You are here

Γιατί μπήκαμε σε ύφεση

28/01/2011
 Μας σερβίρεται ότι αφού η κρίση χτύπησε την Ευρώπη έπρεπε και εμείς να μπούμε σε ύφεση.  Μας λένε ότι είναι ανοικτή η κυπριακή οικονομία απέναντι στις δυνάμεις της παγκόσμιας οικονομίας, και ότι δεν μπορούσαμε να αντιδράσουμε.  Μας επαναλαμβάνουν και αναλύσεις για την εγγύτητα της ελληνικής οικονομίας η οποία εξακολουθεί να αποτελεί σημαντικό κίνδυνο, αλλά και για το μέγεθος του χρηματοπιστωτικού μας τομέα.  Μας λένε, με άλλα λόγια, ότι η κυπριακή οικονομία είναι, ουσιαστικά, χωρίς κατεύθυνση και χωρίς καπετάνιο.  Αν έχουμε ούριο άνεμο θα ταξιδέψουμε.  Αν, όμως, δεν έχουμε, απλά θα μείνουμε εδώ.

 Μέτρα; Ναι, συμπεριλαμβάνονται μέτρα στον τελευταίο προϋπολογισμό.  Όχι μέτρα για αναμόχλευση της οικονομικής μας ανάπτυξης ή έστω μέτρα για θωράκιση της οικονομίας μας στο μέλλον.  Μη νομίσετε.  Αυτό θα εξυπάκουε προγραμματισμό, μελέτη και σκληρή δουλειά.  Το κυριότερο, όμως, ρήξη με το κυπριακό βαθύ κράτος: Ανώτεροι και ανώτατοι δημόσιοι λειτουργοί, διευθυντές και πολιτειακοί αξιωματούχοι.  Προϋπολογιστήκαν μέτρα απλά και μόνο προς το ελάχιστο επιτρεπτό περιορισμό του δημοσιονομικού μας ελλείμματος.  Για το έλλειμμα, υπάρχει, βλέπετε, έλεγχος από την ΕΕ.

 Η παγκόσμια κρίση χτύπησε δυνατά τον παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό τομέα.  Κλονίστηκε η εμπιστοσύνη στο σύστημα, στις αγορές.  Το κόστος του χρήματος ανέβηκε και αλυσιδωτές αντιδράσεις μετέφεραν τις δονήσεις στην πραγματική οικονομία – στην παραγωγή, στην κατανάλωση, στον τουρισμό.  Και μπήκαν οι πλείστες οικονομίες ανά τον κόσμο σε ύφεση.  Κάποιες αντέδρασαν γρήγορα και είναι ήδη σε τροχιά ανάπτυξης.  Άλλες βυθίστηκαν ακόμη περισσότερο σε ύφεση και άλλες λίγο πολύ, ακολουθούν τον κύκλο της παγκόσμιας οικονομίας – όπως κάνουμε εμείς.  Η κάθε μια ανάλογα με το δυναμισμό της, τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα, την ευελιξία της.  Αλλά και ανάλογα με την κοινωνικο-οικονομική φάση στην οποία βρίσκεται και φυσικά με βάση την ιδεολογικο-οικονομική θεωρία της εκτελεστικής εξουσίας σε κάθε μια από αυτές.

 Εμείς, από το 2004 βρισκόμασταν στον αστερισμό της ανάπτυξης γης και της φρενήρους αύξησης των τιμών των ακινήτων . Θυμάστε, τότε που όλοι είχαν γίνει developers…  Και το οικονομικό επιτελείο της τότε διακυβέρνησης επέχαιρε.  Εισέρρεαν, βλέπεις, εκατομμύρια στα ταμεία του κράτους.  Θα μπαίναμε στην ευρωζώνη με πλεονάσματα.  Γιατί ήμασταν μια εύρωστη οικονομία.  Ποιος ασχολείται τώρα με δομικά προβλήματα, (που αίφνης έγιναν τώρα διαχρονικά); Δώσε και των παιδιών στο δημόσιο αυτά που ζητούν.  Έκαναν θυσίες.  Ποια Lehman Brothers;

 Μιλήσαμε, κάποιοι τότε, για υπερεξάρτηση της οικονομίας σε ένα τομέα που δεν δύναται να έχει αειφόρο ή έστω διατηρήσιμη μεσοπρόθεσμα ανάπτυξη.  Μιλήσαμε για την ανάγκη προσανατολισμού της κυπριακής οικονομίας, προς τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα.  Είπαμε ακόμη και ότι μπαίνουμε στην ευρωζώνη χωρίς θωράκιση και χωρίς προγραμματισμό.  Μιλήσαμε και γράψαμε, τότε, για τα ενυπάρχοντα δομικά και διαρθρωτικά μας προβλήματα.  Για τους κινδύνους που αυτά επιφέρουν.  Δυστυχώς, αγνοηθήκαμε.  Έτσι βόλευε.

 Γι’ αυτό, όταν μοιραία μειώθηκε η εξωτερική ζήτηση στα ακίνητά μας και ακρίβυνε πια το χρήμα, βρεθήκαμε με την κρίση εντός των πυλών.  Με το οικονομικό επιτελείο της σημερινής, πια, διακυβέρνησης πρώτα να καθησυχάζει ότι δεν θα μας επηρεάσει η όποια κρίση, και μετά να πανικοβάλλεται και να τρέχει.  Όχι για να τα διορθώσει.  Απλά για να τα δικαιολογήσει.  Με βάση, πάντοτε, το ιδεολογικο-οικονομικό πρότυπο στο οποίο πιστεύει.  Φταίνε οι ξένοι.  Φταίει το σύστημα.  Φταίει ο πλούτος.

