You are here

Ο λογαριασμός του πάρτυ

Ο λογαριασμός του πάρτυ

25/08/2011
Tο Νοέμβριο του 2008 η Βασίλισσα της Αγγλίας Ελισάβετ, επισκέφθηκε την περίφημη Σχολή Οικονομικών του Λονδίνου (London School of Economics) γιά να κάνει τα εγκαίνια ενός νέου κτιρίου.  Η βασίλισσα, η οποία δε συνηθίζει στις επισκέψεις που κάνει να ρωτά δύσκολες ερωτήσεις, πάγωσε τους παρευρισκομένους με την εξής ερώτηση:

«Γιατί [εσείς οι οικονομολόγοι] δεν προβλέψατε την κρίση;».

Τρία χρόνια μετά η ερώτηση αυτή έχει συνεχίζει να είναι σημαντική. Γιατί η ίδια σχολή σκέψης η οποία οδήγησε στην κρίση συνεχίζει να κρατεί τα ηνία. Τόσον της ακαδημαϊκής σκέψης, όπως αυτή εκφράζεται από τα κυριότερα «κορυφαία» ακαδημαϊκά περιοδικά, όσο και της οικονομικής πολιτικής, ιδιαίτερα όπως αυτή εκφράζεται από τις κεντρικές τράπεζες της Ευρώπης και των ΗΠΑ, οι οποίες είχαν και τη μεγαλύτερη ευθύνη για την τραπεζική κρίση.

Σε αντίθεση με άλλα επαγγέλματα, όπως μηχανικοί, αρχιτέκτονες, λογιστές κλπ όπου τα λάθη συνήθως οδηγούν σε απόδοση ευθυνών, στην περίπτωση των οικονομολόγων και ιδιαίτερα αυτών που προστατεύονται από ακαδημαϊκά κατεστημένα η/και την «ανεξαρτησία» των κεντρικών τραπεζών, τα λάθη δεν αναγνωρίζονται. Συνεχίζονται, εντείνονται και επεκτείνονται, αφού η επικρατούσα σχολή σκέψης έχει επιβιώσει και συνεχίζει μάλιστα να φορεί τις ίδιες παρωπίδες.

Ποίοι ήταν λοιπόν οι κύριοι λόγοι που δεν πρόβλεψε η σχολή αυτή την κρίση;  Οι λόγοι αυτοί – οι οποίοι αλληλοσυμπληρώνονται – είναι κατά τη γνώμη μου οι εξής τρείς:

1. Οι αδυναμίες και οι ελλείψεις των μακροοικονομικών μοντέλων. Τα κυριότερα μακροοικονομικά μοντέλα, γνωστά ως DSGE (Dynamic Stochastic General Equilibrium), τα οποία χρησιμοποιούνταν και χρησιμοποιούνται από κεντρικές τράπεζες για τον καθορισμό των επιτοκίων δε λάμβαναν καθόλου υπόψη τις χρηματοοικονομικές συνθήκες, όπως π.χ. τις φούσκες στα ακίνητα και άλλα χρηματοοικονομικά προϊόντα.  Δεν έχουν χώρο ούτε για τραπεζικές κρίσεις αλλά ούτε και για τράπεζες αφού χαρακτηρίζονται από ένα αντιπροσωπευτικό καταναλωτή (δεν υπάρχει φυσικά ανισότητα, ανεργία ούτε και φτώχια στα μοντέλα αυτά). Έτσι η νομισματική πολιτική ήταν υπερβολικά χαλαρή ενώ ταυτόχρονα οι ρυθμιστικές αρχές ήταν υπερβολικά εφησυχασμένες, εφόσον τα μοντέλα αυτά δεν είχαν τη δυνατότητα να προβλέψουν κρίσεις.

2. Η ιδεολογία της ελεύθερης αγοράς. Αυτή οδήγησε σε φιλελευθεροποιήσεις και χαλαρή ρύθμιση, ως επίσης και στην πεποίθηση ότι οι τιμές των ακινήτων, ομολόγων και μετοχών κ.α. αντανακλούσαν τα ουσιώδη μεγέθη της οικονομίας. Έτσι δεν υπήρχε κανένας λόγος ανησυχίας αφού η αγορά ήταν παντοδύναμη, αποδοτική και τέλεια.

3. Διαφθορά, διαπλοκή η/και προκατάληψη. Οι πολύ στενές σχέσεις μεταξύ ρυθμιστών και ρυθμιζόμενων - στις οποίες εμπλέκονταν και ακαδημαϊκοί - ιδιαίτερα στις ΗΠΑ, οδήγησαν σε χαλαρή ρύθμιση η οποία επέτρεψε και ενεθάρρυνε τον τυχοδιωκτισμό και την κερδοσκοπία σε βάρος αυτών που δεν είχαν καλή πληροφόρηση και σε τελευταία ανάλυση το φορολογούμενο πολίτη. Σημαντικό να σημειωθεί ότι ένα μεγάλο κομμάτι της ακαδημαϊκής έρευνας στα μακρο-οικονομικά χορηγείτο (και συνεχίζει να χορηγείται) από κεντρικές τράπεζες και συναφείς οργανισμούς, κάτι που μπορεί να εξηγήσει σε ένα βαθμό και το πρώτο σημείο.  Δεν είναι λοιπόν τυχαίο ότι έρευνες που έχουν χρηματοδοτηθεί από κεντρικές τράπεζες συμπεραίνουν, μεταξύ άλλων, και ότι μόνο οφέλη υπάρχουν από την ανεξαρτησία των κεντρικών τραπεζών, τις φιλελευθεροποιήσεις κλπ. Δεν είναι επίσης καθόλου τυχαίο ότι τα αποτελέσματα αυτών των ερευνών δημοσιεύθηκαν σε «κορυφαία» οικονομικά περιοδικά.

Από τους πιο πάνω λόγους πιστεύω ότι ο τρίτος ήταν και ο πλέον σημαντικός. Ο δεύτερος έπαιξε ρόλο καταλυτικό – αντιπροσώπευσε το όπιο για τις μάζες των οικονομολόγων οι οποίες εξυμνούσαν την ελεύθερη αγορά – ενώ ο πρώτος ήταν απλά ένα σύμπτωμα του τρίτου.

