You are here

Υπάρχει ελπίς;

30/06/2011
Ποτέ, ίσως, το μέλλον της κυπριακής οικονομίας δεν ήταν πιο ζοφερό από ότι είναι σήμερα.

Η απόδοση του κυπριακού πενταετούς ομολόγου έφθασε χθες το 8,55%.  Αν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση η Κύπρος θα πρέπει να επιλέξει μεταξύ του να επωμιστεί πρόσθετο ετήσιο κόστος εκατοντάδων εκατομμυρίων για εξυπηρέτηση του χρέους της ή να προσφύγει στον φθηνότερο, αλλά με σκληρούς όρους δανεισμό του μηχανισμού στήριξης της ευρωζώνης και του IMF.Η αναρρίχηση του κόστους κρατικού δανεισμού δεν είναι αδικαιολόγητη: Το πρώτο πεντάμηνο του έτους το δημοσιονομικό έλλειμμα έφθασε τα €500 εκ. έναντι €200 εκ. που ήταν πέρσι.  Με βάση τα μέχρι τώρα στοιχεία, ο στόχος της μείωσης του ελλείμματος στο 4% του ΑΕΠ από το 5,3% θα φαντάζει στους ξένους πιστωτές και αξιολογητές μας ως όνειρο θερινής νυκτός.

Τα δημοσιονομικά προβλήματα οφείλονται κυρίως στις δαπάνες αλλά δεν είναι άσχετα και με τη μακροοικονομική κατάσταση.  Η οικονομία ήταν στάσιμη το πρώτο τρίμηνο και αν κρίνω από το δείκτη οικονομικών συγκυριών του Κέντρου Οικονομικών Ερευνών του Πανεπιστημίου Κύπρου, ενδεχομένως να παραμείνει στάσιμη, να συρρικνωθεί ή να αναπτυχθεί ανεμικά το δεύτερο τρίμηνο – παρά τα θετικά μηνύματα από τον τουρισμό.

Οι δραστηριότητα στα ακίνητα πάγωσε, οι υπεραγορές κάνουν λόγο για συρρίκνωση του τζίρου τους και οι πωλήσεις αυτοκινήτων συνεχίζουν τον κατήφορο.

Οι τράπεζες, που άντεξαν στη χρηματοοικονομική κρίση του 2008, αντιμετωπίζουν σήμερα τη μεγαλύτερη πρόκληση από το 1974, έχοντας δανείσει το δημόσιο και ιδιωτικό τομέα στην Ελλάδα γύρω στα €30 δισ.   

Λόγω της Ελλάδας, οι διεθνείς οίκοι αξιολόγησης έχουν την Κύπρο 4-5 βαθμίδες πάνω από το «junk» και ο ίδιος ο υπουργός αφήνει να νοηθεί ότι αναμένει νέες υποβαθμίσεις.  Ίσως δύο, ίσως και τριών βαθμίδων.

Υπάρχει λοιπόν πιθανότητα αναστροφής αυτής της κατάστασης; Υπάρχει οτιδήποτε στον ορίζοντα που να δημιουργεί προσδοκίες εξόδου από την επιδεινούμενη κρίση;

Πιστεύω πως ναι. 

Η έξοδος από την κρίση περνά μέσα από τη δημιουργία της ελπίδας ότι αυτή η οικονομία, παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει σήμερα, έχει προοπτική.

Η προοπτική θα δημιουργηθεί όταν επιτέλους αρχίσουν να λαμβάνονται μέτρα διαρθρωτικής φύσεως που θα απελευθερώσουν πόρους για την ανάπτυξη. 

Η ρύθμιση του συνταξιοδοτικού, η συγκράτηση του ρυθμού αύξησης του κρατικού μισθολογίου, η αλλαγή του τρόπου αξιολόγησης στο δημόσιο, η διαφοροποίηση των όρων εργοδοσίας των νεοεισερχομένων, η στόχευση των παροχών και η εξάλειψη της ΑΤΑ από υψηλά αμειβόμενους, ενδεχομένως να μην πείσουν αμέσως τους raters ότι ξαφνικά η Κύπρος έπαψε να αντιμετωπίζει πιστοληπτικούς κινδύνους.

Οι μεταρρυθμίσεις θα πείσουν όμως τους ντόπιους επιχειρηματίες ότι αυτή η χώρα έχει οικονομική προοπτική και μέλλον, και ότι αξίζει να επενδύσουν.