 Τι θα μπορούσαμε να κάνουμε; Εμείς η μικρή Κύπρος.  Προς τα πού θα μπορούσαμε να κινηθούμε για να αποφύγουμε την κρίση; Μα αυτό μας το καταδεικνύει μια απλή ανάλυση.  Αυτή η οποία παρουσιάζει ότι ακόμη και μέσα στην ύφεση, οι τομείς των χρηματοπιστωτικών δραστηριοτήτων στην Κύπρο – ο τομέας δηλαδή που πλήγηκε τόσο πολύ διεθνώς – αλλά και του ευρύτερου τομέα των διεθνών υπηρεσιών, εξακολουθούν να σημειώνουν θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης.  Παρά τη γραφειοκρατία μας και την αντι-επενδυτική, πολλές φορές, εικόνα του κράτους.  Παρά τον κρατισμό που αναβλύζουν κυβερνητικές δηλώσεις – νυν και πρώην (για να είμαστε δίκαιοι).  Παρά τις εγκληματικές και άτσαλες απορρίψεις αιτήσεων σοβαρών ξένων επενδυτών για δραστηριοποίηση στο νησί.  Παρά τις εσκεμμένες ή και όχι καθυστερήσεις τέτοιων αιτήσεων και, φυσικά, τη συνεπαγόμενη διαφθορά από τις Αρχές.  Παρά τη γενικότερη αναχρονιστική εποπτεία του χρηματοπιστωτικού μας συστήματος, σε ένα τόσο έντονα ανταγωνιστικό τομέα.  Παρά το ότι για μήνες τώρα δεν βρήκαμε το χρόνο έστω για να ετοιμάσουμε απλά τα έντυπα για να μπορεί κάποιος να εγγράψει επενδυτικά ταμεία στην Κύπρο.  Παρά τις δημόσιες απειλές ότι θα αυξήσουμε τους φόρους που αυτοί οι ξένοι επενδυτές θα πρέπει να μας καταβάλλουν.  Παρόλα αυτά, οι ξένοι ακόμη μας προτιμούν.  Εμείς απλά έπρεπε (και πρέπει) να τους ανοίξουμε την πόρτα.

 Και δεν είναι μόνο αυτοί οι τομείς.  Οι τομείς της ναυτιλίας, του ποιοτικού τουρισμού, της υγείας, για να αναφέρω μόνο μερικούς, αποτελούν καλές βάσεις για στρατηγική ανάπτυξη.  Αρκεί να γίνει ο προγραμματισμός και να κινηθούμε μεθοδικά, και με βάση το επικρατούν ευρωπαϊκό μοντέλο της οικονομίας της αγοράς.  Η Κύπρος είχε και έχει σημαντικά φυσικά πλεονεκτήματα, όπως είναι η ευρωπαϊκή μας υπόσταση σε σχέση με το (σταθερό) φορολογικό μας σύστημα, η γεωγραφική μας θέση, το ανθρώπινο δυναμικό μας, ο δυναμικότατος ιδιωτικός μας τομέας και οι αναπτυσσόμενες υποδομές μας.

 Άρα, δεν πρέπει να υπάρχει αμφιβολία.  Η κυπριακή οικονομία αφέθηκε να εισέλθει σε ύφεση επειδή δεν εφαρμόσαμε την ώρα που έπρεπε μέτρα στρατηγικής ή τα όποια μέτρα για να τη θωρακίσουμε – έστω την υστάτη.  Μπήκαμε σε ύφεση επειδή παραμείναμε (και παραμένουμε ακόμη δυστυχώς) στον αυτόματο πιλότο. Θα αναλάβει κάποιος επιτέλους το τιμόνι;