Η άποψη μου ενισχύεται από το γεγονός ότι το ΔΝΤ είχε αντιληφθεί από το 2005 ότι η οικονομία των ΗΠΑ οδηγείτο προς μια μεγάλη τραπεζική κρίση.  Και αυτό σε ένα βαθμό γιατί το ΔΝΤ, μετά την κρίση της Ασίας του 1997-98 για την οποία είχε δεχθεί έντονη κριτική για τους χειρισμούς του, στις δικές του μακροοικονομικές αναλύσεις είχε αρχίσει να λαμβάνει πολύ σοβαρά υπόψη τις εξελίξεις στον τραπεζικό τομέα.

Δια του στόματος του πρώτου του οικονομολόγου Raghuram Rajan, το ΔΝΤ προειδοποίησε για την επερχόμενη κρίση στις ΗΠΑ σε ομιλία που έκανε στο συνέδριο της Τράπεζας του Κάνσας Σίτυ (στο Jackson Hole, Wyoming στις 27 Αύγουστου του 2005) προς τιμή του Alan Greenspan, ενώπιον του ίδιου του Greenspan και πολλών άλλων κεντρικών τραπεζιτών και άλλων ρυθμιστικών αρχών.

Η ομιλία αυτή, η οποία αποδείχθηκε προφητική, απορρίφθηκε από διάφορους παρευρισκομένους, οι οποίοι προσπάθησαν να παρουσιάσουν τον Rajan – ο οποίος ήταν καθηγητής στο Σικάγο με σύγχρονη Κεϋνσιανή προσέγγιση πολιτικής οικονομίας - ως ένας εχθρό της ελεύθερης αγοράς και ένα προασπιστή μιας ξεπερασμένης ρύθμισης.

Η ιστορία φυσικά δικαίωσε τον Rajan και κατάστρεψε τη φήμη του Greenspan, o οποίος ήταν και ο κυριότερος ίσως αρχιτέκτονας της οικονομικής πολιτικής που με την εθελοτυφλία της οδήγησε στην κρίση.

Αν αυτές οι προειδοποιήσεις του ΔΝΤ ήταν για οποιανδήποτε άλλη χώρα σίγουρα θα λαμβάνονταν σοβαρά υπόψη (και θα οδηγούσαν και σε ανάλογες υποβαθμίσεις).  Ήταν όμως για τις ΗΠΑ, και μάλιστα εν μέσω ενός μεγάλου πάρτυ στο οποίο όλοι οι παρευρισκόμενοι διασκέδαζαν, κάποιοι φυσικά περισσότερο από άλλους.  Και ενώ φαίνεται να ήταν γνωστό ότι σε κάποια στιγμή το πάρτυ θα τέλειωνε, το 2005 ήταν κάπως πρόωρο.  Αφού υπήρχε η δυνατότητα να πραγματοποιηθούν και άλλα κέρδη σε βάρος αυτών που δεν ήξεραν, γιατί όχι;

Σήμερα η μεγαλύτερη τραπεζική κρίση από τη δεκαετία του 1930 έχει μεταμορφωθεί σε κρίση δημόσιου χρέους η οποία απειλεί, μεταξύ άλλων, και το ίδιο το μέλλον της ευρωζώνης, αφού αυτή είναι χτισμένη πάνω στο οικονομικό δόγμα που οδήγησε στην κρίση.

Και αυτοί που μας θέλουν να ξεχάσουμε από που προήλθε η κρίση, καθοδηγούμενοι από την ίδια ιδεολογία, προσφέρουν εύκολες, γενικόλογες, λύσεις, οι οποίες ουσιαστικά δεν είναι τίποτε άλλο από το πως θα πληρωθεί ο λογαριασμός για το μεγαλύτερο πάρτυ του αιώνα.

Από ιδιωτικούς υπάλληλους, η από δημόσιους; Άνεργους, σημερινούς η αυριανούς; Μεσαίους, φτωχούς η ακόμη και πλούσιους; Συνταξιούχους η νέους;  Δεν έχει και τόσο σημασία φθάνει ο λογαριασμός να πληρωθεί. Από άλλους.
63 comments
Taylor on 25/08/2011
An excellent article Professor I agree with nearly all your points. Other than Rajan other people that warned of the crisis and even mocked were Nouriel Roubini, Henry Kaufmann and people even remembered Hyman Minsky.

Unfortunately this mathemitisation of economics, only for the sake of rigour for the sake of elegant equilibrium solutions to idealised situations and from envy of other PHYSICAL sciences, embodied by the Neo-Classical Synthesis that came to the fore at MIT by Paul Samuelson has not helped to prevent Financial crises as it ignores certain very good insights based on real world Historical observations as embodied in Keynes writing. A certain MIT student of Samuelson who is also at the 2011 Symposium of The Kansas City Fed in Jackson Hole, Wyowing drinking beers with a goofy look has also not helped the situation in Cyprus.
The Invisible Hand on 25/08/2011
And I thought that the late Paul Samuelson was one of the founders of Neo-Keynesian economics (as well as developing neo-classicism and applying Gibbs' thermodynamics to economic equilibria). I guess Neo-Keynesians lack the good insights.... Ντροπή, επιστήμονα!
αθηνα on 25/08/2011
Such an animosity,can only be explained by psychiatric approach,so it needs further scientifical investigation!
Taylor on 25/08/2011
Neo Keynesian-Neo Classical two parts of the same coin. The so called Neo Classical synthesis So you value applying thermodynamics to economics?? Wow what realism!
What about New and Post Keynesians I guess the latter would have a thing or two to say about what form of Keynesianism the Samuelsons of this world preached. Ask a certain Mrs Robinson and you will get the answer.

Athina dear it must be that you have some meso with the moderator as it can’t be explained why he lets you say I need Psychiatric examination and when I reply in the same way he censors me. Is your obsession supporting someone so much any different??
The Invisible Hand on 25/08/2011
Dear Taylor

Why do you rely on Mrs Robinson about Paul Samuelson?

Is it not better to rely on the Nobel prize committee and on the reputation for academic excellence of MIT?

