Ένα ταρακούνημα για την αγορά καυσίμων

Εάν θεωρείς την Νίκης με 3 πρατήρια μη ορθολογιστική διασπορά, στον δρόμο προς Άγιο Δομέτιο από το παλαιό νοσοκομείο υπάρχουν 6 σε απόσταση 400 μέτρων.

Εάν μερικοί θυμούνται την απεργία των πρατηριούχων ίσως να θυμηθούν ότι ακόμη και με προβλήματα, ολόκληρη η Κύπρος προμηθευόταν από 20 πρατήρια. Το δικό μου συμπέρασμα είναι ότι στην Κύπρο δεν χρειαζόμαστε περισσότερα από 50 πρατήρια, τα υπόλοιπα απλώς πλένουν αυτοκίνητα και αλλάζουν λάδια.

Η πρόθεση με τον Συνεργατισμό πρέπει να διερευνηθεί αλλά αν και αυτό αποτύχει θα πρέπει το κράτος από μόνο του να προχωρήσει στην κατασκευή τους. Είναι ένας από τους καλύτερους τρόπους να μειώσει την ακρίβεια στην Κύπρο. Επιπρόσθετα αν συνδεθεί μαζί με τις αγορές της ΑΗΚ, τότε θα μπορεί να παίρνει και καλύτερη τιμή αλλά και με την άφιξη της VTTI θα μπορεί να αγοράζει χωρίς ακριβή υποδομή.

