You are here

Τραπεζικός Φόρος: Λύση στα προβλήματα του κράτους;

23/03/2011

Υπάρχουν δύο βασικά επιχειρήματα για τις υποβαθμίσεις των τραπεζών και του δημόσιου χρέους τα οποία είναι δύσκολο να ξεχωρίσεις.  Το ένα επιχείρημα λέει ότι οι υποβαθμίσεις των κυπριακών τραπεζών από τους ξένους οίκους προέρχονται από τα διαρθρωτικά προβλήματα των δημόσιων ταμείων, άρα είναι το κράτος που δημιουργεί το πρόβλημα στις τράπεζες.  Το αντίθετο επιχείρημα λέει ότι είναι το μέγεθος του τραπεζικού συστήματος που δημιουργεί το πρόβλημα στο κράτος και δημιουργεί επικίνδυνες συγκρίσεις με χώρες όπως η Ισλανδία και η Ιρλανδία (που, ακόμη χειρότερα, επίσης τυγχάνουν να είναι νησιά και μικρές, ανοικτές οικονομίες). Στα οικονομικά είναι δύσκολο να ξεχωρίσεις τι έρχεται πρώτο, η κότα ή το αυγό.  Έτσι και σε αυτή την περίπτωση είναι αδύνατον να είναι κάποιος 100% σίγουρος για το τι είναι ορθό.  Εκείνο που μπορούμε να κάνουμε όμως είναι να σκεφτούμε λογικά το πώς μπορούμε να ελαχιστοποιήσουμε τους κινδύνους που μας ζώνουν δεδομένων των αναλύσεων από ξένους οίκους όπως οι Moody’s (που τα γραφόμενα τους θα επηρεάσουν το κόστος χρέους της κυπριακής κυβέρνησης στον επόμενο γύρο δανεισμού). Αν είναι οι τράπεζες με το μεγάλο τους μέγεθος που έχουν δημιουργήσει το πρόβλημα, τότε η φορολόγηση τους όντως θα κάνει σταδιακά το μέγεθος τους πιο μικρό.  Δεδομένου ότι υπάρχει έντονη η αίσθηση ότι οι τράπεζες υπερχρεώνουν τον καταναλωτή χωρίς η αρμόδια υπηρεσία του υπουργείου Εμπορίου να φαίνεται να ασχολείται με το θέμα, τότε αυτό ακούγεται και κάπως δίκαιο.  Το ερώτημα όμως είναι: «Αν όντως οι τράπεζες έχουν προβλήματα, είναι η επιβολή φορολογίας ο τρόπος να σωθούν, και άρα να λύσουν το πρόβλημα υποβαθμίσεων του κυπριακού κρατικού χρέους;» Αν τα χρήματα από τη φορολογία πάνε πίσω στα δημόσια ταμεία, τότε δε θα λυθεί οποιοδήποτε πρόβλημα (δεδομένης της υπόθεσης ότι είναι το μέγεθος του τραπεζικού τομέα που δημιουργεί τα προβλήματα στο κράτος).  Με τη δημιουργία του ταμείου στήριξης των τραπεζών, τότε ίσως κάτι να μπορεί να γίνει σε περίπτωση κρίσης, αλλά αυτό θα πάρει χρόνια διότι το μέγεθος του ταμείου θα είναι πολύ μικρό στα αρχικά χρόνια σε σχέση με τα μεγέθη των τραπεζών. Από την άλλη έχουμε τις δαπάνες του δημόσιου τομέα στις οποίες έχουν ιδιαίτερα επικεντρωθεί οι Moody’s στην τελευταία τους έκθεση.  Τι γίνεται για να αποσοβήσουμε τον κίνδυνο από τη λογική που λέει ότι σε χώρες όπως η Ελλάδα είναι το κράτος που δημιούργησε το πρόβλημα στις τράπεζες; (Το γεγονός ότι το κυπριακό χρηματιστήριο και η Ελληνική που δεν έχει πολλά ομόλογα της Ελληνικής κυβέρνησης) αυξήθηκε 5.8% την περασμένη Δευτέρα λόγω του διακανονισμού για τα Ελληνικά κρατικά χρεόγραφα, είναι υποστηρικτικό της θέσης ότι είναι το κράτος που δημιουργεί το πρόβλημα).  Η δική μου αντίληψη είναι ότι δεν έχουν παρθεί οποιαδήποτε μέτρα για να συμμαζευτούν οι δαπάνες του κράτους (μισθοί και κοινωνικές παροχές μέσω στοχευμένων μέτρων), παρά τις επανειλημμένες νουθεσίες των οίκων αξιολόγησης για τη μονιμότητα (ανελαστικότητα) αυτών των δαπανών.  Είναι αυτόν τον κίνδυνο που υποτιμά η κυβέρνηση.  Το πρόβλημα δεν είναι φανταστικό και δεν έχουν «εμμονές» (σύμφωνα με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο) όσοι ανησυχούν για την πορεία του δημόσιου χρέους.  Αντίθετα, για πολλούς αναλυτές (και ειδικά τους οίκους αξιολόγησης), στους οποίους βασίζονται οι επενδυτές για το επιτόκιο που θα ζητήσουν στις μελλοντικές δανειοδοτήσεις του κράτους, το πρόβλημα είναι αρκετά σημαντικό για να παίρνει πρώτη θέση στις αναλύσεις τους. Μακάρι αυτοί οι αναλυτές (και ο υποφαινόμενος) να έχουν λάθος.  Από τη στιγμή που μας το λένε συνεχώς όμως, πρέπει να αντιληφθούμε ότι κάτι πρέπει να κάνουμε, έστω και αν έχουν αυτοί λάθος.  Σε τελική ανάλυση, είμαστε εμείς που χρειαζόμαστε δάνεια.  Είμαστε στον τρίτο μήνα του έτους και οι δαπάνες του κράτους συνεχίζουν να μεγαλώνουν χωρίς οποιαδήποτε συζήτηση (είτε από την αντιπολίτευση, είτε από την κυβέρνηση) για το πώς μπορούν κάπως να αυξάνονται με ρυθμούς συμβατούς με την ανάπτυξη της οικονομίας.  Έρχονται εκλογές και μετά μπαίνουμε στον αργό ρυθμό του καλοκαιριού.  Δυστυχώς οι Moody’s δεν ενδιαφέρονται για τις εκλογές μας (παρά μόνο πως επηρεάζουν τις αποφάσεις μας για δημόσιες δαπάνες) και δεν ακολουθούν τους δικούς μας ρυθμούς το καλοκαίρι.  Οι κίνδυνοι είναι υπαρκτοί και πρέπει να προσπαθήσουμε να τους ελαχιστοποιήσουμε όσο το δυνατόν γρηγορότερα, και άρα, με τους δικούς μας όρους. Ο Αλέξανδρος Μιχαηλίδης είναι καθηγητής χρηματοοικονομικών στο Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης και Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Κύπρου.

