
Δεν απαντώ, πιό κάτω, εκ μέρους το Exposure. Αυτόν αν θέλει μπορεί να το κάμει ο ίδιος.
Με ενόχλησε ο ειρωνικός τρόπος που τοποθετείσε. Είσε 50. Είμαι 77.
Καλά εσύ δεν άκουσες, δέν σου είπαν οι γονείς σου για ένα κάποιο πραξικόπημα που έγινε το 74? Δεν ακουσες, δεν σου είπε κανένας ότι η εισβολή έγινε μετά απο αυτό το πραξικόπημα το 74 και όχι πρίν ή για τους λόγους που αναφέρεις?
Savvakis C Savvides on 17/10/2016
Αγαπητέ Φεραίο,
Είμαι σίγουρος ότι δεν εννοείς "επομένως δικαιολογημένα έγινε η εισβολή"! Δηλαδή, διότι μας άξιζε και καλά να πάθουμε!!! Δυστυχώς αυτήν την ρητορική ακουμε σχεδόν συνεχώς και επανειλημμένα τον τελευταίο καιρό, όχι από Τουρκοκύπριους, αλλά από Ελληνοκύπριους. Και μάλιστα ως σαν οι Τουρκοκύπριοι και οι Τούρκοι είναι άνευ ευθυνών!
Φεραίος on 17/10/2016
Αγαπητέ Σαββακη
Βεβαίως και δεν το εννοώ.
Απλά μου έκανε μεγάλη εντύπωση το σχόλιο του ΧΥΖ που δεν το ανάφερε ούτε κάν ως την αφορμή που περίμενε η Τουρκία για να εισβάλει. Δηλαδή σαν κάτι που δεν έγινε, που δεν υπήρξε.
Επιλήσμων on 18/10/2016
Αγαπητέ Σαββάκη,
Και εγώ μερικές φορές τονίζω τα λάθη που έκανε η δική μας πλευρά και ιδίως η δική μας ηγεσία.
Το γεγονός όμως ότι η Τουρκία υπήρξεν ανέκαθεν η κακοδαιμονία του ελληνισμού δεν έχω την παραμικρή αμφιβολία. Και να μην ξεχνούμε την διαφορά μεταξύ των πράξεων της ελληνικής ηγεσίας και της τουρκικής. Τα δικά μας λάθη ήταν κυρίως λάθη πολιτικής. Της Τουρκίας ήταν πράξεις βαρβαρότητας, πχ 1453 άλωση της Πόλης, 1922 Μικρασιατική Καταστροφή, και στις μέρες μας - ποιός θα το πίστευε!- η βαρβαρότητα της εισβολής του 1974.
Savvakis C Savvides on 18/10/2016
Ditto!
Exposure on 18/10/2016
The fact that the only thing you talk about is what has been done to GC/Greeks by the Turks/TC is an indication of ur temperament against any kind of solution. There is no point trying to pinpoint exactly who started all this. What needs to be done on both sides, is to recognize the mistakes of the past and reign in the imbeciles that caused this big mess. And yes dear Savvakis, we are all responsibles. There is no such thing as "Innocent" victims. Are all those students that stood and watched the fight between the two girls innocent victims or accomplices?
XYZ on 17/10/2016
Αγαπητέ Φεραίο,
Θα είναι όντως ευχής έργο εάν ο Exposure περιλάβει στην ανάλυση του και το πραξικόπημα: η σχέση του πραξικοπήματος στην Κύπρο με τα πραξικοπήματα που προηγήθηκαν στην Ελλάδα. «Ο ιθύνων νους» πίσω από το πραξικόπημα στην Κύπρο. Η υποκατάσταση της πραξικοπηματικής τουρκοανταρσίας του 1960s από το πραξικόπημα του 1974. Ο ρόλος των ηγετικών χουντικών στελεχών στα πεδία των μαχών (στεριά, θάλασσα και αέρα) κατά την τουρκική εισβολή (ακόμη και κατά τη 2η φάση εισβολής). Η διαπλοκή τους με την CIA (σταθμάρχης Αθηνών). Το τίμημα για την ίδια την Ελλάδα ως αποτέλεσμα της ήττας του 1974 (βλέπε Αιγαίο). ΠΑΝΩ ΑΠΟΛΑ: Ανάλυση της εμπειρίας αυτής για την εξαγωγή συμπερασμάτων για τη βιωσιμότητα ενός νέου δημογραφικά αλλοιωμένου (έποικοι) συνεταιρικού κράτους – προτεκτοράτου και το μέλλον του πραγματικού Κυπριακού Λαού μέσα από μια τέτοια λύση.