Αγαπητέ καθηγητή,
Σε σχέση με το άρθρο σας έχω μερικές παρατηρήσεις/σχόλια και κάποιες δικές μου σκέψεις.
1. Για να προχωρήσει κανείς σε μία θεραπεία θα πρέπει να εντοπιστεί εάν πραγματικά υφίσταται πρόβλημα. Στην συγκεκριμένη περίπτωση πέραν από κάποιες αυθαίρετες δηλώσεις περί συμπτωμάτων αισχροκέρδειας δεν έχουμε ακούσει οτιδήποτε που πραγματικά να αποδεικνύει ότι υπάρχει όντος πρόβλημα, και μάλιστα σε τέτοιο βαθμό που να απαιτείται είτε με τον ένα είτε με τον άλλο τρόπο κρατική παρέμβαση.
2. Η μεθοδολογία που ακολουθεί το Υπουργείο Εμπορίου στην εκτίμηση των «δικαιολογημένων» κατά αυτούς τιμών είναι λανθασμένη. Η φόρμουλα που χρησιμοποιούν στηρίζεται σε υποθέσεις που δεν αντικατοπτρίζουν τη σημερινή πραγματικότητα αλλά πραγματικότητες άλλων εποχών όπου ο τιμές καθορίζονταν από το εν λόγω Υπουργείο. Προφανώς αυτές τις εποχές οπτασιάζονται οι «τεχνοκράτες» του Υπουργείου όπου σε συμφωνία με τις εταιρείες πετρελαιοειδών θα εξασφαλίζουν απόδοση στο επενδυμένο κεφάλαιο των τελευταίων 8-9%, χωρίς αβεβαιότητες και κιδνύνους.
3. Η αγορά πετρελαιοειδών είναι ελεύθερη στον ανταγωνισμό. Δεν βλέπω να υπάρχει καμία ρύθμιση, νόμος ή και υποχρέωση των πρατηριούχων να ακολουθούν τις προτεινόμενες τιμές των εταιρειών που τους προμηθεύουν. Σε αυτό άλλωστε κατέληξε και η Επιτροπή Ανταγωνισμού πρόσφατα. Οι ίδιοι μπορούν να μεταβάλλουν τις τιμές τους όποτε θέλουν και όσο θέλουν!. Ο μεταξύ τους ανταγωνισμός και η ένταση του είναι που θα καθορίσει τις τιμές στην αγορά. Ο ανταγωνισμός είναι που θα επιβάλει ανταγωνιστική πίεση και πειθαρχία και όχι ο καθορισμός τιμών από το Υπουργείο Εμπορίου.
4. Ένας δημόσιος υπάλληλος, εκτός από τη βεβαιότητα της θέσης εργασίας του, λαμβάνει αύξηση ετησίως γύρω στο 4-5% (προσαύξηση + ΑΤΑ + άτοκα δάνεια για αυτοκίνητα κλπ) ανεξαρτήτως από την παραγωγικότητα του ή την απόδοση του. Επίσης λαμβάνει κατά καιρούς και προαγωγές. Ο πρατηριούχος δεν έχει δικαίωμα να λάβει και αυτός αύξηση? Να αυξήσει τις τιμές του λόγω αύξησης του κόστους για τον ηλεκτρισμό, νερό, των εργατικών κοκ? Ο πρατηριούχος δεν έχει παιδιά να σπουδάσει? Δεν έχει οικογένεια? Οι κύριοι βολεμένοι του Υπουργείου τα λαμβάνουν αυτά υπόψη τους?
5. Εάν πράγματι ο ανταγωνισμός δεν λειτουργεί σε αυτή την αγορά προς όφελος του καταναλωτή τότε το κράτος μπορεί να ενθαρρύνει, αφού πρώτα εντοπίσει την γενεσιουργό αιτία των προβλημάτων, τη δραστηριοποίηση νέων επιχειρήσεων στην αγορά. Το γεγονός όμως είναι ότι μάλλον βλέπουμε επιχειρήσεις να αποχωρούν από την κυπριακή αγορά και όχι το αντίθετο (π.χ. shell). Εάν πράγματι υπάρχουν υπερβολικά κέρδη (που δεν υπάρχουν!) τότε αυτά θα λειτουργήσουν ως ένα «σήμα» για δυνητικούς ανταγωνιστές να εισέλθουν στην αγορά. Το γιατί δεν βιώσαμε αυτές τις καταστάσεις ας μας το πουν οι αρμόδιοι-αναρμόδιοι του Υπουργείου Εμπορίου. Μήπως είναι το ίδιο το κράτος που αποθαρρύνει την είσοδο νέων επιχειρήσεων στον κλάδο (π.χ. απόφαση για «κοτσιάνιασμα» του μονοπωλίου εισαγωγής φυσικού αερίου στην ΑΗΚ?).
6. Υπάρχουν Συνεργατικές που είναι ιδιοκτήτες πρατηρίων και οι τιμές τους δεν διαφέρουν από αυτές των ανταγωνιστών τους. Επομένως να μην θεωρείται πανάκεια η δραστηριοποίηση των Συνεργατικών. Επίσης δεν είμαι καθόλου βέβαιος ότι τα Συνεργατικά επιθυμούν να επεκτείνουν τις δραστηριότητες τους στον κλάδο των πετρελαιοειδών.
7. Συμφωνώ μαζί σας για τα σημεία τοποθέτησης των πρατηρίων. Μπορεί να μεταφερθούν στις εισόδους των πόλεων. Διαφωνώ με το ότι το γεγονός ότι πολλά πρατήρια βρίσκονται κοντά μεταξύ τους είναι πρόβλημα. Η οικονομική θεωρία αλλά και εμπειρικές μελέτες δείχνουν ακριβώς το αντίθετο. Ότι δηλαδή η γειτνίαση επιχειρήσεων που προσφέρουν ομοιογενή προϊόντα εντείνει τις ανταγωνιστικές πιέσεις και επιβάλλει μεγαλύτερη ανταγωνιστική πειθαρχία.
8. Το πραγματικό σπρώξιμο της αγοράς στον ανταγωνισμό το έδωσε η Επιτροπή Ανταγωνισμού με τις πρόσφατες αποφάσεις της (καλά κάνει ο Υπουργός και οι «τεχνοκράτες» του να τις μελετήσουν προσεκτικά). Η Επιτροπή Ανταγωνισμού μπορεί να δώσει ένα πραγματικό ταρακούνημα στο Υπουργείο και τις αυθαιρεσίες των «τεχνοκρατών» τους καταδικάζοντας τους για καρτέλ. Η Επιτροπή Τιμών Πετρελαιοειδών που πρόσφατα συμφώνησαν μεταξύ τους οι εταιρείες πετρελαιοειδών, οι πρατηριούχοι και το Υπουργείο μπορεί από μόνο του να αποδειχθεί καθοριστικό τεκμήριο σε εναντίον τους υπόθεση. Η Επιτροπή Ανταγωνισμού έχει μοναδική ευκαιρία και μπορεί με βάση την υφιστάμενη νομοθεσία και νομολογία να επιβάλει πρόστιμο ακόμη και στο ίδιο το Υπουργείο Εμπορίου. Αυτή θα είναι πραγματικά μία σημαντική βελτίωση για την αγορά των πετρελαιοειδών και θα μας απαλλάξει από την ανευθυνότητα και το λαϊκισμό του Υπουργείου Εμπορίου.

ΠΑ.

