You are here

Η κακοφωνία της κυπριακής πολιτικής σκηνής

16/05/2011
Ακούς καλύτερα τη μουσική όταν βρίσκεσαι σε κάποια απόσταση από την ορχήστρα.  Και αυτό που ακούμε σήμερα πολλοί Κύπριοι συμπολίτες είναι μια κακοφωνία στην πολιτική σκηνή της χώρας.  Δεν υπάρχει δημιουργική ένταση που να οδηγεί στην παραγωγή πολιτικής - υπάρχει σύγκρουση και χάος.

Όταν ο πολιτικός λόγος είναι συγκρουσιακός τότε τα κοινωνικά ζητήματα δεν προοδεύουν μέσα από μια διαδικασία σταδιακής προσαρμογής, αλλά προχωρούν στο μέσο των εντάσεων και της σύγχυσης μιας αντιπαλότητας.  Μέσα στη σύγκρουση το κάθε μέρος χάνει την ουσία των επιχειρημάτων του και παρασύρεται σε συνεχώς μεγαλύτερη έξαρση από την επιχειρηματολογία και τις υπερβολές του αντιπάλου.  Το πολιτικό σύστημα αποπροσανατολίζεται από τους αρχικούς ευγενείς στόχους και παραμένει με έναν ξύλινο λόγο, ο οποίος καλύπτει τις πραγματικές σκέψεις και τα βαθύτερα ένστικτα.  Επικρατεί η «τέχνη της πολιτικής λοξοδρομίας», της ικανότητας δηλαδή να μην παίρνεις σαφή θέση και όμως να επιβιώνεις ωραιότατα.  Μέσα από το χάος προκύπτει η παράξενη κακοφωνία που παρατηρούμε.  Το θύμα, όμως, είναι η κοινωνία και η αλήθεια. 

H πολιτική δεν είναι παιγνίδι εξουσίας.  Αποτελεί την ύψιστη ευθύνη απέναντι στην ιστορία μας και στον πολίτη του σήμερα αλλά και του μέλλοντος.  Και στην Κύπρο, η πολιτική βρίσκεται σε ένα μεταίχμιο.  Το πολιτικό κατεστημένο έχει φθάσει στα όρια των δυνατοτήτων του: Έχει χάσει τη δύναμη να πείθει.  Υστερεί σε σύγχρονες και ολοκληρωμένες ιδέες και στηρίζεται στην πολιτική παράδοση με παρωχημένες αντιλήψεις.  Η αποφασιστικότητα και η δύναμη που εξέπεμπε στα πρώτα χρόνια της Δημοκρατίας και στα δύσκολα χρόνια μετά το ’74 έχουν ατονήσει.

Γιατί;

Εντοπίζοντας τους ανασχετικούς παράγοντες, βλέπουμε ακριβώς στον αντίποδά τους το δρόμο του εκσυγχρονισμού και της προόδου.  Οι παράγοντες που αφαιρούν τον αναγκαίο δυναμισμό από το πολιτικό σύστημα και του στερούν την απαραίτητη ικανότητα να πείθει είναι πολλοί. 

Επικρατεί ο κρατισμός που συντηρεί πελατειακές σχέσεις προς εξυπηρέτηση κομματικών σκοπιμοτήτων αντί να δημιουργεί ένα περιβάλλον όπου οι πολίτες νοιώθουν ισχυροί και αυτόνομοι να λύνουν τα προβλήματά τους, αλλά και συνυπεύθυνοι για μια συνεκτική και αλληλέγγυα κοινωνία.

Η οικονομική πολιτική προσαρμόζεται στον εκλογικό κύκλο αντί να θεμελιώνεται στις σύγχρονες οικονομικές αντιλήψεις, να αξιοποιεί τη δυναμική της ευρωζώνης και να λαμβάνει υπόψη τα διεθνή ρεύματα.