Incidentally the thermodynamic concepts of entropy and stochastic processes have a wide application in communications, sociology, economics and much more. I will not bother you with references since you reject mathematics and "other" sciences" as tools.
αθηνα on 25/08/2011
Αγαπητέ Taylor,να είσαι σίγουρος ότι πολλά σχόλιά μου,δεν έχουν περάσει απο το censoring.Anyway,πάρε το σαν χοντρό έστω, αστείο.Εγώ αντιθέτως,διαβάζω με πολύ ενδιαφέρον τα comments σου.
Taylor on 25/08/2011
Invisible,
Well the Efficient Market Hypothesis was also well regarded I believe Merton, Scholes, Miller etc (2 out of the 3 at least) got a nobel prize where did it lead us? Where they not also part of the LTCM debacle? So for these reasons I agree with realism and do not rely pseudoscientific awards.
I do not reject mathematics as ONE of the tools of economics what I reject is the obsession with mathematics and the rejection of psychology. sociology and economic history in a SOCIAL science such as economics and the physics envy and maths envy that Samuelson and people like him embodied that took economics in a wrong direction with results very evident in financial crises…
Πόλυς Ηλιοφώτου on 25/08/2011
Ενδιαφέρον άρθρο, όπως πάντα, Πανίκο!

Το σχετικό ερώτημα της βασίλισσας, ουσιαστικά, η διαφαινόμενη αφέλεια κι απλότητα στη διατύπωσή του από ένα τόσο γνωστό και συμβολικό -για κάποιους- άτομο, συγκίνησε αρκετό κόσμο για να το αναπαράγει με ιδιαίτερη συχνότητα.

Το ερώτημα της βασίλισσας όμως ήταν ουσιαστικά άστοχο. Με την ίδια λογική θα έπρεπε να θέτουμε καθημερινά το ερώτημα στους σεισμολόγους γιατί δεν προέβλεψαν τον τάδε σεισμό/τσουνάμι, τους μετερεωλόγους γιατί δεν προέβλεψαν την τάδε καταιγίδα/ξηρασία κοκ....

3 παρατηρήσεις.
1/ λες ότι η ίδια σχολή που οδήγησε στην κρίση συνεχίζει να κρατά τα ηνία. Πού ήταν όμως τότε η 'άλλη', η -παρούσα/απούσα- εναλλακτική σχολή που με όλη τη σοφία της απέτυχε να προειδοποιήσει για το πού πηγαίναμε; Γιατί αυτή η σχολή ακόμη και σήμερα,μετά το πάρτυ, δεν πείθει ακόμη και τους πιο ευκολόπιστους;

2/ σωστή η αναφορά στον καταστροφικό ρόλο της διαφθοράς/διαπλοκής/προκατάληψης στην κρίση.
Αδυνατώ όμως να ακολουθήσω το συνειρμό που προβάλλεις στη συνέχεια. Η όποια διαπλοκή στη συγγραφή ερευνητικών/ακαδημαϊκών δοκιμίων, όπως είναι πολύ γνωστό, συνδέεται κατά κύριο λόγο με τη χρηματοδότηση τους από εμπορικές / επενδυτικές τράπεζες....παρά με τις κεντρικές τράπεζες....
των οποίων η ανεξαρτησία -είτε μας αρέσει είτε όχι, όπως έχει αποδείξει η οικονομική ιστορία- έχει περισσότερα καλά παρά κακά.... Άσε που μες τούτη την ευρωζώνη που 'μας εχώσαν' επιβάλλεται...

3/ επειδεί δυστυχώς το άσωτο πάρτυ έλαβε χώρα, κι επειδεί με τον ένα ή άλλο τρόπο ο καθένας - τόσο το κεφάλαιο όσο και το προλετάριο- έφαγε από τον απαγορευμένο καρπό, πώς προτείνεις να πληρωθεί ο λογαριασμός;

Χαιρετισμούς

Πόλυς
P. Demetriades on 26/08/2011
Mr Eliofotou:

These are most interesting comments/questions.

I disagree, however, with you that the crisis was as unpredictable as an earthquake. Clearly some people, like Rajan and Roubini, saw it coming, but were marginalised by the mainstream.

According to the Wall Street Journal, former US Treasury Secretary Lawrence Summers stood up to Rajan at Jackson Hole and told the audience that Rajan was 'misguided', see:

http://online.wsj.com/article/SB123086154114948151.html

What is alarming is that even the IMF saw it coming, yet they did not have the power to stand up to the US authorities (which confirms they are lower down the hierarchy in the international financial architecture, demonstrating one of its many flaws).

As for alternative schools of thought, corruption etc, may I refer you to Joseph Stiglit's 'Globalization and its discontents', which provides an insider's view of what was wrong with the international financial architecture. It also provides some insights into the capture of some well known neo-Keynesian economists.

No doubt you will be aware there were many attempts to discredit Stiglitz because of this book (including by Ken Rogoff, who was at the time IMF chief economist) and his critical stance during the Asian crisis (which I believe was at least partly responsible for the improvements in the IMF).

This shows that no alternative school of thought in economics - even if it has Nobel Laureates on the front line - can stand up effectively to big financial interests. Advocates of alternative views are frequently marginalised and safely ignored (e.g. behavioural finance or post-Keynesians). When all else fails, attempts are made to discredit its key front-line advocates (e.g. DSK, Stiglitz, Roubini, Krugman).

It is for the same reason that I am distrustful of central bank 'independence'. With politicians we have a chance to remove them from office every so many years. With unaccountable technocrats, who are frequently chosen or captured by big financial interests, we do not.

Even where there is no obvious capture, the notion that central banks should just focus on inflation and ignore everything else is symptomatic of macro models that are fundamentally flawed (my point #1 above).

A eurocrat recently stated that the eurozone was successful because it achieved price stability. I didn't know whether to laugh or cry.
Πόλυς Ηλιοφώτου on 30/08/2011
Dear Panico

First of all, many thanks for both the very interesting articles and the time you take to stir up the indeed very interesting discussions that always follow them.

I did not say that the latest crisis and in fact, any crises is as unpredictable as an earthquake. Indeed, Rajan and Roubini were among many economists and market participants who saw the long credit easing cycle, snowballed by the deregularisiation and financial innovation, coming to an end and warned about its consequences for some time. That is why I considered that the question posed by the Queen (God save her) as naive at least. Because there were economists who foresaw it. And made a great career and lots of money everafter (see RGE)!