Φεραίος on 18/10/2016
Αγαπητέ ΧΥΖ

Βιώνοντας τα γεγονότα από τό 1955 μέχρι σήμερα, βγαίνει αβίαστα το συμπέρασμα ότι ΚΑΝΕΝΑΣ τρίτος, κανένας ξένος όσο ισχυρός και να είναι/ήταν δεν θα μπορούσε ποτέ να ενεργήσει αποτελεσματικά σε βάρος μας χωρίς την συμβολή/ενθάρρυνση/υποστήριξη μερίδας εμάς των Κυπρίων.
Έχουμε, όμως, μιαν εμμονή να τα ρίχνουμε όλα στους ξένους, οι οποίοι ομολογουμένως, έθεταν και θέτουν πρωτίστως τα δικά σου συμφέροντα. Δυστυχώς ήταν και είναι ένας εύκολος τρόπος απόδρασης από τις ευθύνες μας.
Κάτι παρόμοιο προσπαθήσαμε να πούμε και για τα άλλα δύο μεγάλα εγκλήματα που διαπράξαμε εναντίον της πατρίδας μας, δηλαδή την καταστροφή της οικονομίας και το Μαρί.
Δέν ξέρω τι θα γίνει, αν θα γίνει κάτι τελικά, με την επίλυση του του πολιτικού μας προβλήματος. Εκείνο, όμως, που η πρόσφατη ιστορία μας διδάσκει είναι να ``φέρουμε το νουν μας``, να αποφασίσουμε επί τέλους όλοι μαζί τι είναι αυτό που θέλουμε και να το επιδιώξουμε. Αν δέν μπορούμε να συμφωνήσουμε μεταξύ μας, πάλιν οι ξένοι θα βρουν πρόσφορο έδαφος να ενεργήσουν με την συμπαράσταση μιάς κάποιας μερίδας του λαού μας. Καί πάλιν μετά από χρόνια θα πούμε ``φταίνε οι ξένοι``.
Φεραίος on 18/10/2016
Διόρθωση τυπογραφικού λάθους
``πρωτίστως τα δικά τους συμφέροντα``
ABC on 18/10/2016
Λύση του Κυπριακού, έστω ακόμα και άδικη για τους Ε/Κ, με παράλληλη όμως πλήρη απεμπλοκή της Τουρκιάς από τον έλεγχο του νησιού αποτελεί εγχείρημα ίσο με τη τετραγώνιση του κύκλου. Από τη στιγμή που η Τουρκία πολλάκις δεδηλωμένα θεώρει ότι η Κύπρος βρίσκεται εντός αυτού που, η ίδια θεώρει ζωτικό της χώρο, η μόνη λύση του Κυπριακού που θα δεχτεί είναι η άμεση ή έμμεση ενσωμάτωση της Κύπρου στην ηπειρωτική Τουρκία. Δεν θα δεχτεί τίποτε λιγότερο. Όσοι θέλουν να πιστεύουν κάτι διαφορετικό, απλά βρίσκονται σε επικίνδυνη για όλους μας πλάνη. Καιρός να δούμε το Κυπριακό στη πραγματική του διάσταση χωρίς ιδεολογικές και άλλες παρωπίδες και κωλύματα. Διότι αν δεν το πράξουμε σύντομα (χθες!), θα είναι πολύ αργά για να αντιδράσουμε και σύντομα θα ψάχνουμε για νέες πατρίδες…
Savvakis C Savvides on 18/10/2016
Η ουσία του Κυπριακού, που είναι το εδαφικό και απεξάρτηση της Κύπρου από την Τουρκία (χωρίς εγγυήσεις) δεν έχει ακόμη συζητηθεί. Και όμως ο Πρόεδρος μας, μας λέει συνεχώς ότι σχεδόν φτάσαμε στο τέλος και πάμε πολύ καλά!
