H Ευρωζώνη χρειάζεται Σχέδιο Γ (το Γερμανικό Μάρκο)
17/05/2011
Πρόσφατο άρθρο στην Financial Times του διάσημου συγγραφέα και πρώην συντάκτη της Observer, Samuel Brittan, για τα προβλήματα της ευρωζώνης, εισηγείται ότι η νομισματική ένωση χρειάζεται επειγόντως ένα Σχέδιο Β, το οποίο θα προγραμματίσει την ομαλή έξοδο της Ελλάδας και της Πορτογαλίας. Παρόμοιες απόψεις εξέφρασαν στην ίδια εφημερίδα και άλλοι επιφανείς οικονομολόγοι.
Συμφωνώ με το συμπέρασμα του Brittan και των άλλων αρθογράφων της FT ότι το Σχέδιο Α της ΕΕ - το οποίο περιλαμβάνει νέο δανεισμό και σκληρότερα μέτρα λιτότητας - δεν θα δουλέψει. Στην καλύτερη περίπτωση θα μετατοπίσει χρονικά την αναδιάρθρωση, ενώ πολύ πιθανό να αυξήσει το μέγεθος του κουρέματος. Και αυτό γιατί εκείνο που λείπει από το Σχέδιο Α είναι η ανάπτυξη. Στη χειρότερη περίπτωση έχει τη δυνατότητα να αποσταθεροποιήσει την Ελλάδα και ίσως και τις άλλες χώρες της περιφέρειας με απρόβλεπτες πολιτικές συνέπειες.
Το Σχέδιο Β - δηλαδή η αποχώρηση της Ελλάδας και της Πορτογαλίας από την Ευρωζώνη - δεν είναι ούτε η μόνη και ούτε και η καλύτερη λύση για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα η ευρωζώνη.
Αντιπαραθέτω την αναγέννηση του Γερμανικού μάρκου - το Σχέδιο Γ - η οποία είναι μια πολύ καλύτερη λύση, τουλάχιστον από οικονομικής άποψης.
Δεν έχω καμιά αμφιβολία ότι τόσο η Ελλάδα όσο και η Πορτογαλία χρειάζονται επειγόντως μια γερή υποτίμηση του νομίσματός τους. Όμως το ίδιο χρειάζονται λιγότερο ή περισσότερο όλες χώρες του Ευρωπαϊκού «νότου», περιλαμβανομένης της Γαλλίας, της Ιρλανδίας, της Ισπανίας, της Ιταλίας, της Κύπρου και της Μάλτας.
Ο κυριότερος λόγος γιατί η ευρωζώνη δεν είναι βέλτιστη νομισματική ένωση δεν είναι τόσο η αδυναμία των οικονομιών της Ελλάδας και της Πορτογαλίας, αλλά η δύναμη της Γερμανικής.
Η έξοδος της Γερμανίας από την ευρωζώνη θα οδηγήσει σε μεγάλη υποτίμηση του ευρώ που θα βελτιώσει αμέσως την ανταγωνιστικότητα των χωρών της περιφέρειας. Σαν αποτέλεσμα οι χώρες αυτές θα επανέλθουν σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, κάτι που θα βελτιώσει αυτόματα τα δημοσιονομικά τους μεγέθη και θα μειώσει τα επιτόκια με τα οποία δανείζονται. Με τα επιτόκια χαμηλότερα από το ρυθμό ανάπτυξης, ακόμη και χρέη που υπερβαίνουν το 100% του ΑΕΠ μπορεί να γίνουν διατηρήσιμα. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα στην ιστορία όπου πολύ ψηλό χρέος σταδιακά μειώθηκε ως ποσοστό του ΑΕΠ λόγω ανάπτυξης και χαμηλών επιτοκίων (π.χ. οι ΗΠΑ μετά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο είχαν δημόσιο χρέος 120% του ΑΕΠ).
Η επάνοδος του μάρκου θα έχει οφέλη και για τη Γερμανία. Το μάρκο θα μπορούσε σύντομα να αποδειχθεί ανταγωνιστής του δολαρίου ως νόμισμα αποθεματικού (reserve currency), με μεγάλα οφέλη για το τραπεζικό σύστημα της χώρας, ενώ η Bundesbank θα αποκτήσει ξανά τη θέση της στον κόσμο ως η πιο σκληρή κεντρική τράπεζα όσον αφορά τον πληθωρισμό.
Σίγουρα η ανατίμηση του νομίσματος της Γερμανίας θα κάνει τα προϊόντα της χώρας λιγότερο ανταγωνιστικά. Αλλά η οικονομική άνθηση στην ευρωζώνη θα τα κάνει περισσότερο προσιτά.
Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι η επάνοδος του μάρκου έχει τη δυνατότητα να δημιουργήσει συνθήκες που θα οδηγήσουν στην αποφυγή της αναδιάρθρωσης του χρέους των χωρών της περιφέρειας. Ζημιές δεκάδων, αν όχι εκατοντάδων δισεκατομμυρίων στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών - οι περισσότερες από τις οποίες θα επιβαρύνουν τελικά το φορολογούμενο πολίτη - στη Γερμανία, στη Γαλλία, στην Ελλάδα, στην Κύπρο κ.α. θα μπορούσαν να αποφευχθούν.
