You are here

Οικοσελίδα » Απόψεις » Αδικαιολόγητη η τελευταία υποβάθμιση της Κύπρου από Moody's

Αδικαιολόγητη η τελευταία υποβάθμιση της Κύπρου από Moody's

28/07/2011
 Οι προηγούμενες υποβαθμίσεις της κυπριακής οικονομίας από τους οίκους πιστοληπτικής αξιολόγησης ήταν κατά τη γνώμη μου απόλυτα δικαιολογημένες.  Όμως, η χθεσινή υποβάθμιση της κυπριακής οικονομίας από τον οίκο Moody’s είναι, κατά τη γνώμη μου, αδικαιολόγητη.

 Και οι τρείς λόγοι που έδωσε ο οίκος για την υποβάθμιση δεν ευσταθούν.   Ξεκινώ από τον τρίτο και ίσως τον πιο εύκολο, δηλαδή τη συνεχιζόμενη έκθεση των κυπριακών τραπεζών στην Ελληνική οικονομία. Με δεδομένο τη συμφωνία της περασμένης βδομάδας για την Ελλάδα, η οποία για πρώτη φορά έδειξε ξεκάθαρα πλέον τη διάθεση της Ευρώπης να βοηθήσει παρά να τιμωρήσει την Ελλάδα, ο κίνδυνος για τις κυπριακές τράπεζες μειώνεται.

 Παρόλο ότι δεν είμαι τόσο αισιόδοξος όσο άλλοι για το νέο σχέδιο διάσωσης – στη λίστα περιλαμβάνεται, σύμφωνα με την εφημερίδα, «Τα Νέα» και ο Τζόζεφ Στίγκλιτς, με τις εκτιμήσεις του οποίου συνήθως συμφωνώ - η αναφορά και μόνο σε σχέδιο Μάρσαλ για την Ελλάδα δείχνει ότι η ευρωζώνη αντιλαμβάνεται πλέον το πρόβλημα της Ελλάδας ως και πρόβλημα ανάπτυξης.  Αυτό είναι μια πολύ θετική εξέλιξη, παρά το γεγονός ότι όπως μας πληροφορεί και το πρακτορείο ειδήσεων Reuters, η Ελλάδα θα νοιώσει αυτή τη βοήθεια με μεγάλη καθυστέρηση.  Επίσης η ευρωζώνη έχει αντιληφθεί ότι τα επιτόκια πρέπει να μειωθούν και ότι το χρέος είναι υπερβολικό και δεν μπορεί να μειωθεί χωρίς τη συμμετοχή των πιστωτών (δηλαδή έχουν αποδεχθεί την αναδιάρθρωση του χρέους για την οποία για πολύ καιρό δεν ήθελαν να ακούσουν).

 Όλα τα πιο πάνω μειώνουν τον κίνδυνο άτακτης χρεοκοπίας της Ελλάδας με συνεπακόλουθο να μειώνεται και ο κίνδυνος για τις κυπριακές τράπεζες. 

Ο δεύτερος λόγος της υποβάθμισης που παράθεσε ο οίκος είναι η επιδείνωση του πολιτικού κλίματος στην Κύπρο, γιατί, σύμφωνα με δημοσίευμα του Φιλελεύθερου, στον κυπριακό τύπο αυτός «...αυξάνει τον κίνδυνο σε σχέση με την εφαρμογή των κυβερνητικών σχεδίων, πολλά από τα οποία θα απαιτήσουν όχι μόνο διακομματική υποστήριξη, αλλά και την αποδοχή των συνδικαλιστικών οργανώσεων». 

 Αν αυτό ισχύει και για άλλες χώρες, ο οίκος θα έπρεπε ήδη να είχε υποβαθμίσει τις ΗΠΑ και την Ιταλία, όπου το πολιτικό κλίμα δεν είναι και πολύ διαφορετικό. 

Στην περίπτωση της Κύπρου, αν, όπως διαφαίνεται - εδώ οι αρχές πρέπει σίγουρα να χρεωθούν με μεγάλο επικοινωνιακό έλλειμμα - η καθυστέρηση για τη λήψη μέτρων λιτότητας γίνεται για να επιτευχθεί η συγκατάθεση του συνδικαλιστικού κινήματος, αυτό μάλλον μειώνει τον κίνδυνο από κλυδωνισμούς. ‘Όχι μόνο γιατί έτσι αποφεύγονται απεργίες και κοινωνική αναταραχή.  Αλλά επίσης και γιατί η συλλογική αντιμετώπιση των προβλημάτων οδηγεί συνήθως σε καλύτερες λύσεις. 

Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το μοντέλο ανάπτυξης της Κύπρου από το 1960, το οποίο πέτυχε πολύ ψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, βασίστηκε σε μεγάλο βαθμό σε αυτή τη συλλογικότητα.  

 Ο πρώτος λόγος που παραθέτουν, σύμφωνα και πάλι με το ίδιο δημοσίευμα του, είναι «η ανησυχία για τη δημοσιονομική θέση της Κύπρου, που ενισχύεται από τις επιπτώσεις από τη μεγάλη έκρηξη στις 11 Ιουλίου στη ναυτική βάση που σκότωσε 13 ανθρώπους και κατέστρεψε τον ηλεκτροπαραγωγό σταθμό του Βασιλικού».  

 Οι επιπτώσεις αυτές θα είναι μεν μεγάλες αλλά θα είναι προσωρινής φύσεως.  Τέτοιου είδους αρνητικά σοκ δεν έχουν συνήθως μόνιμες επιπτώσεις στο ρυθμό ανάπτυξης.  Οι εκτιμήσεις που έχω δει στον τύπο (περιλαμβανομένων και αυτών του υπουργείου Οικονομικών, που δημοσίευσε πριν λίγες μέρες η StockWatch) για τις επιπτώσεις στα δημοσιονομικά είναι προκαταρτικές και καθόλου πειστικές.  Μεταξύ άλλων δεν είναι ακόμη γνωστό πόσο μεγάλη θα είναι η συνεισφορά της ΕΕ στις επιδιορθώσεις.  Επίσης πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι η ίδια η επιδιόρθωση θα ωθήσει την ανάπτυξη - και πάλι προσωρινά - και έτσι θα αυξήσει τα έσοδα του κράτους από έμμεσους και άμεσους φόρους.  Δεδομένης της αβεβαιότητας για τις επιπτώσεις στα δημοσιονομικά και το γεγονός ότι οι επιπτώσεις θα είναι μόνο προσωρινές, η υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Κύπρου γι' αυτό το λόγο, είναι στην καλύτερη περίπτωση, πρόωρη. 

Πανίκος Δημητριάδης
Καθηγητής Οικονομικών
Πανεπιστήμιο του Leicester
48 σχόλια
Παύλος Λοΐζου on 28/07/2011
Αγαπητέ κ. Δημητριάδη

Δεν συμφωνώ στην ανάλυση σας για δύο λόγους.

1. Ενώ σε άλλες χώρες υπάρχει διαφωνία μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης όσο αφορά του είδους και εύρους των μέτρων που πρέπει να λάβουν, στην Κύπρο ακόμα υπάρχει διαφωνία αν πρέπει να πάρουν μέτρα (ως πρόσφατα μας έλεγαν ότι ‘εμάς δεν μας επηρέασε η κρίση’ και ότι ‘ο ιδιωτικός κλάδος υπερβάλει’). Παράλληλα, η Κύπρος είναι η χώρα του “El Paso” (της πάσας) όπου όλοι συμφωνούν τι πρέπει να υπάρξουν μειώσεις στις αποδοχές, αλλά όχι στον δικό τους κλάδο.

2. Μπορεί οι επιπτώσεις της καταστροφής του σταθμού να μην είναι μόνιμες, αλλά η έκρηξη έδωσε το χαριστικό κτύπημα σε αρκετές εταιρείες του κλάδου. Πράγματι, εκτός της μείωσης της παραγωγικότητας σε κάθε εταιρεία, είναι και η μείωση στους συνεργάτες της που αυξάνει το πρόβλημα ακόμα περισσότερο (π.χ. μπορεί εσύ να έχεις ηλεκτρικό στις 16:00 αλλά η εταιρεία που θα σου στείλει κάποια στοιχεία να μην έχει). Πιστεύω ότι θα δούμε μια αύξηση της ανεργίας από τον Σεπτέμβριο και μετά, όταν οι πλείστες εταιρείες κοστολογήσουν το πόσο έχουν πράγματι επηρεαστεί από αυτή τη καταστροφή.

Μπορεί να μην συμφωνείται με την επιχειρηματολογία της Moodys, αλλά σας διαβεβαιώνω ότι οι επιπτώσεις θα είναι πολύ μεγαλύτερες από ότι φαίνονται σε μια απλή κοστολόγηση της ανακατασκευής του σταθμού. Όσο αφορά το αν ο επηρεασμός της οικονομίας θα είναι βραχυπρόθεσμος (όπως υποστηρίζεται) ή μακροπρόθεσμός, εγώ θα επαναλάβω αυτό που είπε ο John Maynard Keynes “In the long run we are all dead” (μετάφραση – μακροπρόθεσμα είμαστε όλοι νεκροί).
Αλέξανδρος Μιχαηλίδης on 28/07/2011
Πανίκο,

ειλικρινά δεν αντιλαμβάνομαι που βασίζεις την ανάλυση σου.