Οι μεταρρυθμίσεις θα πείσουν τους ξένους επενδυτές ότι η χώρα μπαίνει πλέον σε πορεία δημοσιονομικού νοικοκυρέματος προσφέροντας αυτό που σήμερα βρίσκεται υπό αμφισβήτηση: Τη φορολογική σταθερότητα.

Οι μεταρρυθμίσεις θα πείσουν, τέλος, μεγάλη μερίδα πολιτών ότι η πολιτική τους ηγεσία αντιλαμβάνεται πλήρως τι διακυβεύεται με την παρούσα οικονομική κατάσταση: H κυριαρχία που τους εμπιστεύθηκε ο λαός να θωρακίσουν και να διαφυλάξουν.

Του Αντώνη Α. Έλληνα

Επίκουρου Καθηγητή Πολιτικών Επιστημών

Πανεπιστήμιο Κύπρου
21 σχόλια
Άννα on 30/06/2011
Συμφωνώ με το άρθρο αν και διαβάζοντας το έπαθα κατάθλιψη. Υπάρχει κάποιος που να μπορεί να μας πει κάποια θετικά πράγματα; ή όντως υπάρχουν μόνο αρνητικά;
Filip on 30/06/2011
While agree with the main points of the article, the author seems to ignore:

a. the predictions that the economy is growing faster this year
b. that tourism is booming
c. that the government is already in the process of drafting a new austerity package, to remedy the problems in the economy.
d. that there is still a net inflow of cash in the banking sector.
panayiotis on 30/06/2011
Σκεφτόμουν να γράψω κάτι άλλο, αλλά αποφάσισα ότι ο κάθε διάλογος αυτή την στιγμή πρέπει να είναι πολύ, μα πάρα πολύ σοβαρός.

a. the predictions that the economy is growing faster this year

Το πρόβλημα δεν είναι η οικονομία γενικά αλλά τα έξοδα του κράτους.
http://www.mof.gov.cy/mof/mof.nsf/DMLstatistics2_gr/A3058A3160C3138FC22578BE00275447/$file/Ιαν.-Μάιος%20%20JUNEREV_2011.pdf

Κάνε μια προσθαφαίρεση από το 2011 με το 2010 για να δεις της διαφορά σε εκατομμύρια και όχι σε ποσοστά για τις δαπάνες.

b. that tourism is booming

Στατιστικώς από πέρσι is booming, που ήταν από τα πιο χαμηλά σημεία όλων των εποχών. Ακόμα και με αύξηση 10% αυτό δεν είναι τίποτα σε σχέση με το 2007 και 2008.

c. that the government is already in the process of drafting a new austerity package, to remedy the problems in the economy.

Αν κατεβάσεις τον πίνακα που σου παραθέτω πιο πάνω από το περίφημο Υπ. Οικονομικών της Κυπριακής Δημοκρατίας, θα δεις ότι μόνο ο τόκος που πληρώνει το κράτος, αυξήθηκε για τους πρώτους 5 μήνες κατά 80 εκατομμύρια. Τα μέτρα είναι για να πάρουν 70 εκατομμύρια από τις αυξήσεις μισθών των δημόσιων υπαλλήλων σε 2 χρόνια.

d. that there is still a net inflow of cash in the banking sector.

Ναι, αλλά αυτό δεν πάει στα δημόσια ταμεία.

Tο πρόβλημα δεν το έχει η οικονομία του τόπου αλλά τα δημόσια οικονομικά. Αν τα δημόσια οικονομικά ήταν καλά, η οικονομία του τόπου θα πετούσε.
yiannos on 30/06/2011
Den mporousa na simfoniso perissotero m'auta pou les agapite panayioti. Nomizo einai koroidia na psaxnoume neous tropous forologisis kai apo tin alli na ta skorpame alogista ekeina pou exoume kai eispratoume. Tha dinei lefta o kosmakis gia na ta balloume mesa sto lakko pou onomazetai kratiki mixani !! Ki ola auta giati oi kibernontes den tolmoun na paroun metra ! Nikokoirepsetai ta tou oikou sas. Den ginete na xodeuoumai perissotera apo osa eispratoume kai mian tin alli na exoume elleimata (500 ekatomiria elleima to 1o 5mino) kai na mas peripaizoun akouson akouson! Toso aplo. Ospou den bgainei o kosmos tous dromous en kala alla opos blepo pros ta ekei pame.
To thema kirioi einai sovaro kai kapoioi prospathoun na to oreopoieisoun logo politikou kostous. An einai dinato. Tha mas paroun oullous mazi tous opos to ftoxo kosmaki stin ellada.
Παρατηρητής on 30/06/2011
Συμφωνώ απόλυτα με τον Panayioti. Ειδικότερα όμως για το ότι "the government is already in the process of drafting a new austerity package, to remedy the problems in the economy", απλά παραπέμπω στη σημερινή ειδησεογραφία και συγκεκριμένα στην σελ 4 του Φιλελεύθερου: " Δυο ηχηρά όχι εισέπραξε ο Μάριος Κάρογιαν από τον ηγέτη του ΑΚΕΛ στα αιτήματα ΔΗΚΟ για επέκταση του ορίου αφυπηρέτησης και τη μείωση των κλιμάκων εισδοχής στο δημόσιο".

