You are here

Το τέλος του πάρτι

25/01/2011
Το ερώτημα δεν είναι πλέον κατά πόσο η Κύπρος θα πετύχει τη μείωση του ελλείμματος σε επίπεδα κάτω του 3% μέχρι το 2012.  Με βάση τις εκθέσεις των ξένων οίκων αξιολόγησης, αυτός ο στόχος φαίνεται να επιτυγχάνεται.  

Το ερώτημα είναι κατά πόσον η πολιτεία θα καταφέρει να κερδίσει το μεγαλύτερο στοίχημα, αυτό της επίλυσης χρόνιων διαρθρωτικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει η οικονομία. 

Τα προβλήματα δεν είναι καινούργια και είναι ευδιάκριτα στο ύψος του δημοσίου χρέους.  Το πραγματικό δημόσιο χρέος φθάνει το 105% του ΑΕΠ και είναι ένα από τα μεγαλύτερα στην Ευρώπη.  Στα χαρτιά φαίνεται μικρότερο (60% του ΑΕΠ) γιατί δεν μετράται το χρέος προς το ΤΚΑ και το αυξανόμενο χρέος προς άλλα κρατικά ταμεία. 

Δεν έχω υπόψη μου άλλη χώρα της ΕΕ που στηρίζεται τόσο πολύ στον ενδοκυβερνητικό δανεισμό.  Δηλαδή, δεν ξέρω αν υπάρχει άλλη χώρα, που μπορεί να κρύβει τόσο μεγάλο μέρος του χρέους της κάτω από το χαλί.

Επαναλαμβάνω: Αυτό δεν είναι κάτι καινούργιο.  Γίνεται εδώ και δεκαετίες.

Το καινούργιο είναι πως το πάρτι φαίνεται να τελειώνει, και θα πρέπει δυστυχώς να αρχίσουμε να μαζεύουμε τα σπασμένα.

Υπάρχουν δύο βασικοί λόγοι που ενισχύουν σήμερα την ανάγκη μεταρρυθμίσεων σε σχέση με πριν.

Ο πρώτος έχει σχέση με τις μεγάλες αλλαγές που συντελούνται στις διεθνείς αγορές.  Οι πιστωτές και αξιολογητές βλέπουν πλέον με πολύ μεγαλύτερη δυσπιστία τα διαρθρωτικά προβλήματα των οικονομιών που δανείζουν, ζητώντας μεγαλύτερες εξασφαλίσεις και ψηλότερες αποδόσεις για τους κινδύνους που επωμίζονται.

Ο δεύτερος λόγος είναι το ότι η κυπριακή οικονομία δεν μπορεί να ελπίζει πλέον στην ταχύρρυθμη ετήσια ανάπτυξη του 4% και στη σχεδόν ανύπαρκτη δομική ανεργία που είχε τις προηγούμενες δεκαετίες.  Η «ωρίμανση» της κυπριακής οικονομίας περιορίζει τη δυνατότητα αύξησης των κρατικών εσόδων, και καθιστά αναγκαία τη συγκράτηση των δαπανών.

Αυτές οι δύο μεταβλητές – οι αντιλήψεις των διεθνών πιστωτών και η προσγείωση της κυπριακής οικονομίας σε ηπιότερους ρυθμούς ανάπτυξης – επιβάλλουν την επίσπευση των προσπαθειών επίλυσης των διαρθρωτικών προβλημάτων.

Το χρονοδιάγραμμα του ενός (πρόσθετου) έτους που έθεσε η κυβέρνηση για αλλαγές στις κρατικές συντάξεις προκαλεί, λοιπόν, πραγματική απορία γιατί δεν φαίνεται να λαμβάνει υπόψη τις πιο πάνω αλλαγές.  

Αν η κυβέρνηση πράγματι επιθυμεί να λύσει τα διαρθρωτικά προβλήματα της οικονομίας, οφείλει να το κάνει με πιο πειστικό τρόπο που να πείθει, αν όχι τους πολιτικούς της αντιπάλους, τουλάχιστον τους διεθνείς της πιστωτές και τους αξιολογητές.