Ήδη η λύση που μας έχει δώσει η Κυβέρνηση είναι να πάει όλη η χώρα με άδεια τον Αύγουστο. Άρα έχουμε τουλάχιστον 2 εβδομάδες χωρίς παραγωγή (αν υποθέσουμε ότι τις άλλες 2 θα τις έπαιρνε ο κόσμος έτσι κι αλλιώς). Άρα 2/52 είναι περίπου 4% χαμένο ΑΕΠ από την αναγκασική άδεια. Υπολόγισε τώρα ότι με τις διακοπές του ηλεκτρισμού εδώ και 3 εβδομάδες έχουν χάσει πολλές εταιρείες τις εργατοώρες τους και τα διάφορα αγαθά τα οποία χρειάζονται ψυγείο και τις διάφορες εργασίες που χρειάζονται ηλεκτρικό ρεύμα. Φαντάσου να είσαι ξένη εταιρεία όπως η Reuters ή μία μικρή εταιρεία παροχής διεθνών συμβουλευτικών υπηρεσιών στην Κύπρο και να λες ότι τα κλείσαμε διότι δεν έχουμε ηλεκτρισμό! Υπολόγισε αυτό το μακροπρόθεσμο κόστος!

Και τώρα πρέπει να δανειστεί η Κυβέρνηση να φτιάξει το Βασιλικό τη στιγμή που σε λίγο δεν θα μπορεί να δανειστεί να πληρώσει τα βασικά έξοδα της. Διαλύθηκε ένα βασικότατο μέρος του φυσικού κεφαλαίου της χώρας, και όντως αυτό θα αυξήσει τους ρυθμούς ανάπτυξης στο μέλλον αλλά αυτό θα γίνει μόνο και μόνο επειδή θα πρέπει να αναπτυχθούμε για να φτάσουμε εκεί που είμασταν πριν (τουλάχιστον) 5 χρόνια!

Με ένα αυστηρά συντηρητικό υπολογισμό έχουμε χάσει τουλάχιστον 10% του ΑΕΠ που σημαίνει ότι το χρέος προς ΑΕΠ είναι τώρα τουλάχιστον 70% και η Κυβέρνηση προσανατολίζεται να τελειώσει το χρόνο με ακόμη 5% έλλειμμα. Που θα μας πάρει στο 75%. Έτσι συντηρητικά. Τα έχουμε ξαναπεί για τη διατηρησιμότητα του χρέους και τα μαθηματικά του, δε μας βγαίνουν οι αριθμοί και θα ήταν καλά να το ξέρει αυτό η κυβέρνηση και η ΠΑΣΥΔΥ.

Χαιρετίσματα

Α Μιχαηλίδης
Παρατηρητής on 28/07/2011
Κ Δημητριάδη,

χαίρομαι γιατί αυτή τη φορά θα συμφωνήσω με κάποια από τα σημεία που θίγετε παρόλο που υπάρχουν πολλά άλλα στα οποία δεν συμφωνώ.

Καταρχήν συμφωνώ με την ουσία του πρώτου μισού του άρθρου σας όσον αφορά την Ελλάδα και τον τραπεζικό μας τομέα. Χαίρομαι που αναγνωρίζετε και εσείς -αν και δεν το λέτε ευθαίων-πως τελικα οι προσπάθειες της Ελληνικής κυβέρνησης να μην αφήσει τη χώρα να βγει από την ευρωζώνη αποδείκτηκαν προς τη σωστή κατεύθυνση.

Όσον αφορά το δεύτερο μέρος του άρθρου σας και τους υπόλοιπους λόγους υποβάθμισης, πιστεύω πως η ανάλυση του οικου αξιολόγησης συνάδει με την πραγματικότητα. Πρεπει να αντιληφθούμε όλοι ότι το συντεχνιακό μοντέλο που ίσχυε από την δεκαετία του 60 και προ της ένταξης στην ΕΕ και την ευρωζώνη μπορεί μεν να λειτούργησε (επιφανιακά) ομαλά (κρύβοντας όλες τις διαρθρωτικές αδυναμίες κάτω από το χαλί της ανάπτυξης ώσπου στο τέλος εκράγηκαν και αυτές με την κρίση ) αλλά τέτοιο καθεστώς συντεχνιακής ασυδοσίας και μη ανάληψης ευθυνών εκ μέρους της κυβέρνησης δεν μπορεί πλέον να λειτουργήσει. Η το αντιλαμβάνονται αυτό οι δημόσιοι υπαλλήλοι και αποδέχονται σήμερα μέτρα που δεν θα είναι τόσο επώδυνα, ή δεν το αποδέχονται και σε λίγους μήνες θα βρεθούν στην ίδια κατάσταση που βρίσκονται και οι συνάδελφοί τους στην Ελλάδα. Βέβαια, το μεγαλύτερο πρόβλημα αυτή την στιγμή δεν είναι ο συντεχνιακός ετσιθελισμός, αυτή είναι η φύση κάθε συντεχνίας και εδώ και παντού. Το μεγαλύτερο πρόβλημα is the absense of leadership, δηλαδή ο ίδιος ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας που ακόμα δυστυχώς ζει με ιδεολοψίες οι οποιες δεν οδηγούν μόνο στο μηχανισμό στήριξης αλλά και στην χρεοκοπία. Γιατί ακόμα και όταν μπούμε στον μηχανισμό, δεν έχω ελπίδες πως η σημερινή κυβέρνηση της Κύπρου θα λειτουργήσει με την ίδια υπευθυνότητα και αποφασιστικότητα που λειτούργησε η κυβέρνηση της Ελλάδας. Η δική μας κυβέρνηση και πρόεδρος πολύ φοβάμαι θα συνεχίσουν και πάλι το βιολί τους μέχρι την συνολική καταρευση της κυπριακής οικονομίας. Εκτός βέβαια και αν συνηδητοποιήσουν πριν να έιναι αργά για την Κύπρο, πως αφού δεν συμφωνούν και δεν αποδέχονται τις σημερινές ευρωπαικές πραγματικότητες και το σύγχρονο τρόπο αντιμετώπισης των οικονομικών προβλημάτων, θα πρέπει να παραιτηθούν ούτως ώστε να αναλάβει σοβαρή διακυβέρνηση που θα έχει τη δυνατότητα να χειριστεί την κατάσταση.
speechless on 28/07/2011
Ξεκινώ από τον τρίτο και ίσως τον πιο εύκολο, δηλαδή τη συνεχιζόμενη έκθεση των κυπριακών τραπεζών στην Ελληνική οικονομία. Με δεδομένο τη συμφωνία της περασμένης βδομάδας για την Ελλάδα, η οποία για πρώτη φορά έδειξε ξεκάθαρα πλέον τη διάθεση της Ευρώπης να βοηθήσει παρά να τιμωρήσει την Ελλάδα, ο κίνδυνος για τις κυπριακές τράπεζες μειώνεται.

Rating agencies define default in a different way than politicians. You can read about the consequences of their definition here:

http://www.boston.com/business/articles/2011/07/28/citing_bailout_sp_cuts_greeces_rating/
Strovoliotis on 28/07/2011
Σωστός αναφορικά με την έκθεση των τραπεζών μας στην Ελλάδα. Κατ’ ακρίβειαν εγώ ανέμενα πως και οι συμφωνίες, αλλά και η βούληση που δείχνει η Ευρώπη, θα αξιολογούνταν ως παράγοντες που μειώνουν το ρίσκο των τραπεζών.

Φυσικά, κανένας δεν ισχυρίζεται πως οι οίκοι αξιολόγησης είναι τέλειοι :)

Για το πολιτικό κλίμα όμως, έχεις άδικο: ανεξάρτητα του τι γίνεται αλλού, η πολιτική κατάσταση στην Κύπρο είναι τραγική. Δυστυχώς δεν υπάρχει κανείς που μπορεί να πιστέψει πως η καθυστέρηση οφείλεται στην προσπάθεια να επιτευχθεί η συναίνεση των συνδικαλιστών. Αντίθετα η εκτίμηση του κόσμου (και οι εκτιμήσεις όταν είναι συνολικές, είναι το ίδιο σημαντικές με τα γεγονότα), είναι πως η κυβέρνηση απλώς δεν τολμά να συγκρουστεί με τις συντεχνίες για τα αυτονόητα. Απλώς δεν τολμά να κάνει τις απαραίτητες τομές!

Αναφορικά με τη ζημιά από την έκρηξη: πάντως στη δική μου δουλειά έχουμε σημαντικά προβλήματα στη ροη των εργασιών, και μετρήσιμη μείωση στον τζίρο μας. Ανάλογες συνέπειες υποθέτω έχουν οι πλείστες εταιρείες.

Η ανάγκη αγοράς γεννητριών, η ανάγκη πληρωμής υψηλότερου κόστους ρεύματος, αυξάνουν τα κόστη, αυξάνουν τις τιμές, μειώνουν την ανταγωνιστικότητα. Δεν είναι αυτονόητο αυτό;

Και η ανακατασκευή θα φέρει εισόδημα; Μα αν μπορούσαμε να βρούμε και να ξοδέψουμε 2-3 δις γιατί να μην τα αξιοποιούσαμε διαφορετικά; Ποιο παραγωγικά και σε κάτι καινούργιο;

Ναι, η ουσία της ανακατασκευής παράγει φόρους και εισόδημα για την κυβέρνηση.

Αγνοείς όμως το μικρό προβληματάκι που αφορά την εξεύρεση των κεφαλαίων για αυτή την ανακατασκευή…

Όπως και να το δει κάποιος, η πόμπα στο Μαρί είναι η μεγαλύτερη καταστροφή από το 1974, και κανένα στολίδι δεν μπορεί να το αλλάξει αυτό…
Πανίκος on 28/07/2011
Διαφωνώ με την ανάλυση του κ. Δημητριάδη και συμφωνώ με τα επιχειρήματα του κ. Λοίζου και Μιχαηλίδη.