Ούτε το Σχέδιο Α αλλά ούτε και το Β έχουν τη δυνατότητα να αποφύγουν την αναδιάρθρωση του χρέους. Μάλιστα το Σχέδιο Β θα μεγαλώσει σίγουρα το κούρεμα των πιστωτών των δύο χωρών καθώς με την υποτίμηση του νομίσματός τους η δυνατότητα να εξυπηρετήσουν το εξωτερικό τους χρέος θα μειωθεί σημαντικά.
Ένα επιπρόσθετο θετικό σημείο του Σχεδίου Γ είναι ότι χωρίς τη Γερμανία στην ευρωζώνη, η δημοσιονομική ένωση - η οποία είναι αναγκαία για να είναι μια νομισματική ένωση διατηρήσιμη - θα γίνει πιο εύκολα πραγματικότητα. 'Έτσι η ευρωζώνη θα απαλλαγεί το ΣΣΑ, το οποίο, όπως έχω εξηγήσει στο παρελθόν, είναι μια μεγάλη πηγή αστάθειας.
Η μόνη ερώτηση που μένει να απαντηθεί είναι τι θα απογίνουν χώρες όπως η Αυστρία, η Φιλανδία και η Ολλανδία. Θα δεχθούν τις μεγαλύτερες επιχορηγήσεις του νότου οι οποίες απαιτούνται από μια δημοσιονομική ένωση; Ή θα προτιμήσουν να υιοθετήσουν και αυτές το γερμανικό μάρκο σε μια δεύτερη νομισματική ένωση;
Αυτό όμως είναι δευτερεύον θέμα σε σχέση με την εξεύρεση πολιτικά ανώδυνου μηχανισμού για να υιοθετήσει η ευρωζώνη ένα ριζοσπαστικό σχέδιο με τεράστια οικονομικά οφέλη για όλη την ευρωζώνη.
Είναι καιρός να μελετηθεί το Σχέδιο Γ.
Πανίκος Δημητριάδης
Καθηγητής Οικονομικών
Πανεπιστήμιο του Leicester
Συμφωνώ με το συμπέρασμα του Brittan και των άλλων αρθογράφων της FT ότι το Σχέδιο Α της ΕΕ - το οποίο περιλαμβάνει νέο δανεισμό και σκληρότερα μέτρα λιτότητας - δεν θα δουλέψει. Στην καλύτερη περίπτωση θα μετατοπίσει χρονικά την αναδιάρθρωση, ενώ πολύ πιθανό να αυξήσει το μέγεθος του κουρέματος. Και αυτό γιατί εκείνο που λείπει από το Σχέδιο Α είναι η ανάπτυξη. Στη χειρότερη περίπτωση έχει τη δυνατότητα να αποσταθεροποιήσει την Ελλάδα και ίσως και τις άλλες χώρες της περιφέρειας με απρόβλεπτες πολιτικές συνέπειες.
Το Σχέδιο Β - δηλαδή η αποχώρηση της Ελλάδας και της Πορτογαλίας από την Ευρωζώνη - δεν είναι ούτε η μόνη και ούτε και η καλύτερη λύση για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα η ευρωζώνη.
Αντιπαραθέτω την αναγέννηση του Γερμανικού μάρκου - το Σχέδιο Γ - η οποία είναι μια πολύ καλύτερη λύση, τουλάχιστον από οικονομικής άποψης.
Δεν έχω καμιά αμφιβολία ότι τόσο η Ελλάδα όσο και η Πορτογαλία χρειάζονται επειγόντως μια γερή υποτίμηση του νομίσματός τους. Όμως το ίδιο χρειάζονται λιγότερο ή περισσότερο όλες χώρες του Ευρωπαϊκού «νότου», περιλαμβανομένης της Γαλλίας, της Ιρλανδίας, της Ισπανίας, της Ιταλίας, της Κύπρου και της Μάλτας.
Ο κυριότερος λόγος γιατί η ευρωζώνη δεν είναι βέλτιστη νομισματική ένωση δεν είναι τόσο η αδυναμία των οικονομιών της Ελλάδας και της Πορτογαλίας, αλλά η δύναμη της Γερμανικής.
Η έξοδος της Γερμανίας από την ευρωζώνη θα οδηγήσει σε μεγάλη υποτίμηση του ευρώ που θα βελτιώσει αμέσως την ανταγωνιστικότητα των χωρών της περιφέρειας. Σαν αποτέλεσμα οι χώρες αυτές θα επανέλθουν σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, κάτι που θα βελτιώσει αυτόματα τα δημοσιονομικά τους μεγέθη και θα μειώσει τα επιτόκια με τα οποία δανείζονται. Με τα επιτόκια χαμηλότερα από το ρυθμό ανάπτυξης, ακόμη και χρέη που υπερβαίνουν το 100% του ΑΕΠ μπορεί να γίνουν διατηρήσιμα. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα στην ιστορία όπου πολύ ψηλό χρέος σταδιακά μειώθηκε ως ποσοστό του ΑΕΠ λόγω ανάπτυξης και χαμηλών επιτοκίων (π.χ. οι ΗΠΑ μετά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο είχαν δημόσιο χρέος 120% του ΑΕΠ).
