You are here

Σουηδικό ολίσθημα

17/10/2011
 H απόφαση της Σουηδικής Ακαδημίας Επιστημών να απονέμει το γνωστό βραβείο της Κεντρικής Τράπεζας της Σουηδίας (ΚΤΣ) στον Thomas Sargent, μαζί με τον γίγαντα της οικονομετρίας Christopher Sims, τρία μόλις χρόνια μετά τη μεγάλη κρίση του 2008, ήταν άκαιρη, περίεργη και άκομψη, αν όχι και προκλητική.

 Ο Thomas Sargent είναι ένας από τους κυριότερους εκπροσώπους των «οικονομικών του γλυκού νερού», δηλαδή της Σχολής Σκέψης στα μακροοικονομικά  που συνδέεται κυρίως με τα πανεπιστήμια γύρω από τις μεγάλες λίμνες των ΗΠΑ, όπως το Σικάγο και η Μινεσότα. 

 Η μεγαλύτερη συμβολή του Sargent στα μακροοικονομικά ήταν να αναδείξει τη σημασία των ορθολογικών προσδοκιών (rational expectations) για τη διαγωγή της νομισματικής πολιτικής, σε συνεργασία με τον Neil Wallace.  Παράλληλα με τον Robert Lucas, οι δύο οικονομολόγοι έδειξαν μέσα από θεωρητικά μοντέλα ότι η επεκτατική μακροοικονομική πολιτική δεν είναι αποτελεσματική όταν είναι αναμενόμενη. 

 Ο Lucas τιμήθηκε με το βραβείο της Σουηδικής Κεντρικής Τράπεζας το 1995.  Τότε η Σουηδική Ακαδημία Επιστημών θα μπορούσε εύκολα να προσθέσει τους Sargent και Wallace στο βραβείο.  Δεν το έκανε.  Είναι λοιπόν τουλάχιστον άκαιρο γιατί αποφάσισε να το κάνει μετά από 16 χρόνια.

 Είναι επίσης περίεργο γιατί η επεξήγηση που παραθέτουν οι Σουηδοί για την απονομή του βραβείου στον Sargent δεν κάνει καθόλου αναφορά σε «ορθολογικές προσδοκίες».  Μάλιστα αναφέρεται στη συμβολή του Sargent στα εμπειρικά μακροοικονομικά ("for their empirical research on cause and effect in the macroeconomy") κάτι για το οποίο ξεχωρίζει πολύ περισσότερο η συμβολή του Sims.  Η προσπάθεια αποσιώπησης της πραγματικής συμβολής του Sargent στα μακροοικονομικά μπορεί να ερμηνευθεί ως ένδειξη ότι η απόφαση να του απονεμηθεί το βραβείο ήταν αμφιλεγόμενη.

 Η ιδέα του Sargent και Wallace ότι όταν τα νοικοκυριά έχουν «ορθολογικές προσδοκίες», μόνο οι εκπλήξεις πολιτικής μπορεί να μειώσουν την ανεργία, είχε φυσικά τεράστια επιρροή στα μακροοικονομικά.  Οι «ορθολογικές προσδοκίες» αποδείχθηκαν μια σημαντική εξέλιξη, γιατί τα Κευνσιανά μοντέλα της εποχής δεν λάμβαναν σοβαρά υπόψη τις αντιδράσεις των νοικοκυριών στην οικονομική πολιτική. 

 Κανένας οικονομολόγος σήμερα δεν αντιτίθεται στην ιδέα ότι οι προσδοκίες για το μέλλον πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη στη χάραξη της οικονομικής πολιτικής.  Οι ορθολογικές προσδοκίες όμως δεν είναι ο μόνος τρόπος για να γίνει αυτό, ούτε και ο καλύτερος.

 Σήμερα είναι γενικά αποδεκτό – εκτός ίσως ανάμεσα σε πολύ ορθόδοξους κύκλους - ότι τόσο οι ορθολογικές προσδοκίες όσο και τα μοντέλα που τις συνοδεύουν δεν έχουν ιδιαίτερα καλή σχέση με την πραγματικότητα.  Γιατί υποθέτουν ότι όλα τα νοικοκυριά έχουν πρόσβαση όχι μόνο σε όλες τις πληροφορίες που υπάρχουν αλλά και γνωρίζουν τις σχέσεις που υπάρχουν ανάμεσα σε όλα τα μακροοικονομικά μεγέθη, όπως αυτές καθορίζονται από το ένα και μοναδικό μοντέλο που υπάρχει, το οποίο όλοι γνωρίζουν! 

 Η απόσχιση των μακροοικονομικών από την πραγματικότητα, ελέω Lucas- Sargent (ο Wallace απομακρύνθηκε από τα θέματα μακροοικονομικής πολιτικής, μάλλον όχι τυχαία), δεν σταματά στις ορθολογικές προσδοκίες, που από μόνες τους είναι μια περισσότερο τεχνικής φύσεως υπόθεση. 

 Συνεχίζει με μια καθαρά ιδεολογική αντιμετώπιση του κρατικού παρεμβατισμού, ο οποίος στην καλύτερη περίπτωση είναι ουδέτερος.  Και αυτό γιατί τα μοντέλα που κτίσθηκαν από τη Σχολή αυτή δεν αφήνουν χώρο για οιασδήποτε μορφής οικονομική πολιτική, αφού οι αγορές «καθαρίζουν» στιγμιαία και η οικονομία βρίσκεται συνεχώς σε ισορροπία με πλήρη απασχόληση (εξ’ υποθέσεως αποκλείονται όλα τα φαινόμενα που οδηγούν στον Κέυνς).  Έτσι το μόνο που απομένει στην οικονομική πολιτική για να έχει θετική επίδραση στην οικονομία είναι να ξεγελά – και αυτό μόνο προσωρινά - τους εργαζόμενους με μεγαλύτερο πληθωρισμό από αυτόν που αναμένουν.  Σε τέτοια περίπτωση οι εργαζόμενοι αυξάνουν την προσφορά εργασίας γιατί νομίζουν – λανθασμένα - ότι τα υψηλότερα ημερομίσθια που έχουν βρει ισοδυναμούν με αύξηση του πραγματικού τους εισοδήματος.  Έτσι μειώνεται η ανεργία.  Αυτό είναι όμως προσωρινό.  Γιατί μόλις αντιληφθούν ότι έχουν ξεγελασθεί – δηλαδή όταν καταλάβουν ότι ο πληθωρισμός είναι υψηλότερος από ότι ανέμεναν - αποσύρουν την επιπρόσθετη προσφορά εργασίας.