The Invisible Hand on 18/10/2016
Νομίζω όλοι συμφωνούμε ότι οποιαδήποτε προτεινόμενη λύσις του Κυπριακού, αποδεκτή και από τες δύο πλευρές (και από τες «μητέρες πατρίδες») θα είναι άδικη. Περισσότερο άδικη για τους Ε/Κ και πολύ λιγότερο άδικη για τους Τ/Κ.
Δεν είναι αυτό θέμα για να διαπληκτιζόμαστε. Πρέπει να επικεντρωθούμε σε τέσσεραα βασικά ερωτήματα:
1. Η προτεινόμενη λύσις είναι περισσότερο ή λιγότερο άδικη από τη διαιώνιση του status quo και από την ενδεχόμενη χειροτέρευση του με αυξημένο εποικισμό και μετατροπή της «ΤΔΒΚ» σε Τουρκική επαρχία;
2. Η προτεινόμενη άδικη λύσις, εφ’οσον επικυρωθεί με δημοψηφίσματα από τις δύο πλευρές, θα είναι πιό ασταθής και πιο επικίνδυνη από τη σημερινή στρατοκρατία στα κατεχόμενα;
3. Με τις υφιστάμενες πολιτικο-στρατιωτικές ισορροπίες είναι δυνατόν να συμφωνηθεί ειρηνικά μια καλύτερη λύσις από τους ευφηείς επαγγελματίες εθνικόφρονες «ηγέτες» του «μέσου χώρου»;
4. Υπάρχει τρόπος να ανατρέψουμε έγκαιρα (για μας και για τα εγγόνια μας) τις πολιτικο-στρατιωτικές ισορροπίες εν μέσω της οικονομικής, πολιτικής και ηθικής κατάρρευσης που χαρακτηρίζουν τη Κύπρο και την Ελλάδα από την εποχή του απελευθερωτικού αγώνα μέχρι σήμερα;
Savvakis C Savvides on 18/10/2016
Αγαπητέ Invisible,
Να είσαι σίγουρος ότι οι Τούρκοι βασίζονται σε αυτή την λογική που εκφράζουν τα ερωτήματα σου για να πετύχουν αυτό που θέλουν. Δηλαδή και ένα κόκαλο να μας ρίξουν πρέπει να το πάρουμε γιατί είναι καλύτερα από το τίποτε! Το σίγουρο είναι ότι αν δεν πιστεύεις και διεκδικείς δεν παίρνεις, ιδίως από τους Τούρκους (που τώρα παρεμπιπτόντως θυμήθηκαν να μας πουν ότι είναι δικός τους και διεκδικούν τον Δυτικό Άκακα!). Βλέπεις βολεύει πολύ και τους σχεδιασμούς τους για την Κυπριακή ΑΟΖ. Ο δε Ερντογάν, κοιμάται την νύκτα και ονειρεύεται την Θεσσαλονίκη! Ίσως να μην μας αξίζει και τίποτε παρά πάνω με τέτοια ηττοπάθεια και ολιγοψυχία.
The Invisible Hand on 19/10/2016
Φίλε Σαββάκη
Αν το Βαρώσι, η Μόρφου και μια ομοσπονδία αποδεκτή από δημοψήφισμα είναι ένα "κόκκαλο" προς απόρριψη περιμένω να μας διαφωτίσεις πως θα αλλάξουμε τες πολιτικές και στρατιωτικές ανισορροπίες που μας υποχρεώνουν σε οδυνηρούς, ομολογουμένως, συμβιβασμούς.