Η επάνοδος του μάρκου θα έχει οφέλη και για τη Γερμανία. Το μάρκο θα μπορούσε σύντομα να αποδειχθεί ανταγωνιστής του δολαρίου ως νόμισμα αποθεματικού (reserve currency), με μεγάλα οφέλη για το τραπεζικό σύστημα της χώρας, ενώ η Bundesbank θα αποκτήσει ξανά τη θέση της στον κόσμο ως η πιο σκληρή κεντρική τράπεζα όσον αφορά τον πληθωρισμό.
Σίγουρα η ανατίμηση του νομίσματος της Γερμανίας θα κάνει τα προϊόντα της χώρας λιγότερο ανταγωνιστικά. Αλλά η οικονομική άνθηση στην ευρωζώνη θα τα κάνει περισσότερο προσιτά.
Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι η επάνοδος του μάρκου έχει τη δυνατότητα να δημιουργήσει συνθήκες που θα οδηγήσουν στην αποφυγή της αναδιάρθρωσης του χρέους των χωρών της περιφέρειας. Ζημιές δεκάδων, αν όχι εκατοντάδων δισεκατομμυρίων στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών - οι περισσότερες από τις οποίες θα επιβαρύνουν τελικά το φορολογούμενο πολίτη - στη Γερμανία, στη Γαλλία, στην Ελλάδα, στην Κύπρο κ.α. θα μπορούσαν να αποφευχθούν.
Ούτε το Σχέδιο Α αλλά ούτε και το Β έχουν τη δυνατότητα να αποφύγουν την αναδιάρθρωση του χρέους. Μάλιστα το Σχέδιο Β θα μεγαλώσει σίγουρα το κούρεμα των πιστωτών των δύο χωρών καθώς με την υποτίμηση του νομίσματός τους η δυνατότητα να εξυπηρετήσουν το εξωτερικό τους χρέος θα μειωθεί σημαντικά.
Ένα επιπρόσθετο θετικό σημείο του Σχεδίου Γ είναι ότι χωρίς τη Γερμανία στην ευρωζώνη, η δημοσιονομική ένωση - η οποία είναι αναγκαία για να είναι μια νομισματική ένωση διατηρήσιμη - θα γίνει πιο εύκολα πραγματικότητα. 'Έτσι η ευρωζώνη θα απαλλαγεί το ΣΣΑ, το οποίο, όπως έχω εξηγήσει στο παρελθόν, είναι μια μεγάλη πηγή αστάθειας.
Η μόνη ερώτηση που μένει να απαντηθεί είναι τι θα απογίνουν χώρες όπως η Αυστρία, η Φιλανδία και η Ολλανδία. Θα δεχθούν τις μεγαλύτερες επιχορηγήσεις του νότου οι οποίες απαιτούνται από μια δημοσιονομική ένωση; Ή θα προτιμήσουν να υιοθετήσουν και αυτές το γερμανικό μάρκο σε μια δεύτερη νομισματική ένωση;
Αυτό όμως είναι δευτερεύον θέμα σε σχέση με την εξεύρεση πολιτικά ανώδυνου μηχανισμού για να υιοθετήσει η ευρωζώνη ένα ριζοσπαστικό σχέδιο με τεράστια οικονομικά οφέλη για όλη την ευρωζώνη.
Είναι καιρός να μελετηθεί το Σχέδιο Γ.
Πανίκος Δημητριάδης
Καθηγητής Οικονομικών
Πανεπιστήμιο του Leicester
14 σχόλια
on 17/05/2011
Όσο περνά ο καιρός ιδέες όπως αυτή του Κου Δημητριάδη θα αρχίσουν να συζητούνται και να κερδίζουν έδαφος.Ίσως είναι πρόωρη όμως διότι οι Γερμανοί είναι και τατάδες και παπάδες και στον βαθμό που αντιλαμβάνομαι το άρθρο θα είναι οι λιγότερο κερδισμένοι από την εξέλιξη αυτή.
Διερωτώμαι αν μιά υποτίμηση του Ευρώ(με την Γερμανία μέσα) θα είχε παρόμοιο αποτέλεσμα στην ανάπτυξη των χωρών του Νότου έστω και πιό αργά αφού η υποτίμηση θα είναι λιγότερη.Έχω επίσης μιά απορία για τον ρόλο του πληθωρισμού αν δηλαδή όσο ψηλότερος είναι,τόσο μεγαλύτερη είναι η ανάπτυξη και σαν αποτέλεσμα καλυτερεύουν οι δείκτες η δεν υπάρχει έτσι συσχετισμός.