Η διαιώνιση της συζήτησης για τις μεταρρυθμίσεις φαίνεται πολιτικά βολική αλλά είναι οικονομικά επικίνδυνη.  Και ενδεχομένως να καταστεί πολιτικά επώδυνη, αν οι οικονομικοί κίνδυνοι που ελλοχεύουν πραγματοποιηθούν.

Αντώνης Έλληνας

Επίκουρος Καθηγητής Πολιτικών Επιστημών

Πανεπιστήμιο Κύπρου
16 σχόλια
Alkis on 25/01/2011
Έχει καταντήσει κουραστικό όλοι οι αρθογράφοι (πολιτικοί, οικοινομολόγοι ακόμα και οι Πανεπιστημιακοί από τους οποίους περιμένουμε περισσότερα) το μόνο το οποίο έχουν να αναφέρουν για την αντιμετώπιση της κρίσης είναι οι μειώσεις μισθών και συντάξεων στο δημόσιο.
Εγώ ως ιδιωτικός υπάλληλος τους λέω
1. Μάλλον αγνούουν ότι αν π.χ. μειωθούν 10% οι μισθοί των δημοσίων την ίδια ώρα θα μειωθούν 20% οι μισθοί στον ιδιωτικό.
2. Αντι να προτείνουν καλύτερη διαχείριση και επενδύσεις που θα αποφέρουν στο Τ.Κ.Α. μας μιλούν μόνο για περικοπές.
3. Προτάσεις για το πως θα γίνει ανταγωνιστική η οικονομία (θετικές όχι πάλι με μείωση μισθών) ποιοι τομείς μπορούν να αναπτυχθούν για να φέρουν θέσεις εργασίς και έσοδα στο κράτος δεν διαβάζουμε.

Επιτέλους σκεφτείται θετικά, αφήστε την καραμμέλα των μειώσεων που είναι η εύκολή λύση (όχι ότι δεν πρέπει να γίνει ορθολογικός καταμερισμός των συντάξεων)
Panayiotis on 25/01/2011
Μα και να γράψουν προτάσεις για να τις διαβάσεις, δεν σημαίνει ότι θα υλοποιηθούν.

Πρέπει να αποφασίσουμε τι θέλουμε. Θέλουμε κράτος τύπου Σκανδιναβίας με πολλές παροχές από το κράτος αλλά και ψηλή φορολογία ή θέλουμε λιγότερο κράτος που να δίνει στον πολίτη να κάνει τις δικές του επιλογές και ο Θεός βοηθός;

Η αλήθεια για την Κύπρο είναι κάπου στην μέση. Το πότε θα κάνουμε τον διάλογο, ούτε ο Θεός ξέρει;
GIORGOS on 25/01/2011
H opoia eksygiansi proapaitei opws oi armodioi (anwytatoi kratikoi aksiwmatouxoi - airetoi kai/ i diorismenoi) lamvanoun apofaseis kai provainouin stis deouses energeies oi opoies kai tha vriskontai synexws ypo tin krisi kai parakolouthisi tis koinis gnwmis (kai twn forewn tis). Egeiretai to erwtima kata poso, stin parousa fasi, afti i katigoria "armodiwn" diathetei tin ekswthi kalin martyrian wste na empneei tin empistosyni pou prepei.
Ena aplo paradeigmma: H katigoria twn anwtatwn aksiwmatouxwn - armodiwn exei eksasfalisei aforologito epidoma parastasews, pou apotelei syngekalymmeni afksisi apolavwn en mesw krisews, me dikaiologitiko tin antimetwpisi dapanwn pou apaitountai gia tin epitelesi tis apostolis tous.
Erwtima: Pws dikaiologeitai afto to eidiko epidoma na einai KAI syntaksimo; Mipws synexizoun na epiteloun to idio ergo kai meta tin afypiretisi tous; Oxi asfalws.
Ara eite einai forofygades (efoso xaraktirisan to epidoma parastasews ws syntaksimo esodo) i eite lamvanoun syntaksi paranoma kai paratypa. Einai ena, mikro isws, paradeigmma pou deixnei tin adynamia tou dikou mas systimatos na leitoudgisei swsta kai peistika.
Demetris K. Christofides on 25/01/2011
Πολύ σωστή η ανάλυση του κ. Έλληνα.
Το ερώτημα που πρέπει να μας απασχολήσει δεν είναι ποιες είναι οι ικανότητες της παρούσας διοίκησης για στοχοθέτηση και επίλυσης των χρόνιων διαρθρωτικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει η οικονομία.
Το ερώτημα που πρέπει να μας απασχολήσει είναι με πια κριτήρια προχωρεί στην ιεράρχηση των προτεραιοτήτων για κατάρτιση σχεδίου επίλυσης των.
Όσο αφορά τον κ. Ακι και το «Εγώ ως ιδιωτικός υπάλληλος τους λέω
1. Μάλλον αγνοούν ότι αν π.χ. μειωθούν 10% οι μισθοί των δημοσίων την ίδια ώρα θα μειωθούν 20% οι μισθοί στον ιδιωτικό»...
Η άποψη μου είναι ότι μόνο όταν οι μισθοί στον ιδιωτικό (παραγωγικό) τομέα της οικονομίας γίνουν πιο ελκυστικοί από το δημόσιο, τότε μόνο θα μπορέσουμε να βάλουμε την οικονομία μας πάνω σε πιο μακροπρόθεσμη υγιεινή βάση.