Totally agree with the point you make on the weight of the big financial interests. Just look at the report of the "High Level Group on Financial Supervision in the EU" chaired by de Larosière, published 25 February 2009 [http://ec.europa.eu/internal_market/finances/docs/de_larosiere_report_en.pdf]. On page 9, it refers to the role of the credit rating agencies in the crisis. We are in mid-2011. Has any legislative or other measure been taken to regulate this global oligopoly and its catastrophic role? No...

I am not aware of any concerted attempt to discredit Stiglitz, but I am well aware that his views are not always shared by a good number of people, including K. Rogoff as expressed in his 2002 open letter [http://www.imf.org/external/np/vc/2002/070202.HTM]
"....Let's look at Stiglitzian prescriptions for helping a distressed emerging market debtor, the ideas you put forth as superior to existing practice. Governments typically come to the IMF for financial assistance when they are having trouble finding buyers for their debt and when the value of their money is falling. The Stiglitzian prescription is to raise the profile of fiscal deficits, that is, to issue more debt and to print more money. You seem to believe that if a distressed government issues more currency, its citizens will suddenly think it more valuable. You seem to believe that when investors are no longer willing to hold a government's debt, all that needs to be done is to increase the supply and it will sell like hot cakes. We at the IMF—no, make that we on the Planet Earth—have considerable experience suggesting otherwise. We earthlings have found that when a country in fiscal distress tries to escape by printing more money, inflation rises, often uncontrollably. Uncontrolled inflation strangles growth, hurting the entire populace but, especially the indigent. The laws of economics may be different in your part of the gamma quadrant, but around here we find that when an almost bankrupt government fails to credibly constrain the time profile of its fiscal deficits, things generally get worse instead of better..."

The story for DSK is rather different...unfortunately, as his reputation holds in France, is one of self-destructiveness and unharnessed urges...

Coming now to the Central Bank independence, whose pros and cons are well advocated in academic literature and with the balance tilting in favour of the former. Governors do not have a term? They do. For example, in CY it expires next year - a fact which in my view explains much of the noise. But central bank independence has nothing to do with the mandate of the central bank, ie on whether it should focus simply on inflation or also on growth, isnt it?

Regards
Polis

p.s. any ideas on how to pay the bill of the party?
g. on 25/08/2011
"3. Διαφθορά, διαπλοκή η/και προκατάληψη. Οι πολύ στενές σχέσεις μεταξύ ρυθμιστών και ρυθμιζόμενων (...) ένα μεγάλο κομμάτι της ακαδημαϊκής έρευνας στα μακρο-οικονομικά χορηγείτο (και συνεχίζει να χορηγείται) από κεντρικές τράπεζες και συναφείς οργανισμούς, κάτι που μπορεί να εξηγήσει σε ένα βαθμό και το πρώτο σημείο. Δεν είναι λοιπόν τυχαίο ότι έρευνες που έχουν χρηματοδοτηθεί από κεντρικές τράπεζες συμπεραίνουν, μεταξύ άλλων, και ότι μόνο οφέλη υπάρχουν από την ανεξαρτησία των κεντρικών τραπεζών, τις φιλελευθεροποιήσεις κλπ.".. Εκτός του ότι πρόκειται για αυθαίρετο συμπέρασμα του γράφοντος, η θέση αυτή προϋποθέτει ότι όλοι οι ακαδημαϊκοί, ερευνητές κλπ. του "συστήματος" είναι εξαγοράσιμοι, άρα ανήθικοι.
Τα υπόλοιπα συμπέρασματα δεν τα σχολιάζω. Θα πρέπει πρώτα να αποτελέσουν αντικείμενο "κοινωνικού διαλόγου"
Σοφοκλής Μιχαηλιδης on 25/08/2011
Για ακόμη μία φορά επιθυμώ να συγχαρώ τον Καθηγητή Δημητριάδη για τη βαθειά ανάλυση και τη ρεαλιστική προσέγγιση στα οικονομικά προβλήματα του σήμερα. Σε σχέση με τους τρεις λόγους της συνεχιζόμενης αστοχίας των επαγγελματιών του τομέα, προσθέτω τις ακόλουθες διευκρινίσεις προς γνώση των μη-μυημένων:

1. Τα υποδείγματα DSGE είναι ψευδοεπιστημονικά. Οι εξισώσεις που τα αποτελούν δεν συνιστούν διανυσματικό χώρο (vector space) και, άρα, δεν υπακούουν, ως σύνολο, στους νόμους των μαθηματικών, δηλαδή της λογικής και της αναλογίας. Συνεπώς, τα προαναφερθέντα μοντέλα δεν αποτελούν βάση για διαλογική ή διαλεκτική συζήτηση προς εξαγωγή κοινά αποδεκτών συμπερασμάτων αλλά ορμητήριο για συσκότιση της πραγματικότητας.
2. Η ελεύθερη αγορά αναπόφευκτα οδηγεί στη συσσώρευση (i) ενεργητικού (πλούτου) από όσους κατέχουν περιζήτητους πόρους και (ii) παθητικού (χρέους) από όσους κατέχουν ανεπαρκείς πόρους. Συνάγεται ότι, η ελεύθερη αγορά είναι μία κατάσταση που διαρκώς αυτοαναιρείται - προκαλώντας ατέρμονες συζητήσεις και εξωτερικές επεμβάσεις - εφόσον η επίτευξη της ισορροπίας που ικανοποιεί τα αντικρουόμενα συμφέροντα είναι αδύνατη.
3. Οι κεντρικές και οι εμπορικές τράπεζες είναι ίσως οι μεγαλύτεροι χορηγοί πανεπιστημιακών οικονομικών κέντρων στο εξωτερικό και στην Κύπρο. Δεδομένης της σημασίας της έρευνας στην ακαδημαϊκή ανέλιξη, πλείστοι πανεπιστημιακοί οικονομολόγοι (i) αδυνατούν να χειρίζονται με αντικειμενικότητα θέματα που αγγίζουν τους χρηματοδότες τους και (ii) θεωρούν τις τυχόν επικριτικές απόψεις ως καταστροφικές για το πανεπιστημιακό ίδρυμα και την ευρύτερη πολιτεία.