Τόσο "ηχηρό" λοιπόν θα είναι το πακέτο μέτρων της κυβέρνησης!
κκ on 30/06/2011
ο κ. έλληνας ίσως να είναι τη φύση αισιόδοξος.

όχι, κυρίες και κύριοι. δεν υπάρχει ελπίς. η μόνη ελπίς είναι ο μηχανισμός στήριξης.

να μπούμε στο μηχανισμό για να μας ξεβρακώσουν και να φέρουμε το νουν μας.

να μας πουλήσουν τη συτα και την αηκ, να μας αυξήσουν το φορολογικό συντελεστή, να μας "λύσουν" το κυπριακό, να μας κόψουν μισθούς και επιδόματα, για να καταλάβουμε τι θα πει διεθνές κεφάλαιο.
Μάρκος on 30/06/2011
Μακάρι να χρεοκοπήσουμε αλλά πολύ το αμφιβάλλω. Έχουμε πολλή τύχη. βλ. υγραέριο.
marios on 01/07/2011
Nai file mou alla kai emeis prepei na kanoume tis sostes stratigikes symaxies -vlepe noble energy me tin delek outos ostes avtis i symfonia na exei politika kai oikonomika ofeli kai na dosi stratigiko vathos stin kypro genikotera. Elpizo o theos na fotisei to proedro na parei tis sostes apofasis gia avto to thema. An oxi eimaste axoioi tis tixis mas
Κώστας on 30/06/2011
Προτού αλέκτωρ λαλήσει οι συνδικαλιστές απέδειξαν ότι δεν υπάρχει σωτηρία για αυτό τον τόπο.

Ενώ μας έχουν όλοι στην μπούκκα του κανονιού αποφάσισαν να δώσουν 35 εκ. αντί 70, και μετά να δουν.

Κύριοι, καταλαμβαίνετε ότι βάζετε υποθήκη το μέλλον αυτού του τόπου με τις ανοησίες σας;