Δημήτρης Κ. Χριστοφίδης
Panayiotis on 25/01/2011
Μακάρι να ήταν όπως τα λες. Στην εταιρεία που εργάζομαι φεύγουν άτομα για τα μισά λεφτά για να εργαστούν στο δημόσιο και μετά έρχονται και θέλουν να εργαστούν σαν σύμβουλοι.

Ο λόγος που φεύγουν είναι για να εργάζονται το ωράριο του δυμ. υπαλ. και να έχουν την σιγουριά του εφάπαξ και του μισθού. Μήνας μπαίνει μήνας βγαίνει.
arian on 25/01/2011
Agapite Alki

lefta to TKA den exei. Ta exei daneistei to kratos kai ta exei faei se misthous, syntaskeis kai filodorimata.

to kratos mas zei me daneika
afti den ginetai na synexisei
exei A esoda; ara kai ta eksoda diladi misthoi klp prepei na einai A kai oxi B

epomenws i DRASTIKH MEIWSH twn misthwn einai monodromos
opws episis kai to anwtato plafon stis syntakseis
VASIKA XREIAZETAI ANAKATANOMH KAI MISTHWN KAI SYNTAKSEWN
drastiki meiwsi stous ypsilomisthous
kai asfisi twn syntaksewn peinas pou lamvanei o kosmakis

gia tin forodiafygi den nomizw na exei kapoio pou diafwna oti prepei na pataxthei

alla parallila gia na afxithoun ta esoda tou kratous prepei na tonothei i anaptyksi
kai o poio kalos tropos einai i meiwsi twn epitokiwn pros tis epixeiriseis
pragma to opoio dystyxws gia pollous logous den epitefxtheike
Οικονόμος on 25/01/2011
Άλκη, μα σε ποιον κόσμο ζεις;

Κανένας δεν μίλησε για μείωση μισθών. Η συζήτηση που γίνεται είναι για να μην υπάρχουν αυξήσεις 7% αλλά 5%.

Για τις συντάξεις, η συζήτηση είναι για να συνεισφέρουν στις συντάξεις τους αυτοί που της παίρνουν.

Είναι δυνατόν να μην κατάλαβες τι συζητείται εδώ και τόσο καιρό; Η΄κάνεις πως δεν κατάλαβες;
Ανδρεας on 25/01/2011
Μα οταν η κυπριακη κυβερνηση αγαπα τοσο πολη τους Τουρκους και λεω τοσο πολυ (αφου δανειζεται χρηματα υποθηκευοντας το μελλον των παιδιων μας) με σκοπο να τους δινει παροχες και επιδοματα αναποφευκτα η χωρα μας οδευει και προς πτωχευση και προς τουρκοποιηση .
Λουκάς on 25/01/2011
Πρέπει επιτέλους να καταλάβουμε με απλά μαθηματικά ότι την κατάντια του ιδιωτικού τομέα τόσο σε επιχειρηματικό επίπεδο μηδαμινή κερδοφορία αλλά και σε μίσθους το έχουν επιφέρει οι εκάστοτε κυβερνήσεις για ψηφοθηρικούς λόγους.

