You are here

Μπουμ στο ηλεκτρονικό εμπόριο, νέα δεδομένα στο λιανικό

29/05/2021 05:53

Εκρηκτική ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου μετά τις προσπάθειες αναχαίτισης του κορωνοϊού, και την επιβολή αυστηρών περιορισμών μετακίνησης στους πολίτες και «lockdown», εντοπίζεται στην εποχή της πανδημίας. 

Την ίδια στιγμή, διαπιστώνονται αλλαγές στις καταναλωτικές τάσεις που επηρεάζουν τον τρόπο εκτέλεσης εργασιών των επιχειρήσεων λιανικού εμπορίου.

Στην μελέτη «Οι επιπτώσεις του κορωνοϊού στη ζωή μας» που εξέδωσε η Βουλή, σημειώνεται ότι «σε μια προσπάθεια αναχαίτισης του κορωνοϊού, οι περισσότερες χώρες ανά το παγκόσμιο επέβαλαν αυστηρούς περιορισμούς μετακίνησης στους πολίτες τους, εφαρμόζοντας το λεγόμενο ‘lockdown’, με αποτέλεσμα ο κόσμος να περιοριστεί στο σπίτι, την ώρα που παρέμεναν ανοιχτά μόνο τα καταστήματα με είδη πρώτης ανάγκης».

Αυτό, αναφέρεται, οδήγησε σε μια εκρηκτική ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου, καθώς ήταν και η μόνη διαθέσιμη επιλογή.

Στη μελέτη σημειώνεται πως οι αγορές μέσω διαδικτύου δεν είναι μια καινούρια πρακτική για την πλειονότητα των καταναλωτών, καθώς αυτό γινόταν και προ πανδημίας. 

Ωστόσο, τονίζεται πως η ανάγκη περιορισμού των μετακινήσεων τη δεδομένη χρονική στιγμή έχει εκτοξεύσει το ηλεκτρονικό εμπόριο, δημιουργώντας νέες τάσεις.

«Οι επιχειρήσεις, για να ικανοποιήσουν τη διαδικτυακή ζήτηση, μετατρέπουν καταστήματα σε αποθήκες εξυπηρέτησης παραγγελιών, γεγονός που κατ’ επέκταση αλλάζει την ανάγκη σε θέσεις εργασίας», τονίζεται. 

Δοκιμάζονται τα malls

Προστίθεται ότι οι επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου αναγκάστηκαν να δημιουργήσουν κατάλληλες ψηφιακές υποδομές και πρακτικές μέσα σε λίγες βδομάδες, κάτι το οποίο δημιούργησε προβλήματα στη διανομή και εξυπηρέτηση των πελατών, στη διαθεσιμότητα των προϊόντων και στην ομαλή λειτουργία των ιστοσελίδων. 

«Είναι έκδηλο ότι η πανδημία του κορωνοϊού άλλαξε ριζικά τα δεδομένα στο ηλεκτρονικό εμπόριο μετασχηματίζοντας τις καταναλωτικές τάσεις, όπως και το μοντέλο λειτουργίας των επιχειρήσεων», αναφέρεται. 

Με βάση τα νέα δεδομένα, χαρακτηρίζεται αξιοσημείωτο το γεγονός πως μεγαλοεπιχειρηματίες του λιανεμπορίου κατάφεραν να προσαρμοστούν καλύτερα και να αναπτυχθούν, δημιουργώντας το «one-stop shop», την αγορά δηλαδή προϊόντων από ένα και μόνο σημείο, καλύπτοντας την ίδια στιγμή πολλές και διαφορετικές ανάγκες. 

Ταυτόχρονα, επισημαίνεται ότι η στροφή στο ηλεκτρονικό εμπόριο δοκιμάζει τη λειτουργία των εμπορικών κέντρων, τα οποία στηρίζονται και απαιτούν μεγάλο όγκο καταναλωτών, για να επιβιώσουν. 

Αλλάζουν οι καταναλωτικές τάσεις

Στην προ COVID-19 περίοδο οι καταναλωτές έδειχναν προτίμηση σε προϊόντα και υπηρεσίες που κάλυπταν τη σχέση ποιότητας-τιμής. Αντίθετα, έρευνες έδειξαν πως οι καταναλωτές μετά το ξέσπασμα της πανδημίας έδωσαν μεγαλύτερη προτεραιότητα σε προϊόντα υγιεινής και υπηρεσίες εύκολες σε πρόσβαση. 