Δρ. Στέλιος Πλατής

Οικονομολόγος, Ακαδημαϊκός
24 σχόλια
Παμπος Χαραλάμπους on 28/01/2011
μπράβο Στέλιο
Demetris on 28/01/2011
Πιστεύω ότι η σημερινή κατάσταση είναι αποτέλεσμα μαθηματικής εξίσωσης. Ποιος να πάρει το τιμόνι? Το οικονομικό μπουμ της Κύπρου, ήταν εξωγενές. Αυτοί που είναι εκεί, δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν στα σημερινά προβλήματα. Αν ανακάμψει ο εξωγενής παράγοντας, τότε ανακάμπτουμε και εμείς. Ο κόσμος έχει μάθει και συνηθίσει στην ευμάρεια. Έχεις ένα γάτο, και όσο τον δίνεις φαγητό, όλο και παχαίνει και κοιμάται στις πολυθρόνες. Κόβεις το φαγητό, και κοιμάται δίπλα από το πιάτο του χάνοντας βάρος κάθε μέρα, ελπίζοντας να του το γεμίσεις ξανά. Δεν θα πάει να κυνηγήσει διότι δεν έχει μάθει, μέχρι να καταλάβει ότι αν δεν το κάνει θα ψοφήσει. Έτσι μάθαμε να ήμαστε εμείς.
Χρειάζεται ένα δυνατό χαστούκι. Όχι ένα μόνο, αλλά πολλά και δυνατά
Christos Hadjisotiris on 28/01/2011
Well said Stellara... Well done mate.
Demetra on 28/01/2011
Ο Δρ. Πλατής όπως πάντα μίλησε πολύ ορθά. Δεν φτάνει μόνο να καλύψουμε το δημοσιονομικό μας για να την βγάλουμε “καθαροί” ακόμη ένα χρόνο. Απαιτούνται σοβαρές δομικές και διαρθρωτικές αλλαγές για προσέλκυση και διευκόλυνση ξένων επενδυτών και χρηματοοικονομικών εταιρειών, που διασφαλίζουν σταθερά κέρδη για τον τόπο.
kax on 28/01/2011
Το άρθρο είναι μονόπλευρο.Τα χέρια της κυβέρνησης είναιδεμένα διότι οι παραγωγικές τάξεις έχουν προ καιρού θυσιαστεί προς όφελος των υπηρεσιών.Όλα σχεδόν εξαρτώνται από το εξωτερικό,ισοτιμία στερλίνας,ύφεση στην Βρεττανία που επηρεάζουν αγορές εξοχικών και τουρισμό.Η κυβέρνηση εξαρτάται από ξένες εταιρείες να "περάσουν"από την Κύπρο τα κέρδη τους που γίνονται στο εξωτερικό και να πάρει το 10% φόρο.Το χρήμα είναι το πιό ακριβό στην Ευρωζώνη και όπως σωστά διαπιστώνει ο Κος Πλατύς η εποπτεία του χρηματοπιστωτικού τομέα είναι αναχρονιστική.Η άποψη αυτή έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τις δηλώσεις των τραπεζιτών και της Κεντρικής ότι η Κύρπος απέφυγε την κρίση λόγω αυστηρής εποπτείας που προφανώς είναι κατά την άποψη τους αυστηρότερη από ότι στην ΗΠΑ και την ΕΕ.Η κυβέρνηση υποχωρώντας σε πιέσεις παρά την αντίθετη θέση της προχώρησε με έκδοση ομολόγων 3 δις που υποτίθεται θα έριχνε το κόστος δανεισμού των επιχειρήσεων.Τίποτε τέτοιο δεν έγινε και επωφελήθηκαν το κέρδος οι τράπεζες.Εν πάσει περιπτώσει δεν είναι η κυβέρνηση αλλά η Κεντρική Τράπεζα υπεύθυνη για τον τομέα αυτό.
Υπάρχει νομίζω βαθύ κράτος στην Κύπρο αλλά είναι οι τράπεζες και όχι οι δημόσιοι υπάλληλοι και οι άλλοι αξιωματούχοι του κράτους.Σίγουρα στα πλαίσια ισότητας των πολιτών είναι προς το συμφέρον όλων να αντιμετωπιστούν τα διαρθρωτικά προβλήματα της οικονομίας αλλά ήδη καταμναλωτές και επιχειρήσεις δουλεύουν για τις τράπεζες.Τώρα που στέγνωσαν ήρθε φαίνεται η ώρα να θυσιαστούν οι μισθοί και συντάξεις των δημόσιων και ημικρατικών υπαλλήλων για να συνεχίσουν να απολαμβάνουν τα υπερπρονομια τους οι τραπεζίτες.Διαχωρίζω τους μετόχους των τραπεζών που σε όλον τον κόσμο βλέπουν τις αξίες των μετοχών τους να μειώνονται για να διασωθεί το σύστημα.Επειδή όλοι μιλούν για ευρωστία των τραπεζών και ότι φταίει η κυβέρνηση για τα προβλήματα τους αν δεν χρειάζονται την κυβερνητική βοήθεια με μορφή ομολόγων ας τη επιστρέψουν.Η Κυβέρνηση ενθαρύνει τις ξένες επενδύσεις και η μοναδική επένδυση που μου έρχεται στο νου που δεν έγινε ήταν στην Λαική που την ένσταση έφερε η Κεντρική και όχι η Κυβέρνηση.
ΓΣ on 28/01/2011
K. Πλατή

Αμφισβητείτε δηλαδή ότι η Κύπρος εξήλθε από την ύφεση το 2010? Αντιλαμβάνεστε ότι όταν εσείς ο ίδιος, που αρκετός κόσμος σέβεται την άποψη σας, τα βάφετε όλα μαύρα, κάνετε ζημία στο επενδυτικό κλίμα.

Συμφωνώ ότι υπάρχουν πολλά διαρθρωτικά προβλήματα στην κυπριακή οικονομία ( συνταξιοδοτικό, μισθοί δημοσίων υπαλλήλων, σύστημα υγείας κτλ) τα οποία πρέπει να επιλυθούν το συντομότερο δυνατό, αλλά όταν κάποιοι οικονομικοί και πολιτικοί παράγοντες ( ο καθένας ίσως για τους δικούς του λόγους) δεν βλέπει κάποια μικρή βελτίωση και καθόλου θετικά, τότε η ζημία που κάνουν στην οικονομία είναι χειρότερη.

Γιατί δεν απολογούνται δημόσια όλοι αυτοί που κινδυνολογούσαν για έλλειμμα το 2010 περάν του 7% ή 8%. Επειδή είναι διαφορετικό να εκφράζεις εποικοδομητικές απόψεις και θέσεις οι οποίες μπορούν να βοηθήσουν στην επίλυση χρόνιων προβλημάτων, και διαφορετικό να μαυρίζεις τα πάντα στον βωμό της αντιπολίτευσης.
pavlos on 28/01/2011
Ο Κύριος υπουργός οικονομικών δήλωσε ψες ότι βγήκαμε από την ύφεση.Πώς μπορούμε να τον ανεχόμαστε,διερωτούμαι;Κάποιος πρέπει να κάνει κάτι σ'αυτόν τον τόπο.
Γιώργος on 28/01/2011
Δυστυχώς δεν υπήρξε ή υπάρχει προγραμματισμός στον τόπο μας σχεδόν για οτιδήποτε παρά μικρές βραχυπρόθεσμες βελτιώσεις.
Η Κυβέρνηση δεν είναι διατεθιμένη να λάβει τα σωστά διαρθρωτικά προβλήματα τόσο για την δημόσια υπηρεσία όσο και για τους ημικρατικούς οργανισμούς όπου τα μονοπώλια κυριαρχούν με τα γνωστά τους προβλήματα.
Οι ημικρατικοί οργανισμοί πρέπει να αφηθούν ελεύθεροι σε συνθήκες υγιούς ανταγωνισμού και ελέγχου. Εάν δεν κερδίζουν τότε να κλείσουν και οι εργαζόμενοι τους να τύχουν μεταχείρηση όπως όλοι οι άλλοι εργαζόμενοι και να πάρουν μόνο τους 6 μήνες που δικαιούνται πλεονασμό. Τι προσφέρουν αυτοί οι εργαζόμενοι περισσότερο από όλους τους άλλους, παρά συνεχή προβλήματα;
Δεν προωθείται η ιδιωτική πρωτοβουλία ιδιαίτερα σε μεγάλες αναπτύξεις όπου η γραφειοκρατία δεν βοηθά αλλά της υποσκάπτει.
Το κόστος δανεισμού, εκτός που δεν μπορείς να πάρεις εύκολα διευκολύνσεις, είναι υπερβολικά ψηλό συγκριτικά με άλλες τράπεζες του εξωτερικού και υπάρχουν ολιγοπώλια.
Το χρηματηστήριο υπάρχει μόνο για τις λέξεις. Οι τράπεζες έχουν κάνει επανελλειμένως αύξηση κεφαλαίου, η κερδοφορία τους μπορεί μεν να θεωρηθεί ικανοποιητική αλλά οι τιμές των μετοχών βρίσκονται σε επίπεδα του 1996 και μπορούν να συγκριθούν κατά κάποιο τρόπο μόνο με τράπεζες αφρικανικών χωρών. Οι υπόλοιπες μετοχές των δημοσίων εταιρειών είναι για γέλιο. Ο μεγαλομέτοχος της κάθε εισηγμένης εταιρείας κάνει ότι θέλει με τις μετοχές αυτής της εταιρείας με αποτέλεσμα οι πλείστες μετοχές να κυμαίνονται σε μερικά σεντ και να μην δίδεται μέρισμα. Ποιός σοβαρός επενδυτής είναι διατεθειμένος και για πιο σκοπό να επενδύσει στο ΧΑΚ;
Panayiotis on 28/01/2011
ο Δρ. Στέλιος Πλατής, Οικονομολόγος, Ακαδημαϊκός βάζει το ερώτημα "Θα αναλάβει κάποιος επιτέλους το τιμόνι;"