Προσθέτω ότι με βάση τις συμφωνίες που έγιναν στο Ευρωπαικό Συμβούλιο για την Ελλάδα, έμμεσα εξυπακούεται κόυρεμα των ελληνικών ομολόγων κατά 21%, το οποίο θα έχει άμεσες επιπτώσεις στους ισολογισμούς της Λαικής και της Τράπεζας Κύπρου.

Επίσης, οι 2 αυτές Τράπεζες έχουν επιπρόσθετη σημαντική έκθεση λόγω δανείων που έχουν δώσει στην ελληνική αγορά και ως εκ τούτου τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια αναμένεται να αυξηθούν.


Ο δρόμος είναι μακρύς και πρέπει να το καταλάβουμε όλοι. Κοροιδεύμαμε την Ελλάδα για τα χάλια της και καταλήξαμε σε παρόμοια κατάσταση.
speechless on 28/07/2011
S&P define default (i.e. letter "D") in the following way:

An obligation rated 'D' is in payment default. The 'D' rating category is used when payments on an obligation, including a regulatory capital instrument, are not made on the date due even if the applicable grace period has not expired, unless Standard & Poor's believes that such payments will be made during such grace period. The 'D' rating also will be used upon the filing of a bankruptcy petition or the taking of similar action if payments on an obligation are jeopardized. An obligation's rating is lowered to 'D' upon completion of a distressed exchange offer, whereby some or all of the issue is either repurchased for an amount of cash or replaced by other instruments having a total value that is less than par.


Fitch define restricted default (RD) and default (D) in the following way:
RD: Restricted default.
‘RD’ ratings indicate an issuer that in Fitch Ratings’ opinion has experienced an uncured payment default on a bond,
loan or other material financial obligation but which has not entered into bankruptcy filings, administration, receivership,
liquidation or other formal winding-up procedure, and which has not otherwise ceased operating. This would include:
a. the selective payment default on a specific class or currency of debt;
b. the uncured expiry of any applicable grace period, cure period or default forbearance period following a payment
default on a bank loan, capital markets security or other material financial obligation;
c. the extension of multiple waivers or forbearance periods upon a payment default on one or more material financial
obligations, either in series or in parallel; or
d. execution of a coercive debt exchange on one or more material financial obligations.
D: Default.
‘D’ ratings indicate an issuer that in Fitch Ratings’ opinion has entered into bankruptcy filings, administration,
receivership, liquidation or other formal winding-up procedure, or which has otherwise ceased business.
Default ratings are not assigned prospectively to entities or their obligations; within this context, non-payment on an
instrument that contains a deferral feature or grace period will generally not be considered a default until after the
expiration of the deferral or grace period, unless a default is otherwise driven by bankruptcy or other similar
circumstance, or by a coercive debt exchange.
“Imminent” default typically refers to the occasion where a payment default has been intimated by the issuer, and is all
but inevitable. This may, for example, be where an issuer has missed a scheduled payment, but (as is typical) has a
grace period during which it may cure the payment default. Another alternative would be where an issuer has formally
announced a coercive debt exchange, but the date of the exchange still lies several days or weeks in the immediate
future.
In all cases, the assignment of a default rating reflects the agency’s opinion as to the most appropriate rating category
consistent with the rest of its universe of ratings, and may
speechless on 28/07/2011
Rating agencies define default in a different way than politicians. You can read about the consequences of their definition here:

http://www.boston.com/business/articles/2011/07/28/citing_bailout_sp_cuts_greeces_rating/
Kostas P on 28/07/2011
Θα ήθελα να ζητήσω απο όλους τους συγγραφείς του blog αν μπορεί κάποιος να μας κάνει μια παρουσίαση αντικειμενική (διοτί τα μαθηματικά των πολιτικών μας είναι κατα δοκούν δυστυχώς) για το πόση είναι ακριβώς η ζημιά, πόσα χρήματα χρειάζεται να εξοικονομηθούν, πότε μπαίνουμε σε μηχανισμό στήριξης (πχ έλλειμα κτλ), χρονοδιάγραμμα μέχρι το 2013 (roadmap). Το ξέρω ότι είναι λίγο άσχετο με το θέμα αλλά θεωρώ ότι είναι κάτι που ο απλός κόσμος χρειάζεται να γνωρίζει αυτές τις μέρες. Ευχαριστώ.
Constantinos on 28/07/2011
Η αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας των ΗΠΑ, αποτελεί ένα ακόμη παράδειγμα της αναξιοπιστίας των τριών αμερικάνικων οίκων αξιολόγησης. Όπως έχουν ανακοινώσει, αν δεν επιτευχθεί συμφωνία για αύξηση του ορίου δανεισμού μέχρι τις 2 Αυγούστου, η χώρα που σήμερα βαθμολογείται με ΑΑΑ θα υποβαθμιστεί στο επίπεδο της «επιλεκτικής χρεοκοπίας». Πώς είναι δυνατό να βαθμολογείται μια χώρα με άριστα, αλλά παράλληλα να κινδυνεύει άμεσα με χρεοκοπία;
Πρόκειται για την ίδια πρακτική που εφάρμοζαν - και φαίνεται ότι συνεχίζουν να εφαρμόζουν - οι οίκοι αξιολόγησης και η οποία ευθύνεται τόσο για το ξέσπασμα όσο και την εξάπλωση της παγκόσμιας κρίσης.
Ευθύνες έχει όμως και η ευρωζώνη. Πέραν από δηλώσεις - κριτική στους οίκους από όλους σχεδόν σε ΕΕ και ευρωζώνη, τόσο η ΕΚΤ όσο και η ευρωζώνη άφησαν τους οίκους να καθορίζουν ουσιαστικά το κόστος δανεισμού των χωρών της ευρωζώνης, τόσο όσον αφορά το κράτος όσο και το κόστος για τις επιχειρήσεις. Να καθορίζει δηλαδή τον ρυθμό ανάπτυξης της κάθε χώρας και κατ' επέκταση το ποσοστό ανεργίας, τα έσοδα του κάθε κράτους και το ύψος του ελλείμματος.
Αναξίμανδρος on 28/07/2011
Κωνσταντίνε, αν μέχρι τις 2 Αυγούστου δεν επιτευχθεί συμφωνία τότε οι ΗΠΑ δεν θα μπορούν να δανειστούν και άρα δεν θα μπορούν να αποπληρώσουν κάποιους από τους πιστωτές τους. Αυτό θεωρείται μερική (ή επιλεκτική) χρεωκοπία.

Οι οίκοι αξιολόγησης ασφαλώς δεν είναι τέλειοι, αλλά δεν φταίνε για όλα!
αθηνα on 28/07/2011
Κύριε Δημητριάδη,ακόμα και ο τίτλος του άρθρου σας,είναι αντιπαραγωγικός.Ας δεχθούμε χάριν συζήτησης ότι οι οίκοι μας υποβαθμίζουν άδικα.Ε καί,αλλάζει κάτι με τη διαμαρτυρία μας; Οχι, η υποβάθμιση μας έμεινε,με όλες τις αρνητικές συνέπειες.Και κάτι άλλο: δηλαδή οι Moodys έχουν κάτι προσωπικό μαζί μας και μας βασανίζουν;Γιατί δεν τα βάζουν με αντίστοιχου μεγέθους χώρες και ξέρετε πολύ καλά τι εννοώ.Ούτε είναι λογική η άποψη ότι εμείς οι ίδιοι βγάζουμε τα μάτια μας.Δηλαδή, αν βγαίναμε και διαλαλούσαμε ότι η οικονομία μας πάει περίφημα,τότε οι S&P δεν θα μας υποβάθμιζαν;Eίναι αστείο και που το συζητάμε.
κ κ on 28/07/2011
Με όλο το σεβασμό,κ Δημητριάδη, μετά τα τραγελαφικά γεγονότα της Τρίτης 26/7/11 όπου στη συνάντηση με τους εκπ. των Κομμάτων ο Υπ. Οικ. Σταυράκης έλεγε : η οικονομία μας παρουσιάζεται βελτιωμένη και άρα δεν είναι μεγάλη ανάγκη να ληφθούν όλα τα μέτρα εξυγίανσής της με αποτέλεσμα να αποχωρήσουν όλοι, εσεις κρίνεται ότι ειναι αδικαιολόγητη η υποβάθμηση.από το διεθνή οικο αξιολόγησης Moody's κατά δύο βαθμίδες την αξιολόγηση των κυπριακών κρατικών ομολόγων, στο Baa1, από Α2, εκφράζοντας ανησυχίες ότι οι επιπτώσεις της έκρηξης στο Μαρί θα μπορούσαν να επιδεινώσουν την ήδη ανησυχητική δημοσιονομική κατάσταση της οικονομίας και να πλήξουν την ανάπτυξη.