Den yparxei antagonismos sta petreleoeidi.
Den mporei kanenas na ferei kafsima sti Kypro ektos apo tes etrries poy ine metoxi sto diilistirio to opio simera xrisimopiite san apothikeftikos xoros.
An synergatismos i opiosdipote allos theli na poyla kafsima tha prepi na ta agorazi apo tis 4 eteries poy lytoyrgoun sti kypro.
DEN YPARXI ANTAGONISMOS.

Συμφωνώ με τον "no name" και με τον κ. Αγησιλάου όσον αφορά την αυστηρότητα ελέγχου του ανταγωνισμού. Απλά δεν υπάρχει ανταγωνισμός σε μικρές χώρες όπως η Κύπρος, όχι μόνο στα πετρελαιοειδή αλλά και σε άλλους τομείς. Βλέπε κινητή τηλεφωνία με μόνο δύο εταιρείες, αεροπορικά εισητήρια όπου εκτός από Αθήνα, Λονδίνο και ίσως 2-3 ακόμα προορισμούς πληρωνούμε από €450 - €650 ας πούμε για Βρυξέλλες, γαλακτοκομικά προϊόντα, και άλλοι τομείς.
Αν το κράτος σταματήσει εντελώς να παρεμβαίνει τότε θα κλάψουμε. Δεν εννοώ να γίνει κράτος-επιχειρηματίας αλλά κράτος-ρυθμιστής της αγοράς. Και πολύ δύσκολα θα έρθουν άλλες εταιρείες λόγω του μικρού μεγέθους αγοράς και της απόστασης. Όλα τα άλλα είναι ευχολόγια και αδυναμία παραδοχής ότι π.χ. ο καπιταλισμός και οι ελεύθερες δυνάμεις της αγοράς δεν δουλεύουν σε όλες τις περιπτώσεις.
Για την Κύπρο, το σύστημα που δουλεύει είναι η μικτή οικονομία με πολύ αυστηρό έλεγχο από το κράτος εκεί όπου πραγματικά δεν υπάρχει ανταγωνισμός όπως τα καύσιμα, όπου μας απειλούν οι πρατηριούχοι και μας λένε ξεκάθαρα κ. καθηγητά μου ότι αν επιβάλουμε ελέγχους θα διώξουν κόσμο.

I agree with most of the things said.
As Mr.Agisilaou mentioned (more meant), what is needed is to find out "What is the problem" and then "Why is that happening". Nobody does that. Everybody deals with the high prices and not WHY we have high prices. The points of discussion given by Sofronis clearly gives us that.
Need to focus to the whole logistics/supply chain from the moment of the Purchasing till the moment of sale to the customer. It is a study that will not take more than 3 months to complete. Anyway, at the end , the government it self does not REALLY care because of the extra tax money.
Dear Panayiotis, you are clever enough to know that even with government owned Petrol Stations, in the medium/long run and from there on, they will become so costly to operate (as with EVERY GOV.owned business) that will either shut down (0% possibility) or run at the expense of the tax payers (100% possibility). Dear Panayiotis, the government CANNOT run business. Cannot import stuff, cannot sell stuff, cannot manage people. If they want to do business, then it should act as an investor in a cooperation with private sector. And not more than 50% ownership.
Last, it is 100% proven in microeconomics, that forcing max or min prices in any goods, eventually leads to more harm than good.

Πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση. Ένα σχόλιο μόνο για τον Παναγιώτη: ακόμα κι αν οι εταιρείες και πρατηριούχοι δεν πραγματοποιούν υπερκέρδη με τα σημερινά δεδομένα, μια ένεση ανταγωνισμού και η συνεπακόλουθη αναδιάρθρωση της αγοράς θα μπορούσε να οδηγήσει σε χαμηλότερο λειτουργικό κόστος και - ελπίζουμε - σε χαμηλότερες τιμές.

In my opinion, the reason of high prices that we have is due to the unnecessary high cost that petrol stations on purpose (I believe) add so that they can claim to charge high prices. For example they have facilities as car wash, kiosks, they change oil etc. Do we really need all this things at petrol stations?? It is good to find all this in one place but it is better to have lower prices don't you think? I mean there are already companies who compete and do this thing’s at lower prices and better service (car wash, oil change), so if the petrol stations simple concentrate on supplying the petrol to the consumers the price will be lower, so the main aim is to make the already existing petrol stations to minimize their cost. Adding new company in this market, will simple reduce the prices for couple of months until everybody stops talking about it and after that they will do what they've been doing before charging the same price with a small difference in the last decimal.