Στέλιο, ας πούμε ότι το ανέλαβε ο φίλος σου ο κολλητός που τον ξέρεις που παιδί και σας ενώνει μια αγάπη και φιλία. Τι συμβούλη θα του έδινες;

Έγραψες ολόκληρο άρθρο και δεν είπες τι πρέπει να γίνει. Ας σοβαρευτούμε επιτέλους εκτός αν θέλεις να γίνεις πολιτικός όπου ακόμη και η αρνητική διαφήμηση είναι καλή για αν μη τι άλλο ακούγετε το όνομα μας.

Θέλοντας να κάνουμε ένα καλό διάλογο, θα ήταν καλό ο καθηγητής να μας παραθέσει 3 εισηγήσεις με ποσά για το τι πρέπει να γίνει για να βελτιωθεί η Κυπριακή οικονομία. Εκτός φυσικά και να το κρατεί μυστικό για έκπληξη όταν διοριστεί τιμονιέρης.

BTW, τιμονιέρης στην Κύπρο μπορεί να είναι μόνο ο Πρόεδρος της ΚΔ. Κανείς άλλος δεν μπορεί να είναι ο τιμονιέρης γιατί οι άλλοι, Υπουργοί, Δημάρχοι και άλλοι δεν έχουν μερίδιο στην πίτα που λέγεται φορολογία.

Να σου δώσω ένα παράδειγμα. Ας υποθέσουμε ότι 1% από τον ΦΠΑ από τις εισπράξεις στην πόλη της Λεμεσού δοθούν σε ένα ταμείο στο οποίο θα πρέπει να συμμετέχουν οι επιχειρήσεις (ας πούμε το ΚΕΒΕ) ισόποσα. Το πως θα κατανεμηθεί η εισφορά των επιχηρήσεων είναι πρόβλημα δικό τους. Το ταμείο θα επενδύει στην υποδομή και προβολή της Λεμεσού για να εξυπηρετεί περισσότερους πολίτες (και πελάτες) αυξάνοντας τον κύκλο εργασίας τους και ταυτόχρονα αυξάνοντας τις εισπράξεις ΦΠΑ και συνεπώς αυξάνοντας τις εισφορές στο ταμείο και καταλαβαίνεις πως γυρίζει ο κύκλος.
Σταύρος on 28/01/2011
Ενδιαφέρουσες αλλά μονόπλευρες οι παρατηρήσεις. Μπορεί ο τραπεζικός/χρηματοοικονομικός τομέας να είναι ο μόνος που προσφέρει ουσιαστικά στην κρίση, αλλά είναι και ο τομέας που σήμερα παρουσιάζει τους μεγαλύτερους κινδύνους για όλο το σύστημα.

Αν πάθουν κάτι οι τράπεζες, η οικονομία θα χρειαστεί δέκα χρόνια για να σταθεί ξανά στα πόδια της.

Επομένως, high return, μεν, αλλά και high risk.

Περίμενα ότι αυτό θα ήταν μέρος της ανάλυσης του κ. Πλατή όπως και των υπολοίπων ακαδημαϊκών/αναλυτών που γράφουν στο στοκγουοτς.
MICHALIS on 28/01/2011
Μπράβο για τα σχόλια σου κύριε Στέλιο.
Σχόλια σαν αυτά που γράφουν κάποιοι άνθρωποι σαν εσένα, που βλέπουν μπροστά και ενδαφέρονται για το μέλλον αυτού του τόπου, και δεν τους νοιάζει μόνο για την καρεκλίτσα τους και για να ευχαριστίσουν αυτούς που τους έβαλαν εκεί. Αυτά που έγραψες θα πρέπει να τα κάνουν εγκυκλίους και να τα αναρτίσουν στους τοίχους κάποιων υπουργείων και υπηρεσιών του κράτους για να τους θυμίζουν τους στόχους που πρέπει να έχουν για να δει καλύτερες μέρες αυτός ο τόπος. Ας μην ξεχνάμε και τους τραπεζίτες μας που πρέπει να ρίξουν λίγο ταχύτητα για να μην καταλήξει ο κύπριος πολίτης να τους χρωστά και τα εσώρουχα του...
Panayiotis on 29/01/2011
Φίλε μου τσιακαρέ τα φάρμακα σου γιατί νομίζω ότι εν ληγμένα.