Αλλά, σε παρακαλώ, να μην αρχίσουμε ξανά για κοινά αμυντικά δόγματα και για (στρατιωτική) συμπαράσταση εξ Ελλάδος, που μόνους στόχους είχαν την προεκλογική εξαπάτηση ψηφοφόρων και, το χειρότερο, την ενθυλάκωση εκατομμυρίων σε μίζες από τους ολίγους επιτείδιους.
Ελπίζω να έχουμε ξεπεράσει τη πατριδοκαπηλεία του καφενέ.
Savvakis C Savvides on 19/10/2016
Αγαπητέ Invisible,
Το τι είχα πει είναι ότι τα ερωτήματα σου θέτουν τον πήχη τόσο χαμηλά που ακόμα και ένα κόκαλο θα είναι αρκετό. Φυσικά συμφωνώ ότι το Βαρώσι και η Μόρφου (αν μας την δώσουν πίσω τελικά) είναι πολύ παραπάνω. Αλλά με τα συν έρχονται και τα πλην. Και ίσως αν αφαιρέσεις τα πλην από τα συν (π.χ. να είμαστε "second class citizens" με λιγότερα δικαιώματα από ξένους στην ίδια μας στην πατρίδα άσε τους κίνδυνους που ελλοχεύει μια τέτοια ρατσιστική λύση) το τι θα απομείνει να είναι ακόμη και λιγότερο από κόκαλο!
XYZ on 18/10/2016
Με βάση τα δικά μου συμπεράσματα από την ανάλυση του κυρίου Σαββίδη, αλλά και με βάση τα σχόλια των αναγνωστών, οι δικές μου προσωπικές επιλογές ως πολίτη ψηφοφόρου της Κυπριακής Δημοκρατίας σε ένα ενδεχόμενο δημοψήφισμα είναι οι πιο κάτω (με σειρά προτεραιότητας):
1. Να αποκατασταθεί η Κυπριακή Δημοκρατία όπως ήταν στην προ της 20ης Ιουλίου 1974 κατάστασης, δηλαδή ο καθένας σπίτι του: οι ΤΚ στα σπίτια τους, οι ΕΚ στα σπίτια τους, οι έποικοι στα σπίτια τους, ο Αττίλας στο σπίτι του.
2. Αν η Τουρκία δεν δέχεται την λύση 1, τότε προτιμώ 2 κράτη εντελώς ανεξάρτητα μεταξύ τους, ένα καθαρά ΕΚ και ένα καθαρά ΤΚ, με ένα θεώρατο τοίχος στη μέση με ηλεκτροφόρα συρματοπλέγματα. Από τη στιγμή που απορρίπτουν την λύση 1, δεν θέλω να τους βλέπω ούτε ζωγραφιστούς. Δεν θέλω να έχω καμμιά σχέση μαζί τους διότι μόνο νέες τραγωδίες θα προκαλέσουν σε μας. Είμαι 50 χρονών, πρόσφυγας, και δεν έχω γνωρίσει ούτε δει, ούτε μιλήσει ΠΟΤΕ με ΤΚ ή με έποικο. Γιατί λοιπόν να κάνω συνεταιρικό κράτος μαζί τους; Για να βγάζω και έποικο πρόεδρο της Κύπρου και να γίνεται ο Δούρειος Ίππος για να περάσει σε όλη την Κύπρο η Τουρκία; Νόμιμα;
3. Αν η Τουρκία δεν θέλει ούτε την λύση 1 ούτε την λύση 2, τότε προτιμώ να μείνουμε με τη σημερινή κατάσταση αλλά να κλείσουν άμεσα τα οδοφράγματα για λόγους εθνικής ασφάλειας.
4. Αν η Τουρκία δεν δέχεται ούτε την λύση 1, ούτε την 2, ούτε την 3, τότε προτιμώ να αυτοκτονήσω.
5. Αν η Τουρκία δεν δέχεται ούτε να αυτοκτονήσω τότε, αναγκαστικά, θα δεχτώ την υπό διαπραγμάτευση λύση που απορρίψαμε το 2004, και που τουρκοποιεί όλη την Κύπρο.