Διερωτώμαι αν μιά υποτίμηση του Ευρώ(με την Γερμανία μέσα) θα είχε παρόμοιο αποτέλεσμα στην ανάπτυξη των χωρών του Νότου έστω και πιό αργά αφού η υποτίμηση θα είναι λιγότερη.Έχω επίσης μιά απορία για τον ρόλο του πληθωρισμού αν δηλαδή όσο ψηλότερος είναι,τόσο μεγαλύτερη είναι η ανάπτυξη και σαν αποτέλεσμα καλυτερεύουν οι δείκτες η δεν υπάρχει έτσι συσχετισμός.
on 17/05/2011
Μιά - υποθετική - υποτίμηση του ευρώ θα οδηγούσε σε υπερθέρμανση της Γερμανικής οικονομίας, λόγω ακόμη μεγαλύτερης αύξησης των εξαγωγών της, και σε υψηλότερα επιτόκια από την ΕΚΤ, τα οποία θα οδηγούσαν σε ανατίμηση του ευρώ! Αρα δεν είναι εφικτή εφ'οσον η Γερμανία παραμένει στην ευρωζώνη.
Ο πληθωρισμός μπορει να είναι αποτέλεσμα υπερθέρμανσης μιάς οικονομίας (demand pull), αλλά μπορεί να είναι και αποτέλεσμα αύξησης του κόστους πρώτων υλών (cost push). Η νομισματική πολιτική είναι πιό αποτελεσματική στην πρώτη περίπτωση - αυτό εξηγεί και τη στάση της Τράπεζας της Αγγλίας σήμερα, που μέχρις στιγμής δεν εχει αυξήσει τα επιτόκια ενώ ο πληθωρισμός έχει - σήμερα - φθάσει το 4.5%.
Ο πληθωρισμός μπορει να είναι αποτέλεσμα υπερθέρμανσης μιάς οικονομίας (demand pull), αλλά μπορεί να είναι και αποτέλεσμα αύξησης του κόστους πρώτων υλών (cost push). Η νομισματική πολιτική είναι πιό αποτελεσματική στην πρώτη περίπτωση - αυτό εξηγεί και τη στάση της Τράπεζας της Αγγλίας σήμερα, που μέχρις στιγμής δεν εχει αυξήσει τα επιτόκια ενώ ο πληθωρισμός έχει - σήμερα - φθάσει το 4.5%.
on 17/05/2011
Ευχαριστώ για την άμεση απάντηση.Το πρώτο μέρος της απάντησης το καταλαβαίνω.Η δεύτερη μου απορία ήταν πιό στοιχειώδης και ίσως αφελής.Αφού η ανάπτυξη μετριέται με πραγματικούς όρους ,όσο περισσότερος είναι ο πληθωρισμός,κανονικά το δημόσιο χρέος σαν πόσοστό του ΑΕΠ πρέπει να μειώνεται.Αν υπάρχει πραγματική ανάπτυξη 5% και πληθωρισμός άλλα 5% τότε το δημόσιο χρέος σαν ποσοστό του ΑΕΠ μειώνεται περίπου κατά 10%? Ανεξαρτήτως των παρενεργειών του ψηλού πληθωρισμού η απορία μου είναι αν η σκέψη μου είναι σωστή .Δηλαδή αν ο πληθωρισμός μειώνει το ποσοστό του Δημόσιου χρέους.
on 17/05/2011
καλή η ερώτηση σου, ο πληθωρισμός είναι ένας τρόπος με τον οποίο το εσωτερικό χρέος - αλλά όχι το εξωτερικό - μπορεί να εξανεμισθεί, εφ'οσον τα επιτόκια δεν αυξηθούν ανάλογα.
Η περίπτωση της Γερμανίας μετά τον Α' παγκόσμιο πόλεμο είναι ένα καλό παράδειγμα. Ο υπερ-πληθωρισμός που εξανέμισε το χρεός της χώρας είχε όμως τεράστιες αρνητικές επιπτώσεις - οικονομικές και πολιτικές - και εξηγεί γιατί ακόμη και σήμερα η Γερμανία είναι τρομοκρατημένη από τον έστω και χαμηλό ρυθμό πληθωρισμού...
Γιά τους ίδιους ίσως λόγους σήμερα οι Γερμανοί δε θέλουν την ΕΚΤ να τυπώνει χρήμα γιά να βγάλει την περιφέρεια από τη κρίση χρέους μέσω πληθωρισμού.
Σαν αντιπαράαδειγμα κυτάξτε την Αγγλία όπου ενα 4% πληθωρισμός συνδυασμένος με χαμηλά επιτόκια θα πετύχει πολλά...κάποιος κάπου πρέπει να πληρώσει το χρέος...
Η περίπτωση της Γερμανίας μετά τον Α' παγκόσμιο πόλεμο είναι ένα καλό παράδειγμα. Ο υπερ-πληθωρισμός που εξανέμισε το χρεός της χώρας είχε όμως τεράστιες αρνητικές επιπτώσεις - οικονομικές και πολιτικές - και εξηγεί γιατί ακόμη και σήμερα η Γερμανία είναι τρομοκρατημένη από τον έστω και χαμηλό ρυθμό πληθωρισμού...
Γιά τους ίδιους ίσως λόγους σήμερα οι Γερμανοί δε θέλουν την ΕΚΤ να τυπώνει χρήμα γιά να βγάλει την περιφέρεια από τη κρίση χρέους μέσω πληθωρισμού.