 Παρενθετικά αναφέρω ότι το 2009 ο Thomas Sargent είχε χρησιμοποιήσει το πιο πάνω επιχείρημα για να κάνει κριτική στην επεκτατική πολιτική της κυβέρνησης Ομπάμα, την οποία προεξόφλησε ως μη αποτελεσματική.  Τα σχόλια του μάλιστα έδειξαν να μην αντιλαμβάνεται ουδόλως ότι τα μοντέλα της Σχολής του γλυκού νερού δεν αρμόζουν καθόλου σε περίοδο βαθειάς ύφεσης.  Έτσι η απόφαση της Σουηδικής Ακαδημίας μπορεί να χαρακτηριστεί και ως άκομψη, αφού πολύ πιθανό να προσβάλει με έμμεσο τρόπο έναν από τους καλύτερους προέδρους που είχαν οι ΗΠΑ στη μεταπολεμική περίοδο.  

 Το μοντέλο του Sargent και Wallace μπορεί να χαρακτηρισθεί - με επιείκεια - ως αφελές.  Γιατί είναι αφέλεια να πιστεύει κανείς ότι (α) όλη η ανεργία είναι εθελοντική (είναι δηλαδή προϊόν τεμπελιάς) και (β) μια λογικά σκεπτόμενη κυβέρνηση θα επιδιώξει να μειώσει την ανεργία όταν η οικονομία βρίσκεται ήδη σε συνθήκες πλήρους απασχόλησης. 

 Τα μακροοικονομικά μοντέλα που ακολούθησαν την «πρωτοποριακή» δουλειά του Sargent είναι τα γνωστά DSGE, τα οποία αποπροσανατόλισαν την οικονομική πολιτική από την αποτελεσματική ρύθμιση του χρηματοπιστωτικού συστήματος, αφού, μεταξύ άλλων, συνέχισαν να αγνοούν την ύπαρξη της χρεοκοπίας – ένα φαινόμενο με το οποίο οι ορθολογικές προσδοκίες έχουν περίπου την ίδια σχέση όπως και ο διάβολος με το λιβάνι.

 Όσοι πιστεύουν στις ορθολογικές προσδοκίες δύσκολα μπορούν να εξηγήσουν γιατί η χρεοκοπία της Lehman το 2008 αποτέλεσε τόσο μεγάλη έκπληξη.  Στα μακροοικονομικά μοντέλα με ορθολογικές προσδοκίες η χρεοκοπία μπορεί να υπάρξει μόνο εκτός ισορροπίας – και έτσι αποκλείεται εξ’ υποθέσεως χωρίς να αναλυθεί σοβαρά.  Ίσως γι’ αυτό το λόγο αρκετοί οικονομολόγοι μέχρι πρόσφατα δεν μπορούσαν να δεχθούν ότι υπάρχει σενάριο στο οποίο η Ελλάδα χρεοκοπεί.   

 Ο Willem Buiter, πρώην μέλος της επιτροπής νομισματικής πολιτικής της Τράπεζας της Αγγλίας και σήμερα πρώτος οικονομολόγος στην Citigroup, είναι ιδιαίτερα καυστικός για τα μακροοικονομικά της Σχολής Lucas-Sargent, τα οποία ήταν ο κορμός πολλών μεταπτυχιακών προγραμμάτων στα μακροοικονομικά και στα νομισματικά οικονομικά τις τελευταίες 3 δεκαετίες, λέγοντας τα εξής:

“Indeed, the typical graduate macroeconomics and monetary economics training received at Anglo-American universities during the past 30 years or so, may have set back by decades serious investigations of aggregate economic behaviour and economic policy-relevant understanding. It was a privately and socially costly waste of time and other resources.”

Με άλλα λόγια, η Σχολή αυτή γαλούχησε χιλιάδες οικονομολόγους σε μια ιδεολογία η οποία αποδείχθηκε καταστροφική για τη διαγωγή της μακροοικονομικής πολιτικής.  Η ζημιά είναι γνωστή αλλά συνεχίζεται γιατί η ιδεολογία αυτή αναπαράγεται, και πιθανό να συνεχίσει να αναπαράγεται ακόμη περισσότερο, μετά την ευλογία που έδωσε και η Σουηδική Ακαδημία Επιστημών.

Η απόφαση της Σουηδικής Ακαδημίας να απονέμει το βραβείο της ΚΤΣ στον Sargent έχει όμως και τη δυναμική να προκαλέσει αναβρασμό στις στρατιές των ανέργων στην Ευρώπη και στην Αμερική, ιδιαίτερα μάλιστα στους νέους που δεν βρίσκουν θέση εργασίας λόγω της συνεχιζόμενης κρίσης.

 Δεν θα παραξενευθώ λοιπόν αν η τελετή της απονομής του γνωστού Βραβείου, η οποία προγραμματίζεται να γίνει στις 10 Δεκεμβρίου, δεν είναι τόσο ειρηνική όσο συνήθως.

 Η απόφαση αυτή μπορεί να αποδειχθεί ως ένα μεγάλο ολίσθημα της Σουηδικής Ακαδημίας.