12 σχόλια
Panayiotis on 23/03/2011
Δηλαδή τι προτείνεις Αλέξανδρε Μιχαηλίδη, καθηγητή χρηματοοικονομικών στο Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης και Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Κύπρου.
Αναφέρεις στο άρθρο ότι "δεν έχουν παρθεί οποιαδήποτε μέτρα για να συμμαζευτούν οι δαπάνες του κράτους (μισθοί και κοινωνικές παροχές μέσω στοχευμένων μέτρων)". Τελευταία φορά που έλεγξα μισθούς δίνει και το Πανεπιστήμιο οι οποίοι πληρώνονται από τους φόρους όλων μας συμπεριλαμβανομένου εσένα και εμένα, καθώς κοινωνικές παροχές δίνονται και στους φοιτητές οι οποίοι όχι μόνο δεν πληρώνουν δίδακτρα στο Πανεπιστήμιο Κύπρου αλλά παίρνουν και την χορηγία του φοιτητή.

Τι προτείνεις να γίνει με το δημόσιο χρέος;

Τι προτείνεις να γίνει για να μειωθεί το μέγεθος των δημοσίων οικονομικών σε ένα μέγεθος που να μπορούν οι υφιστάμενοι φόροι να υποστηρίξουν;
arian on 23/03/2011
Προφανώς προτείνει αυτό που ξέρουν όλοι.

Αλλά δυστυχώς η κυβέρνηση δεν έχει τα κότσια να το κάνει

Δηλαδή να μειώσει δραστικά τους μισθούς και τις συντάξεις του δημοσίου

ΠΑΡΑΚΑΛΩ ΜΗΝ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΕ GREEKLISH
IΩANNΗΣ on 23/03/2011
Ήρεμα φιλε Panayiotis, ολοι μπορουμε να έχουμε τις αποψεις μας.