Θα έρθετε εσείς να κάνετε πολιτική και να βάζετε όρους στους εργοδότες σας; Εσάς εξέλεγξε ο κόσμος να κυβερνάτε;
observer on 30/06/2011
No there is no hope because there is no government.Despite the advice by prominent economists such as Pissarides Orfanides Sarris we have stupid tax ideas such as the 1000 euro taxation coming from Stavrakis.
Their hope is that: a) we just make it untill the next elections by which time the economy will be in a much worse shape.b)the IMF steps in , in which case they say emis enjen it is the bad capitalists of europe that are to blame for the bad measures.Why should they care.Their voters are captive anyway
Christos on 30/06/2011
Συμφωνώ με όλα τα παραπάνω σχόλια και επαυξάνω! Θεωρώ επίσης ότι ο Μύστερ Φιλιπ (βλέπε σχόλια δεύτερου) βρίσκεται σε μία άλλη διάσταση! Μάλλον ο Μύστερ Φίλιπ απολαμβάνει τα ωφελήματα της κρατικής μηχανής και εθελοτυφλώντας αγνοεί το γεγονός ότι αυτά τα παχουλά ωφελήματα τα δανείζεται από τις μετέπειτα γενιές! Η κυπριακή οικονομία δανείζεται ολοένα και ακριβότερα. Φανταστείτε λοιπόν που θα φτάσει το κόστος δανεισμού της κυριακής δημοκρατίας όταν πια η τοπική αγορά δεν θα έχει άλλα να δώσει και ο υπουργός οικονομικών αναγκαστεί να βγει στις διεθνής αγορές για να ρολάρει τα δάνεια μας. Λυπάμαι, αλλά φοβάμαι ότι εκέι θα φάμε γερό χαστούκι! Αν χθές καταφέραμε να δανειστούμε από την τοπική αγορά (κυρίως από Συνεργατικά) Ευρώ 700 εκατομμύρια στο 5% (σε σχέση με 2,3% πέρυσι), φανταστείτε που θα μας δανείσει αύριο η Γερμανία ή/και η Γαλλία.
Demetris on 01/07/2011
Όταν σε ένα μελίσσι υπάρχουν πολλοί κηφήνες, το μελίσσι αποδυναμώνεται. Μετά τους κηφήνες και την αποδυνάμωση έρχονται οι σφήκες οι οποίοι εξολοθρεύουν το μελίσσι.
Οι σφήκες ξεκίνησαν να έρχονται. Αρπάζουν από την Κυπριακή οικονομία όπως αναφέρθηκε ήδη πιο πάνω 80 εκατομμύρια, μόνο από την αύξηση των τόκων το πρώτο πεντάμηνο.
κ κ on 01/07/2011
Πιστευω και εγώ ότι είναι υπερβολικά αισιόδοξος ο κ Ελληνας. Για να υπάρχει ελπίδα πρέπει να υπάρχει κυβέρνηση με ΒΟΥΛΙΣΗ με ΟΡΑΜΑ και προπαντός με διάθεση να πάρει ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ δραστικές αποφάσεις. Αυτή η κυβέρνηση στα 5 χρόνια που έχει για να κυβερνήσει τον τόπο, έχει χάσει τα 3 μέχρι να καταλάβει ότι υπάρχει ΠΡΟΒΛΗΜΑ και τα 2 που απομένουν θα κάνει διάλογο !!! με τους κοινωνικούς εταίρους. Τίποτε περισσότερο δεν μπορεί να προσφέρει στον τόπο.
pireefs on 01/07/2011
Για τη φοροδιαφυγή και την πάταξή της όμως, ούτε λέξη κ. καθηγητά μου. Δυστυχώς αφού όλοι διδαχθήκαμε τα οικονομικά του καπιταλισμού στο πανεπιστήμιο, σε αυτά επιμένουμε. Καμμιά νέα ιδέα, ιδιαίτερα από τους ακαδημαϊκούς θα ακούσουμε;
phylarchus on 01/07/2011
Συμφωνώ με τον κ. Έλληνα. Ντρέπομαι για την νέα ηγεσία των καθηγητών, από την οποία ανέμενα πολύ πιο υπεύθυνη στάση. Δεν υπάρχουν τελικά λογικοί, επαΐοντες ανάμεσά τους που να να τη διαφωτίσουν για τον μεγάλο κίνδυνο που παραμονεύει και που βρίσκεται ένα βήμα πριν μας σπρώξει στον γκρεμό;
Τα όσα λέγονται για φορολόγηση κερδών είναι ανόητα για διάφορους λόγους. Είναι σαν να διαβάζει κανείς ρομαντικά μυθιστορήματα τύπου "Γκόλφω". Το αν θα παρουσιάσει κέρδος μια επιχείρηση και πόσο είναι η επιχείρηση που το αποφασίζει σχεδόν αποκλειστικά. Η εισήγηση του ογδοντάρη κ. Σιακόλα για φορολόγηση αναλόγως του ύψους εργασιών είναι η πιο νεανική, γενναιόδωρη, πατριωτική, δροσερή και βαθυστόχαστη κίνηση που έχει γίνει τα τελευταία χρόνια και η σημασία της θα έχει αντανάκλαση πέραν των ορίων της Κύπρου. Από μόνη της, αν υπήρχε στοιχειώδης γνώση, πατριωτισμός και εκτίμηση της πραγματικότητας, έπρεπε να αγκαλιαστεί άμεσα από τους συνδικαλιστές, που να δηλώνουν ότι, αν υιοθετηθεί γενικά, θα ακολουθήσουν και αυτοί πρόθυμα και χωρίς άλλη καθυστέρηση.
Aganaktismenos on 01/07/2011
Είναι θέμα 3 με 5 το πολύ ετών για να δούμε την Κύπρο να αναγκάζεται να βγει να δανειστεί από τον μηχανισμό στήριξης εκτός εάν προκύψει κανένα deal (βλέπε υγραέριο) και μας δώσει καμμιά ανάσα για καμία δεκαετία ακόμα. Το ΑΚΕΛ ανυπομονεί να περάσουν τα επόμενα 2 χρόνια για να παραδώσει το δαχτυλίδι στους επόμενους όπως έκανε στην Ελλάδα ο Κωστάκης με τον Γιωργάκη. Σε τέτοιες συνθήκες οι δήθεν αριστεροί πιστέψτε με τρέμουν να διαχειριστούν την κατάσταση για αυτό και καθυστερούν να πάρουν μέτρα μπας και χάσουν τη συμπάθεια του λαού τους. Με πλεονάσματα είναι οι καλύτεροι αλλά σε εποχές όπως αυτές θα προτιμήσουν να κάτσουν στις πίσω θέσεις και θα το δείτε.