 Πανίκος Δημητριάδης

Καθηγητής Οικονομικών Πανεπιστήμιο του Leicester

Μέλος της Ακαδημίας Κοινωνικών Επιστημών του Ηνωμένου Βασιλείου
47 σχόλια
Taylor on 17/10/2011
Very good analysis, still awaiting some commentary regarding the Vickers report though!
αθηνα on 17/10/2011
Αυτά που υποστηρίζετε,χωρίς να είμαι ειδήμων,φαίνονται λογικά.Γιατί δεν κάνετε και ένα σεμινάριο στους εδώ παροικούντες στην Ιερουσαλήμ; Εκτός και αν νομίζετε πως τα ξέρουν καλά,ή δεν τους αφορούν.
Παρατηρητής on 17/10/2011
Όντως, πολύ καλη ανάλυση. Το βραβείο της Σουηδικής Ακαδημίας θα έπρεπε να δωθεί σε εκείνον που δήλωσε χτες πως "για τα προβλήματα της κυπριακής οικονομίας δεν φταίει το ΑΚΕΛ αλλά ο παγκόσμιος καπιταλισμός". Και ασφαλώς για την έκρηξη στο Μαρί φταίει ο Adam Smith και ο Milton Friedman! Καλή βδομάδα σε όλους :-)
αθηνα on 17/10/2011
Παρατηρητή,κάποιος θα σού'λεγε πως φταίει ο εδώ εκφραστής τους που δεν είναι άλλος από τον Ορφανίδη.Παλιά τους τέχνη κόσκινο.
Athina on 17/10/2011
Κανείς νομίζω δεν είπε ότι για την κατάσταση στην οικονομία ευθύνεται ο Α. Ορφανίδης, όμως αυτοί που τις πλείστες φορές αντί να δουν το δάσος βλέπουν το δέντρο ή ακόμη και το δάκτυλο τους που δείχνει το δέντρο ας μας πουν κάτι απλό. Πόσες και ποιες ευθύνες έχει η Κεντρική Τράπεζα που άφησε τον τραπεζικό τομέα να μεγενθυνθεί σε τόσο μεγάλο βαθμό και μάλιστα με τόσο ρίσκο στις επενδυτικές τους δραστηριότητες;
Ηδη το ΔΝΤ στις παρατηρήσεις του για την κυπριακή οικονομία κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τις επιπτώσεις που θα έχει στην οικονομία ένα ακόμη «κούρεμα» των ελληνικών ομολόγων στα οποία οι τράπεζες μας είναι επικίνδυνα εκτεθειμένες. Αν θα γίνει το κούρεμα -που θα γίνει ενδεχόμενα (μάλλον σίγουρα) το κυπριακό κράτος θα τις στηρίξει ώστε να μην καταρρεύσουμε όλοι ομαδικά. Και το κυπριακό κράτος θα βρεθεί σε ακόμη δυσκολότερη θέση από ότι βρίσκεται χωρίς να ευθύνεται, καθότι οι εποπτικές αρχές όταν έπρεπε να επιβλέπουν έκαναν τα στραβά μάτια!
Taylor on 18/10/2011
Very logical argument. Consider the following:
BOC Greek Gov Bonds 2.4 bn Euro
MPB Greek Gov Bonds 3.4 Bn Euro
HB Greek Gov Bonds 110 Mn Euro
Plus unknown total holdings of Greek Gov Bonds of all Greek Banks Cyprus Subsidiaries, whose banking license was in the last 3 of the 4 cases given by the hero Governor, (NBG, AlPHA, EUROBANK, PEIR)

Now depending on how they have these bonds in their books (I don’t think many have them at 50% of face value, at most they have marked them down 21%) a 50% minimum haircut, that will occur to save the Greek Sovereign, some say as high at 70% will DECIMATE the capital of the banks, why? because in Basel 2 and 3 Sovereign Bonds of Greece have 0% Risk weighting and so you can now see very clearly what the MAJOR PROBLEM of the Cypriot Economy is...
All the other Structural issues that the MEDIA, political parties and the Governor harp on about are important, but are medium to longer term issues. The problem in the short run is the banking system and some people need to wake up and listen to the music. In the long run we are all dead as per Keynes.
Παρατηρητής on 18/10/2011
Ωστε Taylor, να ξυπνήσουμε λες και να ακούσουμε την Μουσική. Θα μιλας φαντάζομαι για τη συναυλία της Κίνησης "Πολιτισμού" που οργανώνεται για υποστήριξη του κ.Χριστόφια. Δυστυχώς δεν μπορώ να παρεβρεθώ Taylor και να ακούσω τις σοβαρές οικονομικές και πολιτικές αναλύσεις που θα γίνουν...μετα μουσικής, αλλά δεν πειράζει θα πας εσύ που ξύπνησες και ακούς μουσική και θα μας ενημερώσεις :-)
Taylor on 18/10/2011
He who has no arguments replies as you do. The banking system is perfect in Cyprus it has no problems and the Governor made no mistakes in regulating it.
Taylor on 18/10/2011
Even Averof now is worried about a greek bond haircut of 50% and hopes that as a country we can make it. He should not be looking at the budget for that but at his best friend the governor who vastly made our banking problems worse with his licensing of subsidiaries of Greek banks.
Παρατηρητής on 18/10/2011
Βρε Taylor, φταίω εγώ γιατί εσύ μιμίσαι το ΑΚΕΛ? Εκείνοι έχουν ψύχωση με το πραξικόπημα και εσύ με τον Ορφανίδη. Εγώ που δεν έχω ψύχωση με οτιδήποτε προτιμώ να απαντώ στις σοβαροφανείς σοφιστείες με χιούμορ :-)
Athina on 17/10/2011
Οπως αποδείχθηκε η φιλελευθεροποίηση των πάντων δεν επέφερε τον υγιή ανταγωνισμό όπως επικαλούνταν και δεν επαληθεύτηκε η πολιτική τους ότι η αγορά θα ρυθμίσει τα πάντα. Απαναντίας, αυτή η πολιτική έφερε την ασυδωσία από τους αετονύχιδες που δυστυχώς οδήγησε στη δεινή θέση εκατομμύρια πολίτες σ' όλο τον κόσμο που χωρίς να ευθύνονται πληρώνουν τη νύφη.
αθηνα on 18/10/2011
Δύο σχόλια.Ο moderator δεν έπρεπε να επιτρέπει, αν υπάρχει η δυνατότητα,τη χρήση παρόμοιων nicknames [athina - αθηνα],για ευνόητους λόγους.Η δε athina νομίζω είναι unfare να απαντά στην αθηνα και να γίνεται κομφούζιο.Εκτός και αν αυτός είναι ο λόγος,σε στυλ πέμπτης φάλαγγας να με αχρηστεύσει γιατί κάνω αντιπολίτευση στην κυβέρνηση.Αχ με πάτησε ο οδοστρωτήρας του ΑΚΕΛ ,ήμαρτον συντρόφισσα athina !!!
αθηνα on 18/10/2011
Συμφωνούμε ότι η φιλελευθεροποίηση δεν είναι πανάκεια.Ομως τι προτείνεις δεν ακούσαμε.Γιατί από μ.Χ.προφήτες έχουμε γεμίσει,δεν περιμέναμε την athina να κομίσει γλαύκαν στην Αθήνα.Εκτός κι αν προτείνεις καμμιά μοντέρνα εκδοχή κομμουνισμού,και απλά διστάζεις να το ομολογήσεις.
Παρατηρητής on 18/10/2011
Μάλιστα Athina. Πράγματι έτσι είναι όπως αποφάσισες ότι είναι. Για τη σοβαρότατη δημοσιονομική διολίσθηση που επέφερε η Κυβέρνηση Χριστόφια (από το πλεόνασμα που παρέλαβε), για την άρνησή της να πάρει έγκαιρα μέτρα (σύμφωνα και με τον κ.Καζαμία), για τις φαιδρότητες(για να μην χρησιμοποιήσω χειρότερη λέξη) του πρώην υπουργού οικονομικών, φταίει η..."φιλελευθεροποίηση των πάντων που δεν επέφερε τον υγιή ανταγωνισμό"!!! Καλά ρε Athina, πότε θα σταματήσετε να μας δουλεύετε?Το εαυτό σας και την αντίληψή σας υποτιμάτε, όχι κανέναν άλλον...
Επαμεινώνδας on 18/10/2011
Taylor,