Το κράτος κατ΄ έμενα έχει προβληματα γιατι δημιούργησε ανελαστικές δαπάνες (πολλές και πιθανον αχρειαστες προσλήψεις και αφειδόλευτες και αστόχευτες κοινονικές παροχές - που πλεον θεωρούνται ''κεκτημένα'') σε περίοδο ανθησης της οικονομια και αυξησης των φορων (στην προενταξιακή περίοδο). Τωρα που μπήκαμε σε περίοδο ισχνών αγελάδων τα δεδομένα είναι πολύ διαφορετικά και πρέπει να προσαρμοστούμε όλοι. Πρεπει οπωσδήποτε να ληφθούν μέτρα εξυγιείανσης των δημοσιοοικονομικών.

Τι μπορει να γινει?
Κάποια μέτρα τα οποία θα δημιουργήσουν αναπτυξη. Πχ Καζινα. Να φυγει το χρημα από τον υπόκοσμο και τα κατεχόμενα και να πάει στα κρατικά ταμεία και να βρεί και πολύς κόσμος απασχόληση που θα φέρει εισφορες σε ταμεία, φορους, καταναλωση, πρόσθετους τουρίστες και δη ματσωμένους. Ή απελευθέρωση με ταχύτερους ρυθμους κάπιων κλειστων ή μονοπωλιακών αγορών. Ακόμα φορολογία της μεγάλης ακίνητης περιουσίας που θα έφερνε και έσοδα αλλά και θα κινούσε μια αγορά που παγωσε.

Ακόμα και μειωση στις κλίμακες νεοεισερχόμενων στο δημόσιο. Έτσι θα διοριστούν με το ίδι κόστος περισσότεροι άνεργοι.

Για τις τραπεζες, έχουν μεγάλο μέγεθος γιατί ειναι και πολλές οι υπηρεσίες που προσφέρουν σε μη κυπριους - άτομα ή και επιχειρείσεις (υπεράκτιες που δοξα το Θεο είναι πολλές και μακάρι να έρθουν και άλλες). Πιστεύω ότι το μέγεθος τους δεν είναι πρόβλημα αν είναι υγιείς στις λοιπές τους δραστηριότητες. Το κύριο τους πρόβλημα μάλλον είναι η μεγάλη εκθεση τους στην επισφαλή ελληνική αγορά και στα (προοριζόμενα για κουρεμμα) ελληνικά ομόλογα. Η αυξημένη φορολογία των τραπεζών δεν θα λύσει το πρόβλημα αυτό, αλλά ούτε και το δημοσιονομικό θα βελτιώσει ουσιαστικά. Αρα μπορέι να γίνει αλλα με μέτρο.
Panayiotis on 23/03/2011
Ήρεμος είμαι, δεν υπάρχει κανένας λόγος για να θυμώνουμε.

Μερικά από αυτά που ήθελα να γράψει ο καθηγητής τα έγραψες εσύ και σε ευχαριστώ.

Να προσθέσω και εγώ μερικές ιδέες.
1. Να μην υπάρχουν προσαυξήσεις όταν το έλλειμμα στον προϋπολογισμό είναι περισσότερο από 2% και καθόλου ΑΤΑ όταν το έλλειμμα είναι περισσότερο από 3%.
2. Μέρος του μισθού, ας πούμε 8%, όσων είναι, ας πούμε, μισθολογική κλίμακα Α11 και πάνω να μην δίνεται στο τέλος του χρόνου, (κάτι σαν αποκοπή 13ου) αν δεν πετύχει τους δημοσιονομικούς στόχους το υπουργείο τους.
3. Αγορά υπηρεσιών από τον ιδιωτικό τομέα για τις περισσότερες υπερωρίες στο δημόσιο.
Παναγιώτης Αγησιλάου on 23/03/2011
Αγαπητέ Panayioti,
να εκλεπτύνω λίγο μία απο τις εισηγήσεις σου. Οι δημόσιοι υπάλληλοι να λαμβάνουν προσαύξηση ανάλογα με την βελτίωση της παραγωγικότητας τους. Δηλαδή ένας υπαλληλος που δεν είναι αποδοτικός στην εργασία του (για την οποία όλοι εμείς οι φορολογούμενοι τον πληρώνουμε) να μην λαμβάνει προσαύξηση κάθε χρόνο. Με αυτό τον τρόπο ενδεχόμενα να βελτιωθεί η παραγωγικότητα του δημόσιου τομέα. Επίσης θα αρθεί και μία αδικία ... γιατί όλοι να παίρνουν την ίδια προσάυξηση? Υπάρχουν ζητήματα μέτρησης της παραγωγικότητας ή αποδοτικότητας και το αναγνωρίζω. Ωστόσο, μπορεί αυτά να υπερβληθούν εάν γίνει μία σωστή μελέτη επι του ζητήματος, λαμβάνοντας βεβαίος υπόψη και το τι γίνεται αντίστοιχα στο εξωτερικό.
ΠΑ
arian on 23/03/2011
Φίλε αν δεν μειωθούν δραστικά οι μισθοί και συντάξεις των υψιλόμισθων δεν γίνεται τίποτε. Εχει κάποιον που θέλει πάνω από 5000-6000 για να ζήσει τον μήνα; Επομένως δεν υπάρχει η αναγκαιότητα να παίρνει κάποιος περισσότερα.