Πιο πολιτικό λόγο και μπουρδες δεν έχω ξανακούσει.
Pablo on 28/01/2011
Λυπουμε που θα το πω αλλά γενικόλογα άρθρα με πολιτική χροιά παραπέμπουν απλά στην κατάντια τη κυπριακής πολιτικής σκηνής, όπου ολοι διαγωνίζονται στο ποιος θα τα γράψει πιο μάυρα, έχουμε διαβάσει πολλα..

Καθαρά οικονομικη ανάλυση τεχνοκρατικής χροιάς που υποτίθεται αυτός είναι ο στόχος του μπλόκ ειδαμε μόνο από τον kax τον οποίο και προσωπικά συγχαίρω. Πάρε παράδειγμα κύριε Πλατύ...

Τώρα όσον αφορά το άρθρο αυτό καθεαυτό:

α. Επτέλους σταματήστε να θεωρείται την δημόσια υπηρεσία σαν την πηγή παντός κακού. Δηλαδή 30+ χρόνια ανάπτυξης με ένα καταστροφικό πόλεμο στην πλάτη οφείλονται αποκλειστικά στον ιδιωτικό τομέα? Η δημόσια υπηρεσία ήταν απλά σε μια ταβέρνα και έτρωγε ενω οι άλλοι δούλευαν? ΄Πουθενά κύριοι δεν υπάρχει ανάπτυξη χωρίς οργανομένο κράτος και δημόσιες υπηρεσιες. Εκσυγχρονισμός ναι, αύξηση παραγωγικότητας ναι, αλλα όχι και να μηδενίζουμε τα πάντα..

β. Ναι η κρίση ήταν εισαγώμενη. Πόσο μυαλό χρειάζεται επιτέλους για να το καταλάβουν κάποιοι? Και ΔΕΝ μπορούσαμε να την αποφύγουμε, ίσως να την περιορίζαμε ελαφρώς αλλά όχι κατα πολύ. Δηλαδή και η Αγγλία και η Γαλλία και όλες οι χώρες της ΕΕ ήταν στον αυτόματο πιλότο και μπήκαν σε ύφεση? Έχουμε παραγωγή είτε βιομηανική είτε γεωργικη και την ξέχασα?

γ. Η κρίση απλά έφερε στην επιφάνια κάποια χρόνια διαρθρωτικά προβλάματα που όντως πρέπει να αντιμετωπιστούν σταδιακά. Οι απότομες περικοπές όπου εφαρμόστηκαν έφεραν τα αντίθετα αποτελέσματα. Σημερινό παράδειγμα η Αγγλία, τεράστιες περικοπές και πίσω στην ύφεση - well done torries...

δ. Αντιεπενδυτική πολιτική... Θυμίζω απλά 2-3 πραγματακια, συμφωνία με Ρωσία, προσπάθεια με Κατάρ, μηχανογράφηση Εφόρου Εταιρειών, νέες πολεοδομικος σχεδιασμός και εισαγωγή μεγαλύτερων συντελεστών δόμισης απλα κάποια μέτρα...σίγουρα δεν είναι αρκετα αλλά είναι προς τη σωστή κατεύθυνση..

ε. ΟΧΙ άλλα άρθρα πολιτική χροιάς...λυπηθείται μας!
Σήφης on 28/01/2011
κ Πλατή

Γράφετε: "...Μας σερβίρεται ότι αφού η κρίση χτύπησε την Ευρώπη έπρεπε και εμείς να μπούμε σε ύφεση. Μας λένε ότι είναι ανοικτή η κυπριακή οικονομία απέναντι στις δυνάμεις της παγκόσμιας οικονομίας, και ότι δεν μπορούσαμε να αντιδράσουμε. ..."

-- Κανένας δε σας σερβίρει τίποτε. Απ' ό,τι βλέπετε, μπουφέ έχουμε... Απλά όποιος ασχολείται με σοβαρή οικονομική ανάλυση διαπιστώνει το αυτονόητο. Ότι όταν οι κύριοι εμπορικοί έταιροι, σε αυτή την περίπτωση το παγκόσμιο, μιας πολύ ανοικτής οικονομίας όπως της Κύπρου βιώνουν τη μεγαλύτερη οικονομική κρίση της μεταπολεμικής (Β' ΠΠ) ιστορίας, αναπόφευκτα και η Κύπρος θα επηρεαστεί... Ανάμεσα σε αυτούς που έκαναν αυτή την εξώφθαλμη διαπίστωση, τονίζοντας δε το περιορισμένο εύρος της κρίσης στην Κύπρο, συμπεριλαμβάνονται το ΔΝΤ, η Ευρ. Επιτροπή κοκ. Αυτοί δηλαδή που ενίοτε επικαλείστε για να κάνετε κριτική για τη δημοσιονομική κατάσταση. Από τα γραφόμενα σας όμως διακρίνω κάτι το οξύμωρο. Από τη μια -σωστά- κάνετε κριτική για την χειροτέρευση του δημοσιονομικού ελλείμματος... Από την άλλη λέτε ότι οι έπρεπε να γίνουν περισσότερα από τους "τιμονιέρηδες"...αν υποθέσουμε όμως ότι σας άκουαν δηλαδή οι "τιμονιέρηδες" στις αρχές του 2009 κι ακολουθούσαν μια πιο έντονη Κεϋνσιανή προσέγγιση, το έλλειμμα θα έφτανε στο 15%... και τότε ποιον θα φταίαμε; τους τιμονιέρηδες ή τον σοφό σύμβουλο;
-- ωραίοι, για χάρη της κουβέντας, οι "αχυράνθρωποι" (μας σέρβιραν, μας λένε, μας επαναλαμβάνουν κλπ) που στήνετε προτού τους καταρρίψετε πανηγυρικά...γιατί δεν μας λέτε απευθείας,συγκεκριμένα, σταράτα, υπεύθυνα και σοβαρά τι θα κάνατε εσείς για σταθεροποίηση της οικονομίας προ της κρίσης, για στήριξη κατά την κρίση και ως πολιτική εξόδου της κρίσης...Ευελπιστούμε ότι τελικά - στο 3ο άρθρο σας θ' ακούσουμε κάτι συγκεκριμένο επιτέλους...

