You are here

Αισθητή μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στη Λευκωσία κατά τη διάρκεια της καραντίνας

04/06/2020 13:42

Προκαταρκτική έρευνα σχετικά με τα επίπεδα ρύπων αποκαλύπτει ότι τα πρωτοφανή περιοριστικά μέτρα που λήφθηκαν στο πλαίσιο αντιμετώπισης του κορωνοϊού, είχαν ως αποτέλεσμα τη σημαντική μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, που προκαλείται από τοπικές εκπομπές κυκλοφορίας στη Λευκωσία.

Ερευνητές του Κέντρου Αριστείας για την Κλιματική και Ατμοσφαιρική Έρευνα (CARE-C) του Ινστιτούτου Κύπρου, με βάση τα δεδομένα του Κλάδου Ποιότητας Αέρα και Στρατηγικού Σχεδιασμού (ΚΠΑΣΣ) του Τμήματος Επιθεώρησης Εργασίας, μελέτησαν την ποιότητα του αέρα στη Λευκωσία, κατά την διάρκεια των περιοριστικών μέτρων, και προσδιόρισαν κατά πόσο η μείωση  οδικής κυκλοφορίας έχει αλλάξει τα επίπεδα συγκέντρωσης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στο αστικό περιβάλλον της πρωτεύουσας.

Οι ερευνητές επικεντρώθηκαν στην ανάλυση  δύο ατμοσφαιρικών ρύπων, του μονοξειδίου  του άνθρακα (CO), το οποίο προέρχεται από την ατελή καύση καυσίμων που περιέχουν άνθρακα, συμπεριλαμβανομένων ορυκτών καυσίμων και βιομάζας, και των οξειδίων του αζώτου (NOΧ), τα οποία προέρχονται σχεδόν αποκλειστικά από την χρήση ορυκτών καυσίμων. Η μελέτη επικεντρώθηκε στους μήνες Φεβρουάριο, Μάρτιο και Απρίλιο του 2020, χρησιμοποιώντας ως μέτρο σύγκρισης τις αντίστοιχες μετρήσεις του 2019, από δύο περιβαλλοντικούς σταθμούς - ένα που βρίσκεται κοντά σε (υπό κανονικές συνθήκες) πολυσύχναστο δρόμο της Λευκωσίας και ένα δεύτερο που βρίσκεται σε μια ήσυχη κατοικημένη περιοχή της πρωτεύουσας. 

Οι μετρήσεις που έγιναν κοντά σε δρόμο της Λευκωσίας ο οποίος υπό κανονικές συνθήκες είναι πολυσύχναστος (Nicosia urban Traffic), κατέδειξαν ότι τα επίπεδα CO και NOΧ μειώθηκαν κατά 95 ppb (28%) και 13 ppb (57%), αντίστοιχα, από την επιβολή των περιοριστικών μέτρων. Παρομοίως, οι μετρήσεις που έγιναν σε μια κατοικημένη περιοχή του δήμου Στροβόλου, μακριά από πολυσύχναστους δρόμους (Nicosia urban Background) κατέδειξαν ότι τα επίπεδα CO και NOΧ μειώθηκαν κατά 51 ppb (23%) και 11 ppb (67%), αντίστοιχα, από την επιβολή των περιοριστικών μέτρων. Ενδείξεις ημερήσιων (24ώ ρων) μέσων όρων για τα δύο σημεία στο Σχήμα 1.

Σε συνέχεια των προκαταρκτικών αυτών αποτελεσμάτων θα γίνει εκτενέστερη αξιολόγησή των επιπτώσεων των περιοριστικών μέτρων στην ποιότητα του αέρα,  λαμβάνοντας υπόψη ένα ευρύτερο φάσμα ατμοσφαιρικών ρύπων (π.χ. λεπτόκοκκα σωματίδια), παρατηρήσεις τηλεανίχνευσης (μέσω δορυφόρου) και μεθόδους ατμοσφαιρικής μοντελοποίησης.

Ατμοσφαιρική ρύπανση και δημόσια υγεία

Σε μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2019, στην οποία ένας από τους συγγραφείς είναι ο Καθηγητής Jos Lelieveld, Επικεφαλής του Τμήματος Περιβαλλοντικών Προβλέψεων του CARE-C στο Ινστιτούτο Κύπρου και Διευθυντής στο Ινστιτούτο Χημείας Max Planck της Γερμανίας, επιστήμονες υπολόγισαν ότι σχεδόν 800.000 άνθρωποι πεθαίνουν πρόωρα κάθε χρόνο στην Ευρώπη, με περισσότερους από 1.100 στην Κύπρο, και ότι η ζωή κάθε πολίτη μειώνεται κατά μέσο όρο περισσότερο από δύο χρόνια λόγω βρώμικου αέρα. Η ατμοσφαιρική ρύπανση, και ιδίως η σωματιδιακή ύλη, μπορεί να προκαλέσει αναπνευστικές και καρδιαγγειακές παθήσεις, προκαλώντας πρόωρους θανάτους.

Σε μια πιο πρόσφατη μελέτη στην οποία επίσης συνέβαλε ο καθηγητής Lelieveld και η οποία εξετάζει μειώσεις της ατμοσφαιρικής ρύπανσης λόγω περιοριστικών μέτρων του COVID-19 και τις επιπτώσεις στη δημόσια υγεία, εκτιμήθηκε ότι σε 34 χώρες, μέχρι τα μέσα Μαΐου, έχουν αποφευχθεί περίπου 50.000 πρόωροι θάνατοι και σχεδόν 90.000 παιδιατρικές επισκέψεις στα επείγοντα λόγω άσθματος, κάτι που αποτελεί όφελος για την δημόσια υγεία ως αποτέλεσμα των περιοριστικών μέτρων.

Φυσικά, οι τραγικές συνθήκες που ανάγκασαν στην λήψη περιοριστικών μέτρων και η συνακόλουθη οικονομική ύφεση, δεν καθιστούν τέτοια μέτρα ούτε επιθυμητά ούτε και βιώσιμα. Ωστόσο, τα παραπάνω ευρήματα καταδεικνύουν τα πιθανά οφέλη για τη δημόσια υγεία από τη μείωση των επιπέδων ατμοσφαιρικών ρύπων, τα οποία πριν την πανδημία θεωρούνταν «κανονικά».

Σύμφωνα με τον καθηγητή Lelieveld, «Η μακροπρόθεσμη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης με βιώσιμο τρόπο απαιτεί τη σταδιακή κατάργηση της καύσης ορυκτών καυσίμων. Αυτό θα βελτιώσει την υγεία μας τόσο σε τοπικό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο, μέσω της μείωσης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και της κλιματική αλλαγής».