You are here

Διυλίζοντας τον κώνωπα των συντάξεων

Διυλίζοντας τον κώνωπα των συντάξεων

15/04/2011
Από την αρχή δεν μου άρεσε αυτή η ιστορία με τις πολλαπλές συντάξεις.

Οι κραυγαλέες στρεβλώσεις του συστήματος με εξόργισαν, βέβαια.  Το ότι κάποιοι καταλήγουν με παχυλές συντάξεις ενώ πληρώνονται από το κράτος είναι σίγουρα εξωφρενικό.

Δεν μου άρεσε όμως ο τρόπος που εξελίχθηκε ο δημόσιος διάλογος.  Το ότι είχαν βρεθεί στο στόχαστρο άτομα και προσωπικότητες, αντί οι θεσμοί, μου προκάλεσε κάποιο προβληματισμό.

Η προσωποποίηση του θέματος ήταν ίσως αναγκαία για να αναδειχθεί η μεγάλη αδικία που συντελείται σε βάρος των φορολογούμενων (έστω και αν ως επί το πλείστον, άλλοι ψήφισαν τους νόμους, όχι αυτοί που λαμβάνουν τις πολλαπλές συντάξεις).

Η σταδιακή και επί μήνες δημοσίευση των ονομάτων – αντί ένας συνοπτικός κατάλογος με όλα τα ονόματα – ήταν ίσως ο μόνος τρόπος για να συντηρηθεί στη δημοσιότητα το θέμα για αρκετό καιρό για να κινητοποιήσει τους πολιτειακούς θεσμούς για ρύθμισή του.

Από την αρχή όμως έλειπε ένα σημαντικό νούμερο από τη συζήτηση.

Πόσα θα εξοικονομήσει το κράτος από τη ρύθμιση αυτού του θέματος;

Δεν θυμάμαι μέσα στις δεκάδες συζητήσεις στις τηλεοράσεις και στα ραδιόφωνα και μέσα από τα πολλά δημοσιεύματα, να βγήκε αυτός ο μαγικός αριθμός.  Ούτε θυμούμαι να ρώτησε κάποιος για να τον μάθει.

Έχει σημασία αυτός ο αριθμός, θα μου πείτε;  Αφής στιγμής υπάρχει μια τόσο μεγάλη αδικία, είναι θέμα αριθμών;

Σε κάποιο βαθμό πιστεύω πως ναι, έχουν σημασία και οι αριθμοί.  Σε ένα πολιτειακό σύστημα υπάρχουν άλλωστε πολλές αδικίες και επομένως πρέπει να ιεραρχούμε ποιες θα ρυθμίσουμε πρώτα, και ποιες ύστερα.  Πρέπει να ξέρουμε τι είναι σημαντικό και τι όχι.

Με ένα ετήσιο έλλειμμα €1000 εκ., με τους οίκους αξιολόγησης να καραδοκούν, και με τους FT να γράφουν ότι παίρνουμε σειρά μετά την Πορτογαλία, πρέπει να ιεραρχούμε τα ζητήματα αναλόγως της σημασίας τους όχι μόνο για το αίσθημα δικαίου αλλά και για τον κρατικό κορβανά.

Η πιο μεγάλη (αριθμητικά, τουλάχιστον) αδικία που γνωρίζω να υπάρχει στο θέμα των συντάξεων δεν είναι ότι κάποιες δεκάδες άνθρωποι παίρνουν πολλαπλές συντάξεις αλλά ότι οι δεκάδες χιλιάδες δημόσιοι υπάλληλοι δεν συνεισφέρουν όσο πρέπει στις συντάξεις τους, με αποτέλεσμα να προικοδοτούν τις συντάξεις τους οι φορολογούμενοι.

Οι κρατικές συντάξεις κοστίζουν €500 εκ. το χρόνο και αν ρυθμιζόταν το θέμα θα μπορούσαν να εξοικονομηθούν €150 εκ. ετησίως.

Και οι πολλαπλές συντάξεις, πόσα θα μας γλιτώσουν;

Ρώτησα την περασμένη βδομάδα το υπουργείο: Μου είπαν ότι με το προτεινόμενο νομοσχέδιο θα εξοικονομηθεί μάξιμουμ €1,5 εκ. ετησίως.  Ναι, €1,5 εκ.

Με βάση την ψυχρή λογική των αριθμών, λοιπόν, θα έπρεπε να αναλώσουμε 100 φορές περισσότερους πολιτικούς πόρους για να λύσουμε το θέμα των κρατικών συντάξεων σε σχέση με αυτούς που αναλώσαμε για το θέμα των πολλαπλών συντάξεων.

