You are here

Σαθρό μέχρι την κατάργηση του το πρόγραμμα πολιτογραφήσεων

27/11/2020 14:36

Σαθρό μέχρι την στιγμή που επήλθε η κατάργησή του, χαρακτηρίζεται το κυπριακό επενδυτικό πρόγραμμα στην νέα έκθεση της ελεγκτικής υπηρεσίας αναφορικά με τον έλεγχο παραχώρησης υπηκοότητας σε στελέχη εταιρειών.

Η έκθεση της ελεγκτικής υπηρεσίας περιλαμβάνει ευρήματα αναφορικά με την παραχώρηση υπηκοότητας σε διευθυντικά στελέχη εταιρειών και σε μέλη της οικογένειάς τους χωρίς να προβλέπεται από τον νόμο. Συγκεκριμένη αναφορά γίνεται στην πολιτογράφηση 18 προσώπων ως υψηλόβαθμων διευθυντικών στελεχών εταιρειών που σχετίζονται με το καζίνο θέρετρο, καθώς και δεκάδων διευθυντών και υπαλλήλων άλλης εταιρείας.

Σύμφωνα με τα ευρήματα της έκθεσης, υπήρξε μεγάλος αριθμός πολιτογραφήσεων χωρίς να πληρούνται τα εν ισχύι κριτήρια, ενώ η ελεγκτική υπηρεσία σημειώνει πως δημιουργείται η εντύπωση ότι κάποιοι από τους ασκούντες δημόσια εξουσία ουδόλως λάμβαναν υπόψη το ισχύον νομικό και κανονιστικό πλαίσιο και ουσιαστικά θεωρούσαν ότι θα μπορούσαν να ενεργούν κατά το δοκούν.

«Συνεπώς, διαφαίνεται το ενδεχόμενο κατάχρησης εξουσίας από πρόσωπα που ασκούσαν δημόσια εξουσία», όπως τονίζεται.

Οι υποθέσεις πολιτογραφήσεων συνδεδεμένων με εταιρείες που αναδεικνύονται στις έκθεση, αφορούν δύο διαφορετικές περιπτώσεις, η πρώτη κατά τα έτη 2014-2017 και η δεύτερη το 2019. Αυτό, σύμφωνα με την ελεγκτική υπηρεσία, «δεικνύει ότι ουσιαστικά η σαθρότητα του προγράμματος παρέμεινε περίπου αναλλοίωτη μέχρι τη στιγμή της πρόσφατης κατάργησής του».  

Συμβουλή για ανάκληση δεκάδων διαβατηρίων

Τα στοιχεία έχουν τεθεί ενώπιον του γενικού εισαγγελέα για να κρίνει εάν υπάρχει λόγος διερεύνησης ποινικών αδικημάτων.

Η ελεγκτική υπηρεσία υποστηρίζει ότι ο γενικός εισαγγελέας θα πρέπει να συμβουλεύσει το υπουργικό συμβούλιο και σε σχέση με τη δυνατότητα ανάκλησης της υπηκοότητας των 18 επενδυτών του καζίνο, αλλά και των 64 ατόμων που συνδέονται με την άλλη εταιρεία.

Σε ότι αφορά τις πολιτογραφήσεις που συνδέονται τόσο με το καζίνο, η ελεγκτική υπηρεσία σημειώνει ότι άτομα και μέλη της οικογένειας τους πολιτογραφήθηκαν κατά χάριν, εκτός των όρων και προϋποθέσεων της προαναφερόμενης απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου, και κατ’ επίσπευση.

Αυτό, σύμφωνα με την ελεγκτική υπηρεσία, ενδεχομένως να σημαίνει απώλεια φορολογικών εσόδων της τάξης του €1,7 εκ. από την μη καταβολή ποσού €100.000 ως φόρο εισοδήματος από κάθε πολιτογραφηθέντα, και ποσό της τάξης του €1,7 εκ. ως ΦΠΑ επί των €500.000 αξίας κάθε κατοικίας που θα έπρεπε να αποκτηθεί, πλέον τα έμμεσα οφέλη στην οικονομία και στα δημόσια έσοδα από την κατασκευή και/ή πώληση των κατοικιών.

Επισημαίνεται παράλληλα, ότι ο Διαχειριστής έχει συμβατική υποχρέωση να υλοποιήσει την επένδυση χωρίς να δικαιολογούνται πρόσθετα ανταλλάγματα δύο χρόνια μετά, εκτός του νόμου και εκτός της Συμφωνίας Αδειοδότησης που υπογράφθηκε στις 26/6/2017.

Επιπρόσθετα, σημειώνεται ότι η σχετική πρόταση προς το υπουργικό που διαβιβάστηκε στη βουλή δεν περιλαμβάνει αναφορά στο καζίνο, ενώ διαβεβαιώνει πως οι αιτούντες επενδυτές πληρούν τα οικονομικά κριτήρια, διαβεβαίωση η οποία «ενδεχομένως να ήταν ψευδής», σύμφωνα με την ελεγκτική υπηρεσία.

Προστίθεται ότι από τους 27 πολιτογραφηθέντες που συνδέονται με την επένδυση του καζίνο (18 στελέχη και 9 μέλη οικογενειών τους), οι 17 δεν είχαν άδεια μετανάστευσης για 2-5 μήνες και όχι για τουλάχιστον 6 μήνες, όπως προβλέπει σχετική απόφαση του υπουργικού για τις πολιτογραφήσεις.