--Γράφετε "...Αλλά και ανάλογα με την κοινωνικο-οικονομική φάση στην οποία βρίσκεται και φυσικά με βάση την ιδεολογικο-οικονομική θεωρία της εκτελεστικής εξουσίας σε κάθε μια από αυτές...."
Κάποιο σχόλιο για την ελεύθερη και καπιταλιστική ηγεσία της Κίνας ίσως;

--Γράφετε επίσης: "... Εμείς, από το 2004 βρισκόμασταν στον αστερισμό της ανάπτυξης γης και της φρενήρους αύξησης των τιμών των ακινήτων . Θυμάστε, τότε που όλοι είχαν γίνει developers… "
Και βέβαια θυμόμαστε, πως; Όλοι έτρεξαν να επωφεληθούν του κυπριακού Ελ Ντοράντο...Άλλοι έτρεξαν να γίνουν developers, άλλοι έτρεξαν να τους πωλήσουν προϊόντα, μέχρι και "δείκτες τιμών ακινήτων"...βεβαίως θυμόμαστε...

--Γράφετε ακόμη για "...τη γενικότερη αναχρονιστική εποπτεία του χρηματοπιστωτικού μας συστήματος....".... Που πάρα ταύτα ευτυχώς μας έσωσε από τα όσα εν εντιθέσει βίωσαν οικονομίες με πιο αβάντ γκαρντ εποτπείες...

κ. Πλατή, αν προσβλέπετε σε υποψηφιότητα, καθότι πλησιάζουν εκλογές, πείτε μας το τουλάχιστον να μη χασομερούμε σε αναγνώσεις προεκλογικών εξαγγελιών....
Christos Savva on 29/01/2011
Ο λόγος που δημιουργήθηκε η κρίση στο εξωτερικό, είναι διότι στις ΗΠΑ εβαλαν τον αλουπό να γλαίπει τις όρνιθες. Δηλαδή εβάλαν τους τραπεζίτες υπεύθηνους. Ο λόγος που αντιμετωπίσαμε οικονομική κρίση στην Κύπρο είναι διότι με μόνο την υποψία της επερχόμενης κρίσης αντί να μειώσουμε τα επιτόκια όπως έγινε σε όλες τις χώρες του κόσμου, εμείς αφήσαμε τις Τράπεζες να τα αυξήσουν. Γιατι? Διότι και εμείς εβάλαμε τον αλουπό να γλαίπει τις όρνιθες.
Προκαλώ οποινδήποτε να ισχυριστεί ότι εάν τα δανειστικά επιτόκια παρέμεναν τα ίδια με τον μέσο όρο της Ευρώπης θα΄είχαμε σήμερα πρόβλημα, ανεξαρτήτως των λόγων που εσείς αναφέρεται.
Αλήθεια Κ. Πλατή τόσο έγκριτος οικονομολόγος που είστε, γιατί δεν μας εξηγάτε εσείς για πιό λόγο ΄τα επιτόκια στην Κύπρο παραμένουν τόσο ψηλά.
ΥΓ Όταν η Κεντρική Τραπεζα αύξησε την προκαταβολή για δεύτερη κατοικία στο 30% εσείς που ήσασταν? Εγώ θυμάμε όλα τα κόμματα πλην του ΔΗΚΟ να φωνάζουν.
Giorgos on 29/01/2011
Πολύ ωραίο το μπλοκ, αν και οι οικονομικές μου γνώσεις είναι περιορισμενες μπορώ να κατανοήσω ότι η κρίση είναι εξωγενής και ότι σίγουρα θα μας επηρέαζε από την στιγμή που εξαρτώμαστε από ξένα κεφάλαια.
Αυτό που δυσκολεύομαι να κατανοήσω είναι τα υπερπρονόμοια που έχουν οι τράπεζες μας και κατα πόσο για αυτό ευθύνεται η νομοθεσία μας ή η κεντρικη τράπεζα. Και εξηγούμαι: Το 2007 πήρα στεγαστικο δάνειο από μια κυπριακή τράπεζα. Το συμβόλαιο του δανείου ήταν για επιτόκιο: Ευρωπαικο Κεντρικό + 0.99%. Τότε το ευρωπαικό κεντρικο επιτοκιο ηταν 3.75% οπότε το συνολικό επιτόκιο του δανείου ήταν 3.50%+0.99%=4.49%. Στην πορεία το ευρωπαικό κεντρικο επιτόκιο έπεσε στο 1.5%΄οπότε θα έπρεπε να πληρώνω 1.5%+0.99% = 2.49%. Η τράπεζα ήρθε τότε μονομερός με μια επιστολή αυξάνοντας το spread της από το 0.99% στο 3.99% με αποτέλεσμα σήμερα να πληρώνω 4.99%.

Το ερώτημα είναι κατα πόσο οι τράπεζες θα έπρεπε να είχαν το δικαιομα να το κανουν αυτό και αν ναι ποιος ακριβώς ο λόγος να υπογράφει κάποιος συμβόλαιο από τη στιγμή που οι τράπεζες έχουν το δικαίωμα να αλλαξουν μονομερώς τον βασικότερο όρο του δανείου?
Στέλιος Πλατής on 29/01/2011
Σας ευχαριστώ όλους ανεξαίρετα για τα σχόλιά σας!