Μετά θα διορίσουν μονομελή επιτροπή για να διαφανεί πως καταλήξαμε στον ΔΝΤ για βοήθεια.!!!
Taylor on 28/07/2011
I disagree with the Professor that the downgrade of Cyprus’s rating is not called for. All that Moody’s has done is to align itself with S&P and Fitch who also have our economy at their equivalent of Baa1. Rating agencies follow each other, this downgrade was to be expected. Any further downgrades which are also probably along the way, as our credit outlook is negative with all 3 rating agencies will be VERY Serious as we will move into junk territory or very close to it.
I also disagree with the Professor and my good friend Paratiritis that Greece has been saved by the latest agreement for selective default. It is a step in the right direction but at best Greece will end up with 120% Debt to GDP and will have to stick very closely to all the privatisation promises. By extension I do not believe that our banks are safe yet. BOC and MPB have both been downgraded and their bonds are all now Not Prime/Speculative or Junk. According to Moody’s the assets of the 3 domestic Cypriot banks are 600% our GDP and when all foreign owned banks (branches and subsidiaries) are factored in then we reach 860%…
Also more specifically BOC has 55% of its Tier 1 Capital exposed to Greek Government Bonds which as a minimum will lose 21% of their value. Perhaps even more going forward up to 50% is not excessive… MPB has 95%! of its Tier 1 Capital exposed to Greek Government Bonds.
Also the Non Performing Loans to Greek households and business will inevitably increase going forward… In that area again according to Moody’s 46% of MPB’s Banking book is in Greece and 35% of BOC banking book is in Greece…
It is clear that the rating agencies still have downgrading to do mainly because of the contagion effect from our motherland. Oh, and not to forget, my favourite central banker also helped by refocusing the rating agencies attention to the Vasilliko blast and the sructural fiscal problems. (I sincerely hope this was done out of real concern not to dilute the rating agencies reasoning that only contagion from Greece is to blame) I’m sure the next time he rings the alarm bells and gives extra excuses to the agencies for further downgrades for fiscal reasons he will be serving the national interest.
KKyriacou on 28/07/2011
Because i have seen similar negative comments about ou central banker, (some even mentioned "eshati proodosia"' for his announcement), I want to set the record straight, without even knowing the guy or know enough of his work to make a judgement on his work in Cyprus. But, on the announcement that he made: Do you really believe that the rating agencies would have missed the explosion had it not be brought to their attention by Mr. Orfanides.? In majority of the cases the chain reaction is the following in capital markets:
- negative news,
- prices move (Yields/spraeds, CDS reaction)
- rating agencies get to work... downgrade if they deem necessary
- management of issuers of debt, politicians/CFO's/CEO's complain, they even threaten the r. Agencies with lawsuits, cutting of fees
- holders of the downgraded debt (stuck with the risk), question the validity of the ratings ... If it is high profile...academia tags along

In the well developed fixed-income markets this has been going on for decades... I doubt it will change...

So, don't shoot the messenger ... Rating Agencies or Orphanides.
Taylor on 28/07/2011
No they would not have missed it but when the rating agencies and international journalists observe that the governor is saying in an alarming tone and public letter to the president that the situation is as bad as after the 74 invasion then our governor's letter adds weight to their argument. Should he have sent a public letter? Could he have not used other means to express his concern? It is all well and good expressing an opinion but when it goes against your own country's symderon it is best expressed in private and not publically to give more ammo to the rating agencies and the international media...
KKyriacou on 30/07/2011
I can understand your point, but at the end his speach was not the one that ultmately widen the spreads of the Cy bonds. The market caught up with the facts within days (credit suissE published a report on the effects of the explosion within days). Again, I see your frustration.
P.s. Agree with the vast majority on your points you made in the Previous paragraphs, especially on Greece where the recent euphoria, will prove short lived.
kax on 30/07/2011
Θέλω να πω και στους δύο ότι άδικα αναλύετε την κάθε λέξη ξένων αναλυτών,οίκων τραπεζών πολιτικών.Εμείς ζουμε στην Κύπρο,ξέρουμε πράματα και καταστάσεις.Αυτοί στο εξωτερικό δεν είχαν ιδέα και εδιναν ψηλές αξιολογήσεις στην Κύπρο.Από πέρσι το Νιόβρη που η S & P πρώτη πήρε χαπάρι ότι κάτι δεν πάει καλά στην Κύπρο όλοι οι υπόλοιποι άρχισαν να ξυπνούν.Πρέπει να εξηγήσουν πως αλλάζουν τις βαθμολογίες και ο καθένας βρίσκει και μια δικαιολογία ,ανάλογα με το τι έλεγε πριν.Η έκρηξη στο Βασιλικό και οι δηλώσεις Ορφανίδη δίνουν δικαιολογία σε κάποιους να βάλουν τις αξιολογήσεις που λόγω ασχετοσύνης με τα γεγονότα δεν έκαμναν.Οι τράπεζες μας λόγω αύξησης κεφαλαίου είναι σε καλύτερη μοίρα από πριν, πλήν όμως κατά την γνώμη μου θα έρθουν πολλές άλλες υποβαθμίσεις και για την Κύπρο και για τις τράπεζες εκτός συγκλονιστικού απροόπτου.
Για την συζήτηση για Ορφανίδη Σταυράκη και οι δύο στο χαρτί είναι πολύ καλοί αλλά απέτυχαν.Ο πρώτος διότι δεν επιδίωξε να μάθει τι πραγματικά συμβαίνει με τις τράπεζες από υφισταμένους του,κακοφανισμένους διευθυντές τραπεζών,πελάτες και έμεινε προσηλωμένος στο γράμμα του Νόμου.Αν ερευνούσε θα μάθαινε τι γινόταν και δεν θα έμενε εκτεθειμένος.Ο Υπουργός προερχόμενος από το κατεστημένο της Τράπεζας Κύπρου δεν μπόρεσε να προσαρμοστεί στην σύγκρουση με άλλα κατεστημένα.Στην Τράπεζα όταν δίνεις δάνεια οι πελάτες σκύβουν.Οι Αβέρωφ και Νικόλας δεν σκύβουν. Σε τελική ανάλυση άλλο το προστατευμένο περιβάλλον σε FED , πανεπιστήμια και το βαθύ κράτος της Τράπεζας Κύπρου και άλλη η ζούγκλα του δημόσιου αξιώματος.
CPP on 01/08/2011
Taylor, granted it may have been wiser if Orphanides did not make a public statement (even though as KKyriacou mentions and I agree it wouldn't have made any difference), but I think his action is clearly indicative of his frustration. His frustration of continuously being undermined, in the most provocative of ways, by politicians with, let's just say, far less experience and knowledge in this field.
Σωφρόνης Κληρίδης on 28/07/2011
Πανίκο,

Η Κύπρος υποβαθμίστηκε για τρίτη φορά διότι μετά τις πρώτες δύο υποβαθμίσεις δεν έλαβε κανένα ουσιαστικό μέτρο μείωσης των δαπανών. Δεν υπάρχει άλλη χώρα που να έδειξε τόση αδυναμία στη λήψη μέτρων.

Ο περιβόητος διάλογος με τις συνδικαλιστικές οργανώσεις έχει καταντήσει ανέκδοτο. Από το Φεβρουάριο του 2010 είχε ανακοινωθεί η προσωπική ανάμειξη του προέδρου στο διάλογο με την ΠΑΣΥΔΥ. Έχουν περάσει 18 μήνες από τότε και ακόμα ακούμε για την ανάγκη διαλόγου.

Δυσκολεύομαι να συμμεριστώ την αισιοδοξία σου για τις προοπτικές ανάπτυξης μετά την καταστροφή του σημαντικότερου έργου υποδομής του τόπου. Θα υπάρξουν μεγάλες αρνητικές επιπτώσεις στα δημόσια οικονομικά, αύξηση της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος (και από κει θα μεταφερθεί σε όλα τα αγαθά), μείωση της παραγωγικότητας, κ.λπ. Και όλα αυτά ενώ η χώρα βρίσκεται σε κατάσταση πλήρους ακυβερνησίας.
NAN on 28/07/2011
18 μηνες για το Αχριστοφια ειναι αρκετα λιγος καιρος. Αν δεν περασουν τουλαχιστον 2.5 χρονια και δεν ανατιναχτουν απο μονοι τους, δεν προκειτε να κανει το πραγματικο. Πραγματικα, ντρεπομαι για την καταντια μας. Οσων αφορα τους οικους αξιολογησης, οταν παιζεις ενα συγκεκριμενο παιγνιδι οφειλεις να ακολουθεις τους κανονες. Ετσι αν δεν σε ενδιαφερουν τι λενε οι οικοι αξιολογησης τοτε πρεπει να εισαι διατεθιμενος να παιξεις καποιο αλλο παιγνιδι π.χ. να μην δανειζεσαι και να ξοδευεις μονο οτι εισπραττεις. Εχουμε γινει ανεκδοτο και ακομα χαιρομαστε. γιναμε ολοι για τα πανηγυρια αλλα τουλαχιστον περιμενα ανθρωποι καθυγητες πανεπιστημιων που γραφουν καποια αρθρα να ασχολουνταν με την πραγματικοτητα και οχι με ονειρικους κοσμους τυπου AVATAR και να μιξοκλαινε γιατι τα αλλα παιδια δεν μας παιζουν μπαλα. Απομονωθηκαμε, ρεζιλευτηκαμε ανα το παγκοσμιο και το μονο που εμεινε ειναι να μας πηδηξουν οπως την Ελλαδα και να τους χαρησουμε τα κυριαρχικα μας δικαιωματα για μια χουφτα δολλαρια γιατι καποιοι ανικανοι βρεθηκαν κατα τυχη στην εξουσια και μας εχουν οδηγησει στον γκρεμο.
Σταύρος Α. Ζένιος on 28/07/2011
Αγαπητέ Πανίκο,

κάνεις και εσύ αντιπολίτευση στα γεγονότα, όπως κάνει και η κυβέρνηση εδώ και μήνες, αντι να χαράσσει πολιτική.