Ίσως είναι ενδεικτικό του παραλογισμού που υπάρχει σε αυτή την πολιτεία ότι η βουλή αποφάσισε χθες να συνεχίσει τις εργασίες την ερχόμενη βδομάδα για να «γλιτώσει» αυτό το €1,5 εκ. την ίδια στιγμή που η κυβέρνηση ανέβαλε τη σημερινή συνάντηση με τις συντεχνίες για τη συζήτηση των €150 εκ.

Ίσως, από την άλλη, να είναι ένδειξη πολιτικού ορθολογισμού.  Ίσως να είναι, τελικά, θέμα αριθμών: Το €1,5 εκ. το λαμβάνουν 150 άτομα, ενώ τα €150 εκ. επηρεάζουν δεκάδες χιλιάδες δημοσίους υπαλλήλους (και ψηφοφόρους).

Αντώνης Έλληνας

Επίκουρος Καθηγητής Πολιτικών Επιστημών

Πανεπιστήμιο Κύπρου
16 comments
observer on 15/04/2011
Your article is spot on.
Given however that in this country we cannot take major steps in the right direction, simply because we lack vision and gats,let us at least take a summation of little steps in the right direction.
This is an improvement to not taking any steps at all or taking steps in the wrong direction.
Κ Κωνσταντίνου on 15/04/2011
Σωστά αυτά που λέει ο κ Έλληνας για τα μεγέθη και τους αριθμούς, όμως θα μπορούσε κάποιος να αντιτείνει ότι και τα δύο προβλήματα πρέπει να λυθούν.
Η λύση του ενός δεν αποκλείει τη λύση του άλλου. Αντιθέτως!
Γιάγκος Μ. on 15/04/2011
Η κυβέρνηση θα μπορούσε να λύσει ένα μεγάλο μέρος του συνταξιοδοτικού αλλάζοντας μια γραμμή στη νομοθεσία, έτσι ώστε αντί 3,4% οι δημόσιοι να πληρώνουν κοινωνικές ασφαλίσεις 6,8% (όπως οι κοινοί θνητοί).

Το ότι δεν το κάνουν εδώ και τόσο καιρό (που λένε ότι αποτελεί ωρολογιακή το συνταξιοδοτικό), αποδεικνύει πολλά από αυτά που υποστηρίζει το άρθρο.
costas ktoris on 15/04/2011
What you are saying is not correct. This is because the fact that civil employees contribute 3,4% instead of 6,8% to SS is compensated by the fact that their employer pension (pension they receive from the government) is reduced accordingly once they start receiving a pension from SS as well.

Now the fact that they receive the state pension without having to pay any contributions is something else. But even in that case it could be argued that it is part of their compensation scheme.

My personal view is that is has to change but it would be easier and fairer to change for new employees only.
Panayiotis on 16/04/2011
Φαντάζεσαι την είδηση το 2087 ότι πέθανε ο τελευταίος πρίγκιπας δημόσιος υπάλληλος;

Τα πράγματα είναι ξεκάθαρα και ο νόμος πρέπει να το καλύπτει. Αν θα αλλάξουμε τις συντάξεις πρέπει να είναι για όλους. Καλά επεράσαν οι δημόσιοι υπάλληλοι μέχρι τώρα.
Panayiotis on 15/04/2011
Ατυχής η επισήμανση για το ποσό.

Στον διαχρονικό κοινωνικό διάλογο στην Κύπρο όπου απουσιάζει το στοιχείο της ακεραιότητας, οτιδήποτε το οποίο μας φέρνει πιο κοντά στον στόχο της δίκαιης κοινωνίας είναι καλό.

Ατυχής και η επισήμανση για τους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων. Φαγωθήκατε όλοι για τους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων. Σίγουρα δεν έπρεπε να πάρουν τις προσαυξήσεις και την ΑΤΑ όταν το έλλειμμα στον προϋπολογισμό είναι τόσο μεγάλο. Αλλά αυτό θα λύσει το πρόβλημα;

Αναρωτηθήκαμε ποτέ την ευθύνη των ανώτερων λειτουργών του κράτους (Α13 και πάνω, μερικοί ήδη συνταξιούχοι) για αυτή την κατάσταση;