Οι πολιτικές δυνάμεις αποφεύγουν την αναμέτρηση με τον συντηρητισμό και την αδράνεια.  Προτιμούνται οι ευκαιριακοί συμβιβασμοί επί μέρους συμφερόντων.  Απαιτείται δύναμη θέλησης για να παραμείνουμε προσηλωμένοι σε μακροχρόνιες στρατηγικές ανάπτυξης και ανανέωσης για το κοινό καλό.  Απαιτείται συστηματική μελέτη, έρευνα και διάλογος για να κατανοήσουμε ποιο είναι το κοινό καλό.  Χρειάζεται υπομονή και επιμονή για να το επιτύχουμε.

Αποφεύγεται η δέσμευση στις συλλογικές διαδικασίες, στην αξιοποίηση των δεξαμενών σκέψης, στην προσεκτική επεξεργασία της αντίθετης άποψης, στο διάλογο και στη σύνθεση.

Προτιμούνται οι ανέξοδες και «πατριωτικές» στάσεις άμυνας και περιχαράκωσης στο διεθνές περιβάλλον, αντί η μεθοδική ανάδειξη του ρόλου της Κύπρου ως κράτους-προπύργιο της νοτιοανατολικής ευρωπαϊκής περιφέρειας.

Οι πολιτικές συνεργασίες σημαίνουν διαμερισμό της εξουσίας, αντί αποσαφήνιση των προτεραιοτήτων όταν η συνεργασία εξασφαλίσει την εξουσία από το λαό. 

Αυτά είναι συνταγή για αδιέξοδα.  Και αν φαίνονται αυτονόητα, η εμπειρία στην Κύπρο μας δείχνει ότι δεν είναι.

Tο πολιτικό σύστημα αντιμετωπίζει κρίση αρχών και αξιών: Να υψώσει το ηθικό ανάστημα που απαιτεί η αποσαφήνιση θέσεων και προθέσεων.  Να επιδείξει σύνεση με τον εξορθολογισμό του πολιτικού λόγου, τη μεθοδικότητα στη χάραξη και εφαρμογή πολιτικής, την ικανότητα σύνθεσης.

Στο μεταίχμιο που βρισκόμαστε,η πολιτική ηγεσία χρειάζεται φρέσκες ιδέες για μια νέα πορεία: Ένα συνεκτικό όραμα για το κοινό καλό ως μια δημιουργική κοινωνία.  Να διατηρήσουμε την αυτοπεποίθησή μας.  Ένα ισχυρό αίσθημα ταυτότητας.  Σαφήνεια προθέσεων.  Υπευθυνότητα στο δημόσιο βίο.

Μπορούμε να τα επιτύχουμε; Βεβαίως! Γιατί, δηλαδή, να μην μπορούμε; Ένας λαός που άντεξε τόσα πολλά στην ιστορία του, που πέτυχε τόσα πολλά σε 50 μόλις χρόνια δημοκρατίας, που έχει τα υψηλότερα ποσοστά παιδείας στην Ευρώπη, γιατί να μην μπορεί; Φαίνεται, όμως,ότι η απαξίωση της πολιτικής από τους πολίτες, ιδίως από τους νέους, βολεύει.  Οι πολιτικές λοξοδρομίες αυξάνουν την επιρροή των πολιτικών εις βάρος της συλλογικής δύναμης των πολιτών.

 Εδώ βρίσκεται η βάση των προβλημάτων - από εδώ πρέπει να ξεκινήσει η νέα πορεία.

 Ο Σταύρος Α. Ζένιος είναι καθηγητής διοικητικής επιστήμης και χρηματοοικονομικών στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, και πρόεδρος της Συνόδου των Πανεπιστημίων των Ευρωπαϊκών Πρωτευουσών
11 σχόλια
Irene on 16/05/2011
Poly wraio artho! Fwtografizei se liges grammes tin Kypriaki politiki skini.
Georgia on 16/05/2011
Αλήθειες πικρές στο άρθρο του κ. Ζένιου που αποτυπώνουν ανάγλυφα την κατάντια της κοινωνίας μας. Γι αυτό και η αποχή βρίσκεται σε ψηλά επίπεδα!
Panayiotis on 16/05/2011
Πιστεύω ότι το κύριο σημείο του άρθρου σχετικά με την συλλογική δύναμη των πολιτών βρίσκεται στην αλληλεγγύη που δείχνει ο κάθε πολίτης στον άλλο.