Είναι πάντοτε χρήσιμο για κάποιον που επιθυμεί να καταπιάνεται με τα της κοινωνίας με σκοπό την ανανέωση και τον εκσυγχρονισμό της (για προεκλογική εξαγγελία – βλέπε πιο κάτω κ. «Σήφη») να αναγνώσκει τόσο τα σχόλια επιδοκιμασίας και ενθάρρυνσης, όσο και κριτικής – ακόμη και εάν ενίοτε αυτά είναι άδικα ή/και προσωπικά. Κανένας δεν προσπάθησε να αλλάξει το κατεστημένο χωρίς να πληρώσει προσωπικό τίμημα, υποθέτω…

Η πορεία μου τα τελευταία χρόνια, με μελέτες, αναλύσεις, προτάσεις και (διεθνώς αναγνωρισμένους και επιβραβευμένους) δείκτες τιμών – όσο έχω δεδομένα στη διάθεσή μου κ «Σήφη» – είναι εκεί. Καταγραμμένη σε επώνυμες μελέτες, άρθρα, συνεντεύξεις, τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές μου παρεμβάσεις σε Κύπρο και εξωτερικό. Προβλέψεις που έχουν επαληθευθεί – για την ύφεση, τη διάρκειά της, και τα δημοσιονομικά μας – το ύψος των επιτοκίων, το κόστος των κυπριακών τραπεζικών προϊόντων, τις θέσεις και υπαναχωρήσεις της Κεντρικής Τράπεζας σχετικά με 30% «Χρίστο Σάββα», για τις (όποιες) θέσεις των κομμάτων, για τα μέτρα της κυβέρνησης (αυτής αλλά και των προηγούμενων δύο), πολύ περισσότερες από 3 πρακτικές προτάσεις «Παναγιώτη», την φορολόγηση του πλούτου, τις αμοιβές των βουλευτών, την πρόσφατη φορολόγηση των χαμηλά αμειβομένων, των συνταξιούχων, των ανέργων – για να αναφέρω μόνον μερικά που αναφέρονται στα σχόλιά σας.

Ναι! Θα είμαι υποψήφιος στις επερχόμενες βουλευτικές εκλογές. Ναι! Τολμώ να θέσω τις θέσεις μου, τις απόψεις μου, τον εαυτό μου τον ίδιο, στην κρίση της κοινωνίας την οποία θέλω να υπηρετήσω. Στην επιλογή μεταξύ του απλά να σχολιάζω και να κρίνω ή να δουλέψω για το νέο και το σύγχρονο, επιλέγω να υπηρετήσω. Στην επιλογή μεταξύ του να κοιτάω πίσω ή να κοιτάω μπροστά, επιλέγω το μέλλον και την πρόοδο. Επειδή αυτός είναι, θεωρώ, ο σκοπός μιας κοινωνίας. Και ο κάθε ένας από εμάς προς τα εκεί, νομίζω, προσβλέπει. Ο κάθε ένας με τον τρόπο του. Με τις απόψεις του, την κριτική του, τις θέσεις του. Ακόμη και τις σκοπιμότητές του. Μαζί όμως, όλοι μας, συναποτελούμε τον τρόπο ΜΑΣ. Αυτό που μας χαρακτηρίζει ως κοινωνία. Ευελπιστώ, λοιπόν, σε ένα καλύτερο μέλλον για όλους μας και ένα πιο ώριμο πολιτικό κλίμα!
Alexandros on 29/01/2011
Ήταν φυσιολογικό/λογικό, έστω και αν το λέω εκ των υστέρων, ότι η οικονομία μας θα έμενε σε μεγάλο βαθμό απροστάτευτη από μια τέτοια διεθνή οικονομική κρίση αφού, γενικώς μιλώντας, δεν είμαστε έμπειροι σαν κράτος, κοινωνία αλλά και επιχειρηματικός κόσμος να αντιμετωπίζουμε τέτοιες καταστάσεις ούτε και έχουμε το κατάλληλο βάθος, δομές, ουσία και δυναμισμό που χρειάζεται για να μπορούσαμε να θωρακιστούμε.

Το κυριότερο πρόβλημα το οποίο αναγνωρίζω στην Κύπρο, σαν απλός, εργαζόμενος και ελεύθερος πολίτης, είναι η νοοτροπία/κουλτούρα μας σαν κράτος, κοινωνία αλλά και επιχειρηματικός κόσμος. Αυτό που παρατηρώ είναι ότι πάντοτε είμαστε οι θεατές στα διάφορα γεγονότα και εξελίξεις (τεχνολογικές, κοινωνικές, πολιτικές, οικονομικές κλπ) και ταυτόχρονα έχουμε την εντύπωση ότι όλα περιστρέφονται γύρω μας και δεν μας νοιάζει (η μάλλον δεν το καταλαβαίνουμε) να είμαστε, τουλάχιστον, πραγματικοί ηθοποιοί (σεναριογράφοι δυστυχώς πρέπει να παραδεχτούμε πως ποτέ δεν θα γίνουμε), σε αυτά τα διάφορα γεγονότα και εξελίξεις.

Συμφωνώ μαζί σας ότι το τιμόνι πρέπει να το αναλάβει κάποιος, αλλά χωρίς ένα λαό που μπορεί να διαδραματίσει και όχι να παρακολούθα δεν θα μπορέσουμε να σταματήσουμε να έχουμε αυτού του τύπου συζητήσεις.
Christos Savva on 29/01/2011
Μπράβο, ασφαλώς με το Τραπεζωολογικό κόμμα, όπου οι βαρυγδουπολογίες θα είναι ανεξάντλητες....
pavlos on 30/01/2011
Κε Πλατή αν είσαι ανεξάρτητος θα σε ψηφίσω.
P. Chimonides on 31/01/2011
Πολύ σωστές παρατηρήσεις. Πρέπει είμαστε ακόμα πιο καυστικοί.
Sifis on 07/02/2011
Συγχαρητήρια για την υποψηφιότητά σας!

Αναμένουμε να δούμε, με ακόμη μεγαλύτερη αγωνία υπό τη νέα σας ι΄διότητα όμως, συγκεκριμένες προτάσεις για τα καυτά οικονομικά προβλήματα του τόπου. Γενικές αναφορές είναι καλύτερα ν αφήνονται για τους συνυποψήφιους σας με νομικό υπόβαθρο.