Εργοδοτούμε πολύ περισσότερους υπαλλήλους στο δημόσιο απ΄ότι χρειαζόμαστε. Αμείβονται πολύ περισσότερο απ΄'οτι παράγουν σε σύγκριση μ΄άλλες ευρωπαικές χώρες.Αυτό που εννοώ για να είμαι πλήρως κατανοητός είναι ότι βάση παραγωγικότητας οι δημόσιοι υπαλλήλοι της Κύπρου συγρίνονται μ΄άυτούς της Ελλάδος, Βουλγαρίας, Ουγγαρίας κ.ο.κ όπου οι μισθοί είναι πολύ πιο χαμηλοί. Σε μισθούς οι δημόσιοι υπαλλήλοι της Κύπρου αμείβονται το ίδιο η και περισσότερο αν είναι δυνατόν από τους δημόσιους υπαλλήλους της Γερμανιας,Αγγλίας,Γαλλίας όπου η παραγωγή είναι τουλάχιστον υπερδιπλάσια. Οι δε πολλαπλές συντάξεις και ο τρόπος που υπολογίζεται η Α.Τ.Α που ευνοεί τους ευνοούμενους και υψηλόμισθους είναι πραγματικά αποκλειστικότητα του κράτους της μπανανίας Κύπρου. Επιπλέον δεν υπάρχει κανένα ίχνος αξιοκρατίας. Τις θέσεις τις παίρνουν οι εκάστοτε ευνοούμενοι. Αν είναι δυνατόν αυτοί οι άνθρωοι μιλάνε για φοροδιαφυγη? Αυτοί είναι οι μεγαλύτεροι φοροφαγάδες εφόσων εξαντλούν τους πόρους της οικονομίας που θα γίνονταν έργα και φοροφυγάδες αφού αρκετοί απ'αυτούς κάνουν και δεύτερες δουλειές.

Ετσι πολύ απλά το κράτος δεν πρέπεινα ασκεί καμμία επιχειρηματική δραστηριότητα εφόσων ο ιδιωτικός τομέας θα το παράξει σίγουρα πιο ποιοτικά και παραγωγικά από το διεφθαρμένο κυπριακό κράτος.α εργοδοτούνται οι ανάγκαίοι δημόσιοι υπαλλήλοι και να αμείβονται σύμφωνα με την παραγωγικότητα τους. Αν κάποτε γίνει αυτό(Σημ. πρέπει να αλλάξου τα πολιτικά σχήματα) τότε αυτή η νήσος θα έχει λάμπρον μέλλον γιατί όντως έχει ικανούς άνθρωπους και κομματοκρατία που διαλύει τα πάντα
pavlos on 25/01/2011
Και εγώ θέλω να γίνω δημόσιος υπάλληλος.
Aς τα κρατικοποιήσουν όλα να γίνουμε όλοι δημόσιοι υπάλληλοι.
Σε μιά βδομάδα θα πεθάνουμε όλοι της πείνας με τον Χατζηπέτρου πρώτον πρώτον.
Alkis on 25/01/2011
Έγραψα ότι οποιεσδήποτε μειώσεις/ μη αυξήσεις/ λιγότερες αυξήσεις έχουν αντίκτυπο στους μισθούς στον ιδωτικό τομέα.

Επιπλέον είπα ότι αντί να βρούμε τρόπο να αυξήσουμε τις συντάξεις στον ιδιωτικό τομέα που σε πολλές περιπτώσεις είναι της πείνας ασχολούμαστε με την μείωση των δημοσιών.

Έγραψα ότι πρέπει να γίνει ορθολογικός καταμερισμός των συντάξεων που αυτό σημαίνει να παίρνουν όλοι δημόσιοι και ιδιωτικοί όσα συνεισφέρουν.

Η λογική να κάνω χαμηλόμισθους τους δημόσιους όπως είμαστε και εμείς στον ιδιωτικό εμένα δεν με εκφράζει. Αντί να δυναμώσουμε τον Ιδιωτικό τομέα και να βρούμε τρόπους και οι εργαζόμενοι σε αυτό να αμείβονται εξίσου καλά προσπαθούμε να εξισωθούμε όλοι προς τα κάτω.
Οικονόμος on 25/01/2011
Φίλε Άλκη, δεν μιλά κανένας πολιτικός, καμία πολιτική παράταξη, κανένας αρθρογράφος/αναλυτής/σχολιαστής/ακαδημαϊκός για μείωση μισθών.