Είμαι 1000% σίγουρος ότι η πλειοψηφία του πραγματικού Κυπριακού Λαού έχει τις ίδιες με εμένα προτιμήσεις και γιαυτό είχαμε και το 76% του δημοψηφίσματος το 2004.
Savvakis C Savvides on 19/10/2016
Εγώ θα πρόσθετα ότι ουδέποτε θα ψήφιζα υπέρ "λύσης" όπου ο ρατσισμός είναι συνταγματικό δικαίωμα!
Exposure on 19/10/2016
"Είμαι 1000% σίγουρος ότι η πλειοψηφία του πραγματικού Κυπριακού Λαού έχει τις ίδιες με εμένα προτιμήσεις και γιαυτό είχαμε και το 76% του δημοψηφίσματος το 2004."

Pioi einai oi pragmatikoi Kipreoi? Eksiga mas dld na katalavoume ti einai afto to kati pou kamni ton kipreo?
Savvakis C Savvides on 19/10/2016
Fascinating: "Ti kamni enan Kypreo!". I think I could write another article with this title. But I can assure you, I won't! Dervis apparently voiced a few ideas on this topic! :)
xyz on 20/10/2016
Αγαπητέ Exposure
Η ερώτηση σου αγγίζει ίσως την μεγαλύτερη πληγή του κυπριακού προβλήματος και τον μεγαλύτερο κίνδυνο για τον κυπριακό λαό.
Για μας είναι ξεκάθαρο ποιος είναι ο κυπριακός λαός. Το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας ορίζει ρητά ότι ο κυπριακός λαός αποτελείται από δύο κοινότητες: την ΕΚ και την ΤΚ (αυτό δεν σημαίνει ότι είναι όλοι οι πολίτες ΕΚ και ΤΚ. Υπάρχουν και άλλες εθνικές ομάδες που επιλέγουν να είναι μαζί με τη μια ή την άλλη κοινότητα, διατηρώντας παράλληλα την ιδιαιτερότητα της εθνικής τους καταγωγής ή του θρησκευτικού τους δόγματος, π.χ. Αρμένιοι, Λατίνοι, Μαρωνίτες, και άλλοι).
Φυσικά, πολίτες είναι και όσοι έχουν νόμιμα πολιτογραφηθεί από τις αρχές της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Παρόλα αυτά, η τουρκική πλευρά (Τουρκία και ΤΚ ηγεσία) μιλούν για δύο Λαούς: ένα τουρκικό λαό της Κύπρου που αποτελείται κυρίως από τους έποικους (που ουδεμία σχέση έχουν με την Κύπρο) και από τους ΤΚ, και ένα λαό ρωμιών της Κύπρου, που αποτελείται από τους ΕΚ.
Γιαυτό και στα δύο ξεχωριστά δημοψηφίσματα για το σχέδιο Αννάν 2004, ψήφισαν και οι έποικοι, δηλαδή ένα ακόμη πραξικόπημα εναντίον του συντάγματος της ΚΔ. Για την Τουρκία, όλα ήταν φυσιολογικά αφού ψήφισαν οι «δύο λαοί της Κύπρου». Εναπόκειται λοιπόν στους ΤΚ να διαλέξουν μεταξύ ΕΚ και Εποίκων, μεταξύ ενός ή δύο λαών, μεταξύ Κύπρου και Τουρκίας. Οι έποικοι είναι το αποτέλεσμα εγκλήματος πολέμου με βάση το διεθνές δίκαιο και δεν τους κουβάλησε εδώ η Τουρκία τυχαία. Η παρουσία των εποίκων στην Κύπρο, η συνεχιζόμενη αύξηση του πληθυσμού τους και η μυστικότητα γύρω από τον πραγματικό αριθμό εποίκων ευθυγραμμίζεται πλήρως με το σχέδιο Νιχάτ Ερίμ για την ολοκληρωτική (και νομιμοφανή) κατάληψη της Κύπρου από την Τουρκία.