Μας είπες ότι οι τράπεζες θα "αποδεκατιστούν", χωρίς να ολοκληρώσεις την αριθμητική. Αν ήδη έχουν προεξοφλήσει 21%, σημαίνει ότι θα χάσουν ακόμα 30-50%. Πόσο θα επηρεαστεί η κεφαλαιακή επάρκειά τους;
Taylor on 18/10/2011
In the case of the two big banks a 40-50% haircut means another 20-30% of bond writedowns you do the maths given their holdings, then take into account their capital adequacy which is 10% of their risk weighed assets, I believe that they will need recapitalizing for sure and if a higher haircut is agreed even that will not be enough!
Athina on 18/10/2011
Στην αθηνά να πω ότι ονομάζομαι Αθηνά και δεν θεωρώ σωστό να το αλλάξω γιατί κάποιοι νομίζουν ότι είναι οι μοναδικοί στην Κύπρο με αυτό το όνομα. Κατά δεύτετο δεν νομίζω ότι πρέπει να έχουν θέσει τα πικρόχολα σχόλια για κάποιες επισημάνσεις που γίνονται. Οπως σε όλο τον κόσμο έτσι και στην Κύπρο τα οικονομικά θα βελτιωθούν μόνο να υπάρξει ανάπτυξη γύρω στο 3%. Μέχρι να αλλάξουν τα πράγματα -γιατί κύκλος είναι και γυρίζει, γίνονται τομές που καμιά άλλη κυβέρνηση δεν τόλμησε να αγγίξει. Απεναντίας οι αυξήσεις που παραχωρούντο στο δημόσιο τομέα υπήρξαν χρονιές που άγγιζαν το 10% ενώ οι προσλήψεις άσε ... έμπαιναν όχι μόνο από τις πόρτες αλλά και από το παράθυρα! Κατά την άποψη μου, καθυστέρησαν να ληφθούν μέτρα. Αλλά και να λαμβάνονταν πριν από ένα χρόνο δεν θα ήταν και πολύ καλύτερα τα πράγματα. Μακάρι να βρούμε τους υγροδονάνθρακες και πιστεύω ότι θα αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση, γιατί θα αλλάξει τόσο η ψυχολογία των καταναλωτών και των επενδυτών, όσο και των αγορών.
Taylor on 19/10/2011
In the case of the two big banks a 40-50% haircut means another 20-30% of bond writedowns you do the maths given their holdings, then take into account their capital adequacy which is 10% of their risk weighed assets, I believe that they will need recapitalizing for sure and if a higher haircut is agreed even that will not be enough!!
αθηνα on 19/10/2011
Ωραία,αφού λέγεσαι αθηνά,να μη σου δημιουργήσουμε και κρίση ταυτότητας. Οσον αφορά τα πικρόχολα σχόλια,φαίνεται εξ ιδίων κρίνεις τα αλλότρια.Σχετικά με τις πολυθρύλητες τομές που επιχειρείτε,να μου επιτρέψεις να σου επισημάνω ότι τις όποιες σπασμωδικές ενέργειες κάνετε,είναι υπό το κράτος των οικ. αδιεξόδων που έχετε οδηγήσει τον τόπο.Μέχρι προχθές τραγουδούσατε '' όλα καλά κι'όλα ωραία '' κατά που λέει κι ο Νταλάρας.Προς πληροφορίαν σου μιά τομή που προωθείται τώρα γιά τις κλίμακες εισδοχής στο δημόσιο,προ δεκαετίας το ΑΚΕΛ την απέρριψε στη βουλή μετά βδελυγμίας.Και τον ΦΠΑ που παλιά τον θεωρούσατε επινόηση του καπιταλισμού,τώρα προσπαθείτε να τον ανεβάσετε στο 17%.Ο δε Καζαμίας το είπε το mea culpa γιατί ήθελε την Κύπρο να είναι η μόνη χώρα με ΦΠΑ στις ιατρικές πράξεις.Αυτά πρέπει να τα ακούτε γιά να συνειδητοποιήσετε ότι τώρα ''γλείφετε εκεί που κάποτε φτύνατε''.Κλείνοντας θα συμφωνήσουμε και σε κάτι.Πράγματι,μόνο το φυσικό αέριο μας σώζει έτσι που τα κάνατε,και σε αυτό ποντάρει ο κ.Χριστόφιας που τρέχει γιά δανεικά στη Ρωσσία.
on 19/10/2011
ise me tes paropides
αθηνα on 19/10/2011
Anonymous,your comment was actually,comprehensive and in detail.Μνημειώδες!
Athina on 22/10/2011
Ποιος φορεί παροπίδες Αυτός που δεν βλέπει ότι ένα χρονίζον πρόβλημα που άρχισε από το '60 δεν τόλμησε κανένας να το αγγίξει
*Αναφέρομαι στην συνεισφορά των δημοσίων υπαλλήλων στο Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων που άρχισε από αυτή την κυβέρνηση
* Η βιωσιμότητα του ΤΚΑ που κατατίθενται κάθε χρόνο 200 εκ. ευρώ γιατί οι προηγούμενοι μόνο να λαμβάνουν ήξεραν. Δεν λέω ότι είναι κακό να λαμβάνονται λεφτά από το ΤΚΑ για αναπτυξιακούς σκοπούς όπως γινόταν αλλά αυτή η κυβέρνηση έλυσε το μεγάλο ερώτημα και αγωνία της νέας γενιάς τι θα γινόταν όταν θα χρειάζονταν τα χρήματα που δανείστηκε το κράτος λόγω γήρανσης του πληθυσμού
* Κόπηκαν οι διπλές και τριπλές συντάξεις των αξιωματούχων του κράτους που στο κάτω κάτω δεν είναι αυτή η κυβέρνηση που το άρχισε αυτή το έκαμε όμως.
* Ο προηγούμενοι προσλάμβαναν κάθε χρόνο 1000 εργαζόμενους στο δημόσιο και ημιδημόσιο τομέα και προεκλογικά αυτός ο αριθμός διπλασιζόταν. Αυτή η κυβέρνηση θα τα μειώνει κάθε χρόνο κατά 1000 τα άτομα στο δημόσιο και για κάθε 4 αφυπηρετήσεις θα προσλαμβάνει ένα.
* Τα επιδόματα καμιά κυβέρνηση δεν τα στόχευσε με αποτέλεσμα να λαμβάνουν και οι εκαταμμυριούχοι. Αυτή τα σόχευσε με λίγη καθυστέρηση.