Πότε επιτέλους θα ταυτίσουμε τις απολαβές των 500 πιο ψηλά αμειβομένων δημοσίων υπαλλήλων με την παραγωγικότητα του κάθε τμήματος που διευθύνουν;
Σωφρόνης on 15/04/2011
Αντώνη, το ποσό δεν είναι σημαντικό γιατί ο συμβολισμός είναι τεράστιος. Αν η Βουλή δεν διορθώσει αυτή τη στρέβλωση, θα απωλέσει κάθε ηθικό έρεισμα να ζητά αναδιάρθρωση του συστήματος συντάξεων των δημοσίων υπαλλήλων. Η ΠΑΣΥΔΥ θα κάνει την καλύτερη Ανάσταση αν δεν περάσει αυτό το νομοσχέδιο.
... on 15/04/2011
Απόν θέλει να πάει στο μύλο, πέντε μέρες κοσκινίζει.
arian on 16/04/2011
Το "άστο για αργότερα" του Κώστα Καραμανλή, δυστυχώς έχει γίνει κύρια πολιτική πράξη της παρούσας κυβέρνησης. Είναι και οι αντιφατικές δυνάμεις που συμμετέχουν στην κυβέρνηση που δεν αφήνουν να παρθούν εύκολα αποφάσεις, πχ δεν πέρασε στη βουλή η φορολογία των εταιρειών στο 11% και πέρασε το ΦΠΑ 5% στα τρόφιμα και φάρμακα που πλήττει κυρίως τους φτωχούς, αλλά είναι και οι καταβολές του προέδρου Χριστόφια που δεν του επιτρέπουν να συγκρουστεί με οργανωμένα σύνολα πχ την ΠΑΣΥΔΥ.

Οσον αφορά τις συντάξεις διαχωρίζω τα προβλήματα σε 2 τομείς: 1ον το απόθεμα του ΤΚΑ πρέπει να επενδυθεί σωστά για καλύτερες αποδώσεις και 2ον οι συντάξεις που θα λαμβάνει όλος ο Κυπριακός λαός να είναι ορθολογικές και συμβατές με τις ανάγκες του για αξιοπρεπή ζωή.

Για να γίνει το 1ο πρέπει ο κράτος να επιστρέψει πίσω στο ΤΚΑ όλα τα δις που έχει "δανειστεί". Εξωτερικό δανεισμό δεν μπορεί να κάμει γιατί ήδη το χρέος είναι δυσβάστακτο, άρα υποχρεωτικά οι προυπολογισμοί από ελλειμματικοί πρέπει να γίνουν πλεονασματικοί. Για αυτό τον σκοπό και για να αποτραπεί η δραματική μείωση των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων θα μπορούσε να γίνει μερική αποκρατικοποίηση με μετοχοποίηση κρατικών και ημικρατικών οργανισμών. Οσον αφορά τους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων είναι αυτονόητο ότι πρέπει να γίνουν ορθολογικοί, να συνάδουν δηλαδή με την παραγωγικότητα και να μην υπάρχουν μεγάλες διαφορές κατώτατου με ανώτατο (πχ εύρος 2000-5000).

Για τις συντάξεις πρέπει να συνεισφέρουν όλοι οι εργαζόμενοι και επίσης να μην υπάρχουν μεγάλες διαφορές κατώτατης με ανώτατη (πχ εύρος 1000-3000).