Η υπηρεσία σημειώνει ότι φαίνεται να προκύπτει επίσης, θέμα παραπλάνησης της βουλής, ενώ προστίθεται πως ένα επιβεβαιωθούν τα γεγονότα που καταγράφονται, θα συνιστούν κατάχρηση εξουσίας.

Αναφορικά με τις 64 περιπτώσεις που αφορούν τη δεύτερη εταιρεία, εντοπίστηκαν 27 άτομα που εργοδοτούνται σε αυτή, ενώ και τα υπόλοιπα 37 άτομα πολιτογραφήθηκαν ως να σχετίζονται με αυτήν.

Επίσης, έχει εντοπιστεί ότι διευθύνσεις που είχαν δηλωθεί ως τόπος διαμονής, μέχρι σήμερα είναι οικόπεδα ή χώροι στάθμευσης ή ημιτελή κτήρια που ξεκίνησαν να κτίζονται παλαιότερα και οι εργασίες σταμάτησαν πριν πολύ καιρό.  «Αυτό σημαίνει ότι τα εν λόγω άτομα, ή άλλοι πάροχοι ή/και δικηγόροι εκ μέρους τους, ενδεχομένως να προέβηκαν σε ψευδή δήλωση ως προς τον τόπο διαμονής τους με σκοπό την απόκτηση Κυπριακής υπηκοότητας», αναφέρεται.

Επιπρόσθετα, η ελεγκτική υπηρεσία, σημειώνει πως εάν συνδυαστούν τα εισοδηματικά κριτήρια και τα κριτήρια μόνιμης ιδιόκτητης κατοικίας, ουδείς εκ των 64 πολιτογραφηθέντων πληρούσε και τα δύο κριτήρια.

Παράλληλα, αναφέρεται, ότι προκύπτουν προκύψει φορολογικά θέματα για τα φυσικά πρόσωπα που πολιτογραφήθηκαν, για τις εταιρείες που εξετάστηκαν, καθώς και για το θέμα του μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ στο 5% για την αγορά ή ανέγερση πρώτης κατοικίας.

Ευθύνες και λογοδοσία

«Δυστυχώς, φαίνεται ότι η εξόχως αρνητική εικόνα που έχει δημιουργηθεί, εντός και εκτός Κύπρου, ως προς την εφαρμογή του Προγράμματος, εικόνα που επιδεινώθηκε σημαντικά πρόσφατα μετά το ρεπορτάζ του ξένου τηλεοπτικού δικτύου AlJazeera, ήταν το αναπόφευκτο αποτέλεσμα μιας σαθρής κατάστασης, ενδεχομένως μη απαλλαγμένης ακόμη και φαινομένων διαφθοράς και άλλων ποινικών αδικημάτων», αναφέρεται στην έκθεση.

Η ελεγκτική υπηρεσία αποδίδει ευθύνη στην κυβέρνηση για μη έγκαιρη λήψη μέτρων.

«Δυστυχώς, η μη έγκαιρη λήψη διορθωτικών μέτρων από πλευράς κυβέρνησης έχει οδηγήσει στον ξαφνικό τερματισμό του Προγράμματος. Τώρα απομένει η αυστηρή αναζήτηση λογοδοσίας», όπως τονίζεται.

Η έκθεση προκύπτει μετά από δήλωση του γενικού διευθυντή του υπουργείου εσωτερικών Κώνστα Κωνσταντίνου σε συνεδρία της κοινοβουλευτικής επιτροπής ελέγχου τον περασμένο Οκτώβριο, σύμφωνα με την οποία οι 18 από τις 23 περιπτώσεις πολιτογραφήσεων στις οποίες η ελεγκτική υπηρεσία είχε εντοπίσει πως δόθηκαν οδηγίες επίσπευσής τους, αφορούσαν το καζίνο θέρετρο.

Ο κ. Κωνσταντίνου, είχε υποστηρίξει ότι ο τέως υπουργός εσωτερικών είχε δώσει οδηγίες για επίσπευση της εξέτασης των αιτήσεων αυτών για σκοπούς υποβοήθησης των επενδύσεων που θα πραγματοποιούσαν στην Κύπρο.

«Μετά τη δήλωση αυτή αποφασίσαμε, στο πλαίσιο των συνταγματικών μας αρμοδιοτήτων, να διενεργήσουμε έλεγχο στη διαδικασία πολιτογράφησης των 18 αυτών προσώπων. Λόγω δε των σοβαρών ευρημάτων κατά τον έλεγχο αυτό, αποφασίσαμε να επεκτείνουμε τον έλεγχο σε άλλες περιπτώσεις προσώπων που πολιτογραφήθηκαν ως υψηλόβαθμα διευθυντικά στελέχη εταιρειών», διαδικασία μέσα από την οποία εντοπίστηκαν τα 64 που πολιτογραφήθηκαν ως σχετιζόμενα με συγκεκριμένη εταιρεία, όπως αναφέρει η έκθεση της ελεγκτικής υπηρεσίας.

Η υπηρεσία αναφέρεται παράλληλα εκτενώς, στα προσκόμματα που αντιμετώπισε κατά τη διάρκεια του ελέγχου.

M.X.