Θα απαντήσω και στην Αθηνά για το ΦΠΑ. Η κυβέρνηση Κληρίδη από 5% το αύξησε αμέσως στο 15% και διερωτώμαι γιατί δεν διαμαρτυρήθηκε. Και με το 2% που θα αυξηθεί τώρα αν εγκριθεί από τη Βουλή θα έχουμε το χαμηλότερο στην Ε.Ε.
Μπορώ φίλε να σου παραθέσω και άλλα αν θέλεις.
αθηνα on 23/10/2011
Athina,αυτά που γράφεις έχουν μιά αληθοφάνεια.Εναν άσχετο ξένο μπορεί να τον πείσουν.Ομως εμάς που ζούμε χρόνια εδώ,μάλλον μας προκαλούν θυμηδία.Και εξηγούμαι.Αυτά τα δειλά βήματα που κάνει η δική σου κυβέρνηση,είναι μετά από 3 χρόνια συνεχούς απραξίας με το αστείο επιχείρημα του Χριστόφια ότι η οικονομία μας είναι αλώβητη και ότι η αντιπολίτευση κινδυνολογεί.Μετά που αυτοκτονήσαμε στο Μαρί,θημηθήκαμε την παγκόσμια κρίση και προσπαθησαμε να μειώσουμε τους δημ. υπαλλήλους.Παρόλο που και γι'αυτό έχω τις αμφιβολίες μου,έσο σίγουρη ότι αν περνούσε από το χέρι σας,τους δημ. υπαλλήλους θα τους αυξάνατε ακόμα πιό πολύ.Αλλά'' την ανάγκην,φιλοτιμίαν ποιούμενοι'' αυξάνετε τον ΦΠΑ-η ''εύκολη λύση''-γιά να δικαιολογηθείτε ότι το έκανε και ο Κληρίδης. Ακόμα νομίζετε ότι είσαστε στην αντιπολίτευση του 2000.Μα κάποτε λέγατε πως ο ΦΠΑ είναι το άκρον άωτον του καπιταλισμού,όπως και τα καζίνο.Τώρα όμως,όλα τα κάνετε γαργάρα.Ας όψεται η περίσταση.
Athina on 23/10/2011
Κύριε ελέησον αθηνά ήσουν στην Κύπρο τον τελευταίο χρόνο; Τι σχέση έχει το Μαρί με τη μείωση των δημοσίων υπαλλήλων; Οι συζητήσεις για δημόσιους υπαλλήλους και συνταξιοδοτικό γίνονται πέραν του ενός χρόνου.
Οσον αφορά στον ΦΠΑ μακάρι να μην υπήρχε, αλλά από τη στιγμή που είμαστε στην Ε.Ε. δεν μπορούμε να ξεφύγουμε. Το 5% για τρόφιμα και φάρμακα ήταν υποχρέωση γιατί ζητούσαμε αναβολή πάνω στην αναβολή. Δεν υπήρχε άλλο περιθώριο. Η αύξηση 2% από το 15% να πάει στο 17% ήταν εισηγηση του Ν. Αναστασιάδη στη σύσκεψη των αρχηγών των κομμάτων στο Προεδρικό.
Θα ήθελα να σε υπενθυμίσω επίσης, ότι δεν θυμηθήκαμε την κρίση 3 χρόνια μετά. Με την εμφάνιση της η κυβέρνηση παραχώρησε 500 εκ. σε ξενοδοχειάκή και οικοδομική βιομηχανία που είχαμε πρόβλημα υπό μορφή παραχωρήσεων φόρων που ήδη υπήρχαν. Το 2010 βελτιώθηκαν λίγο τα πράγματα γιατί κλείσαμε με ανάπτυξη 1.7%. Ωστόσο, το 2011 η νέα βαθειά κρίση στην Ευρώπη και όχι μόνο επηρέασε δραστικά και τη δική μας ανάπτυξη γιατί δεν ζούμε ξεχωριστά από τον υπόλοιπο κόσμο. Το 2006 και 2007 η οικονομία μας πέτασε κυριολεκτικά γιατί αν θυμάσαι οι ξένοι αγόραζαν με τη σέσουλα τα σπίτια και τα εξοχικά. Η κρίση στις χώρες τους και ειδικά στην Αγγλία μείωσε τόσο τις αγορές οικοδομών ενώ ο τουρισμός από τον αιμοδότη μας Αγγλία και πάλι επηρεάαστηκε δραστικά.
Εκανε λάθη αυτή η κυβέρνηση; Βεβαίως, όμως τα πάντα πρέπει να κρίνονται στα σωστά πλαίσια και όχι να πέρνουμε όσα θέλουμε για να κάνουμε κριτική.
Να θυμίσω ότι ο Τάσσος άφησε πλεόνασμα 500 εκ. αλλά αν θυμάσαι μας άφησε χωρίς νερό και η πρώτη πράξη αυτης της κυβέρνησης ήταν να φέρει νερό όσο και να στοίχιζε γιατί δεν είχαμε να πιούμε.
Ηταν λάθος του Τάσσου αλλά όπως είπαμε καμιά διακυβέρνηση δεν είναι δυνατό να λειτουργεί χωρίς να κάνει λάθη
Παρατηρητής on 19/10/2011
Αθηνά, δυστυχώς, αν υπήρχε περίπτωση να παραμείνει πρόεδρος ο Χριστόφιας και μετά το 2013, ούτε το φυσικό αέριο, ούτε του κόσμου τα πετρέλαια να βρίσκαμε δεν θα μας έσωζαν. Ευτυχώς όμως τέτοια περίπτωση δεν υπάρχει. Και χωρίς τον Χριστόφια μετά το 2013 και με ή χωρίς φυσικό αέριο, η Κύπρος θα πάει μπροστά!
Παρατηρητής on 19/10/2011
Taylor,
άμα έφτασες στο σημείο να χαιρεκακείς για τον κ. Σαρρή και την σκευωρία που έστησαν οι Τούρκοι εις βάρος του, λυπάμαι αλλά κανένας άνθρωπος που σέβεται τον εαυτό δεν πρόκειται να εμπλακει σε σοβαρή συζήτησή μαζί σου για ότιδήποτε...Και για να τελιώνουμε:Το ΑΚΕΛ (με ελάχιστες φωτεινές εξαιρέσεις), όπως και εσύ ούτε ιερό ούτε όσιο φαίνετε πως δεν έχετε.Και γι' αυτό ακριβώς το λόγο, δεν υποστηρίζω όπως λες μόνο "τον φίλο μου τον Ορφανίδη", άλλα όποιον γίνεται στόχος του ακελικού οδοστρωτήρα. Αυτό έπραττα πάντοτε και αυτό θα πράττω και στο μέλλον.
αθηνα on 20/10/2011
Παρατηρητή,you're right.For similar reason,i gave up discussing with him,because he was unfair to me.He disputed my profession as a doctor of medicine.His unique,monotonus and exclusive interest, is the prosecution rather than substitution of Orfanides.Such an obsession is incredible.
on 20/10/2011
Kala epidi o allos diafoni mazi s ke epimeni exi obsession. Esis pou kanete to idio prama den exete.