Η επιδεινούμενη χρηματοπιστωτική κρίση έχει πείσει κάθε σκεπτόμενο άνθρωπο ότι οι οικονομικές θεωρίες, που σερβίρουν οι επαγγελματίες του τομέα, χρειάζονται εκ βάθρων ανασυγκρότηση. Ευτυχώς που οι οικονομικές πρακτικές αλλάζουν συνεχώς υπό την πίεση των εκ φύσεως αντικρουόμενων συμφερόντων.
Peter Iolides on 25/08/2011
Συμφωνώ απόλυτα μαζί σου κ. Καθηγητά! Πιστεύω ό,τι και να κάνουν οι πολιτικοί ( Μειώσεις μισθών, έπιβολή φόρων, κόπσιμο μισθών) το μόνο που βοηθούν είναι την διαφθορά!!! Γι αυτό τον λόγο δεν φευγομε από την κρίση.. Για να φύγομε από την κρίση πρέπει να κτυπήσομε την διαφθορά, και αν δεν το καταλαβούν οι πολιτικοί αυτό, πάμε για επαναστάσεις και εξεγέρσεις... Πρώτοι και μεγαλύτεροι διεφθαρμένοι οι τραπεζίτες και μετά οι πολιτικοί .
P. Demetriades on 25/08/2011
Indeed there were many others who warned that the crisis was approaching, including Nouriel Roubini. But Rajan's warning was by far the most imprortant in the sense that it represented, albeit semi-officially, views at the IMF. If the IMF - a very mainstream organisation - could see what was going on, it meant that the crisis was neither a 'black swan' nor totally unexpected, as many like to claim. If you add Simon Johnson's analysis in 13 bankers and lots of subsequet research by Fund economists, then it emerges that a giant Ponzi game was being played against taxpayers, with the blessing of Greenspan & co.
Soto on 25/08/2011
Αντι σχολιου το ποιημα


Σαράντα σβέρκοι βωδινοὶ μὲ λαδωμένες μποῦκλες
σκεμπέδες, σταβροθόλωτοι καὶ βρώμιες ποδαροῦκλες
ξετσίπωτοι, ἀκαμάτηδες, τσιμπούρια καὶ κορέοι
ντυμένοι στὰ μαλάματα κ᾿ ἐπίσημοι κι ὡραῖοι.

Σαράντα λύκοι μὲ προβιὰ (γι᾿ αὐτοὺς χτυπᾷ ἡ καμπάνα)
καθένας γουρουνόπουλο, καθένας νταμιτζάνα!
Κι ἀπὲ ρεβάμενοι βαθιὰ ξαπλώσανε στὸ τζάκι,
κι ἀβάσταγες ἐνιώσανε φαγοῦρες στὸ μπατζάκι.

Ὄξ᾿ ὁ κοσμάκης φώναζε: «Πεινᾶμε τέτοιες μέρες»
γερόντοι καὶ γερόντισσες, παιδάκια καὶ μητέρες
κ᾿ οἱ τῶν ἐπίγειων ἀγαθῶν σφιχτοὶ νοικοκυρέοι
ἀνοῖξαν τὰ παράθυρα καὶ κράξαν: «Εἶστε ἀθέοι».
αθηνα on 25/08/2011
Soto,πού τις θυμήθηκες τις περισπωμένες και τις δασείες; Πάντως νάσαι καλά που μας έκανες να γελάσουμε αυτές τις μίζερες μέρες που περνούμε.
Sotiris Theodorou on 25/08/2011
The following link takes you to a place were the conclusions of the financial crisis inquiry commission can be found.
The commission, was appointed by the congress under the presidency of a Greek/American congressman (Phil Angelides), to examine what happen and what caused the crisis.
Something else to have in mind, that fall into my attention at the very fist stages of the financial crisis, is a statement by Paul Krougman (American economics Nobelist) and if my memory is correct, that was in August 2008.
He was claiming that "...the crisis that we are going to experience, is a result of the unfair distribution of wealth, that results to the over borrowing of people and this will make the system to collapse.."



http://cybercemetery.unt.edu/archive/fcic/20110310173539/http://c0182732.cdn1.cloudfiles.rackspacecloud.com/fcic_final_report_conclusions.pdf
Erol Riza on 26/08/2011
I would add to Prof Demetriades the following; at the heart of the system in the US was greed which we all know. But greed on its own would not have led to the b scheme. It was the unlawful sales of home loans to people who were not able to pay these loans -hence sub prime loans- and on conditions which many knew that the borrowers would not be able to pay. The bankers who took on these loans were able to securitise these loans and were off loading them to investors who bought collabterlaised debt obligations rates as AAA by the rating agenices. On top of these weak links was the use of credit default swaps to bet on anything in terms of credit risk. In the end hedge were betting on the default of the debts that included the sub-prime. This shows a failure of regualtors, risk manament at banks and of course the failure of the rating agencies to understand that their models used to rate sovereign and corproate risk could not be applicable for a pool of assets that comprised of toxic loans. This could have been prevented if regulators did their job and bank's risk managment understood the risks of what some of the activities of structured prodcuts groups. If you are interested to read the details please buy the book the Big Short by Michael Lweis; it is very entertaining and an eye opener.
P. Demetriades on 26/08/2011
Indeed, Erol outlines some important details that I missed in the interests of brevity. Lewis' book is one of my favourite detailed accounts of the crisis as is 13 bankers by Simon Johnson. Both highly readable and highly recommended.