Φυσικά και συμφωνώ με όσους αναφέρονται πιο πάνω στα απαισιόδοξα σενάρια τα οποία είναι απολύτως ρεαλιστικά. Κρίμα για τις γενιές που μας ακολουθούν για τις οποίες οι κυβερνώντες και τα φιλαράκια τους οι εργατοπατέρες υποθηκεύουν το μέλλον τους.

Φυ
Κώστας on 01/07/2011
Δυστυχώς, τα πολύ γενικά, αόριστα και χωρίς καμμία κοστολόγηση μέτρα που ανακοινώθησαν σήμερα αποδεικνύουν ότι πραγματικά, δεν υπάρχει ελπίδα σε αυτό τον τόπο.
Filip on 01/07/2011
Today's announcements of the new measures proves all of you wrong.

Although not perfect, the measures should be enough to put Cyprus back on a fiscal consolidation track.

We have to give them some credit.
Παρατηρητής on 02/07/2011
Τα μέτρα που ανακοινώθηκαν δεν είναι απλά ανεπαρκή, υποτιμούν τη νουμοσύνη της ΕΕ, του ΔΝΤ, των οίκων αξιολόγησης και όλων όσοι παρακολουθούν και γνωρίζουν καλά τη δημοσιονομική μας κατάσταση. Και το χειρότερο, δεν υπάρχει καμία απολύτως αξιοπιστεία από πλευράς κυβέρνησης για την πρακτική υλοποίηση σοβαρής δημοσιονομικής εξυγίανσης ή έστω εφαρμογής των ανεπαρκών μέτρων που ανακοίνωσε. Δεν είναι η πρώτη φορά που ανακοίνωσαν μέτρα τα οποία ουδέποτε εφάρμοσαν, π.χ η μείωση των δημοσίων υπαλλήλων κατά χίλια άτομα το χρόνο και τελικά αντί μείωση, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας είχαμε αύξηση. Για την ΑΤΑ τώρα λένε θα...συζητήσουν. Θα, θα, θα....Ο παράγοντας αξιοπιστεία είναι ο ποιο σημαντικός παράγοντας βάση του οποίου μπορεί να κριθεί μια κυβέρνηση στην εξαγελία των όποιων μέτρων...και δυστυχώς η αξιοπιστεία της δικής μας κυβέρνησης σε αυτό τον τομέα είναι ανύπαρκτη...μακάρι να έχω λάθος και μακάρι να διαψευστώ αλλά τα μέτρα που ανακοινώθηκαν, η μάλλον αυτά που έπρεπε να ανακοινωθούν και δεν ανακοινώθηκαν αποτελούν απλά επιβεβαίωση των φόβων πως τίποτα δεν πρόκειται να γίνει για να ανακοπεί η πορεία της χώρας προς ένταξη στο μηχανισμό στήριξης.Η επόμενη κυβέρνηση θα έχει να αντιμετωπίσει παρόμοια κατάσταση με αυτή που παρέλαβε ο Παπανδρέου από τον Καραμανλη...
Andreas on 02/07/2011
Συμφωνώ, ειμαι σίγουρος ότι πάλι ΔΕΝ θα γίνει τίποτα για την πάταξη της φοροδιαφυγής.
Panayiotis on 03/07/2011
Τα μέτρα είναι μια καλή αρχή. Αλλά αυτά δεν θα μειώσουν το έλλειμα για το 2011 αφού δεν μειώνουν τα έξοδα. Και στο ΔνΤ θα πάμε το 2011.

Αν ήμουν τράπεζα δεν θα δάνειζα άλλα λεφτά σε δημόσιο ή ημικρατικό υπάλληλο.