Σαν αντιπαράαδειγμα κυτάξτε την Αγγλία όπου ενα 4% πληθωρισμός συνδυασμένος με χαμηλά επιτόκια θα πετύχει πολλά...κάποιος κάπου πρέπει να πληρώσει το χρέος...
on 17/05/2011
Με προβληματίζουν 3 θέματα και παρακαλώ τον κ. Δημητριάδη να μας εξιγήσει για τα εξής
α) Που θα ανέβει ο πληθωρισμός με μειωμένα επιτόκια και αυξημένη ανάπτυξη?
β) Η αστάθεια (οικονομική και πολιτική) που πιθανό να δημιουργηθεί από κάτι τέτοιο, πιος θα την διαχειριστεί?
γ) Γιατί να δεχτεί η Γερμανία να μπεί σε τόσο μεγάλο ρίσκο με εμφανώς μικρότερα κέρδη απο τις χώρες με προβληματικές οικονομίες?
α) Που θα ανέβει ο πληθωρισμός με μειωμένα επιτόκια και αυξημένη ανάπτυξη?
β) Η αστάθεια (οικονομική και πολιτική) που πιθανό να δημιουργηθεί από κάτι τέτοιο, πιος θα την διαχειριστεί?
γ) Γιατί να δεχτεί η Γερμανία να μπεί σε τόσο μεγάλο ρίσκο με εμφανώς μικρότερα κέρδη απο τις χώρες με προβληματικές οικονομίες?
on 17/05/2011
Το Σχέδιο Γ είναι η απάντηση μου στο Σχέδιο Β, που ήδη κυκλοφορεί στην Ευρώπη.
Αν οι οικονομικοί κύκλοι της ΕΕ πράγματι έχουν αρχίσει να μελετούν την έξοδο της Ελλάδας και της Πορτογαλίας από τη νομισματική ένωση, γιατί να μη μελετήσουν και το Σχέδιο Γ;
Το Σχέδιο Β πιστεύω θα επιστρέψει την ΕΕ στο παρελθόν, αφού η επάνοδος στα εθνικά νομίσματα των πλείστων χωρών θα είναι μιά σκέτη αποτυχία γιά την ευρωζώνη. Γιάυτό και μόνο το λόγο θα προσπαθήσουν να κρατήσουν την ευρωζώνη στη ζωή, αλλά αυτό θα έχει τεράστιο πολιτικό κόστος σε χώρες οπως η Γερμανία και η Φιλανδία.
Το Σχέδιο Γ ομολογουμένως σημαίνει δύο νομισματικές ενώσεις, οι οποίες μάλιστα θα μπορύσαν να συνεργάζονται. Δεν είναι τόσο μεγάλη αποτυχία πολιτικά και έχει μεγάλα οικονομικά οφέλη.
Η Γερμανία θα επωφεληθεί διότι (α) θα σταματήσει να "επιχορηγά" την περιφέρεια, κατι το οποίο θα έχει μεγάλα πολιτικά ωφέλη εσωτερικά, όπως και η επάνοδος του μάρκου, το οποίο πολλοί Γερμανοί νοσταλγούν (β) το νόμισμα αποθεματικού το οποίο θα αποκτήσει θα δυναμώσει το τραπεζικό της σύστημα και θα τη βοηθήσει να καλύπτει τυχόν ελλείμματα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών (γ) θα επανέλθει σε χαμηλότερο πληθωρισμό τον οποίο επιθυμεί.
Αναμένω φυσικά ότι η Γερμανική βιομηχανία δε θα θέλει να ακούσει γιά Σχέδιο Γ. Δεν ειμαι τόσο σίγουρος γιά το τραπεζικό της σύστημα, το οποίο έχει σίγουρα να επωφεληθεί. Γιά φανταστείτε πόσο κινέζικο χρήμα θα διοχετευθεί στις Γερμανικές τράπεζες.
Οσο γιά την αστάθεια, πολιτική και οικονομική, αυτή είναι ήδη μαζί μας και θα συνεχίσει να αυξάνεται όσο τα διάφορα κέντρα της ευρωζώνης νομίζουν ότι θα επιβάλουν τις δικές τους πολιτκές κυρίως προτεραιότητες στις αγορές. (π.χ. οι τελευταίες δηλώσεις της κ. Μέρκελ γιά το θέμα της αναδιάρθρωσης).
Είναι πράγματι κακός οιωνός ότι το ΔΝΤ έχασε τον Στράους Κάν - με ένα τέτοιο απίστευτο τρόπο - γιατί φαίνετα να ήταν η φωνή της λογικής σε όλες αυτές τις συζητήσεις. Είχε προγραμματισμένη συνάντηση με την κ. Μέρκελ την Κυριακή...