I also agree with Mr Theodorou that an unfair distribution of income was what underpinned the whole thing. Credit - to those who could ill afford it - seemed like a quick fix, albeit a short-lived one (hence the 'party' analogy).
Παρατηρητής on 26/08/2011
κ. Δημητριάδη,
η διαφορά της ελεύθερης οικονομίας από το δικό σου μοντέλο-όποιο και νάναι- είναι ότι στην ελεύθερη οικονομία το ρίσκο επιτρέπεται και το ρίσκο μπορεί να φέρει κέρδος και επιτυχία αλλά και ζημιά και αποτυχία. Το ίδιο ισχύει και για το δημοκρατικό πολίτευμα, μπορεί να φέρει στην εξουσία ένα πετυχημένο ηγέτη ή και μια αποτυχημένη και σαθρή διακυβέρνηση όπως η σημερινή στην Κύπρο. Παρόλα αυτά δεν υπάρχει εναλλακτική καλύτερη επιλογή ούτε από την ελεύθερη οικονομία (εναλακτική επιλογή είναι το σοβιετικό μοντέλο η κάτι παρόμοιο που δεν επιτρέπει το ρίσκο και αποκλειει το κέρδος και επομένως οδηγεί μόνο στην αποτυχία) ούτε από τη δημοκρατία(εναλλακτική επιλογή είναι μόνο η δικτατορία και επομένως ούτε αυτό συζητείται). Επομένως ναι, είμαστε υπέρ και της ελεύθερης οικονομίας και της δημοκρατίας με όλα τα καλά και τα αναπόφευκτα κακά τους. Οτιδήποτε άλλο οδηγεί στο χάος. Αν ακόμα κάποιοι δεν το κατάλαβαν αυτό, ο θεός να τους ελεήσει!
on 26/08/2011
I diafora sto simerino systima ine oti kapios perni to risko ke an tu vgi tha kerdisi ala an xasi to plironume oloi mazi.

Gia paradigma stin simerini krisi i trapezes pou theorounte too big to fall piran ta riska ekmetaleftikan to market ke otan itan etimi na katarevsoun zitun apo to kratos ke ousiastika ton forologoumeno politi voithia.

Afto den nomizo na ine i enia tou RISK and Retrurn

Ke stiin teliki afto odigise sto pagosmio simerino ikonomiko xaos. Ne stin eleftheri agora ala me to kratos regulator gia na apofevgonte ta oligopolia ke i ekmetalefsi to aplou politi .
P. Demetriades on 26/08/2011
The problem is, as Anonymous also points out, that although it all appears to be free market capitalism, it isn't, as the downside risk is covered by 'too big to fail'.

Those who think that by supporting the status quo they are supporting a free market economy are misguided, hence my reference to the free market ideology being more of an opium for the masses than anything else. Stiglitz has coined the status quo 'socialism for the rich', and I have written a humorous piece about it on my own blog, see:

http://givegoodeconomicsachance.blogspot.com/2011/03/ec101-socialism-for-rich.html

Unfortunately the free market, competitive economy, which has nice efficiency properties is, at best, a theoretical benchmark.
Παρατηρητής on 26/08/2011
Η οικονομία αυτή την στιγμή όχι μόνο στην Κύπρο αλλά και διεθνώς δεν χρειάζεται ούτε σοβαροφανείς αναλύσεις ούτε σοβαροφανείς σοφιστείες. Η δημοσιονομική κρίση στην Κύπρο και αλλού μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο με ΣΟΒΑΡΕΣ προτάσεις που στοχεύουν στη μείωση του σπάταλου κράτους και την ενίσχυση της ελεύθερης οικονομίας με βελτίωση της ποιότητας και αποδοτικότητας (όχι "ποσοτική" γραφιοκρατική αύξηση) των μηχανισμών ελέγχου/εποπτείας/διασφάλισης του ελεύθερου ανταγωνισμού από τις στρεβλώσεις και ενίσχυσης της σωστής πληροφόρησης του κοινού σε ότι αφορά τα πραγματικά οικονομικά δεδομένα, γιατί η σωστή πληροφόρηση αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο για επιτυχημένες οικονομικές επιλογές.

Η κρίση, επαναλαμβάνω, δεν προήλθε από την λεγόμενη ασυδοσία της ελεύθερης αγοράς. Η χρηματοικονομική κρίση προήλθε από την ασυδοσία του κρατικού παρεμβατισμού και την πλήρη παραγνώριση και σε τραπεζικό αλλά και ατομικό επίπεδο των πραγματικών οικονομικών δεδομένων στην ανάληψη ρίσκου. Η δημοσιονομική κρίση που ακολούθησε ήταν δυστυχώς το αποτέλεσμα πολιτικής διαφθοράς (Ελλάδα) είτε της συνέχισης της κρατικής σπατάλης για να εξέλθουν δήθεν οι οικονομίες από την ύφεση που προηγήθηκε (π.χ ΗΠΑ).Οι μηχανισμοί της ελεύθερης οικονομίας δεν ανέχονται για πολύ καιρό τις όποιες στρεβλώσεις και οι λανθασμένες οικονομικές πολιτικές που παραγνωρίζουν τους μηχανισμούς αυτούς οδήγησαν στα σημερινά οικονομικά χάλια και εδώ και αλλού.

Και κάτι τελευταίο για τα οικονομικά μοντέλα, όποια και αν είναι αυτά..Κανένας σοβαρός οικονομολόγος και κανένας σοβαρός πολιτικός δεν μπορεί να βασίζεται αποκλειστικά πάνω σε μοντέλα..Οταν κάποιος έχει σωστές αρχές και μένει προσηλωμένος σε αυτές στο τέλος δικαιώνεται. Η Θάτσερ για παράδειγμα δεν χρειαζόταν οικονομικά μοντέλα για να τις υποδέιξουν τις αξίες της οικονομικής ελευθερίας σε ατομικό και εθνικό επίπεδο όπως επίσης δεν χρειαζόμαστε μοντέλα για να αντιληφθούμε την αξία και τη συμβολή της πραγματικής δημοκρατίας και της ορθής πληροφόρησης του κοινού σε μια οικονομία. Από κει και πέρα τα μοντέλα είναι βέβαια χρήσιμα, αλλά χωρίς ακλονητη πίστη στις αξίες της οικονομικής (και κάθε είδους) ελευθερίας και δημοκρατίας λυπάμαι να παρατηρήσω ότι κανένα μοντέλο δεν χρησιμεύει σε οτιδήποτε πέραν από την παραγωγή σοφιστειών κατάλληλων μόνο για τους αργόσχολους και τον κάλαθο των αχρήστων....
mariaki on 12/09/2011
αγαπητε φίλε
δηλαδή υπονοείς ότι η θάτσερ είχε σωστες αρχές; ποιές ήταν αυτές; αν εννοείς τις σε επίπεδο συνθημάτων αρχές της ελευθερίας του ατόμου και τα συνακόλουθα, σε επίπεδο διανομής εισοδήματος(ισοκατανομής δηλαδή) τί έγινε; σε επίπεδο συνοχης του κοινωνικού ιστού τί εγινε;
αληθεια είχε καμμια σχέση η θάτσερ(δηλαδή οι αρχές της) με τον φον Χάγιεκ(και τα οικονομικα μοντέλα εκ σχολής του σικάγο πορευόμενα);
τί σε κάνει να πιστεύεις ότι η αγορά δεν ειναι πρωτίστως ένα οικονομικό μοντέλο(σε υψηλό μάλιστα επίπεδο αφαίρεσης);
Λες ότι "Οι μηχανισμοί της ελεύθερης οικονομίας δεν ανέχονται για πολύ καιρό τις όποιες στρεβλώσεις...". Τί πυκνότητας είναι αυτός ο χρόνος μέσα στον οποίο πράττουν οι μηχανισμοί της αγοράς; Είναι ομόλογος με το συμβατικό χρόνο που μετρούν τα ρολόγια και που αποτυπώνουν την γραμμική γνωσιακή σύλληψη του απο τον άνθρωπο; Ή μήπως είναι ομόλογος με έναν άλλο χρόνο μή γραμμικο;(για π.χ. το ξεπέρασμα της χρηματηστηριακή κρίση του 29' χρειάστηκε με το ανθρώπινο ρολόι περίπου τριάντα χρόνια να ξεπεραστει. φυσικά αυτό το χρονικό διάστημα περιελάμβανε σειρές γεγονότων και οπισθοδρομήσεων. περιελάμβανε μια ισχυρή αναδιάρθρωση των οικονομικών πολιτικών κάθε χώρας και μια ισχυρή παρέμβαση του κράτους προς την κατεύθυνση αυτή. δηλαδη αυτο το αυτοματο χέρι της εξισορρόπησης δεν ήρθε με την πάροδο ενός είδους χρόνου που δουλεύει για μας και για το καλό μας).