Λύση ενός κοινού κράτους με δύο Λαούς (που περιλαμβάνει και τους έποικους) είτε θα απορριφθεί ξανά από τον Λαό είτε αν δεν απορριφθεί αυτή από τον Λαό τότε τότε θα απορριφθεί (και θα εξαφανιστεί ο Λαός – ΕΚ και ΤΚ) από αυτή την ίδια τη λύση.
Συμπτωματικά, σήμερα άκουσα μια συνέντευξη του Γιαννάκη Μάτση στο ραδιόφωνο για το ζήτημα των εποίκων. Ήταν συγκλονιστική!
Από το 1980 η Τουρκία ραδιουργεί για την επικράτηση των εποίκων στην Κύπρο. Τυχαίο;
Savvakis C Savvides on 22/10/2016
http://www.sigmalive.com/news/opinions_sigmalive/373404/stoxoi-tourkias-meso-tou-epoikismou-ton-katexomenon
Φύλαρχος on 19/10/2016
Κύριε ελέησον!
Νόμιζα ότι θα συζητούσαμε εδώ για οικονομικά θέματα.

Τελικά το συμπέρασμα που βγαίνει από τα πιο πάνω είναι ότι πολλοί (Ελληνοκύπριοι τουλάχιστο, δεν ξέρω για τους Τ/Κ) προτιμούμε την οριστική διχοτόμηση όχι διότι αγνοούμε τους κινδύνους διατήρησης της παρούσας εκκρεμότητας, αλλά διότι φοβούμαστει ότι σε περίπτωση αποτυχίας εφαρμογής μιας συμφωνημένης λύσης θα άρχιζαν πάλι άμεσα τα προβλήματα.. Ίσως τα πράγματα να ήταν καλύτερα αν υπήρχε μια διέξοδος ανάγκης και για τα δυο μέρη. Ίσως η υιοθέτηση μιας διεξόδου ασφαλείας - που θα επέτρεπε, ύστερα από μια δοκιμαστική περίοδο εφαρμογής της "λύσης" (π. χ. σε ένα ή δυο χρόνια), σε περίπτωση αποτυχίας, την επιστροφή στην προηγούμενη κατάσταση των δυο μερών - να αφαιρούσε από πολλούς αυτή τη δικαιολογημένη ανασφάλεια, το φόβο ότι είμαστε στριμωγμένοι. Πιστεύω ότι όλοι, Ε/Κ και Τ/Κ έχουμε κάποιες αμφιβολίες για την καλή θέληση κάποιων συντελεστών όσον αφορά στην απρόσκοπτη εφαρμογή μελλοντικών συμφωνιών. Όμως έχουμε καθήκον να κάνουμε το παν για να αποτρέψουμε την οριστική αλλοτρίωση της Κύπρου. Αντιλαμβάνομαι απόλυτα τη δυσκολία διατύπωσης και εφαρμογής μιας τέτοιας "διεξόδου ασφαλείας". Ωστόσο τίποτα δεν είναι αδύνατο..
XYZ on 19/10/2016
Αγαπητέ Φύλαρχε,
Δυστυχώς το ταγκό θέλει δύο.
Αν σκοπός των ΤΚ δεν είναι να διευκολύνουν την μητέρα πατρίδα να τουρκοποιήσει ολόκληρη την Κύπρο ας μας κάνουν σινιάλο χαλώντας το μισοφέγγαρο πάνω στον Πενταδάκτυλο και υψώνοντας την σημαία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Να διαχωρίσουν τους εαυτούς τους από τις κατοχικές δυνάμεις. Θα τους αγγαλιάσουμε με αγάπη. Να αποζημιωθούν και οι έποικοι (αντί οι πρόσφυγες) και να επιστρέψουν εκεί όπου ανήκουν.
Φεύ! Όνειρα θερινής νυχτός!