Είναι δυνατό να χάσουμε 50% της παραγωγής ενέργειας και αυτό να μην έχει σημαντικές επιπτώσεις! Να την βγάλουμε μόνο με την δυσφορία της έλλιψης κλιματιστικού. Το εννοείς "προσωρινές επιπτώσεις"! Όταν θα πάρει πάνω απο χρόνο για να αποκατασταθεί η παραγωγή. Κατανούμε το βάθος των θεμάτων ενεργειακής ασφάλειας;

Όσο για το "οι αρχές πρέπει σίγουρα να χρεωθούν με μεγάλο επικοινωνιακό έλλειμμα" θα συμφωνούσα, αν οι αρχές είχαν κάτι να επικοινωνήσουν. Ο Πρωθυπουργος της Νορβηγίας απεύθυνε διάγγελμα εντός μιας ώρας απο την φονική επίθεση! Εσυ το βρίσκεις απλά επικοινωνικό έλλειμα το να απευθύνει ο Πρόεδρος διάγγελμα που να διχάζει τον λαό στο μέσο τέτοιας κρίσης για το πραξικόπημα. Εγω το αποκαλώ ΤΟΞΙΚΗ ΗΓΕΣΙΑ. Είχα αρθρογραφήσει για αυτό πριν τις τελευταίες προεδρικές εκλογές.

Συμφωνώ με την προσέγγιση σου αλα-Stieglitz, σύγχρονη αριστερά σκέψη. Όμως η κυβέρνηση είναι παγιδευμένη σε πολύ ξεπερασμένες ιδεοληψίες.

Όσο για τον διάλογο: με κάλυψε πλήρως ο Σοφρώνης.

Και το άρθρο σου κατα των ακαδημαικών δεν ήταν τόσο αθώο όσο φαινόταν.

Κατ' αρχην οι ισχυρισμοί σου για το τι ισχύει σε άλλες ευρωπαικές χώρες ήταν εσφαλμένα (έχω πλήρη έκθεση απο τα Πανεπιστήμια των Ευρωπαικών Πρωτευουσών UNICA). Το ίδιο για ΗΠΑ. Εσφαλμένη επίσης και η αυτοαναφορά, αφου το προηγούμενο σου άρθρο δεν έλεγε αυτα που σήμερα λές οτι ήδη είχε πεί.

Όμως η διαφωνία μου ειναι τούτη: ενώ ΚΑΜΙΑ σοβαρή πρόταση δεν συζητείται για κυβέρνηση ακαδημαικων, εσυ βγήκες ακριβώς για να πεις οτι οι ακαδημαικοί δεν κάνουν για την πολιτική. Αυτό στόχευε να μειώσει τον ΚΡΙΤΙΚΟ ΛΟΓΟ που αρθρώνουν κάποιο ακαδημαικοί σήμερα. Το πολιτικό κατεστημένο θορυβήθηκε διότι ο λόγους τους ήταν οχι μόνο τεκμηριωμένος με βαρύτητα, αλλά και επικοινωνιακά πειστικός. Δες το άρθρο του Αλέκου για παράδειγμα και τα σχόλια που πήρε.

Η κυβέρνηση χρειάζεται βοήθεια απο κάποιους που κατανούν την σύγχρονη οικονομία απο μια αριστερή οπτική γωνία. Βοήθα τους εκεί, αντι να γίνεσαι απολογητής τους σε πράγματα που δεν σηκώνουν απολογία.
phylarchus on 28/07/2011
...και το κερασάκι στην τούρτα: η κυβέρνηση θα πρέπει τώρα να πληρώσει πέραν των 32 εκ. ευρώ για ΑΤΑ δημοσίων υπαλλήλων. Χώρια οι ημικρατικοί συμπεριλαμβανομένης της ΑΗΚ. Η ΑΤΑ δυστυχώς αγνοείται συστηματικά ως παράγοντας που απαιτεί βελτίωση ή κατάργηση. Η εξέλιξη όμως της οικονομίας με τον διαρκώς αυξανόμενο πληθωρισμό ανάγει την ΑΤΑ σε μια ακόμη οικονομική/κοινωνική αδικία που, αν δεν διορθωθεί, φοβούμαι ότι σύντομα θα προκαλέσει βίαιες συγκρούσεις μεταξύ ευτυχών δικαιούχων και δυστυχών φορολογουμένων.
Ελένη Π. on 28/07/2011
Ο κ. Δημητριάδης παρέθεσε επιχειρήματα αντικρούοντας αυτά των Moody's.

Για τα δημοσιονομικά, συμφωνώ ότι τα προβλήματα είναι προσωρινά. Με βάση τα όσα έχουν δημοσιευθεί το υπουργείο αναμένει δημοσιονομική επιδείνωση ίση με το 1% του ΑΕΠ το 2011 και μικρότερη το 2012. Αυτό είναι πιο αρνητικό από ότι ήταν πριν, αλλά δεν είναι τόσο αρνητικό που να δικαιολογεί two-notch downgrade.

Για τις τράπεζες, επίσης συμφωνώ. Και επαυξάνω: οι οίκοι έλεγαν προ λίγων μηνών ότι θα υπάρχει haircut 50-70% και υποβάθμιζαν τις τράπεζες γιατί θα χρειαστούν κρατική στήριξη. Το haircut θα είναι 21% αλλά οι οίκοι συνεχίζουν να υποβαθμίζουν.

Για την έλλειψη συναίνεσης, όμως, μάλλον θα διαφωνήσω. Οι Ιταλοί πήραν μέτρα εντός ημερών, από τότε που ανέβηκε το yield τους. Εμείς αρκούμαστε στο να συζητούμε.

Για τον κ. Ζένιο: δεν βρίσκω σκοπιμότητας στο άρθρο του κ. Δημητριάδη, ούτε απολογητικές διαθέσεις. Βλέπω μια προσπάθεια να δούμε τα στοιχεία με τη ψυχρή λογική των αριθμών.

Συμφωνώ όμως ότι υπάρχει πρόβλημα ηγεσίας. Δεν είναι τοξική ηγεσία, όπως λέτε. Είναι απλώς έλλειψη ηγεσίας.
speechless on 28/07/2011
Eleni P. :

On the technicalities of default. Most agencies define default in the (simplified) way below:

1. NO haircut = NO default
2. haircut (by any amount) = default (or restricted default)

If you are about to have a haircut, then you are about to get a "D".
If you have a rating above a "D" then you will be downgraded.
There is no rating below a "D".
The rating right above a "D" is "RD" (restricted default).

If no measures are taken, then expect more downgrades, since time is running against us.

Hopefully this is clear.
Σταύρος Α. Ζένιος on 28/07/2011
Αγαπητή Ελένη, δεν είπα οτι το έκανε σκόπιμα. Λεω οτι δεν ήταν τόσο αθώο, δεν συζητούσε ένα μικρό απλό θέμα.

Το πολιτικό σύστημα έχει πρόβλημα το οποίο βγήκε στην επιφάνεια με πολύ οδυνηρό τρόπο για όλους. Και όταν ακαδημαικοί άρχισαν επι τέλους να αρθογραφούν, εμφανίζεται ένα άρθρο που αμφισβητεί την ικανότητα των ακαδημαικών να εκφράζουν πολιτικό λόγο. Υπήρχε καμιά ΣΟΒΑΡΗ πρόταση για κυβέρνηση τεχνοκρατών που να χρειάζεται απάντηση; Απο κάποιο μεγάλο κόμμα; Όχι. Θα μπορούσε να συζητηθούν οι προτάσεις για "κυβέρνηση έκτακτης ανάγκης" ή "εθνικής ενότητας" που σηκώνουν πολύ σοβαρή ανάλυση.

Τέλος, ηγεσία που στο μέσο τέτοιας κρίσης επαναφέρει τους διαχωρισμούς του 1974, αντί να εστιάζεται στα σημερινά προβλήματα, είναι ΤΟΞΙΚΗ ΗΓΕΣΙΑ. Αν προσέξετε, όποτε υπάρχει μια δυσκολία επαναφέρει το πολιτικό σύστημα διαχωριστικά μηνύματα, αυτό γίνεται παραμονές εκλογών και τώρα πάλι με την κρίση. Υποδεικνύω τέτοιες συμπεριφορές για να τις αναγνωρίζουν οι πολίτες, να τις απορρίπτουν, και να αναγκάσουν έτσι το πολιτικό σύστημα να προτείνει λύσεις στα προβλήματα, όχι να συσπειρώνει «οπαδούς» (τι λέξη και αυτή για ενεργούς πολίτες του 21ου αιώνα!) γύρω απο παλιές πληγές.
NIKOS KYRIAKOU on 28/07/2011
ΜΙΑ ΛΕΞΗ ****** ΗΓΕΤΗΣ*********

ΔΕΝ ΕΧΟΥΜΕ ΗΓΕΤΗ !!!!!!! ΕΧΟΥΜΕ ΜΙΚΡΟΚΟΜΜΑΤΑΡΧΕΣ !!!!