Τι εννοείς με τον όρο οικονομική ελευθερία; Μπορείς να ξεκαθαρίσεις; επίσης πως εννοείς τη δημοκρατία(μη ξεχνάς ότι τα πολιτεύματα που εχουμε είναι πολιτεύματα αντιπροσωπευτική δημοκρατίας. Δημοκρατικά πολιτεύματα μπορούν να υπάρξουν αρκετών ειδών); Υπάρχουν περιπτώσεις όπου η ταυτόχρονη συναπαρξη αυτού που εννοείς ως οικονομική ελευθερία να έρχεται σε συγκρουση με αυτό που εννοείς ως δημοκρατία;
αθηνα on 26/08/2011
Εγώ βέβαια δεν είμαι οικονομική αναλύτρια γιά να μπλέξω με τις θεωρίες του Keynes και τα λάθη του Greenspan.Ομως το πρόβλημα το δικό μας αυτή τη στιγμή,είναι κυρίως made in Cyprus.Γι'αυτό νομίζω ότι αυτού του είδους τα άρθρα θα ήσαν ενδιαφέρουσες απόψεις σε κλειστές ημερίδες,αλλά μάλλον αποπροσανατολίζουν τον μέσο Κύπριο και έχω την ισχυρή άποψη,πώς προσφέρουν ισχυρό άλλοθι στους κυβερνώντες.Οτι δηλαδή γιά όλα τα κακά που μας ταλανίζουν,φταίει μόνο η παγκόσμια κρίση και κυρίως οι εκείθεν του Ατλαντικού,ως συνήθως.Κάτι σαν τον αποδιοπομπαίο τράγο, που θα του φορτώσουμε ΚΑΙ τις δικές μας ασήκωτες ευθύνες.
Παρατηρητής on 26/08/2011
Μα Αθηνά αυτός ακριβώς είναι ο στόχος τους: να γίνει αποπροσανατολισμός της κοινής γνώμης μακριά από τους πραγματικούς αίτιους της οικονομικής διολίσθησης στην Κύπρο. Βέβαια, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι ο νυν υπουργός οικονομικών είναι σαφέστατα, ή τουλάχιστον δείχνει μέχρι στιγμής, να είναι πολύ πιο σοβαρός σε σύγκριση με τον προηγούμενο. Το κατά πόσον όμως θα μπορέσει να επιβάλει τις απόψεις του στο ΑΚΕΛ και τον Πρόεδρο αυτό θα το δούμε στην πράξη και έχω τις αμφιβολίες μου...προσωπικά θα του έδινα όμως του ανθρώπου κάποια πίστωση χρόνου μέχρι τον Σεπτέμβριο και το δεύτερο πακέτο μέτρων...
αθηνα on 26/08/2011
Εκείνον που οικτίρω πραγματικά, είναι τον Σταυράκη. Αποστολή αυτοκτονίας.
αθηνα on 26/08/2011
Για τον Καζαμία συμφωνώ μαζί σου,αλλά ο χρόνος θα δείξει.Δεν ξέρω ο φίλος μας ο Taylor τι λέει για το μήνα του μέλιτος Ορφανίδη - Καζαμία...
Taylor on 29/08/2011
Orphanides is too busy in the annual symposium of the Kansas City Fed in Jackson Hole Wyoming at the foot of the Grand Teton mountains. He has no time for the insignificant problems of Cyprus as he is discussing anchoring inflation expectations, Taylor Rules, what happens when we reach a 0% nominal value for interest rates and other theoretically rigorous and analytical academic stuff relating to monetary policy with his fellow central bankers.
At this conference of course banking regulation, capital adequacy contagion from sovereign default etc will not be discussed by the resident of Pano Lefkara
Παρατηρητής on 31/08/2011
Για μια ακόμη φορά η εμπάθεια στο μεγαλείο της! Για μια ακόμη φορά νιώθω δικαιωμένος στις εκτιμήσεις μου για τους πραγματικούς λόγους που ορισμένοι πολεμούν τον Ορφανίδη! (Taylor, ο νέος υπουργός οικονομικών -ευτυχώς για την Κύπρο-δεν συμερίζεται τις απόψεις σου.)
Taylor on 01/09/2011
Tell us why you support him with so much passion first. Then start making theories!!
αθηνα on 02/09/2011
Obsession and passion.The two faces of the same coin.Good morning my friend Taylor.
Παρατηρητής on 05/09/2011
Πάντω όχι για τους λόγους και τα ευτελή κριτήρια που εσύ τον πολεμάς Taylor.
on 26/08/2011
Άφεση Αμαρτιών...
Όπως αρέσκεται να λέει και ο κος Λαμάρης και ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος, στις χώρες του καπιταλισμού είχαν επίσης κρίσεις, γιατί κατηγορείτε την Κυπριακή κυβέρνηση για μία μικρή κρισούλα; Μάλλον με τον κο Δημητριάδη θα μίλαγαν...
kax on 26/08/2011