Παρατηρώ ενόχληση στην αναφορά για τον δείκτη τιμών ακινήτων που κάνατε για την Buy-Sell. Δεν πρέπει να ενοχλείστε γιατί τίποτε το κακό δεν κάνατε. Η συγκεκριμένη αναφορά έγινε για το σχόλιο σας στην φρενήρη δραστηριότητα του οικοδομικού τομέα. Στην οποίαν κι εσείς συμεμτείχατε. Τι το κακό με αυτό δηλαδή;

Τις δε προβλέψεις, άρθρα κλπ -ευελπιστούμε με κάτι πιο συγκεκριμένο του τι έχουμε διαβάσει- σε αυτό το μπλογκ, εναγωνιούμε -ειρήσθω εν παρόδω- να δούμε.

Λέτε "Το κυριότερο πρόβλημα το οποίο αναγνωρίζω στην Κύπρο, σαν απλός, εργαζόμενος και ελεύθερος πολίτης, είναι η νοοτροπία/κουλτούρα μας σαν κράτος, κοινωνία αλλά και επιχειρηματικός κόσμος. Αυτό που παρατηρώ είναι ότι πάντοτε είμαστε οι θεατές στα διάφορα γεγονότα και εξελίξεις.. "
Λυπούμαι να διαφωνίσω ξανά μαζί σας κ Στέλιο. Νομίζω ότι τόσο η κοινωνία μας και ειδικά, ο επιχειρηματικός μας κόσμος κι αναγνωρίζουν ευκαιρίες και τις εκμεταλλεύονται. Και προσωπικά, ως Κύπριος, νιώθω πολύ περήφανος γι αυτό. Αν τώρα εσείς κρίνετε εξ ιδίων τ αλλότροια, λυπούμαι. Όπως λυπούμαι και για το ότι ένα άτομο με το δικό σας ακαδημαϊκό υπόβαθρο, από τα όσα διαβάσαμε σε αυτό το μπλογκ, δεν έχει τίποτα το καινούργιο και το συγκεκριμένο να προτείνει, πέρα από τα ήδη περπατημένα...
Καλή συνέχεια
Κάποιος.... on 08/02/2011
Τα κακά μας είναι πολλά ….

Έτσι στα πρόχειρα όμως η αναξιότητα μας οφείλεται κυρίως στο ότι έχουμε μάθει σ΄αυτόν το τόπο να κοιτούμε πάντα προς μόνο μία κατεύθυνση. Στοχεύουμε πάντα προς ένα μόνο στόχο. Η κατεύθυνση μας είναι πάντα μονόπλευρη.

Είχαμε τον τουρισμό (για την βιομηχανία μας πρίν από αυτό δεν θα κάνω λόγο)… δεν μετακινηθήκαμε έως ότου τα πράγματα άρχισαν να πηγαίνουν στραβά και να χάνουμε τους τουρίστες προ άλλους ανταγωνιστικότερους προορισμούς.

Μετά βρήκαμε τα ακίνητα. Πέσαμε με τα μούτρα. Μέχρις ότου δημιουργήθηκε η σημερινή φούσκα που κανείς δεν ξέρει πότε θα σπάσει.

Τώρα έχουμε τον χρηματοπιστωτικό τομέα, που μας ξελασπώνει, προς το παρόν. Όταν θα κάνει και αυτός ‘μπαμ’ που θα στραφούμε;

Γιατί δεν μπορεί να αναπτύξουμε όλους τους τομείς της οικονομίας σε σημείο που να μπορεί ο καθένας να έχει την δική του σημαντική συμβολή στην οικονομία του τόπου και να μην υπάρχει υπερ-εξάρτηση κάθε φορά από ένα και μόνο κλάδο;

Γιατί δεν γίνεται κάθε φορά χρηστή διαχείριση των κερδών από τις κυβερνήσεις, ώστε μέρος των εσόδων να επανεπενδύονται για την ανάπτυξη και μοντερνισμό του προϊόντος που προσφέρουμε ( ο τουρισμός μας πέθανε γιατί αφέθηκε να γεράσει) και μέρος να διατίθεται προς όφελος του απλού λαού και ειδικά των χαμηλών εισοδηματικών τάξεων;

Ακολουθούμε πάντα τις ίδιες συνταγές, με την σημερινή κυβέρνηση να κατέχει τα σκήπτρα. Εισπράττουμε πέντε και ξοδεύουμε δέκα. Λύουμε το πρόβλημα με δανεισμό και μάλιστα είμαστε περήφανοι που προλάβαμε και το κάναμε με χαμηλά επιτόκια , αφού οι ξένοι βλέποντας το χάλι μας, μας υποβαθμίζουν συνεχώς και τα επιτόκια κινούνται προς τα πάνω.

Μέχρι που μπορεί να φτάσει αυτό; Αν δεν ξυπνήσουμε μόνοι μας ή θα μας ξυπνήσουν άλλοι με τον τρόπο που ξέρουν (βλέπε το παράδειγμα της Ελλάδας) ή θα μας αφήσουν στο μαύρο μας το χάλι, στερώντας μας τα στηρίγματα (π.χ. ευρώ) για τα οποία μέχρι σήμερα ήμασταν περήφανοι(;)

Τα πιο πάνω είναι οφθαλμοφανή σε όλους – εκτός από τους κυβερνώντες (εκάστοτε).

Φαίνεται όμως ότι μόνο με τον ‘βούρτουλαν’ θα αλλάξει κάτι στον τόπο τούτο… και αυτό θα έρθει έξωθεν …

Γιατί ο κάθε 'δικός' μας που έχει την ευθύνη για να βάλει τάξη δεν έχει το ούτε το συμφέρον, ούτε τη θέληση, ούτε την τόλμη για να το επιχειρήσει….
ABC on 08/02/2011
Διαφωνώ εντελώς με το κον Πλατύ έπειδή μου θυμίζει πολιτικό και όχιν οικονομολόγο. 1. Απλώς να μας πει ποια δυτικού τύπου οικονομία ΔΕΝ επηρεαστηκε από την κρίση? 2. Μπορεί μια μικρή οικονομία που έχει τόσες οικονομικές σχέσεις με την Ελλάδα να μην επηρεαστει από αυτή?

Ας αφήσει έξω τα πολιτικά ο κος Πλατύς...