Αν σε ένα υπουργείο βλέπουμε αδιαφορία προς τον συμπολίτη μας πρέπει να ρωτάμε γιατί και να ζητάμε τον λόγο. Και αν αντιμιλήσει ο υπάλληλος τότε όλοι να τον ρωτήσουμε και να πάρει και σαν δώρο μερικές επιστολές προς τον υπουργό.

Αν ένας καταστηματάρχης δεν εκδίδει αποδείξεις ενώ χρεώνει κανονικά το ΦΠΑ, να τον ρωτήσουμε γιατί δεν εκδίδει αποδείξεις και να πάρουμε τηλέφωνο στον υπουργείο να τον καταγγείλουμε.

Αν κάποιος δεν πληρώνει κοινωνικές ασφαλίσεις για το προσωπικό του να τον καταγγείλουμε.

Αν το κάνουμε πολλοί και με επιμονή σας λέω ότι σε 12 μήνες θα έχουμε το καλύτερο κράτος στον κόσμο.
Κάποιος.... on 16/05/2011
Ένα καλύτερο μέλλον για μας και τα παιδιά μας.....

Όλοι οι Κύπριοι πολιτικοί στα σπίτια τους .... εδώ και τώρα !!!!!
Φάνος on 16/05/2011
Συμφωνώ με τον Παναγιώτη. Η λύση είναι στην κοινωνία των πολιτών. Ο καιρός των κομμάτων έχει περάσει ανεπιστρεπτί. Έχουν χάσει την ελάχιστη νομιμοποίηση που χρειάζεται κάποιος για να έχει και να ασκεί εξουσία.
PHILIPOS PAPAPETROU on 16/05/2011
ΑΥΤΑ ΤΑ ΑΘΡΑ ΤΑ ΔΙΑΒΑΖΟΥΜΕ ΚΑΙ ΤΑ ΘΑΥΜΑΖΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΛΗΚΡΙΝΙΑ ΤΟΥΣ , ΚΑΙ ΕΜΕΙΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΑ ΕΧΟΥΜΕ ΚΑΤΑ ΝΟΥ.
ΟΜΩΣ ΔΥΣΤΥΧΩΣ ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΠΟΥ ΒΑΖΟΥΜΕ ΝΑ ΜΑΣ ΔΙΟΙΚΟΥΝ ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΔΕΝ ΤΑ ΔΙΑΒΑΖΟΥΝ , ΑΠΛΑ ΤΑ ΥΠΟΤΙΜΟΥΝ !!! ΔΙΟΤΙ ΤΟΥΣ ΔΙΝΟΥΜΑΙ ΕΜΕΙΣ ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΝΑ ΣΥΜΠΕΡΙΦΕΡΟΝΤΑΙ ΕΤΣΙ.
ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΑΛΛΑΓΗ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΚΑΙ ΚΟΜΜΑΤΩΝ , ΩΣΤΕ ΝΑ ΝΙΩΣΟΥΝ ΤΗΝ ΠΙΕΣΗ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΠΟΥ ΠΑΙΔΕΥΟΥΝ ΤΟΣΑ ΧΡΟΝΙΑ.
Anonymous on 17/05/2011
Αγαπητέ Δρ Ζένιο