Επίσης υπάρχουν δημόσιοι οργανισμοί που είτε είναι αχρείαστοι είτε μπορούν να συγχωνευτούν με άλλους, ενώ ζημιογόνοι θα μπορούσαν να ιδιωτικοποιηθούν.΄

Εάν το κράτος αποφάσιζε να μετοχοποιήσει τους δημόσιους-"ημιδημόσιους" οργανισμούς πχ 80% στο κράτος και 20% στον κόσμο και να τους εντάξει στο ΧΑΚ, θα έλυε δραστικά και το πρόβλημα του χρέους που έχει.
arian on 23/03/2011
Τα περί κεκτημένων είναι κουρουφέξαλα. Ποίοι διοικούν την Κύπρο, η κυβέρνηση ή οι συντεχνίες; Εάν η κυβέρνηση δεν τα καταφέρνει τότε παραιτείτε και αναλαμβάνει άλλη ποιο δυναμική.
Yiannis on 23/03/2011
Είδαμε και τις άλλες κυβερνήσεις. Αν δεν το έχετε καταλάβει ακόμα, έχουμε κυβερνηθεί από όλους, άρα να μην τα ρίχνουμε στους α ή στους β. Όλοι έχουν μερίδιο ευθύνης και μέχρι τώρα εγώ τουλάχιστον ακούω απο τη μια πλευρά να λέει να κόψουμε μισθούς και συντάξεις από τους δημόσιους υπαλλήλους και από την άλλη πλευρά να φορολογηθεί ο πλούτος, οι τράπεζες και οι επιχειρηματίες. Νομίζω ότι η αλήθεια είναι κάπου στη μέση. Όλοι πρέπει να συμβάλουν. Αν θέλουν να κάνουν κάτι ας καθίσουν γύρω από το ίδιο τραπέζι όλα τα κόμματα και να βγουν καθαρά και να πουν τι θα δώσουν οι υπαλλήλοι και τι οι έχοντες. Έτσι δεν θα μπορεί να κάνει κριτική ο ένας στον άλλο και θα ξέρει και δεν θα γίνονται άσκοπες συζητήσεις και επίρριψη ευθυνών για ψηφοθηρικούς κυρίως λόγους. Μέχρι να γίνει αυτό, τίποτα άλλο δεν θα γίνει γιατί η κάθε πλευρά εξυπηρετεί τα συμφέροντα της. Άρα δεν είναι θέμα απλά της κυβέρνησης ή ενός κόμματος αλλά υπόθεση όλων.
IΩANNΗΣ on 23/03/2011
arian, κουρουφέξαλλα ή όχι υπάρχουν και αυτοι που τα έχουν τα υπερασπίζονται. Και καλά κανουν όταν βλέπουν να ΜΗΝ πληρωνουν ουσιαστικά φορους μεγαλογιατροι, μεγαλοδικηγόροι, λοιποί ελευθεροι επαγγελματίες, ιδιοκτήτες τεράστιας ακίνητης περιουσίας, μεγαλοεπιχειρηματίες (με λογιστικές αλχημίες), ο υπόκοσμος και πολλοι άλλοι.

Η δυστυχία είναι να είσαι μισθωτός του ιδιωτικού τομέα οπόταν ούτε φοροδιαφευγεις ούτε υπεραμοιβεσαι. Ομως αν μειωθούν ''δραστικά'' οπως λες μισθοι στο δημόσιο, ο ιδιωτικός τομέας θα αναστεναξει... Θα τον πετσοκόψουν... Δραστικές περικοπές έκαναν στους χαμηλόύς (συγκριτικά με την Κύπρο) μισθους της ελλάδας και παγωσε το παζαρι...