ΚΑΙ ΕΜΕΙΣ ΟΛΟΙ ΟΙ ΑΛΛΟΙ ΑΝΕΤΟΙ ΝΑ ΓΡΑΦΟΥΜΕ ΝΑ ΑΝΑΛΥΟΥΜΕ ΚΑΙ ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΤΙΣ ΤΗΛΕΟΡΑΣΕΙΣ

***** ΒΡΕΣΤΕ ΑΞΙΟ ΗΓΕΤΗ ***************

ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ

.
αθηνα on 28/07/2011
Συμφωνώ απόλυτα με τον πρύτανη Στ.Ζένιο.Ο κ.Χριστόφιας βγήκε προ'ολίγου και άρθρωσε 8 λέξεις κατά το Stockwatch,γιά να μας δώσει μαθήματα δημοκρατίας,εννοώντας ότι θα εξαντλήσει την πενταετία.Δηλαδή τι θέλει να μας πεί ο πρόεδρος.Οτι κάνατε το λάθος να με ψηφίσετε και τώρα θα κρύψετε γιά πέντε χρόνια.Η σιωπή του νεκροταφείου ένα πράγμα.
kax on 28/07/2011
Καταρχήν από τον καιρό που εκφράζω απόψεις εδώ ήταν η θέση μου ότι οι οίκοι αξιολόγησης κάμνουν μεσάνυκτα.Όταν καταλάβαιναν τι πραγματικά γίνεται θα έρχονταν βροχή οι υποβαθμίσεις.Ούτε τώρα ξέρουν τι γίνεται διότι όλοι σχεδόν με τους οποίους έρχονται σε επαφή τους ωραιοποιούν την κατάσταση,κατά την άποψη μου πάντα διότι ούτε αυτοίέχουν αληθινοί εικόνα διότι τους κοροιδεύουν άλλοι.Άρα δεν αποδίδω καμμιά σημασία στους λόγους που δίνουν διότι πιστεύω ότι τα φορτώνουν σε καινούργιους παράγοντες για να καλύψουν την ασχετοσύνη τους.Για όσους επικρίνουν τους οίκους σημειώνω ότι εξόσων γνωρίζω πάντα τους κατηγορούν ότι αργούν να πάρουν χαπάρι τι γίνεται και είναι χουβαρντάδες με τις αξιολογήσεις τους.Κανένας δεν τους κατηγόρησε ότι είναι αυστηροί εκτός από όσους υποβαθμίζονται.Άμα αντιληφθούν τι γίνεται στην Κύπρο θα έρθουν νέες υποβαθμίσεις.
Δεν κατάλαβα ακόμα τι είναι η διαφημιζόμενη συμφωνία για την Ελλάδα αλλά για όσους νομίζουν ότιτοπρόβλημα ελύθηκε νομίζω θα βρεθούν προ πολλών δυσάρεστων εκπλήξεων.Η Κύπροςπάσχειαπό διαφθορά σε όλα τα επίπεδα και το συντομοτερο που θα το καταλάβουμε θα αρχίσουμε να ελπίζουμεσεκάτικαλύτερο.Ο Υπουργός μέλοςτουκατεστημένου της ΤράπεζαςΚύπρου έμαθε απότην προηγούμενη του δουλειά να λέγεικαι να ξελέγει χωρίς συνέπεια διότι ήταν μέροςτουβαθέοςκράτους.Τώρα έκαμε τα ίδια και βρήκε μπροστά του άλλα κατεστημένα με τογνωστόαποτέλεσμα.Εγώ δεν εξαιρώκανένα απόόσους ξέρω που είναι σε θέση κλειδί ότι λειτουργούν για ίδιο όφελος ,έστω καιμε την ευρύτερη έννοια.
The Invisible Hand on 28/07/2011
Φίλε καθηγητή Δημητριάδη

Γιατί συζητάμε αν οι οίκοι αξιολόγησης έχουν δίκαιο ή άδικο; Και άδικο νάχουν (που δεν το πιστεύω), το αποτέλεσμα είναι οριστικό και ο τόκος του Κυπριακού κυβερνητικού και ιδιωτικού χρέους θα εκτοξευθεί στα γνωστά επίπεδα junk που θα αδυνατούμε να πληρώσουμε.

Καλύτερα να μας γράψετε καμμιά σοφή κουβέντα πως να ξεπεράσουμε τες υποβαθμίσεις και την επικείμενη καταστροφή της οικονομίας μας (δημόσιας και ιδιωτικής) αντί να κλαίετε για τες δήθεν εσφαλμένες εκτιμήσεις των κακών ξένων.

Σας αναγνωρίζω μόνο στη θέση σας ότι οι ακαδημαϊκοί δεν κάνουν για πολιτική εφ' όσο στηρίζουν μια τόσο αποτυχεμένη κυβέρνηση, που ακόμη κτενίζεται ενώ η Κύπρος καίγεται.
P. Demetriades on 28/07/2011
Many thanks for all your comments. Here are my responses to some of your comments:

I was not aware that Laiki had 95% of its Tier 1 in Greek bonds. That is certainly not good. Even so, a 21% ‘voluntary’ haircut is much better than a disorderly default, which is now much less likely as a result last week’s agreement. There is a very interesting article on this trade-off and the risks associated with it by Yeyati on Project Syndicate, a Greek Catch-22, see: http://www.project-syndicate.org/commentary/yeyati4/English

I have never argued that Greece should leave the eurozone. All I said is that if it did, the other countries including Germany had more to lose. I think this was well understood in the end, and this is why the argument that helping Greece, instead of punishing it, won the day. It remains to be seen of course how all this pans out. A 120% debt to GDP ratio is better than a 160% but is still not sustainable without positive growth and much lower interest rates.

On the politics of it, here’s Moody’s second reason for the downgrade:

“The second driver of the downgrade is the increasingly fractious political climate in Cyprus in the wake of the plant's destruction. This adverse development increases implementation risk to the government's plans, many of which will require not just cross-party support, but also acceptance by the trade unions. Moody's is concerned that reforms may be watered down or delayed in the process of winning broad approval for them.”

There is no doubt they are right in the first sentence. However, they are wrong in the second and third sentences. Winning broad approval is a good thing, even if it means that austerity is not as tough as some hard-liners want it to be or is delayed by a few weeks. Achieving consensus has a price, although I have no doubt that pension reform has to take place; as someone why pays 6.35% of their salary, now rising to 7%, for being a member of well funded pension scheme, I find the demand for a non-contributory pension detached from reality. The 4% contribution agreed by the political parties is an important step forward. The unions need to be convinced too (why weren’t they there at the same meeting?). So far they have proven they are not unreasonable. They have accepted cuts at bad times. However, alienating them, by not consulting with them, or bashing them a la Thatcher (who was dealing with some pretty militant types like Scargill), as some suggest, is not the right way forward. Moreover, we have plenty of evidence from Greece and elsewhere that too much austerity imposed too quickly can be lethal for growth, resulting in more downgrades.

These are difficult times for Cyprus. However, I believe that the long-term fundamentals of the economy remain good. Cyprus is rich in human capital. It has good infrastructure and good institutions, including the rule of law. It’s blessed by geography and climate. It’s very open to trade and has strong links with important growing economies such as Russia. I have given several interviews to foreign journalists today and yesterday explaining all this. They are unfortunately looking for similarities with Greece, which would make a nice story (‘Cyprus next in line for bailouts’), but I did not oblige. They are particularly interested in the public sector and the unions and I have explained that Cyprus is much more fortunate than Greece in both respects.

The whole world is now watching Cyprus. It is time that everyone places the public interest above everything else. So that the next time Moody’s rates Cyprus it will be upwards.
Παρατηρητής on 29/07/2011
K Δημητριάδη,
ισχυρίζεστε πιο πάνω ότι you " have never argued that Greece should leave the eurozone." Μα δεν είναι εσείς που μου απαντήσατε εδώ στο blog της stockwatch (24 Ιουνίου-κάτω από το "H νέα διάσωση της Ελλάδας-ο καθένας μπορεί ακόμα να δει το σχόλιο) ότι “The best way forward for Greece is not to default but to re-introduce the Drachma. See my article on euromoney”. Τα ΓΡΑΠΤΑ ΜΕΝΟΥΝ και ασφαλώς ο καθένας μπορεί να κρίνει την αξιοπιστεία και την συνέπεια των θέσεων έκαστου από εμάς.
P. Demetriades on 29/07/2011
You are taking that sentence completely out of context.

I was trying to explain to you - for free! - that exiting the eurozone was a credible threat for Greece, as it had less to lose than the eurozone itself. I even gave you a reference to Dixit's Game Theory book to demonstrate the importance of game theoretic behaviour.

Up to that day the eurozone were playing a punishiment strategy for Greece which made it in Greece's interest to threaten (and be prepared to) exit.

Their stance changed later on and they have agreed to reduce Greece's debt burden and seem keen to boost public investment using EU funds.

I do not understand why you are so determined to distort what I have said.

That discourages a healthy and open debate, which is what is so good about Stock Watch.
Παρατηρητής on 29/07/2011
Mr Demetriades,
I really cannot understand why you insist that I try to distort what you are saying.Im just quoting exactly what you said!!!Which is not out of context as you say, your whole article on euromoney was supporting the idea of Greece leaving the eurozone. And I really wonder, is there any other person in this blog who red your article and does not think you supported this idea? Its not my fault Mr Demetriades if you change your views all the time and if you dont go all the way supporting your initial proposals.Im not the only one who disagrees with you on this blog but you seem to have problem with me only. The only thing that I'm doing is to comment on your views.This is exactly what a healthy debate is all about...

PS: If there is someone who distorts someone views Mr Demetriades is you regarding the views expressed by Athanasios Orphanides. You dont seem to care at all about the direction that this government has pushed our economy but you had a problem because Orphanides emphasised in his letter the emergency of the situation(in a very mild way I should say). I really wonder what you will say when very soon it will be too too late to save our economy....it will be ...Orphanides fault of course and of...EOKA B.
Ελένη Π. on 29/07/2011
Θα παρέμβω στη συζήτηση σας για να πω ότι και εγώ κατάλαβα το σχόλιο του καθηγητή ως διαπραγματευτική τακτική και νομίζω έχει δίκαιο που λέει ότι το πέρνετε entirely out of context.