Η αποφυγή σύγκρουσης με οργανωμένα σύνολα πχ ΠΑΣΥΔΥ και συντεχνίες ημικρατικών και το ''άστο για αργότερα" αποτελούν μυωπική πολιτική γιατί η οικονομική καταστροφή της Κύπρου που προδιαγράφεται με μαθηματική ακρίβεια θα οδηγήσει σε πού μεγαλύτερη απώλεια εισοδημάτων και παντελή στέρηση συντάξεων για τις μελλοντικές γενιές.
Andreas on 20/04/2011
το εύρος τον μισθών των δημοσίων υπαλλήλων είναι 1200-6500.
ακης on 16/04/2011
Εφοσον καπιοι βγηκαν να κυβερνησουν με το συνθημα μιας πιο δικιαης κοινωνιας ας το αποδειξουν.Οπως λεει και ο εθνικος ποιητης 'θελει αρετη και τολμη η ελευθερια'
Kostas P on 16/04/2011
Μια γενική απορία προς τον συγγραφέα. Όταν όλοι ακαδημαικοί και ειδικά του πανεπιστημίου Κύπρου μιλάτε για περικοπές στο κρατικό μισθολόγιο ενοείτε και τους εαυτούς σας; Στο κατώ κατώ δεν θεωρείτε υπερβολίκο τον μισθό ενός καθηγητή στα 6927 εύρω στο τελευταίο σκαλί ενός αναπληρωτή καθηγητή στα 6407 ευρώ στο τελευταίο σκαλί ενός επίκουρου καθηγήτη στα 5914 εύρω στο τελευταίο σκαλί και ένος λέκτορα στα 5424 στο τελευταίο σκαλί για ένα πανεπιστήμιο που βάσει του webometrics είναι rank 1241 παγκόσμια;
Jami3003 on 17/04/2011
Θελει αρετη και τολμη η σωτηρια της οικονομιας.Κανεις δεν προκειται ΠΟΤΕ να τα βαλει με καμια ΠΑΣΥΔΥ μιας και το πολιτικο κοστος θα ειναι τεραστιο.
Δυστυχως λενε για τον πλουτο και την φοροδιαφυγη.Μα για πεστε μου ποσοι απο τους κυβερνητικους που ξερετε οι οποιοι για καπιο γελιο λογο που δεν καταλαβα ποτε δεν εχουν δευτερη δουλεια δεν κανουν αλλα πραγματα μετα που θα σχολασουν και πολλες φορες χρησιμοποιουν και την υποδομη,τα μεσα η και της αναγκες του κρατους.Αυτη δεν ειναι ειναι φοροδιαφυγη και αδηλωτη εργασια ????
Giwrgos on 22/04/2011
Τουλάχιστον ο δημόσιος υπάλληλος κάτι συνεισφέρει στα δημόσια ταμεία με το φόρο εισοδήματος και την άμυνα που πληρώνει. Πολλοί είναι οι συμπατριώτες μας όμως που ούτε και αυτή τη συνεισφορά δε δέχονται να κάνουν.

Επομένως, όταν αρχίσουμε να πληρώνουμε όλοι και χωνέψουμε το γεγονός ότι είναι καθήκον μας να δίνουμε αυτά που μας αναλογούν στο φόρο εισοδήματος, τότε ας κρίνουμε και τους δημόσιους υπαλλήλους που αδιαμφισβήτητα σφάλλουν και αυτοί καθημερινώς, είτε με την έλλειψη παραγωγικότητάς τους είτε με τους μισθούς που απολαμβάνουν στις ανώτετερες βαθμίδες.

Όσο για το αν οι δημόσιοι υπάλληλοι κάνουν ή δεν κάνουν άλλα πράγματα μετά που θα σχολάσουν, αλοίμονο αν δεν έκαναν δηλαδή. Οι περισσότεροι (δόξα τω Θεώ) έχουν οικογένειες, άλλοι από αυτούς θα κάνουν το ψώνισμά τους (να κυλήσει και το χρήμα στην αγορά) και άλλοι από αυτούς θα ασχοληθούν με τον κήπο τους. Το να ασχοληθεί κάποιος με τον κήπο του ή με τα παιδιά του αποτελεί αδήλωτη εργασία;
GIORGOS on 17/04/2011
Kyrie Ellina
To thema twn pollaplwn syntaksewn einai poly megalytero apo oso to parousiazeis epeidi:
1.Rythmizetai, kata to pleiston, apo anthrwpous pou oi idioi proswpika epwfelountai en agnoia tou aplou anthrwpou.

2.Stin pragmatikotita apotelei listeia tou dimosiou tameiou. Pws ginetai enas leitourgos pou katexei mia thesi, afou syntaksiodotithei, na diorizetai stin amesws epomeni (i kai paraplisia) thesi kai na pairnei taftoxrona ti syntaksi tis proigoumenis kai ton (igemoniko) mistho tis neas tou thesis apo to dimosio tameio?

3. To poso pou oikiopoiountai oi evergetoumenoi, pou den einai efkatafronito, apotelei ena symptwma karkinwmatos pou prepei aparetitws na therapefthei gia na dwsei tin aisthisi sto lao oti to kratos den apotelei feoudo merikwn alla ena organismo pou eksypiretei ton kathe politi isotima. Skepsou mono pws polites aftis tis xwras pethainoun avoithitoi giati adynatoun na eksasfalisoun iatriki perithalpsi (kai afto DEN EINAI ypervoli).

3. An oi mixanismoi tou kratous den mporoun na lysoun ena ekswfthalmo ektroma, giati o politis na empistevetai oti oi opoioi armodioi theloun kai mporoun na lysoun pio dyskola provlimata?
Giwrgos on 22/04/2011
Εξαιρετικό το σχόλιό σου συνωνόματε ...