Η προσπάθεια είναι να μην υπάρχουν αυτές οι τρελλές αυξήσεις του 7% το χρόνο, που στερούν στη νέα γενιά την κάθε ελπίδα ότι θα έχει μέλλον σε αυτό τον τόπο.

Η νέα γενιά θα δουλεύει (αν βρίσκει δουλειά), για να πληρώνει φόρους, που πληρώνουν τις συντάξεις και τους μισθούς των λιγότερο παραγωγικών εργαζομένων - των δημοσίων.
Yiannis on 26/01/2011
Συμφωνώ με το φίλο Άλκη πιο πάνω. Εγώ είμαι ιδιωτικός υπάλληλος και λόγω της θέσης μου μπορώ να σας πω ότι οι επιχειρηματίες περιμένουν πως και πως τις όποιες μειώσεις ή παγοποιήσεις στο δημόσιο τομέα για να τις χρησιμοποιήσουν ως δικαιολογία για να μειώσουν τους μισθούς ή να τους παγοποιήσουν με τη σειρά τους στις επιχειρήσεις τους. Μην ξεχνάτε ότι στις πλείστες ιδιωτικές εταιρείες δεν υπάρχει ΑΤΑ ή οποιεσδήποτε αυξήσεις, ούτε και δυνατές συντεχνίες που να προστατεύουν τους υπαλλήλους. Όλα εξαρτώνται από τις ορέξεις του εργοδότη.
Αυτό που λέει ο φίλος Οικονόμος ότι κανένας δεν μιλά για μειώσεις είναι σωστό. Ο λόγος όμως είναι διότι δεν τους παίρνει να τα πουν ανοικτά για ψηφοθηρικούς λόγους, αν γίνει όμως η αρχή, και να με θυμάστε αυτό, θα είναι μια χιονοστιβάδα μετά. Θυμηθείτε ότι και το 2005 δεν δόθηκαν γενικές αυξήσεις. Τώρα ξανασυζητούμε το ίδιο και ίσως την παγοποίηση των προσαυξήσεων. Ούτε αυτά θα βοηθήσουν.
Οι δημόσιοι υπάλληλοι πρέπει να αποδεκτούν δύο ουσιαστικά πράγματα. Τη συνεισφορά τους στο ΤΚΑ όπως όλων των άλλων υπαλλήλων που αυτό μεταφράζεται σε καταβολή 3,35% επί των μισθών τους σήμερα (τα οποιά καταβάλλονται από την κυβέρνηση) και θα αυξάνεται μέχρι το 2039 όπως για όλους τους υπόλοιπους και δεύτερο ΟΧΙ τη συνεισφορά τους για το συνταξιοδοτικό αλλά τη ΜΗ προσαύξηση των συντάξεών τους με τις όποιες γενικές αυξήσεις και τιμάριθμο προνοείται για τους κανονικούς υπαλλήλους. Αυτό θα συγκρατήσει την αύξηση των συντάξεων (όχι αυτών από το ΤΚΑ) αλλά αυτών που παίρνουν από την κυβέρνηση ως εργοδότης τους κατά ακόμα περίπου 3% ετησίως.
Το επόμενο είναι η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής για το οποίο κανένας δεν λέει τίποτα. Ούτε οι οικονομολόγοι, ούτε οι καθηγήτες των πανεπιστημίων, ούτε φυσικά και οι επιχειρηματίες που είναι οι πρώτοι φοροφυγάδες. Όταν η Γενική Ελεγκτής σημειώνει στην έκθεσή της ότι υπάρχουν 1.1 δισεκατομύρια ανείσπρακτοι φόροι και δεν γίνεται κάτι να εισπρακτούν τι συζητάμε για τα άλλα. Ανείσπρακτοι σημαίνει ότι επιβεβαιωμένα τα χρωστούν κάποιοι, ξέρουμε ποιοί τα χρωστούν (και να μην ξέρουμε μπορούμε να μάθουμε εύκολα λέω εγώ) αλλά δεν κάνουμε κάτι να τα πάρουμε. Σημειώστε ότι το 1.1 δισ είναι νομίζω μεγαλύτερο ποσό από τα ελλείμματα που δηλώνονται σήμερα. Αν δεν κάνω λάθος η όλη προσπάθεια είναι για την κάλυψη της τρύπας των 450 εκατομυρίων. Δηλαδή αν εισπράξουμε τα ανείσπρακτα είμαστε οκ. Αλλά να κάνουμε και αυτά που λέω πιο πάνω. Και επίσης να προστατεύσουμε και λίγο τους ιδιωτικούς υπαλλήλους που είναι έρμαια στις ορέξεις του κάθε κεφαλαιοκράτη.
Κώστας on 26/01/2011
Απλά θα ήθελα να επισημάνω κάτι για το οποίο ενδεχομένως να υπάρχει παραπληροφόρηση.