Αν οι οικονομικοί κύκλοι της ΕΕ πράγματι έχουν αρχίσει να μελετούν την έξοδο της Ελλάδας και της Πορτογαλίας από τη νομισματική ένωση, γιατί να μη μελετήσουν και το Σχέδιο Γ;
Το Σχέδιο Β πιστεύω θα επιστρέψει την ΕΕ στο παρελθόν, αφού η επάνοδος στα εθνικά νομίσματα των πλείστων χωρών θα είναι μιά σκέτη αποτυχία γιά την ευρωζώνη. Γιάυτό και μόνο το λόγο θα προσπαθήσουν να κρατήσουν την ευρωζώνη στη ζωή, αλλά αυτό θα έχει τεράστιο πολιτικό κόστος σε χώρες οπως η Γερμανία και η Φιλανδία.
Το Σχέδιο Γ ομολογουμένως σημαίνει δύο νομισματικές ενώσεις, οι οποίες μάλιστα θα μπορύσαν να συνεργάζονται. Δεν είναι τόσο μεγάλη αποτυχία πολιτικά και έχει μεγάλα οικονομικά οφέλη.
Η Γερμανία θα επωφεληθεί διότι (α) θα σταματήσει να "επιχορηγά" την περιφέρεια, κατι το οποίο θα έχει μεγάλα πολιτικά ωφέλη εσωτερικά, όπως και η επάνοδος του μάρκου, το οποίο πολλοί Γερμανοί νοσταλγούν (β) το νόμισμα αποθεματικού το οποίο θα αποκτήσει θα δυναμώσει το τραπεζικό της σύστημα και θα τη βοηθήσει να καλύπτει τυχόν ελλείμματα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών (γ) θα επανέλθει σε χαμηλότερο πληθωρισμό τον οποίο επιθυμεί.
Αναμένω φυσικά ότι η Γερμανική βιομηχανία δε θα θέλει να ακούσει γιά Σχέδιο Γ. Δεν ειμαι τόσο σίγουρος γιά το τραπεζικό της σύστημα, το οποίο έχει σίγουρα να επωφεληθεί. Γιά φανταστείτε πόσο κινέζικο χρήμα θα διοχετευθεί στις Γερμανικές τράπεζες.
Οσο γιά την αστάθεια, πολιτική και οικονομική, αυτή είναι ήδη μαζί μας και θα συνεχίσει να αυξάνεται όσο τα διάφορα κέντρα της ευρωζώνης νομίζουν ότι θα επιβάλουν τις δικές τους πολιτκές κυρίως προτεραιότητες στις αγορές. (π.χ. οι τελευταίες δηλώσεις της κ. Μέρκελ γιά το θέμα της αναδιάρθρωσης).
Είναι πράγματι κακός οιωνός ότι το ΔΝΤ έχασε τον Στράους Κάν - με ένα τέτοιο απίστευτο τρόπο - γιατί φαίνετα να ήταν η φωνή της λογικής σε όλες αυτές τις συζητήσεις. Είχε προγραμματισμένη συνάντηση με την κ. Μέρκελ την Κυριακή...
on 18/05/2011
Plan C professor really seems to be an ideal solution for the moment, until another thought will give us a plan D I suppose because the solution of the problem is very difficult. The big problem in plan C although is what already is been mentioned above, the winner of all this is not the German industry because the high prices of there products but I was thinking that, instead of increasing again the already big debt of the countries and as you said this will cause damages of billions, if there were a way of ‘’charging’’ the countries this extra change from the change in currency (so something less than the billions of damages that mentioned will go to Germany from price discrimination) in the prices of German products (discriminating policies to EU countries) instead of increasing the debt wouldn’t this keep the competition high for German products in the rest of the world and the cost of the debt lower??! ( I am at my 3rd year of studies in Economics and I have this question couple of weeks now and I would like to find an answer)
on 18/05/2011
Εάν η υποτίμηση του ευρώ στην ουσια αποτελεί την αναγκαία λύση τότε δεν πρέπει να ανισυχούμε γιατί έρχεται πολύ σύντομα. Από τις αρχές του δεύτερου εξαμήνου αυτού του χρόνου το ευρώ θα αρχίσει να καταρρέει. Μέχρι το τέλος του Οκτώβρη θα έιναι κάτω απο το $1.
on 19/05/2011
Προς F.Kyprianou. Πραγματικα αναρωτιεμαι με βαση ποιας λογικης το ευρω θα πεσει κατω απο το $1.
Σε σχεση με το σχεδιο Γ. Εδω δεν καταφερε να γινει το ευρω αποθεματικο νομισμα και θα γινει το μαρκο? και γιατι να πρεπει να παμε τοσο μακρυα οσο το σχεδιο Γ? Αν η ευρωπη ειναι πραγματικα ετοιμη να προβει σε αλλαγες τοτε για αρχη θα μπορουσαμε να δουμε το πρωτο ευρωπαικο ομολογο.
Σε σχεση με το σχεδιο Γ. Εδω δεν καταφερε να γινει το ευρω αποθεματικο νομισμα και θα γινει το μαρκο? και γιατι να πρεπει να παμε τοσο μακρυα οσο το σχεδιο Γ? Αν η ευρωπη ειναι πραγματικα ετοιμη να προβει σε αλλαγες τοτε για αρχη θα μπορουσαμε να δουμε το πρωτο ευρωπαικο ομολογο.
on 19/05/2011
Προς: Kyriaco K.
