You are here

Α. Αυξεντίου: Κακοδαιμονία του ΧΑΚ οι υπερτιμημένες εταιρείες

21/09/2001 04:24
Για τον προληπτικό τρόπο που δρα η Κεντρική Τράπεζα, έναντι των πιθανών δυσμενών επιδράσεων στην κυπριακή οικονομία λόγω εσωτερικών και εξωτερικών παραγόντων, μιλά σε συνέντευξη που παραχώρησε στη Stockwatch, ο Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας Αυξέντης Αυξεντίου. Με 19 χρόνια επιτυχή παρουσία στην ηγεσία της Κεντρικής, ο κ. Αυξεντίου πιστεύει ότι η το ΧΑΚ θα ανακάμψει από την πτώση ενώ τονίζει ότι υπάρχουν καλές επενδυτικές ευκαιρίες στο χρηματιστήριο. Εφιστά την προσοχή των επενδυτών να μην επενδύουν στα τυφλά ενώ τονίζει κατηγορηματικά ότι η κακοδαιμονία του ΧΑΚ είναι η εισδοχή υπερτιμημένων εταιρειών.

Τις τελευταίες 40 μέρες η Κεντρική Τράπεζα προέβηκε σε δύο απανωτές μειώσεις του επιτοκίου κατά 1% επικαλούμενη την παγκόσμια οικονομική επιβράδυνση και την εγχώρια χρηματιστηριακή κάμψη. Οι επικριτές της Κεντρικής λένε ότι οι λόγοι για μείωση των επιτοκίων συνέτρεχαν πολύ πριν τον Αύγουστο.


Το θέμα των επιτοκίων το εξετάζουμε κάθε μήνα στη Νομισματική Επιτροπή και στο Συμβούλιο της Τράπεζας. Ο λόγος που δεν μειώσαμε νωρίτερα από τον Αύγουστο τα επιτόκια είναι διότι η οικονομική ύφεση η οποία υπήρχε διεθνώς, καθώς και το επίπεδο των τιμών του χρηματιστηρίου δεν μπορούσαν να επηρεάσουν την Κύπρο στο σημείο που να επιβάλλουν μείωση επιτοκίων. Αλλά επειδή αυτή η διεθνής οικονομική ύφεση παρατείνεται με κίνδυνο να επηρεάσει και την Κύπρο και επειδή το επίπεδο των τιμών στο ΧΑΚ έχει μειωθεί κατά τρόπο που πιθανόν να επηρεάσει την κυπριακή οικονομία, αποφασίσαμε να δράσουμε κατά τρόπο προληπτικό.

Αλλά υπάρχει και άλλος παράγων ο οποίος μας ώθησε στη μείωση των επιτοκίων. Είναι το γεγονός ότι παρατηρήθηκε μία μαζική εισροή δανεισμού στην Κύπρο σε ευρώ. Αυτό μας ανησύχησε γιατί μας ανέτρεπε τα νομισματικά μας προγράμματα λόγω της μεγάλης διαφοράς επιτοκίων μεταξύ ευρώ και κυπριακής λίρας και θέλαμε μαζί με το άλλο μέτρο που πήραμε για τη διακύμανση λίρας-ευρώ να ανακόψουμε αυτό το δανεισμό μειώνοντας και το επιτόκιο της κυπριακής λίρας και ταυτόχρονα προειδοποιώντας τους δανειζομένους κατά τρόπο συγκεκριμένο ότι αυτός ο δανεισμός δεν είναι απαλλαγμένος από συναλλαγματικούς κινδύνους.

Δεν αποτελεί παράγοντα αποσταθεροποίησης η αλλαγή του εύρους διακύμανσης;

‘Οχι καθόλου. Απλώς είναι μία επισήμανση ή μία προειδοποίηση στους δανειζόμενους ότι δεν είναι δυνατό να δανείζονται ένα ξένο νόμισμα με χαμηλότερα επιτόκια και ταυτόχρονα να περιμένουν ότι το δικό μας το νόμισμα θα είναι δεμένο πάντα με μία ορισμένη ισοτιμία με αυτό το ξένο νόμισμα. Αυτά τα δύο δεν συνταυτίζονται. Δεν μπορείς να έχεις το νόμισμά σου σταθερό με ένα ξένο νόμισμα και τα επιτόκια εκείνου του νομίσματος να είναι πιο χαμηλά από τα δικά σου. Αυτό ουσιαστικά ήταν το μήνυμα που θέλαμε να δοθεί.

Πιστεύετε ότι αυτό μήνυμα έχει τελικά δοθεί;

Πιστεύω ναι, διότι από τις πληροφορίες που παίρνουμε από τις τράπεζες φαίνεται ότι έχει μειωθεί αυτή η επιθυμία για δανεισμό σε ευρώ.