Δεν είπε να βγει η Ελλάδα, αλλά ότι η στρατηγική του θα βγω μπορεί να είναι πολύ αποτελεσματική σε αυτή/εκείνη τη φάση.
Παρατηρητής on 30/07/2011
Ελένη, το τι είπε και τι δεν είπε ο κ.Δημητριάδης σε εκείνες τις τοποθετήσεις δεν θα το πω ούτε εγω σε τελική ανάλυση ούτε εσύ ούτε καν ο ίδιος ο κ.Δημητριάδης. Αλλά οι ίδιες οι τοποθετήσεις εκείνες που είναι γραπτές και δεν αλλάζουν και είναι εκεί για να τις διαβάσει ο καθένας.
kkyriacou on 03/08/2011
The 3-year Cy Bonds touched a 14% yield. If the government does not get its act together quickly and come up with some decisive measures, yields will climb even higher and Troika will be the only way to finance the deficit and the retiring debt.
And here is something that I have pointed out a few months back; Cy banks are heavily reliant on foreign deposits (30% of total). What do you think will happen to those deposits if Cy gets scared with the help of Troika and another downgrade (which I give a more than 60% chance of happening?). If deposits in Greek banks are any indication, the news are not that good. Let's just hope we do not see a massive exodus ... because at that point whatever Moody's says in its first or second sentence will be irrelevant. I suspect that when Bof Cyprus pleaded for action has something to with similar 'deposit' concerns.
Yiannis Papamichael on 28/07/2011
Π.ε. (προ έκρηξης) οι κυβερνώντες σε συνεργασία με τα κόμματα είχαν καταλήξει σε μέτρα τονίζοντας ότι ήταν η αρχη και θα ακολουθούσαν και άλλα. Στη συνέχεια μετα το μεγάλο κακό, αντί να προσθέσουν και άλλα μέτρα, αφαίρεσαν και απο τα συμφωνηθέντα. Τι θέλετε να κάμουν οι οίκοι αξιολόγησης, όταν μέρα με τη μέρα διαπιστώνουν την προχειρότητα και την επιπολαιότητα των κυβερνώντων; Υπάρχει οποιοσδήποτε που απλώς διαθέτει κοινή (και τόσο σπάνια στον τόπο μας ) λογική, που δεν περιμένει και άλλες υποβαθμίσεις; Εδώ ταιριάζει το Κυπριακό απόφθεγμα, «ότι πάθουμεν εν χάκκιν μας»
mariaki on 29/07/2011
Εαν το πρόβλημα της κυπριακής οικονομίας είναι το δημοσιονομικό έλλειμα τοτε η κυβερνηση ψαχνει σαφως χρήματα για να εισρευσουν στο ταμείο του κράτους. Μπορεί να λάβει μέτρα προς 2 βασικές κατευθύνσεις: από την μια οι γνωστες συνταγές που στοχεύουν στην φορολόγηση των χαμηλών εισοδημάτων, στην εκποίηση της δημόσιας περιουσίας και των ιδιωτικοποιήσεων σε δημόσιου χαρακτήρα επιχειρήσεις, στις περικοπές σε υπηρεσίες που προσφέρουν δημόσια αγαθά(υγεία, εκπαίδευση, υπηρεσίες πρόνοιας και κοινωνικής ασφάλισης κτλ.), στην απελευθέρωση της αγοράς εργασίας(κατα την γνώμη μου βασικό διακύβευμα και βασική επιδίωξη όλων των πολιτικών που εκπηγάζουν από τη Ε.Ε.) έτσι ώστε να επιτυγχάνεται ισσοροποία στην αγορά εργασίας(ως διαμαγείας και απο κάποιο αόρατο χέρι κατα τα άλλα) στο σημέιο όμως που "θέλει" η καμπύλη ζήτησης εργασίας(δηλαδή ένα σημείο που το καθορίζουν συναρθροιστικά οι συναρτήσεις παραγωγης-προιόντος των "παραγωγών"), σύφωνα με την νεοκλασσικη οικονομική θεωρία τουλάχιστον.
Απο την άλλη μέτρο οικονομικης πολιτικής θα μπορούσε να ήταν η φορολόγηση των "παραγωγών"(δηλαδή των επιχειρήσεων).
Επιχειρήσεων( ή φορέων του επιχειρηματείν) για παράδειγμα που έχουν να κάνουν με ακίνητη, αλλά και κινητη περιουσία. Ή ακόμα και γενικά επιχειρησεων. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της έκθεσης της Παγκόσμιας Τράπεζας Doing Business 2011 ο Φόρος εισοδημάτων επιχειρήσεων για την κύπρο είναι 10% ενώ για τσεχια 20%, βουλγαρία 10%, ρουμανια 16%, και τα υπολοιπα νεα μέλη της Ε.Ε. από 10% εως 21% (με εξαορεση την Μαλτα 35%). Σύμφωνα με την ίδια έκθεση για τα παλια μέλη έχουμε: από 12.5% εως 33.3% με γαλλία 33.3%, βέλγιο 33%, γερμανία 15%, Ελλαδα 24%, ιταλια 27.5%, ιρλανδία 12.5% κτλ.
Από την άλλη το συνολικό ποσοστό φόρου επι τζίρου εχει ως εξής:
για την κύπρο είναι 23,2% ενώ για τσεχια 48,8%, βουλγαρία 29%, ρουμανια 44,9% , και τα υπολοιπα νεα μέλη της Ε.Ε. από 23% εως 49.6% (για την Μαλτα δεν υπαρχουν στοιχεία). Σύμφωνα με την ίδια έκθεση για τα παλια μέλη έχουμε: από 21.2% εως 65.8% με γαλλία 65,8%, βέλγιο 57%, γερμανία 48,2%, Ελλαδα 47,2%, ιταλια 68,6% , ιρλανδία 26,5% κτλ.

"Όλες οι επιχειρήσεις στην Κύπρο υπόκεινται σε εταιρικό φόρο με ενιαίο συντελεστή 10%, με εξαίρεση τους ημικρατικούς οργανισμούς, για τους οποίους ο συντελεστής είναι 25%. Ο φόρος προστιθέμενης αξίας που καταβάλλεται στην Κύπρο επιβάλλεται σε κάθε φορολογητέα παράδοση αγαθών ή παροχή υπηρεσίων που πραγματοποιείται, και ανέρχεται σε ποσοστό 15%. Ιδιαίτερα χαμηλές είναι οι εισφορές κοινωνικής ασφάλισης, οι οποίες υπολογίζονται σε περίπου 6,7% επί των ακαθάριστων αμοιβών. Συμψηφίζοντας όλους τους φόρους ως ποσοστό επί του τζίρου της επιχείρησης, η συνολική φορολογία στην Κύπρο εκτιμάται στο 23,2%, ενώ η χώρα καταλαμβάνει την 37η θέση (σε 183 χώρες) στην ετήσια κατάταξη της Παγκόσμιας Τράπεζας με αντικείμενο την ευκολία του επιχειρείν"(Η φορολόγηση των επιχειρήσεων εν μέσω κρίσης, Κέντρο μελετών και έρευνας εμπορικού και βιομηχανικού επιμελητηρίου αθηνας, Μαρτιος 2011, σελ 18)
Ας σημειώσω εδω ότι κάποιους ανοιχτούς λογαριασμούς με το κράτος(χρέη απο φόρους για την ακρίβεια), που θα μπορούσαν να προσφέρουν μια διόλου ευκαταφρόνητη ενίσχυση στα ελλειματικά ταμεία, έχει και η εκκλησία.

όλοι η έγνοια μου έχει να κάνει με το ότι το κράτος είναι ο διαχειριστής του δημόσιου πλούτου, δηλαδή της περιουσίας του λαού αλλα και το ότι το κράτος είναι αυτο που εχει την δύναμη να εγγυηθεί το πλαίσιο μέσα στο οποίο όλοι οι πολίτες του θα ευημερούν .

Υ.Σ Όλα αυτα γ΄ραφτηκαν με την υπόθεση ότι το πρόβλημα της κυπριακής οικονομίας είναι το δημοσιονομικό έλλειμα.
Πόλυς Ηλιοφώτου on 29/07/2011
Αδικαιολόγητη, αδικαιολόγητη η υποβάθμιση Πανίκκο μου, αλλά εφάμε την...
Κι ελπίζω να λάβουμε το μήνυμα που μας λεν οι ανθρώποι. Να λάβουμε άμεσα μέτρα δημοσιονομικής εξυγίανσης.
Όχι φυσικά για να κάνουμε χάρη σε αυτούς τους κάθε άλλο παρά ανιδιοτελείς οίκους.
Αλλά για να μειώσουμε το κόστος δανεισμού μας, να μειώσουμε το πρωτογενές έλλειμμά μας και κατά συνέπεια το χρέος...ούτως ώστε να εξοικονομήσουμε πόρους για αναπτυξιακή και κοινωνική πολιτική αν θες...

Δυστυχώς δε φαίνεται να μαθαίνουμε από τα μαθήματα στον ευρωπαϊκό χώρο κι ακολουθούμε το γνωστό μοτίβο:
- καθυστέρηση στη λήψη ενός συνολικού πακέτου,
- πολιτική αστάθεια,
- αρνητικά δημοσιεύματα,
- συνέχιση της κωλυσιεργείας,
- υποβαθμίσεις,
- αύξηση κόστους δανεισμού,
- αποκοπή από εξωτερικές αγορές,
- πρόβλημα στον εσωτερικό δανεισμό καθώς οι τράπεζες δε θέλουν ν αυξήσουν την έκθεσή τους ή επειδή αππώννει τους ο σατανικός διοικητής της ΚΤ,
- κι άλλες υποβαθμίσεις (ευτυχώς δεν εμείναν ακόμη πολλά στάδια προς τα κάτω)
- game over

Η Κύπρος είναι μικρή, άρα είναι εύκολο να κάνουμε πράγματα όταν το θέλουμε. Παρά την όποια όξυνση, οι πολιτικοί μας και οι κοινωνικοί εταίροι έχουν δείξει έμπρακτα στο πρόσφατο παρελθούν ότι έχουν όταν θέλουν και την ωριμότητα και τη σύμπνοια, απαραίτητες για τη λείψη ακόμα και βραχυπρόθεσμα οδυνηρών μέτρων. Ας ελπίσουμε ότι τελικά η συναντίληψη και η υπευθυνότητας θα επικρατήσουν, για το καλό του τόπου

Επί τη ευκαιρία, επειδεί βλέπω συχνές αναφορές στο Νομπελίστα Στίγκλιτζ και των πάντα ενδιαφέρων απόψεων του, χωρίς να μπορούμε ή ν αξίζουμε βέβαια να κάνουμε την όποια κριτική θα πρότεινα στους αναγνώστες να διαβάσουν το εξής γράμμα
http://www.imf.org/external/np/vc/2002/070202.HTM
Σωφρόνης Κληρίδης on 29/07/2011
"Moody’s is concerned that reforms may be watered down or delayed in the process of winning broad approval for them."

