You are here

ΧΑΚ φθοράς και αφθαρσίας, διέξοδος η αποκρατικοποίηση

27/02/2021 06:00

Πτωτική πορεία ακολουθούν οι εργασίες και κατ’ επέκταση τα έσοδα του κυπριακού χρηματιστηρίου (ΧΑΚ) τα τελευταία χρόνια οδηγώντας το άλλοτε ισχυρό χαρτί της οικονομίας στην παρακμή και η διέξοδος είναι η ιδιωτικοποίηση.

Όπως σημειώνει ο αναπληρωτής πρόεδρος του ΧΑΚ Νίκος Τρυπάτσας με δηλώσεις στη StockWatch, λόγω της οικονομικής κρίσης του 2013 και μετέπειτα της κρίσης του κορωνοϊού, οι συναλλαγές στο ΧΑΚ έχουν επηρεαστεί σημαντικά.

Σύμφωνα με μελέτη που διενεργήθηκε εκ μέρους του Υπουργείου Οικονομικών, επισημαίνει ο κ. Τρυπάτσας, «στο πλαίσιο του στρατηγικού σχεδιασμού το ΧΑΚ για τον εκσυγχρονισμό του, θα πρέπει να αποκρατικοποιηθεί όπως είναι η τάση και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Στόχος είναι η εξεύρεση κατάλληλου στρατηγικού επενδυτή για να φέρει το χρηματιστήριο σε νέα βάση και να αυξήσει και τα έσοδα του».

«Ταυτόχρονα, θα μπορέσει να επιτελέσει το ρόλο του που είναι η άντληση κεφαλαίων από τις αγορές και η ικανοποιητική εμπορευσιμότητα του», προσθέτει.

Σε πρόσφατη επιστολή του υπουργού Οικονομικών προς την κοινοβουλευτική επιτροπή Οικονομικών, σημειώνεται ότι στόχος είναι να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος κεφαλαιακής ενίσχυσης του ΧΑΚ τα επόμενα χρόνια και να αποφευχθεί επιβάρυνση του φορολογούμενου πολίτη.

Τα έσοδα του ΧΑΚ για το 2021 προϋπολογίζονται στα €5,4 εκατ. ενώ οι δαπάνες στα €6,2 εκατ.

Σύμφωνα με τον κ. Τρυπάτσα, ο προϋπολογισμός του ΧΑΚ χρηματοδοτείται από ίδιους πόρους και το έλλειμμα θα καλυφθεί από τα ταμειακά διαθέσιμα που διαθέτει ο οργανισμός.

Μέχρι στιγμής, τονίζει, «το ΧΑΚ δεν πήρε ούτε ένα σεντ από το κράτος και είναι αυτοχρηματοδοτούμενο».

Με βάση τα σχετικά στοιχεία, τα συνολικά έσοδα του ΧΑΚ παρουσίασαν σύνθετο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης περίπου 8% από το 2013 μέχρι το 2017.

Οι διοικητικές δαπάνες του ΧΑΚ μειώθηκαν από €2,3 εκατ. το 2013 σε €1,7 εκατ. το 2017 σημειώνοντας μείωση 26,1%.

Επιπλέον, το ΧΑΚ έχει μειώσει το έλλειμμα από το 2014 και έχει πετύχει καθαρό εισόδημα τόσο το 2017 όσο και το 2018. Ειδικότερα οι καθαρές ζημιές του ΧΑΚ μειώθηκαν από €2,6 εκατ. το 2013 σε €0,8 εκατ. το 2016 ενώ το 2017 πέτυχε μηδενικές ζημιές και ένα μικρό κέρδος €0,2 εκατ. το 2018.

Το 2019 το ΧΑΚ επανήλθε σε ελλειμματικό προϋπολογισμό. Τα έσοδα ανήλθαν στα €4,2 εκατ. και οι δαπάνες στα €4,8 εκατ.

Το 2020 τόσο τα έσοδα όσο και οι δαπάνες ήταν ύψους €5,9 εκατ.

Ο γενικός δείκτης του ΧΑΚ μειώθηκε κατά 12,97% το 2020 ενώ ο τζίρος της ρυθμιζόμενης αγοράς μειώθηκε στα €52,8 εκατ. σημειώνοντας μείωση 38,3%

Ο τζίρος του ΧΑΚ το 2019 μειώθηκε κατά 35,4% στα €85,4 εκατ. από €132,1 εκατ. το 2018. Ο γενικός δείκτης τιμών μειώθηκε κατά 2,56% το 2019.

Από το Υπουργείο Οικονομικών τονίζεται ότι η έλλειψη οικονομιών κλίμακας, η περιορισμένη ανάπτυξη των δραστηριοτήτων του ΧΑΚ, τα χαμηλά έσοδα σε συνδυασμό με το δυσανάλογο ψηλό λειτουργικό κόστος και κυρίως η απουσία επενδυτικού ενδιαφέροντος, εμποδίζει το ΧΑΚ να επιδείξει ένα αξιόλογο EBITDA (κέρδη πριν αφαιρεθούν τόκοι, φόροι, και απόσβεση) ή καθαρό κέρδος.

Κατά τη συζήτηση του προϋπολογισμού του ΧΑΚ στη Βουλή, το συμβούλιο του οργανισμού αναγνώρισε ότι το χρηματιστήριο υπολειτουργεί καταγράφοντας μειωμένη κεφαλαιοποίηση και έσοδα.

Το γεγονός αποδόθηκε στο ότι μετά το 1999 δεν ανακτήθηκε η αξιοπιστία και η εμπιστοσύνη στο ΧΑΚ. Παράλληλα, έγινε αναφορά στην οικονομική κρίση που ακολούθησε το 2013 και λειτούργησε ως ένα δεύτερο μεγάλο πλήγμα στη χρηματιστηριακή δραστηριότητα, αλλά και στην τρέχουσα πανδημική κρίση που επιτείνει την αβεβαιότητα, η οποία όπως αναφέρθηκε, αποτελεί τον χειρότερο εχθρό της επενδυτικής δραστηριότητας.

Το αποθεματικό του ΧΑΚ ανέρχεται σήμερα στα €8,6 εκατ. Με την ιδιωτικοποίηση το αποθεματικό θα χρησιμοποιηθεί για την αποζημίωση των υπαλλήλων που θα φύγουν, ενώ ό,τι απομείνει θα πάει στην Κυβέρνηση.

Με την ιδιωτικοποίηση του ΧΑΚ δεν αναμένεται να επηρεαστεί το εργασιακό καθεστώς των υπαλλήλων.

Στην έκθεση του Υπουργείου Οικονομικών γίνεται αναφορά σε εδραίωση της μονιμότητας των μόνιμων υπαλλήλων του ΧΑΚ ενώ για όσους υπαλλήλους η εργασία τους εμπίπτει στη σφαίρα του ιδιωτικού τομέα, η απασχόληση προστατεύεται από το νόμο καθιστώντας την απόλυση τους λόγω ιδιωτικοποίησης ως παράνομη.

Σημειώνεται τέλος ότι μετά από σχετικό διαγωνισμό για την επιλογή συμβούλων που θα βοηθήσουν στην αποκρατικοποίηση του ΧΑΚ, έχουν υποβληθεί προτάσεις από πέντε ενδιαφερόμενες εταιρείες. Η όλη διαδικασία υπολογίζεται να κρατήσει 14 μήνες.

Της Γεωργίας Χαννή