You are here

Μονόπλευρη η εξυγίανση

26/04/2010 06:39
Σε πρόσθετους φόρους στηρίζεται μέχρι στιγμής η προσπάθεια της κυβέρνησης για δημοσιονομική εξυγίανση, καθώς τα πιο βασικά μέτρα για περικοπές δαπανών δεν φαίνονται πουθενά στον ορίζοντα. Αντίθετα, τα τρία από τα τέσσερα βασικά εισπρακτικά μέτρα έχουν ήδη πάρει το δρόμο της βουλής και βρίσκονται ένα μόλις βήμα πριν την υλοποίηση τους.

Το τελευταίο τετράμηνο το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης παρουσίασε σειρά μέτρων για μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος σε επίπεδα κάτω του 7% ή €1200 εκ. που αναμένεται να είναι φέτος.

Βασική φιλοσοφία των προτάσεων που είδαν μέχρι στιγμής το φως της δημοσιότητας ήταν ότι η εξυγίανση θα προέκυπτε εξίσου από την αύξηση των εσόδων και από τη μείωση των δαπανών.

Προς το παρόν, όμως, τα δύο βασικά μέτρα για μείωση των δαπανών δεν έχουν πάρει σάρκα και οστά, δημιουργώντας αμφιβολίες για το κατά πόσον θα περιλαμβάνονται στο συνολικό πακέτο μέτρων που προτίθεται να προωθήσει τις επόμενες τέσσερις βδομάδες το υπουργείο Οικονομικών.


Το πιο βασικό από αυτά τα μέτρα είναι η μείωση του κόστους των συντάξεων των δημοσίων υπαλλήλων. Το υπουργείο Οικονομικών ήλπιζε πως το μέτρο θα εξοικονομούσε γύρω στα €150 εκ. ή 0,9% του φετινού ΑΕΠ, αλλά προς το παρόν δεν υπάρχει στον ορίζοντα οτιδήποτε συγκεκριμένο για το θέμα. Η κυβέρνηση έχει εντάξει το θέμα των συντάξεων στο διάλογο του προέδρου της Δημοκρατίας με το γενικό γραμματέα της συντεχνίας των δημοσίων υπαλλήλων (ΠΑΣΥΔΥ), που έχει ξεφύγει από τα φώτα της δημοσιότητας.

Το άλλο βασικό μέτρο ήταν η στόχευση των κοινωνικών παροχών ύψους €1 δισ. Το υπουργείο ήλπιζε αρχικά να εξοικονομήσει €100 εκ. ή 0,6% του ΑΕΠ ετησίως από τον ορθολογισμό του συστήματος παροχών. Έκτοτε οι προσδοκίες του υπουργείου έχουν προσγειωθεί περίπου στα μισά αλλά το μέτρο δεν έχει ακόμα συγκεκριμενοποιηθεί. Το υπουργείο άφησε την Παρασκευή να νοηθεί ότι το μέτρο θα οριστικοποιηθεί τις προσεχείς βδομάδες, μέσα από τις διαβουλεύσεις που θα γίνουν με τα κόμματα. Προς το παρόν, όμως, δεν υπάρχει τίποτα συγκεκριμένο για τον τρόπο εφαρμογής του ή για τα ήδη των παροχών που θα επηρεαστούν.

Το μόνο μέτρο για περιορισμό των δαπανών για το οποίο έχει γίνει κάποια πρόοδος είναι αυτό των περικοπών στις λειτουργικές δαπάνες του κράτους. Το υπουργείο εξήγγειλε πριν λίγες βδομάδες πρόσθετες εξοικονομήσεις €60 εκ., τις οποίες προτίθεται να αυξήσει στα €90 εκ. το 2011. Τα πραγματικά αποτελέσματα του μέτρου αυτού, όμως – που δεν χρειάζεται κοινοβουλευτική έγκριση – θα φανούν σε ένα περίπου χρόνου, όταν δημοσιευθούν τα τελικά δημοσιονομικά στοιχεία για το 2010.

Σε αντίθεση με τα μέτρα που αφορούν τις δαπάνες, το σκέλος της εξυγίανσης που αφορά την επιβολή φόρων και την εισροή πρόσθετων εσόδων έχει ήδη προωθηθεί στη βουλή.

Το πακέτο των μέτρων για «πάταξη της φοροδιαφυγής» κατατέθηκε ήδη στη βουλή και αναμένεται ότι θα τύχει αντικείμενο συζήτησης τις επόμενες βδομάδες. Το μέτρο προκαλεί ήδη αντιδράσεις μεταξύ κομμάτων και εταίρων, περιλαμβάνοντας ρυθμίσεις όπως την άρση του τραπεζικού απορρήτου, την ενίσχυση των εξουσιών της εφορίας και τη φορολογία έμμεσης ιδιοκτησίας ακινήτων. Ο Σύνδεσμος Εγκεκριμένων Λογιστών (ΣΕΛΚ) θεωρεί ότι τα μέτρα φορολογικής φύσεως θα πλήξουν το status της Κύπρου ως κέντρου παροχής χρηματοοικονομικών υπηρεσιών. Με τα μέτρα, το υπουργείο ελπίζει να εισπράξει €17 εκ. ή 0,1% ετησίως.

Στη βουλή βρίσκονται από την Παρασκευή και τα μέτρα για αμνήστευση πολεοδομικών παρατυπιών, από τα οποία το κράτος ελπίζει να εισπράξει €17 εκ. ετησίως ή 0,1% του ΑΕΠ. Τα μέτρα περιλαμβάνουν αλλαγές σε πέντε υφιστάμενα νομοσχέδια και φαίνεται να χαίρουν της στήριξης των κομμάτων.

Η βουλή πήρε επίσης μια πρόγευση του πακέτου των αυξήσεων που θα επέλθουν στους φόρους κατανάλωσης. Το θέμα συζητήθηκε προ δύο βδομάδων στην Επιτροπή Εμπορίου της βουλής και η κυβέρνηση εξήγησε πως μόνο από τις αυξήσεις των φόρων κατανάλωσης των καυσίμων θα προκύψουν πρόσθετα έσοδα €65 εκ. ή 0,4% του ΑΕΠ. Η κυβέρνηση αναμένει ότι τα σχετικά νομοσχέδια θα ψηφιστούν πριν το τέλος Μαΐου και ότι οι νέοι φόροι θα επιβληθούν στα καύσιμα από την 1η Ιουνίου.

Το μόνο εισπρακτικό μέτρο που καθυστερεί είναι αυτό της αύξησης του φόρου ακίνητης ιδιοκτησίας. Ο υπουργός Εσωτερικών δήλωσε πρόσφατα ότι το μέτρο αναμένεται να υλοποιηθεί σε βάθος χρόνου, δίδοντας ως πρώτη ένδειξη ορίζοντα 3ετίας ή 5ετίας.