Μετά και τα τελευταία γεγονότα, και κυρίως την άτακτη υποχώρηση της κυβέρνησης μόλις της έκαναν "ππα" οι συντεχνίες, δεν ξέρω πώς θα μπορούσε οποιοσδήποτε να μη συμμερίζεται αυτή την ανησυχία.

Το άλλο που με παραξενεύει Πανίκο είναι το πώς πήγες από το να εκφράζεις εντονότατες ανησυχίες για την έκθεση των Κυπριακών τραπεζών στην Ελλάδα στο να τις έχεις σχεδόν διαγράψει. Θεωρούσα ότι ήσουν υπερβολικά απαισιόδοξος τότε και νομίζω είσαι υπερβολικά αισιόδοξος τώρα. Ο κίνδυνος δεν έχει εκλείψει.

Διαφωνώ επίσης με την αξιολόγησή σου για τις υποδομές και τους θεσμούς, αλλά ας το αφήσουμε για άλλη φορά. Αν θα έρθεις Κύπρο διακοπές πέρνα από το ΠΚ να τα πούμε από κοντά. Κλιματισμό όμως δεν μπορώ να υποσχεθώ :-)
P. Demetriades on 30/07/2011
Σωφρόνη,

Ευχαριστώ γιά τα σχόλιά σου.

Δεν είμαι αισιόδοξος γιά την Ελλάδα αλλά είμαι λιγότερο απαισιόδοξος από ότι ήμουν γιατί φαίνεται η στρατηγική της ευρωζώνης, και ιδιαίτερα της Γερμανίας, έχει αλλάξει από "τιμώρησέ τους" σε "βοήθησε τους". Νομίζω ότι ο κίνδυνος διάλυσης της ευρωζώνης είναι αυτό που τους έπεισε - και σε αυτό συνέβαλε η αντιπολίτευση στην Ελλάδα, αλλά και άλλοι.

Το 120% είναι καλύτερο από το 160 η 170%, και η επιθυμία γιά σχέδιο Μάρσαλ, αν και δύσκολο να πραγματοποιηθεί, είναι βήματα προς την ορθή κατέυθυνση. Ετσι ένα κούρεμα 21% γιά τις τρ[απεζες είναι πολύ καλύτερο απο ένα κούρεμα 70--80%. Εκτιμώ ότι η πιθανότητα χρεοκοπίας έχει μειωθεί.

Αν οι συντεχνίες πεισθούν να δεχθούν τη συνεισφορά 4% γιά τις συντάξεις του ευρύτερου δημόσιου τομέα, τότε θα είναι ένα πολύ θετικό βήμα γιά την οικονομία. Θα είναι πολύ καλύτερο αυτό παρά να τους επιβληθεί η απόφαση χωρις να τους συμβουλευθούν. Το macho approach κάποιων - let us bash the unions - θα αποδειχθεί πολύ πίο αποσταθεροποιητικό από μιά μικρή καθυστέρηση. Γιατί να μη τους δοθεί η ευκαιρία να αποδείξουν ότι έχουν υψηλό επίπεδο κοινωνικής υπευθυνότητας;

Και μιά ερώτηση, από απλή περιέργεια: τι λένε οι ακαδημαικοί - αλλά και άλλοι που εργάζονται στο δημόσιο - γιά το γεγονός ότι θα αρχίσουν να πληρώνουν γιά τις συντάξεις τους; Είναι καλοδεχούμενο αυτό το μέτρο;
The Invisible Hand on 31/07/2011
Δεν είναι τόσο ευεργετικό για τες Κυπριακές (και ξένες) τράπεζες το νέο σχέδιο διάσωσης της Ελλάδας. Συμφωνώ ότι είναι βελτίωσις για την Ελλάδα σαν κράτος αν το δημόσιο χρέος μειωθεί απο το 160% του ΑΕΠ στο 120%.

Αλλά ως τώρα οι Κυπριακές τράπεζες κρατούσαν το 95% των Ελληνικών κρατικών χαρτιών σαν επένδυση μέχρι τη λήξη τους χωρίς καμμια πρόβλεψη όπως υποχρεώνονταν να κάνουν για το 5% των χαρτιών που κρατούν για εμπορία - trading. Ενδεχόμενη μείωση της αξίας θα εμφανιζόταν στο μακρινό μέλλον, την ημερομηνία λήξης των χαρτιών. Εν τώ μεταξεί ο χρόνος θα βοηθούσε τες τράπεζες να ενισχύσουν την βάση κεφαλαίου τους με τα μελλοντικά τους κέρδη και αυξήσεις κεφαλαίου σε χρόνο της επιλογής τους.

Με τη νέα διευθέτηση οι τράπεζες πρέπει να διαγράψουν ΑΜΕΣΑ το 21% των Ελληνικών κρατικών χαρτιών που κρατούν, μια διαγραφή της τάξης του ενός δισ ευρώ, με αντίστοιχη ζημιά το 2011. Δεν θα έχουν το χρόνο να την εξισορροπίσουν με μελλοντικά κέρδη και θα πρέπει να προσφύγουν σε άμεση αύξηση κεφαλαίου σε περίοδο σοβαρής έλλειψης ρευστότητας στην αγορά και εξευτελιστικά χαμηλής αποτίμησης των μετοχών τους.

Σκέφτηκες τι συνέπειες θα έχει για την οικονομία μας αν οι τράπεζες στραγγίσουν κι άλλο την οικονομία με ένα δις για την αύξηση κεφαλαίου;

Και σκέφτηκες τι συνέπειες θα έχει για την οικονομία μας αν αποτύχει μια αύξηση κεφαλαίου Κυπριακής τράπεζας;
P. Demetriades on 01/08/2011
I appreciate that a 21% loss needs now to be relaised while a 50-80% was theoretical and not showing on their books (unless the auditors forced them to recognise some of this, I understand in the UK this was already happening: RBS wrote down 50% of their Greek bonds and will now a profit as a result of the lower haircut). It's certainly a step towards recognising the true state of their balance sheet. Shall we say, finally beginning to confront the truth?

But if Greece is now less likely to default, the cnahnces of further losses are lower, I appreciate the difficulties of raising more capital from the local market in the current climate. I expect they will try abroad?
αθηνα on 30/07/2011
Θα ήθελα να παρακαλέσω τον κ.Σωφρ.Κληρίδη,όπως, στην περίπτωση που περάσει απο το ΠΚ ο κ.Δημητριάδης,συζητήσουν και το φαινόμενο της μετάλλαξης των καθ. Οικονομικών ελέω ''καρεκλοθηρίας'', ή, πολιτικής στράτευσης.
Σωφρόνης Κληρίδης on 30/07/2011
Πανίκο,

Η πρώτη φορά που έγραψα για την ανάγκη μείωσης του μισθολογικού χάσματος δημόσιου-ιδιωτικού τομέα ήταν στις 17/3/2002 (βλέπε http://oikonomein.clerides.com/2002/03/blog-post_17.html). Τότε δεν υπήρχε δημοσιονομικό πρόβλημα (εμφανίστηκε 1-2 χρόνια αργότερα). Επιχειρηματολογούσα περισσότερο στη βάση της κοινωνικής δικαιοσύνης και της μείωσης του ρουσφετιού. Τώρα η ανάγκη είναι ακόμα πιο επιτακτική και έχω γράψει αρκετές φορές για αυτό.

Δεν είμαι σε θέση να ξέρω τι άποψη έχουν για το θέμα γενικά οι ακαδημαϊκοί (πόσο μάλλον όλοι οι δημόσιοι υπάλλλοι). Νομίζω όμως ότι οι περισσότεροι οικονομολόγοι συνάδελφοι θα συμφωνούσαν με αυτό που είπες: ότι δεν είναι λογικό κάποιος να περιμένει να πάρει μια γενναιόδωρη σύνταξη χωρίς να συνεισφέρει τίποτε.

Είναι καλοδεχούμενο το μέτρο; Φυσικά ο καθένας μας θα προτιμούσε να παίρνει χωρίς να δίνει. Όμως όποιος έχει μια στοιχειώδη αντίληψη των οικονομικών πραγματικοτήτων και μια ελάχιστη κοινωνική ευαισθησία δεν μπορεί παρά να συμφωνήσει ότι αυτό το μέτρο είναι απαραίτητο.
P. Demetriades on 31/07/2011
I am pleased to hear this. If you are right, Pasydy will, in all likelihood, be sensible and the measures already agreed by the politicians will be adopted, although there may well need to be a few minor concessions to them for obvious reasons.
speechless on 02/08/2011
Αδικαιολόγητη η υποβάθμιση από Moody's, S&P και αυτή που έρχεται από Fitch?

Δεν νομίζω...