Η τάση φανέρωσε μείωση των επισκέψεων σε μεγάλες υπεραγορές και πολυκαταστήματα, τα οποία συγκεντρώνουν ταυτόχρονα μεγάλο αριθμό καταναλωτών, και αύξησε την προτίμηση για αγορές σε μικρά συνοικιακά καταστήματα. 

Παράγοντες που επηρέασαν αυτή τη στροφή των καταναλωτών αποτέλεσαν ο χρόνος αναμονής στην ουρά, ο χρόνος πραγματοποίησης των αγορών και τα μέτρα υγιεινής που έλαβαν τα καταστήματα. 

Παράλληλα, με τις αλλαγές στις καταναλωτικές συνήθειες, ο κλάδος του λιανικού εμπορίου καλείται να αντιμετωπίσει προκλήσεις που σχετίζονται με την αποτελεσματική διαχείριση της εφοδιαστικής αλυσίδας, την απλοποίηση των εσωτερικών διαδικασιών και την αναδιάταξη των σημείων πώλησης.

Οι έντονες μεταβολές στη ζήτηση διάφορων προϊόντων, όπως για παράδειγμα αντισηπτικών και λοιπών φαρμακευτικών ειδών, καθώς και η διακοπή παραγωγής από τις χώρες προέλευσης οδήγησαν σε ελλείψεις, οι οποίες ήταν δύσκολο να προβλεφθούν με βάση τα παραδοσιακά μοντέλα παραγγελιών. 

Αναδιατάξεις στις επιχειρήσεις λιανικού

Εντονότερο πρόβλημα, όπως διαπιστώνεται, αντιμετώπισαν οι επιχειρήσεις που δε διέθεταν διαδικτυακή παρουσία, αλλά αντίθετα διακινούσαν τα προϊόντα τους αποκλειστικά μέσω των καταστημάτων τους, τα οποία για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα παρέμειναν κλειστά. 

Σημειώνεται ότι οι εταιρείες οι οποίες διακρίνονται από γραφειοκρατικές διαδικασίες λήψης και καταχώρισης παραγγελιών και διαχείρισης των διαθέσιμων αποθεμάτων αντιμετώπισαν μεγαλύτερες δυσκολίες στην περίοδο της καραντίνας. 

Η αύξηση των πωλήσεων μέσω διαδικτύου, σε συνδυασμό με την ανάγκη των εταιρειών για μείωση του κόστους και αύξηση της τηλεργασίας, οδηγεί σταδιακά σε αναδιατάξεις των επιχειρήσεων λιανικού εμπορίου. Η αύξηση του εμπορίου αγαθών και υπηρεσιών μειώθηκε κατά το πρώτο τρίμηνο του 2020, καθώς άρχισαν να γίνονται αισθητές οι πρώτες επιπτώσεις.

Επισημαίνεται ότι η πανδημία του COVID-19 δε μετέβαλε τις τάσεις που σταδιακά εξελίσσονταν στον κλάδο του λιανικού εμπορίου, αλλά συνετέλεσε στην επιτάχυνση των εν λόγω αλλαγών. 

Στον κλάδο του λιανικού εμπορίου οι αλλαγές που έχει επιφέρει η πανδημία δυνατόν να επιταχύνουν την αναβάθμιση του τομέα μέσα από ένα πιο παραγωγικό μοντέλο, που θα προσφέρει βελτιωμένη εξυπηρέτηση πελατών.

Σχετικές πρωτοβουλίες στον κλάδο του λιανικού εμπορίου μπορεί να περιλαμβάνουν κυβερνητικά κίνητρα για αναβάθμιση των τεχνολογιών και βελτίωση των δυνατοτήτων και του επιπέδου εξυπηρέτησης στον τομέα των μεταφορών και της παράδοσης μέσω της εκπαίδευσης του προσωπικού και της εφαρμογής νέων επιχειρηματικών μοντέλων.

Παράλληλα, θα μπορούσε να υπάρξει συνεργασία ανάμεσα στις επιχειρήσεις και στην τοπική αυτοδιοίκηση για διευκόλυνση ευάλωτων ομάδων πολιτών, ώστε να τοποθετούνται ειδικά κιβώτια παραλαβής δεμάτων (parcellockers) έξω από οικίες ή σε διάφορα σημεία (υπεραγορές, χώρους στάθμευσης, ταχυδρομεία, κ.λπ.), σε χώρο και χρόνο της επιλογής τους, με τη μέθοδο «click and collect», που προσφέρεται ήδη σε διάφορα μέρη του κόσμου. 

Της Γεωργίας Χαννή