Καμώνονται οι ΤΚ ότι κινδυνεύουν από τους ΕΚ. Σαράντα μίλια από την μητέρα πατρίδα που κατέρριψε πολεμικό αεροπλάνο πυρηνικής δύναμης, κινδυνεύουν από εμάς! Που είμαστε κυριολεκτικά στο έλεος του Θεού.
Και θέλουν εγγυήσεις, επεμβατικά δικαιώματα, παραμονή τουρκικών στρατευμάτων, πλήρη δικό μας αφοπλισμό, παραμονή ΟΛΩΝ των εποίκων (που κανένας δεν ξέρει πόσοι είναι). Ο Πενταδάκτυλος γεμάτος υπόγειες αποθήκες όπλων και πυρομαχικών!
Πάνω απόλα θέλουν μια λύση που θα καταρρεύσει πριν ο κόκορας λαλήσει τρις. Και τα οικονομικά της λύσης όπως διαμορφώνονται θα παίξουν καθοριστικό ρόλο στην κατάρρευση. Δεν δίνουν, λέει, στοιχεία στη Διεθνή Τράπεζα, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, την ΕΕ. Κλειστές οι πόρτες των τραπεζών. Κλειστή η στατιστική υπηρεσία. Σάλτο στο σκοτάδι. Σάλτο μορτάλε ΕΚ!
Και εμείς ονειρευόμαστε λύση ομοσπονδίας.
Λύση ασπονδίας καλύτερα.
Savvakis C Savvides on 20/10/2016
Αγαπητέ ΧΥΖ,

Σε συγχαίρω δια την ευθύτητα και το θάρρος της γνώμης σου. Η ολιγοψυχία μας δυστυχώς ενθαρρύνει αυτούς που επιβουλεύονται την πατρίδα μας. Η ασυνειδησία μερικών που χειρίζονται το μέλλον μας φαίνεται δεν έχει όρια. Πρέπει να ενημερωθεί σωστά και άμεσα ο κόσμος για την αλήθεια. Η θέση του Προέδρου μας ότι δεν πρέπει να ενημερώνεται άμεσα και εκτενώς ο λαός για τις διαπραγματεύσεις που καθορίζουν το μέλλον του και των παιδιών του, είναι το λιγότερο που μπορώ να πω ύποπτη και σίγουρα τραγικά αντί-δημοκρατική.
xyz on 20/10/2016
Και εσείς μου δώσατε πολύ θάρρος και σας ευχαριστώ από καρδιάς. Ένας έγκριτος επώνυμος τεχνοκράτης της δικής σας φήμης και εμβέλειας να προβάλλει με τόση αμεσότητα, ευκρίνεια και δομημένη σκέψη την ΑΛΗΘΕΙΑ.
Ξέρετε, είχα χάσει κάθε ελπίδα αφού φυσιολογικά οι κύπριοι τεχνοκράτες δέχονται τις επιδράσεις του διεθνούς χώρου. Έτσι όταν βρίσκονται στην Κύπρο οι περισσότεροι συμπεριφέρονται σαν «ξένοι», σαν να μη έχουν οποιαδήποτε βιώματα από την πατρίδα τους ή (ακόμα χειρότερα) σαν να έχουν έτοιμες τις βαλίτσες (για να φύγουν την επομένη της λύσης) και αδιαφορούν τι θα γίνει αυτός ο λαός που δεν θα μπορεί να φύγει τόσο εύκολα, τόσο απλά.
Υπάρχει ένα άρθρο του Σενέρ Λεβέντ πιο κάτω:

http://politis.com.cy/article/o-neo-othomanos-irthe-sto-tsakir-kefi-allo-pragma-to-kefi-tou-othomanou

Ελπίζω ο Θεός να φωτίσει τους διαπραγματευτές μας. Τι άλλο μπορώ να πώ;
Savvakis C Savvides on 21/10/2016
Σε ευχαριστώ για τα καλά σου λόγια και χαίρομαι αν σε επηρέασα θετικά. Να είσαι βέβαιος ότι την Αλήθεια μόνο υπηρετώ και αναζητώ όλη μου την ζωή.