Πρέπει να θυμάσε ότι γύρο στο 2000-2001 το € ήταν γύρο στα $0,90 οπότε δεν πρέπει να σου φένεται παράξενο ότι μπορεί να ξαναπάει τόσο κάτω. Το $ τουλάχιστων μέχρι και σήμερα ακόμα θεωρήται σαν το πιο ασφαλές νόμισμα σε καιρούς δύσκολους. Αυτό σημαίνει ότι έαν επιδινωθεί η κρίση χρέους των κρατών της περιφέρειας της Ευρώπης (όπως υπολογιζω) θα υπάρξει μια απότομη στροφή προς το $ με αποτέλασμα να υποτημιθεί απότομα το €. Περίμενε μέχρι αρχές Ιουλίου. Νομίζω ότι η κρίσιμη μέρα είναι το συμβούλιο αρχηγών της Ευρώπης προς το τέλος του ιουνίου.
Πρέπει να θυμάσε ότι γύρο στο 2000-2001 το € ήταν γύρο στα $0,90 οπότε δεν πρέπει να σου φένεται παράξενο ότι μπορεί να ξαναπάει τόσο κάτω. Το $ τουλάχιστων μέχρι και σήμερα ακόμα θεωρήται σαν το πιο ασφαλές νόμισμα σε καιρούς δύσκολους. Αυτό σημαίνει ότι έαν επιδινωθεί η κρίση χρέους των κρατών της περιφέρειας της Ευρώπης (όπως υπολογιζω) θα υπάρξει μια απότομη στροφή προς το $ με αποτέλασμα να υποτημιθεί απότομα το €. Περίμενε μέχρι αρχές Ιουλίου. Νομίζω ότι η κρίσιμη μέρα είναι το συμβούλιο αρχηγών της Ευρώπης προς το τέλος του ιουνίου.
on 19/05/2011
Το σχέδιο Γ συμφωνώ ότι θα έλυνε έστω προσωρινά πολλά από τα προβλήματα τον χωρών του "club med" όπως αποκαλείται κοροϊδευτικά. Όμως είναι φυσικά ανέφικτο γιατί οι Γερμανοί ουδέποτε θα το δεχτούν. Δεν είναι τρελοί. Αυτό θα είχε μια σειρά από αρνητικές συνέπειες γι' αυτούς, μεταξύ των οποίων:
1. Την μείωση της διατίμησης και της αγοραστικής δύναμης του ευρώ έναντι του Μάρκου, με αποτέλεσμα την ελάττωση της πρώτης προτεραιότητας των Γερμανών, των εξαγωγών τους.
2. Την ειδική μείωση των πωλήσεων γερμανικών κύριων εξαγωγικών προϊόντων στην ίδια την Ευρώπη λόγω προτίμησης των αντίστοιχων γαλλικών και ιταλικών, π. χ. αυτοκινήτων, μηχανημάτων, ηλεκρικών ειδών κλπ.
3. Την μείωση της πολιτικής επιρροής της Γερμανίας και την απομάκρυνσή της από τον πρωταγωνιστικό ρόλο που τώρα διαδραματίζει στην Ευρώπη.
Οι Γερμανοί δεν είναι βλάκες, αντίθετα προτού προβούν και στην παραμικρή σημαντική τελική ενέργεια εξαντλούν όλες τις δυνατότητες διερεύνησης και ανάλυσης όλων των πιθανοτήτων από πολλές ομάδες εμπειρογνωμόνων και ερευνητών. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι από την παγκόσμια κρίση βγαίνουν ως ένας από τους λίγους σίγουρα κερδισμένους. Είναι τυχαίο το γεγονός ότι παρά την υπαρξιακή κρίση στον ευρωπαϊκό νότο αυτοί σφυρίζουν ανέμελα και "χορεύουν στη βροχή";
1. Την μείωση της διατίμησης και της αγοραστικής δύναμης του ευρώ έναντι του Μάρκου, με αποτέλεσμα την ελάττωση της πρώτης προτεραιότητας των Γερμανών, των εξαγωγών τους.
2. Την ειδική μείωση των πωλήσεων γερμανικών κύριων εξαγωγικών προϊόντων στην ίδια την Ευρώπη λόγω προτίμησης των αντίστοιχων γαλλικών και ιταλικών, π. χ. αυτοκινήτων, μηχανημάτων, ηλεκρικών ειδών κλπ.
3. Την μείωση της πολιτικής επιρροής της Γερμανίας και την απομάκρυνσή της από τον πρωταγωνιστικό ρόλο που τώρα διαδραματίζει στην Ευρώπη.
Οι Γερμανοί δεν είναι βλάκες, αντίθετα προτού προβούν και στην παραμικρή σημαντική τελική ενέργεια εξαντλούν όλες τις δυνατότητες διερεύνησης και ανάλυσης όλων των πιθανοτήτων από πολλές ομάδες εμπειρογνωμόνων και ερευνητών. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι από την παγκόσμια κρίση βγαίνουν ως ένας από τους λίγους σίγουρα κερδισμένους. Είναι τυχαίο το γεγονός ότι παρά την υπαρξιακή κρίση στον ευρωπαϊκό νότο αυτοί σφυρίζουν ανέμελα και "χορεύουν στη βροχή";
on 19/05/2011
Η εισήγησή μου είναι ως απάντηση στους διάφορους που μιλάνε γιά την έξοδο της Ελλάδας και της Πορτογαλίας.