Ego prosopika sas exo varethis ke tus tris se afto to blog.

Den iparxi mia epikodomitiki sizitisi pleon. Dite mono ta comments se afto to athro. ke pigenete ke dite ke ta proigoumena athra ke dite ta comments

O Taylor maloni me ton paratiriti. I athina patari ton paratiriti. Ke iparxun akoma ena i dio pu mpori na epemvoun.

O men gia ton kentriko trapeziti ke o den gia tin kivernisi. Gia to onoma tu theou. ESPASETE MAS
αθηνα on 20/10/2011
Ανώνυμε,έχω γράψει ας πούμε γιά τις κλίμακες εισδοχής στο δημόσιο,γιά την αύξηση ή όχι του ΦΠΑ,γιά την αναγκαιότητα ή όχι του διορισμού μονομελούς ερευνητικής επιτροπής[αφού ερευνούσε και η αστυνομία τις ποινικές ευθύνες].Δεν σε είδα να έχεις άποψη,είτε θετική,είτε αρνητική.Παραμόνο κάθε τόσο,εμφανίζεσαι με συνθήματα μιάς πρότασης.Είναι αυτό το επίπεδο διαλόγου που θέλεις; Η πρέπει να συμφωνούμε γιά να συζητούμε;O διάλογος,όσο έντονος και να είναι,αν δεν έχει στοιχεία ψεύδους ή χυδαιότητας,κανέναν δεν έβλαψε.Το προσωπικό μου παράπονο με σένα,είναι ότι ουδέποτε απάντησες με επιχειρήματα,αλλά με μονολεκτικούς αφορισμούς[πχ παρωπίδες].
on 20/10/2011
mas pos na sizitiso mazi su afu an kapios diafonisi mazi su tha ton ironeftis les ke esi ise o pantognostis ke oti pis ine sosto ke adiapragmatefto.

an thes de ta comments su se proigoumena athra. Des akoma ke tin ATHINA pou proti fora egrapse. Epidi exi aloi apopsi mazi su ironevese .

Epido parakoloutho to blog ke vlepo. To idio ekanes ke se ala blog. An den exis diathesi na dektis tin antitheti apopsi. Den iparxi logos sizitisi. Tha me pisis apo to blog. Aplos nevriazis to sinomiliti su. Mpori fysika afto na thelis

den ginete sizitisi me afto tropo skepsis.

telos panton oxi pos tha alaksi tipota i alkse tipota se afto ton topo.
αθηνα on 20/10/2011
Kαλά κ.Ανώνυμε,οι δικές σου ειρωνείες είναι υπεράνω;Oι ''παρωπίδες'' και οι άλλοι σου χαρακτηρισμοί σε άλλα posts,που χρησιμοποιάς γιά μένα,είναι ροδόσταγμα ή γιασεμί;Eχω καταθέσει σειρά απόψεων,αλλά κτυπάς σαν κομμάντο και εξαφανίζεσαι.Σε τελική ανάλυση,αν δεν θες να έχουμε διάλογο,τουλάχιστον μην προκαλείς.Εκτός και αν θα ήθελες μόνο το λιβάνισμα της κυβέρνησης γιά να έχουμε τις ευλογίες σου.
on 21/10/2011
Ma pios ipe gia kivernisi i antipolitefsi ego aplos leo gia ton tropo pou ginete sizitisi metaksi syngegrimenon atomon se afto to blog. Pou sto telos monopoloun ke to blog giati kanenas den exi diathesi na asxolithi mazi tus.