Οι δημόσιοι υπάλληλοι όντως καταβάλλουν μικρότερο ποσοστό για κοινωνικές ασφαλίσεις από ότι οι μισθωτοί στον ιδιωτικό τομέα.

Αυτό όμως ΔΕΝ αποτελεί κανένα πρόβλημα ή στρέβλωση για τον απλούστατο λόγο ότι η αναλογική (όχι η βασική) σύνταξη που παίρνουν από το ΤΚΑ τους αποκόπτεται από την επαγγελματική σύνταξη λόγω του ότι ο εργοδότης τους, δηλαδή το κράτος κατέβαλε τις εισφορές. Τώρα το θέμα της επαγγελματικής σύνταξης είναι άλλο, αλλά δεν είναι σωστό να υπάρχει κριτική και για την επαγγελματική σύνταξη και την καταβολή "μειωμένων" κοινωνικών ασφαλίσεων ταυτόχρονα.

Έχω θέσεις πάνω στο συνταξιοδοτικό και γενικά τη δημοσιονομική εξυγίανση, αλλά θεωρώ ότι ο καθένας πολλές φορές βλέπει τα πράγματα από τη δική του σκοπιά οπόταν ενδεχομένως να μην χρειάζεται να τις εκφράσω.

Το θέμα όμως που έθιξα πιο πάνω το έκανα γιατί προσωπικά δεν άκουσα κάποιον να το λέει (εννοώ από τους πολιτικούς κλπ.).
Forexooligan on 26/01/2011
Η λύση είναι μόνο μία αλλά χρειάζεται Πρόεδρο που να το λέει η ψυχή του....(κάνενας από τους υφιστάμενους πολιτικούς δεν έχει το πιο πάνω προσόν):

1. Πολιτικό διάγγελμα του Προέδρου που να προκυρήσει εκλογές για τους κάτωθι λόγους:

α. Η χώρα θέλει δραστικά μέτρα δημοσιονομικής εξυγίανσης..
β. Απαραίτητες μειώσεις κρατικών δαπανών....
γ. Πλαφόν συντάξεων...
δ. Μειώση και συμπίεση κρατικού μισθολογίου
ε. Κατάργηση αχρείαστων κρατικών θέσεων εργασίας...


2. Έχει κανέναν ιδιωτικό υπάλληλο που δεν θα ψήφιζε τον οποιοδήποτε Πρόεδρο που θα πήγαινε την χώρα σε εκλογές για τους πιο πάνω λόγους; Μήπως ο παραπάνω Πρόεδρος θα κέρδιζε σίγουρα τις εκλογές;

3. Μείωση κρατικού μισθολογίου δεν συνεπάγεται μείωση μισθών στον ιδιωτικό τομέα. Αντιθέτως συρρίκνωση του Κράτους σημαίνει απελευθέρωση πόρων για μεγαλύτερη ανάπτυξη του ιδιωτικού τομέα.

4. Την Κυπριακή οικονομία μετά το 1974 ποιος την στηρίζει οικονομικά; O κρατικός ή ο ιδιωτικός τομέας;

5. Συμφωνώ απόλυτα με τον Λουκά....!
rachat de credit simulation on 04/02/2011
I seldom leave comments on blog, but I have been to this post which was recommend by my friend, lots of valuable details, thanks again.