Για πρώτη φορά η ανακοίνωση που είχε συνοδέψει τη πρώτη μείωση των επιτοκίων ανέφερε τη λέξη «ΧΑΚ». Νομίζετε ότι τα χείριστα για την οικονομία έπονται;

Η οικονομία εξακολουθεί να είναι υγιής. Το εθνικό εισόδημα εξακολουθεί να αυξάνεται με ικανοποιητικό ρυθμό, ο πληθωρισμός εξακολουθεί να είναι χαμηλός και η ανεργία είναι ανύπαρκτη. Το χρηματιστήριο έχει δημιουργήσει ορισμένα άλλα προβλήματα στην κοινωνία βασικά. ‘Εχει γίνει μία αιτία άδικης αναδιανομής του πλούτου και έχει δημιουργήσει προβλήματα σε διάφορες κοινωνικές τάξεις. Μέχρι τώρα, σοβαρά οικονομικά προβλήματα δεν έχουν δημιουργηθεί από το ΧΑΚ. Αλλά παρακολουθούμε την κατάσταση πολύ προσεκτικά. Παράλληλα έχουμε αναθέσει σε ένα οίκο να διεξάγει μία έρευνα για τις επιπτώσεις του ΧΑΚ στην οικονομία και σε περίπου ένα μήνα θα έχουμε τα αποτελέσματα.

Περιμένατε τη μείωση από την ΕΚΤ του επιτοκίου κατά 0.5% που εξαγγέλθηκε μετά από τις τελευταίες διεθνείς δυσμενείς εξελίξεις από τα τρομοκρατικά χτυπήματα εναντίον των ΗΠΑ ;

Φαίνεται ότι τα οικονομικά δεδομένα της Ευρωζώνης είναι τέτοια που δικαιολογούσαν ένα τέτοιο μέτρο. Αν λάβει κανείς υπόψη τη μείωση των επιτοκίων που γίνεται στην Αμερική ταυτόχρονα με το γεγονός ότι άλλες ευρωπαϊκές κεντρικές τράπεζες (παράδειγμα η Bank of England) μείωσαν τα επιτόκιά τους αλλά και το γεγονός ότι υπάρχει μία οικονομική συνοχή και αλληλεπίδραση, δεν ήταν δυνατό η Ευρωζώνη να παραμείνει απαθής μπροστά σε ότι συνέβαινε στην Αμερική. Αλλά πρέπει να έχομε πάντοτε υπόψη ότι τα επιτόκια σε μία χώρα ή σε μία ζώνη μειώνονται ή αυξάνονται αναλόγως των οικονομικών δεδομένων εκείνης της περιοχής ή χώρας.

‘Ομως η ΕΚΤ είχε λάβει περισσότερο υπόψη της την ανάπτυξη.

Η βασική επιδίωξη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας είναι η σταθεροποίηση των τιμών. Η θεωρία είναι ότι με το να έχεις χαμηλό πληθωρισμό βοηθάται η οικονομική ανάπτυξη. Αλλά συμφωνώ ότι μία Κεντρική Τράπεζα δεν μπορεί να είναι εντελώς ανάλγητη μπροστά στις εξελίξεις της οικονομίας. Δηλαδή αν υπάρχει οικονομική ύφεση, δεν μπορεί παρά να το λάβει υπόψη της στη διαμόρφωση των επιτοκίων.

Τον περασμένο Δεκέμβρη όταν ο Δείκτης ήταν στις 240 μονάδες είχατε πει ότι υπάρχουν επενδυτικές ευκαιρίες. Τώρα που βρίσκεται χαμηλότερα από τις 120 μονάδες τι λέτε;

Δεν έχω καμμία αμφιβολία ότι υπάρχουν εταιρείες τώρα μέσα στο ΧΑΚ οι οποίες είναι υποτιμημένες. Και δεν αμφιβάλλω ότι πιθανόν να υπάρχουν και άλλες εταιρείες που εξακολουθούν να είναι υπερτιμημένες. Κατά συνέπεια ο ενδιαφερόμενος επενδυτής ας μην κοιτάζει το Δείκτη. Ας κοιτάζει τις επί μέρους εταιρείες γιατί τονίζω ότι υπάρχουν καλές επενδυτικές ευκαιρίες. Και όταν λέω «καλές» δεν εννοώ να επενδύσει κάποιος για να περιμένει να κερδίσει σε σύντομο χρονικό διάστημα αλλά να κάνει μία – τουλάχιστον – μεσοπρόθεσμη επένδυση. Πιστεύω ότι είναι η κατάλληλη εποχή για σωστές επενδύσεις, όχι όμως στα τυφλά. Πρέπει να γίνεται εξέταση μιας εταιρείας για να διαπιστωθεί κατά πόσον η μετοχή της αποτελεί καλή επένδυση.