Η Γερμανία έχει επωφεληθεί τα μέγιστα από την ευρωζώνη - η αύξηση των εξαγωγών της ήταν περισσότερο μέσα στη ζώνη παρά έξω, και κυρίως στις χώρες του νότου. Η σημερινή τους κυβέρνηση θέλει να συνεχίσει να έχει τα οφέλη, όχι όμως τα κόστα.
Μέσα στην εισήγηση μου, μεταξύ άλλων αναφέρω ότι η δημοσιονομική ένωση θα γίνει πιό εύκολα πραγματικότητα χωρίς τη Γερμανία.
Αν σοβαρευτούν, θα ηγηθούν μιάς ολοκληρωμένης οικονομικής ένωσης, διαφορετικά, όπως εξελίσσονται τα πράγματα καθημερινά με τις δημόσιες διαφωνίες μεταξύ ΕΚΤ και Γερμανικής κυβέρνησης, οι οιωνοί δεν είναι καθόλου καλοί.
Το Σχέδιο Γ ήταν φυσικά ταμπού, μέχρι σήμερα τουλάχιστον.
Στη Φιλανδία έχει κάνει κάποια κύματα...δεν ξέρω ακόμη γιά τη Γερμανία.
Η Γερμανία έχει επωφεληθεί τα μέγιστα από την ευρωζώνη - η αύξηση των εξαγωγών της ήταν περισσότερο μέσα στη ζώνη παρά έξω, και κυρίως στις χώρες του νότου. Η σημερινή τους κυβέρνηση θέλει να συνεχίσει να έχει τα οφέλη, όχι όμως τα κόστα.
Μέσα στην εισήγηση μου, μεταξύ άλλων αναφέρω ότι η δημοσιονομική ένωση θα γίνει πιό εύκολα πραγματικότητα χωρίς τη Γερμανία.
Αν σοβαρευτούν, θα ηγηθούν μιάς ολοκληρωμένης οικονομικής ένωσης, διαφορετικά, όπως εξελίσσονται τα πράγματα καθημερινά με τις δημόσιες διαφωνίες μεταξύ ΕΚΤ και Γερμανικής κυβέρνησης, οι οιωνοί δεν είναι καθόλου καλοί.
Το Σχέδιο Γ ήταν φυσικά ταμπού, μέχρι σήμερα τουλάχιστον.
Στη Φιλανδία έχει κάνει κάποια κύματα...δεν ξέρω ακόμη γιά τη Γερμανία.
on 20/05/2011
kirie kathigita
arxika apologoume gia tin xrisimopiisi latinikwn xaraktirwn alla o ipologistis sti doullia den ipostirizi ellinikous
oson afora to plan C (pou tha epiferi megali ipotimisi)den tha itan adiko pros klapies xwres pou ine sinepis p.x gallia (parolo pou tha tous dwsi anaptiksi den to thewrw thetiko i gallia na aniki se ena toso kako nomisma)
kai deftero den tha itan kaliteri i iothetisi enos plan d pou tha leei 2 nomismata evro A kai evro B taxinomontas ti xwres se dinates kai adinates prosferontas pio ipies antidrasis (anatimisi sto A kai ipotimisi sto B)
arxika apologoume gia tin xrisimopiisi latinikwn xaraktirwn alla o ipologistis sti doullia den ipostirizi ellinikous
oson afora to plan C (pou tha epiferi megali ipotimisi)den tha itan adiko pros klapies xwres pou ine sinepis p.x gallia (parolo pou tha tous dwsi anaptiksi den to thewrw thetiko i gallia na aniki se ena toso kako nomisma)
kai deftero den tha itan kaliteri i iothetisi enos plan d pou tha leei 2 nomismata evro A kai evro B taxinomontas ti xwres se dinates kai adinates prosferontas pio ipies antidrasis (anatimisi sto A kai ipotimisi sto B)
on 20/05/2011
I am also replying from my office in English. In essence, what I am suggesting is a two currency union but I see France as staying with the Euro, as the necessary anchor, and leading it to full economic integration. I have no doubt the French will cherish that role.
I must add that a few years ago I too, like many others, dreamt about the euro being successful. So much so that I thought Britain should have joined. It may of course have had a better chance had the BoE joined, as the monetarist dogma that has plagued the euro since its inception would not have been so dominant.
I will be interviewed by Greek radio VIMA FM tomorrow 4.15pm Greek time. Listen in for more!
I must add that a few years ago I too, like many others, dreamt about the euro being successful. So much so that I thought Britain should have joined. It may of course have had a better chance had the BoE joined, as the monetarist dogma that has plagued the euro since its inception would not have been so dominant.
I will be interviewed by Greek radio VIMA FM tomorrow 4.15pm Greek time. Listen in for more!