Οτι γίνεται πρέπει να γίνεται με ήπια και ολοκληρωμένα μέτρα και να μην περιοριστούμε στην (δραστική ή όχι) περιστολή μόνο των δημοσίων δαπανών γιατι θα βουτήσουμε σε βαθιά ύφεση και τότε τρεχα γύρευε...
Η λύση είναι να φερουμε α-ν-α-π-τ-υ-ξ-η. Πώς? Μερικές ιδέες έδωσα παραπάνω. Έχεις καμιά?

(η μετοχοποίηση ημικρατικών αποδεδειγμένα δε βοηθα την κερδοφορία ή εξυγείανση τους- βλέπε Κυπριακές αερογραμμές. Μονο προσωρινά βελτιώνει τα δημοσιοοικονομικά. οι δε συγχωνευσεις και ιδιωτικοποιησεις ειναι καλη κινηση, όπως και η αγορα υπηρεσιων απο ιδιωτικό τομέα που γραφει ο panagiotis)
kax on 23/03/2011
Κύριε Μιχαηλίδη
Το άρθρο σας είναι ενδιαφέρον και ισοζυγισμένο.Γιατί όμως θεωρείτε δεδομένο ότι πρέπει να φταίει είτε η κυβέρνηση είτε οι τράπεζες?Οι ξένοι οίκοι αναφέρουν οτι πρόβλημα έχουν και δύο και είναι λογικό αφού πχ η κυβέρνηση χάνει έσοδα από πτώση τουρισμού και πωλήσεων ακινήτων παράγοντες που επηρεάζουν και τις τράπεζες.
Τα χρηματιστήρια είναι θέμα ψυχολογίας και δεν νομίζω ότι έχει σχέση η αντίδραση της Ελληνικής.Με την ίδια λογική θα πρέπει να βγάλουμε συμπεράσματα γιατί όλες σχεδόν οι μετοχές σε όλον τον κόσμο έπεσαν μετά τον σεισμό στην Ιαπωνία είτε επηρεάζονται(ορισμένες θετικά)από τα γεγονότα εκεί είτε όχι.
Θα ήταν επίσης χρήσιμο αν μας αναλύατε όπως κάματε σε προηγούμενο άρθρο σας για το Δημόσιο χρέος ποιό είναι το όφελος των τραπεζών από τα μέτρα της κυβέρνησης.Η κυβέρνηση κάπου πρέπει να βρεί λεφτά και είναι λογικό να πάρει ΚΑΙ από τις τράπεζες,για να μην τα πάρει όλα από τους πολίτες.Για το ταμείον στήριξης δεν εμποδίζει κανένας τις τράπεζες να κάμουν,όσο μεγάλο θέλουν.Άμα δίνουν συνολικά εκατοντάδες εκατομύρια σε μέρισμα ας το κόψουν προσωρινά και να κάμουν ταμείο ..Απαντώντας στον τίτλο του άρθρου σίγουρα δεν είναι η λύση στο πρόβλημα αλλά είναι μια βοήθεια.
on 23/03/2011
Επειδή γίνεται αναφορά συνεχώς σε δημόσιες δαπάνες, μισθούς και παροχές, θέλω να θέσω τα εξής.
Δεν είμαι κυβερνητικός αλλά μεγάλο μέρος του μισθού τους παραμένει στο κράτος λόγω των άμεσων και έμμεσων φόρων. Επίσης, οι παροχές έχουν τη σημμασία τους.
Η ουσία εδώ είναι αυτό που έπρεπε να γινόταν και στην Ελλάδα και πρέπει να γίνει τώρα στην Κύπρο, δηλαδή φορολόγηση του πλούτου και όλων των εισοδημάτων. Όχι η αύξηση των συντελεστών αλλά η φορολόγηση ενός τεράστιου ποσού που έχει μέχρι σήμερα διαφύγει της φορολογίας. Πρέπει οπωσδήποτε τα μέλη της Βουλής να αντιληφθούν το ρόλο και τις υπευθυνότητες τους.
pavlos on 24/03/2011
Η μόνη σωτηρία μας στην Κύπρο θα είναι τύπου ελλάδας.Χρεοκωπεία καί μετά περικοπές στούς παχουλλούς μισθούς καί τα οφελήματα των δημόσιων.
Την κρίση στην Κύπρο την δημιούργησε το σπάταλο κράτος.Ανεργία δεν υπάρχει.Αεργία υπάρχει.Δεν έχω δουλειά αλλά ούτε θέλω να εργαστώ ή μάλλον δεν έχω δουλειά αλλά μόνο στο δημόσιο θέλω να εργαστώ(αν υπάρχει καμιά θέση στο ΡΙΚ προτιμότερο).