Συγχαρητήρια για ακόμα ένα πολύ καλό άρθρο. Δυστυχώς όμως νοιώθω πως πρέπει να κάμω κάποια σχόλια, με την περιορισμένη μου γνώση και θα ήθελα πολύ να διαβάσω την απάντηση σας:
1: Στις προηγούμενες βουλευτικές το όνομα σας έπαιζε δυνατά για βουλευτική υποψηφιότητα ως αριστήνδην υποψήφιος, σε ένα από τα δύο μεγάλα κόμματα. Εν τέλη, για διάφορους λόγους, ένας εκ των οποίων αν είμαι σωστός, ήταν η πολεμική που δεχτήκατε από ορισμένα υψηλά υφιστάμενα πρόσωπα του συγκεκριμένου κόμματος, δεν ήσασταν υποψήφιος. Στις επικείμενες εκλογές το όνομα σας πέρασε στο περιθώριο. Πως να περιμένουμε τότε οποιαδήποτε αλλαγή όταν το σύστημα υπερνικά συστηματικά τους ανθρώπους που θέλουν να το αλλάξουν και ή τους μετατρέπει σε αφοριστές ή σε απαθείς; Πως περιμένετε να αναδυθούν νέου τύπου ηγέτες όταν επιτρέπουν στους υφιστάμενους "ηγέτες" να τους "αποσιωπούν" τόσο εύκολα;
2: Αν άτομα επιφανή, επιτυχημένα και με επιρροή στα νιάτα δεν προσφέρουν επιλογές στους νέους αλλά και παλιούς ευσηνήδητους ψηφοφόρους, οι επιλογές που απομένουν είναι η απαξίωση ή η διαιώνηση των υφισταμένων.

Ελπίζω να μην προσβάλω κανένα. Απλά θα ήθελα κάποια σχόλια. Ευχαριστώ
Pambos on 20/05/2011
Το συστημα δεν υπερνικα τους υποψηφιους - οι ψηφοφοροι τους υπερνικουν - αρα η αλλαγη ξεκινα απο την επιμορφωση των ψηφοφορων - να μαθουν να σκεφτονται
Σταύρος Α. Ζένιος on 17/05/2011
Aγαπητέ Anonymous, ευχαριστώ για το σχόλιο.

Η μη συμμετοχή μου στις ευρωεκλογές είχε να κάνει πρωτίστως και κυρίως με τις υποχρεώσεις μου προς το Πανεπιστήμιο ως πρύτανης. Δεν θεωρούσα σωστό να εγκαταλείψω την θέση στην οποία οι συνάδελφοι με εμπιστεύτηκαν πριν λήξει η "συμφωνία" μας για τετραετή θητεία. Επίσης δεν θεωρώ ορθό να χρησιμοποιείται το βήμα της πρυτανείας ως εφαλτήριο για την πολιτική. Είχα ασκήσει δημόσια κριτική κατά της "κατάθεσης της πρυτανικής αλύσου στα πόδια της πολιτικής εξουσίας" απο αυτούς που το είχαν πράξει σε προηγούμενες εκλογές.

Χωρίς πλέον δεσμεύσεις ασχολούμαι τώρα με ένα βιβλίο για μια καινούργια πολιτική πορεία για την χώρα μας. Τα άρθρα μου πηγάζουν απο το βιβλίο. Οσο αφορά το πως οι ιδέες του βιβλίου μεταφράζονται σε πράξη θα το δούμε όταν έχουμε το σχέδιο ολοκληρωμένο.

Δεν αρκούν τα "άτομα επιφανή, επιτυχημένα και με επιρροή στα νιάτα" που λές, Αυτά τα άτομα πρέπει να έχουν και σχέδιο να προτείνουν, για να ξέρουν και αυτοι και εμείς τι θα κάνουν αν τους εκλέξουμε.

Φιλικά

Σταύρος
Anonymous on 18/05/2011
Ευχαριστώ για την απάντηση και τις διευκρινίσεις. Αναμένω το βιβλίο αλλά παράλληλα και τις πολιτικές κινίσεις που θα αναδυθούν από αυτό.

Ευχαριστώ και πάλι.
Pambos on 20/05/2011
The Solution - http://www.cyprus-mail.com/cyprus/lone-wolf-protest-vote/20110519