Ενόψει ευρωπαϊκής εναρμόνισης αναγκαστικά το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας της Κεντρικής Τράπεζας θα αλλάξει. Θα θέλατε να είστε παρών σε αυτές τις αλλαγές;

Η Κεντρική Τράπεζα της οποίας είμαι Διοικητής για 19 χρόνια έχει να παρουσιάσει πιστεύω ένα πολύ αξιόλογο έργο και έχει διαδραματίσει σημαντικότατο ρόλο στην οικονομική ανάπτυξη του τόπου και στην εσωτερική και εξωτερική νομισματική σταθερότητα. Η Κεντρική Τράπεζα σήμερα βρίσκεται σε μια κρίσιμη καμπή καθόσον αφορά το ρόλο που καλείται να διαδραματίσει. ‘Αρχισε ήδη η αναπροσαρμογή και ελευθεροποίηση του χρηματοπιστωτικού μας συστήματος για να εναρμονιστεί με το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Είναι ένα έργο το οποίο δεν έχει ακόμα τελειώσει. Πολλά απομένουν να γίνουν και δεν έχω αμφιβολία να πω ότι χρειάζονται ιδιαίτερα προσεκτικοί χειρισμοί σε θέματα που αφορούν την Κεντρική Τράπεζα από σήμερα μέχρι την πλήρη εναρμόνιση του χρηματοπιστωτικού συστήματος με το ευρωπαϊκό κεκτημένο.

Ποιες αλλαγές έπονται;

Πρώτα απ’όλα έπονται αλλαγές σχετικά με την κατάργηση των συναλλαγματικών περιορισμών που απομένουν και είναι σημαντικό να γίνουν την κατάλληλη στιγμή και κατόπιν προσεκτικής προετοιμασίας. Για παράδειγμα αυτή τη στιγμή δεν επιτρέπουμε στους κυπρίους να ανοίγουν λογαριασμούς στο εξωτερικό ούτε να μετατρέπουν στην Κύπρο τις καταθέσεις τους σε ξένο νόμισμα. Επίσης δεν επιτρέπεται σε φυσικά πρόσωπα να επενδύουν σε χρηματιστηριακές ή άλλες αξίες του εξωτερικού. Αυτά όμως τα οποία οπωσδήποτε συνιστούν σοβαρές αποφάσεις μίαν ημέρα πρέπει να γίνουν και μάλιστα, σύμφωνα με το πρόγραμμα εισδοχής της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή ‘Ενωση, όχι αργότερα από το τέλος του 2002.

Πρέπει επίσης να αναφερθεί ότι όταν η Κύπρος γίνει μέλος της Ευρωπαϊκής ‘Ενωσης η Κεντρική Τράπεζα θα αποτελεί μέλος του Συστήματος Ευρωπαϊκών Κεντρικών Τραπεζών και ο Διοικητής της θα συμμετέχει στο Συμβούλιο της ΕΚΤ. ‘Οταν δε σύντομα μετά την ένταξη, η Κύπρος γίνει μέλος της Ευρωζώνης, ο Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας θα συμμετέχει στο Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ το οποίο συνέρχεται δύο φορές το μήνα και καθορίζει τη νομισματική πολιτική της Ευρωζώνης. Από τα πιο πάνω είναι φανερό ότι η Κεντρική Τράπεζα και ο Διοικητής της θα έχουν να διαδραματίσουν ένα πολύ σοβαρό ρόλο και μετά την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή ‘Ενωση.

Αναφορικά με τις ναυτιλιακές επιμένετε ακόμα στις θέσεις σας για επενδυτικό κίνδυνο που εμπερικλείει η εισδοχή τους στο ΧΑΚ;


Ακόμα διατηρούμε τις ενστάσεις μας αναφορικά με την είσοδο των ναυτιλιακών εταιρειών στο ΧΑΚ. Εξακολουθούμε να πιστεύουμε ότι το χρηματιστήριο της Κύπρου δεν μπορεί να παίξει το ρόλο της αντλήσεως κεφαλαίων για δραστηριότητες εταιρειών των οποίων το κέντρο εργασιών είναι στο εξωτερικό. Είναι πολύ μικρή η Κύπρος για να διαδραματίσει ένα τέτοιο ρόλο. Οι εταιρείες οι οποίες ελέγχονται από αλλοδαπούς ή Κύπριους εγκατεστημένους στο εξωτερικό θέλουν να έρθουν να εγγραφούν στο χρηματιστήριο για να κάνουν τι; Να αντλήσουν κεφάλαια για να χρηματοδοτήσουν δραστηριότητες στο εξωτερικό. Αυτοί είναι ρόλοι που ανήκουν στα χρηματιστήρια μεγάλων χωρών και όχι στο μικρό χρηματιστήριο της μικρής Κύπρου.

‘Ενα σχόλιο για το ΧΑΚ κ. Αυξεντίου

Πιστεύω ότι η ανάκαμψη του χρηματιστηρίου θα έρθει, αλλά είναι δύσκολο κάποιος να προβλέψει το πότε θα έρθει. Εκείνο που είπα και θέλω να το επαναλάβω είναι ότι η κακοδαιμονία του χρηματιστηρίου προέρχεται από το γεγονός ότι αφέθηκαν να μπουν στο ΧΑΚ σαφώς υπερτιμημένες εταιρείες. Χαίρομαι να πω ότι η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς με τη νέα της σύνθεση προσέχει ιδιαίτερα αυτό το σημείο. Γι’αυτό και ζητούν όπως η αξιολόγηση του Ενημερωτικού Δελτίου γίνεται και από ανεξάρτητο ελεγκτή ή/και νομικό.

Εσείς είστε υπέρ αυτής της απόφασης;

Αυτό είναι κάτι που ευνοώ και προσυπογράφω 100%.