Des ta comments sta proigoumena athra ke krine pioi milun ke ti lene. Tha diakrinis oti athro para athro ligotera atoma mpenun stin syzitisi. An ine to blog gia na milas esi o paratiritis ke o taylor. Na lete ta idia pramata ke na pikarete o enas to allon

sorry den tha paro
Επιλήσμων on 21/10/2011
Ladies & Gentlemen,
Please hold your horses!
Ας προσπαθήσουμε να είμαστε λιγότερο είρωνες και σαρκαστικοί ο ένας στον άλλον και περισσότερο επικεντρωμένοι στο θέμα του άρθρου.
Δεν είναι ανάγκη να έχουμε όλοι το ειδικευμένο επίπεδο των καθηγητών στο θέμα που γράφουν το άρθρο, αλλά ως "laymen" ή έστω μη ειδικοί να λέμε την γνώμη μας ή το σχόλιο μας επ' αυτού.
αθηνα on 21/10/2011
Η συμμετοχή σε ένα blog είναι προαιρετική.Αν δεν μας ικανοποιεί,απλά δεν συμμετέχουμε.Δεν υπάρχει λόγος να γκρινιάζουμε.Απαντούμε με επιχειρήματα ή ακόμα και με καυστικά σχόλια.Χωρίς προσωπικές προσβολές ή χυδαιότητες.
Taylor on 20/10/2011
Where is this cooment published? Maybe Moderator=Paratiritis GOTCHA!!!!!!!!!!!!!!!!!!
Taylor on 20/10/2011
Moderator=Paratiritis same guy different name commenting on an unpublished comment!!!
Παρατηρητής on 20/10/2011
Αθηνά,
έχω παρατηρήσει πως ένα κοινό γνώρισμα των όσων πολεμούν τον Ορφανίδη είναι η πλήρης έλλειψη πολιτικού ήθους. Τι θα περίμενε κανέις όμως? Όταν π.χ το πόρισμα Πολυβίου, το οποίο έπρεπε να γίνεται σεβαστό από το θεσμό του Προέδρου (ανεξαρτήτως του δικαιώματός του να εκφράσει άποψη επ' αυτού) περιφρονείται τόσο βάναυσα, θα περίμενε κανείς ίχνη ήθους από τους οπαδούς του έναντι του οποιοδήποτε θεωρείται εχθρός του ΑΚΕΛ και, κυρίως (Taylor), των προσωπικών τους επιδιώξεων?
Παρατηρητής on 20/10/2011
Αθηνά,
έχω παρατηρήσει πως ένα κοινό γνώρισμα των όσων πολεμούν τον Ορφανίδη είναι η πλήρης έλλειψη πολιτικού ήθους. Αυτή την έλλειψη ήθους έχει επιδείξει και απέναντί σου ο Taylor, όπως ακριβώς την επιδεικνύει έναντι ολόκληρου σχεδόν του Κυπριακού λαού(με εξαίρεση τον σκληρό πυρήνα του ΑΚΕΛ) ο Πρόεδρος.
Taylor on 20/10/2011
I sympathise with Anonymous.
Paratiritis and Athina will unfortunately only realise their errors in judgement with regard our banks when it is too late and we will be collectively saying only if we had not let the MIT guy in charge...
95% of Tier 1 Capital of MPB and 55% of BOC being wiped out is NOT important according to Athina and Paratiritis it is not an issue to worry about in the short run as it is not on the Synagermos radar.
Although Averof and Stylianides have at last woken up to this issue.
And it is not only the Greek haircut my dear friends but also the bank lending to Greek households and companies that most probably will be affected if Greece defaults/ has a large haircut. When BOC has 35% of its lending to the motherland and MPB 46% then I'm sure that Non Performing Loans there will be a minimum of 15% as they are already around 10% now, this will not only be a drag on their share price...
Recapitalisations for our banks are almost a certainty, a banking crisis would be tragic however for our economy and those who ignore it totally for party political reasons are not serving our country well...
Taylor on 21/10/2011
I nominate medical doctor Athina and Dr Athanasios OrphanIdes for the Sveriges Riksbank prize in Economic Sciences in memory of Alfred Nobel for their excellent contribution in "massively exposing the banking system of a once healthy financial centre to a country in default and then successfully hiding from its public and media that this is even a problem."
αθηνα on 23/10/2011
Κατ'αρχήν Τaylor εκτιμώ που, έστω και έμμεσα,αναγνωρίζεις το λάθος σου γιά την ιδιότητά μου.Επίσης σε ευχαριστώ που με προτείνεις γιά το βραβείο Νόμπελ Οικονομικών-έστω ειρωνικά-παρόλο που άνκαι γιατρός,θα προτιμούσα το Νόμπελ Λογοτεχνίας.Γι'αυτό αν έχεις μέσον,θα με υποχρέωνες.Τώρα,γιά να σοβαρομιλήσουμε.Ουδέποτε ισχυρίστηκα ότι ο Ορφανίδης διαχειρίστηκε ιδανικά το bank regulation.Και αν είχα πρόσβαση,όπως πιθανόν εσύ,θα ήθελα μιά αλλαγή σ'αυτό το πόστο.Ομως,σε αντίθεση με τη δική σου άποψη,που την έχουμε εμπεδώσει από τις κατά ριπάς αναφορές σου,εγώ πολύ φοβάμαι ότι η επιλογή Χριστόφια θα γίνει χωρίς αξιοκρατικά κριτήρια[ίδε Μολέσκης,Παπασάββας,κλπ].Μακάρι να διαψευσθώ,γιά το καλό της οικονομίας.
Athina on 21/10/2011
Ελλειμα κάτω του 3% για το 2010 έχουν μόνο η Εσθονία, Λουξομβούργο και Φινλανδία. Σας λέει τίποτε αυτό μήπως;
Στο σύνολο της ευρωζώνης καταγράφηκε μέσο δημόσιο έλλειμμα 6,2% του ΑΕΠ ή 572.526 εκατ. ευρώ Το μέσο δημόσιο χρέος ανήλθε στο 85,4% του ΑΕΠ ή 7.822.443 εκατ. ευρώ.
Στην Κύπρο ... έτσι για την ιστορία ήταν 4.6% και το δημόσιο χρέος 58.4%
Αυτά είναι τα στοιχεία της Eurostat που δημοσιεύτηκαν σήμερα
αθηνα on 23/10/2011
Το χαμηλό έλλειμμα από μόνο του σαν δείκτης, ειναι παγίδα.Μπορεί η Γερμανία φέρ'ειπείν,να έχει ψηλότερο έλλειμμα από εμάς.Επειδή όμως οι άλλοι δείκτες,είναι συντριπτικά καλύτεροι,εκείνοι που βρίσκονται στον προθάλαμο του μηχ.στήριξης,δυστυχώς είμαστε εμείς και όχι η ''χρεωκοπημένη''-ας γελάσω- Γερμανία.Γι'αυτό αγαπητή συνονόματη, άμα θες να είσαι τεκμηριωμένη,να κάνεις μιά συνολική προσέγγιση.Γιατί ξέρεις,οι σκόρπιοι αριθμοί καμμιά φορά ξεγελούν.Είναι όπως με την ανεργία.Η φιλολα'ι'κή σας κυβέρνηση διατυμπανίζει ότι η ανεργία μας είναι από τις χαμηλότερες στην ευρωζώνη,παρασιωπώντας ότι από πέρσι μέχρι φέτος,σχεδόν διπλασιάστηκε.
αθηνα on 23/10/2011
Απολογούμαι,μιλούσα γιά το δημ.χρέος της Γερμανίας κ.Athina.
Athina on 21/10/2011
Ας πάρουμε τώρα τις τράπεζες.
Ζημιές που δυνητικά μπορούν να φθάσουν μέχρι και τα 1.4 δις ευρώ θα υποστούν τα κυπριακά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα λόγω της επικείμενης απόφασης της Συνόδου Κορυφής για «κούρεμα» των ελληνικών ομολόγων. Οι κυπριακές τράπεζες που κατέχουν ελληνικά ομόλογα ανέρχονται σε 4.9 δις ευρώ (Μαρφίν 2.9 δις ευρώ, Τρ. Κύπρου 1.8 δις,
Ελληνική 105 εκ. και Συνεργατισμός 145 εκ.)
Σε περίπτωση κουρέματος 50% οι ζημιές για Τρ. Κύπρου και Μαρφίν θα είναι γύρω στα 666 εκ. για την κάθε μια, με 40% θα περιοριστεί στα 534 εκ.
Athina on 21/10/2011
Ανώνυμε παρακολουθώ όσο μπορώ τη στήλη, ειδικότερα τον Πανίκο και πρώτη φορά έγραψα. Ο καθένας έχει τις απόψεις του και αντικρίζει με το δικό του φακό διάφορα θέματα. Ομως να επικρίνεται αυτή η κυβέρνηση για όλα τα κακά και ανάποδα θεωρώ ότι είναι άδικο γιατί λες και η Κύπρος βιώνει την οικονομία ξεχωριστά από τις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε.
Μόλις πριν από λίγο δημοσίευσα τα ελλείμματα των διαφόρων χωρών σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat που δημοσιοποίησε σήμερα. Κανένας δεν τα σχολίασε παρά μόνο όλοι αναλώνονται σε προσωπικές πεποιθήσεις.
Τα ξανασημειώνω λοιπόν:
Ελλειμα κάτω του 3% για το 2010 έχουν μόνο η Εσθονία, Λουξομβούργο και Φινλανδία.
Στο σύνολο της ευρωζώνης καταγράφηκε μέσο δημόσιο έλλειμμα 6,2% του ΑΕΠ. Το μέσο δημόσιο χρέος ανήλθε στο 85,4% του ΑΕΠ.
Στην Κύπρο … έτσι για την ιστορία ήταν 4.6% και το δημόσιο χρέος 58.4%
Εκανα και ένα σχόλιο πιο πάνω για τις τράπεζες και τα ομόλογα που νομίζω που νομίζω αξίζει να προσεχθεί.
αθηνα on 24/10/2011
Athina,εκτιμώ τον ήπιο τρόπο με τον οποίο απαντάς.Τα καλά πρέπει να λέγονται.Ομως,να μου επιτρέψεις να επισημάνω ότι λες τη μισή αλήθεια.Πρώτον,το Μαρί μπορεί να μην προηγήθηκε της όποιας μείωσης των δημ.υπαλλήλων,αλλά ήταν η χαριστική βολή σε μιά μισοπεθαμένη οικονομία,που έβαλε φωτιά στα μπαντζάκια της κυβέρνησης ότι πρέπει να πάρει μέτρα και όχι ημίμετρα όπως μέχρι τώρα.Γιατί το ΑΚΕΛ,δεν ήθελε να εισπράξει το πολιτικό κόστος,δυσαρεστώντας τους δημ.υπαλλήλους.Ξέρεις,μας αρέσει όλους να μας χα'ι'δεύουν τα αυτιά.Και ο Παπανδρέου κέρδισε τις εκλογές γιατί επέμενε πως,''λεφτά υπάρχουν''.Τώρα,σχετικά με τον ΦΠΑ,πράγματι ο Συναγερμός,έκανε το σοβαρό λάθος να προτείνει την αύξησή του,αλλά στα πλαίσια ενός συνολικού πακέτου.Εδώ είναι η μαύρη προπαγάνδα σας,γιατί τώρα που η αντιπολίτευση απορρίπτει τη μεμονωμένη αύξηση του ΦΠΑ,εσείς εγλυκαθήκετε και επιμένετε στην αύξηση,αλλά η πατρότητα είναι του Αναστασιάδη.Τρίτον,τα 500 εκατομμύρια,πράγματι τα δώσατε,αλλά ήταν από το κομπόδεμα του Τάσσου,που τώρα τον διαβάλλετε πως άφησε την Κύπρο χωρίς νερό,λες και δεν είσασταν στην κυβέρνηση γιά 4,5 χρόνια.Θέλετε να ξεχνάτε όμως, ότι επί Κληρίδη κατεβάζατε τον κόσμο στούς δρόμους,ενάντια στην αφαλάτωση στην Επισκοπή.Ασε που εκείνο το νερό από την Ελλάδα,όχι μόνο μας ξεδίψασε,αλλά πλούτισε και τους ημέτερους.