Εγώ θα πρόσθετα ότι το κυριότερο πρόβλημα παγκόσμια ανεξάρτητα από το πολιτικό σύστημα είναι η προσπάθεια κάποιων να διατηρήσουν κεκτημένα υπερπρονόμια και κέρδη και άλλων να αποκτήσουν πλούτη με όλα τα μέσα για να γίνουν σαν τους πρώτους.Στά βιβλία που αναφέρθηκαν πέραν από διάφορα ΄περιγραφικά η που γράφτηκαν από "παίκτες"της κρίσης για σκοπούς υστεροφημίας νομίζω το Casino Capitalism του καθηγητή Sinn του πανεπιστημίου του Μονάχου είναι με διαφορά το καλύτερο και απευθύνεται σε άτομα όπως εδώ που γνωρίζουν γεγονότα και κάποια θεωρία και δεν περιορίζεται σε απλή ιστορική περιγραφή.Όλα από όσα αναφέρθηκαν ισχύουν αλλά κυριαρχεί η διαφθορά ορισμένων σε όλους τους τομείς και όλες τις θέσεις.Υπάρχουν λάθη εκτιμήσεων,απληστία,άγνοια του ρίσκου αλλά κυρίως υπάρχει ενσυνείδητη απάτη που είτε υποβοηθείται ενεργάαπό το σύστημα είτε δεν μπορεί να εντοπιστεί.
Στην Κύπρο ισχύουν τα ίδια και συμφωνώ πλήρως με τον Σοτο,φταίν όλοι.Θεωρώ επίσης εντυπωσιακό ότι άτομα που γράφουν εδώ και στα άλλα σημεία συμφωνώ πλήρως μαζί τους συμπεριφέρονται σαν οπαδοί αντί ανεξάρτητοι κριτές.Οι τράπεζες έχασαν σχεδόν όλα,(σε ορισμένες περιπτώσεις με τις αυξήσεις κεφαλαίου ΟΛΑ)τα κεφάλαια των μετόχων τους και δεν βλέπω να υπάρχει η απλή παραδοχή ότι ο Διοικητής της Κεντρικής τα έκαμε θάλασσα όπως και ο πρώην Υπουργός Οικονομικών.Πριν λίγο καιρό έλεγε ότι οι τράπεζες είναι εύρωστες.Τώρα χάθηκε και σταμάτησε τις δηλώσεις.Το ίδιοκαι οι υπόλοιποι πολιτειακοί παράγοντες,όλοι φταιν,δεν εξαιρώ κανένα και δεν μπορώ να καταλάβω πως ενώ χάθηκαν κεφάλαια δισεκατομμυρίων από την πτώση στην αξία των μετοχών αυτοί που σωστά διαμαρτύρονται για τα δημοσιονομικά χάλια σιωπουν.Σκοπίμως αναφέρομαι σε απώλεια κεφαλαίων των μετόχων που είναι εύκολα μετρήσιμα.Βέβαια οι αγορές θεωρούν ότι οι απώλειες πραγματικών λεφτών από τις τράπεζες όπως μετρούνται με την πραγματική καθαρή τους θέση είναι ακόμα μεγαλύτερες.Οιτραπεζίτες που περιμένουν από την πολιτεία να τους σώσει συνεχίζουν να υπεραμείβονται ενώ οι μέτοχοι(περιλαμβάνω και τους υπαλλήλους που αγόρασαν μετοχές)χάνουν.
Για τους πιό πάνω λόγους πιστεύω ότι δεν μπορεί να υπάρξει ικανοποιητική λύση διότι τα συμφέροντα είναι και ισχυρά και διαπλεκόμενα.Το τέλος είναι προδιαγεγραμμένο όπως από την αρχή που άρχισαν τα άρθρα στο Stockwatch επεσήμανε ο Κος Δημητριάδης,θέση που μόνο η μειοψηφία υιοθετούσαμε τότε και υπεύθυνοι είναι όλοι οι αποφασίζοντες χωρίς καμμιά εξαίρεση, κυβέρνηση, λαικίζουσα(και μη)αντιπολίτευση, συντεχνίες ,τραπεζίτες και επόπτες. Διευκρινίζω ότι συνεπής με προηγούμενες θέσεις μου θεωρώ ότι το πρόβλημα θα έρθει από τις τράπεζες και η επιπρόσθετη ζημιά από την έκρηξη στο Μαρί είναι η δικαιολογία οίκων και αναλυτών για να αναθεωρήσουν απόψεις.
αθηνα on 28/08/2011
Θα θέλαμε και ένα σχόλιο απο τον λαλίστατο Καχ,για το φημολογούμενο merger Alpha-Eurobank.Λέτε οι ''χαζοΚαταρινοί'' να έχουν λεφτά για πέταμα;
Mία άσχετη οπαδός και όχι ανεξάρτητος κριτής.
kax on 28/08/2011
Αθηνά
Ευχαρίστως να πω την προκαταρκτική άποψη μου αφού δεν ξέρουμε τους όρους συμμετοχής.Καταρχήν οι Καταρινοί έχουν κόστος 12 Ευρώ στην Άλφα και η μετοχή είναι πέριξ του 2 ,άρα στο παρελθόν τουλάχιστον ,χρησιμοποιώντας τον δικό σου όρο "πέταξαν"λεφτά.Επί της ουσίας η Αλφα απέρριψε πριν νλίγο καιρό πρόταση της Εθνικής στα 7 περίπου Ευρώ.Τώρα το Κατάρ θα πάρει μεγάλο μερίδιο με ΑΜκ σε πολύ χαμηλή τιμή.Για όλα υπάρχει η τιμή.Άλλο η καθαρή θέση μιάς εταιρείας και άλλο το ποσό που ένας επενδυτής είναι διατεθειμένος να πληρώσει.Κλασσικότερο παράδειγμα η αγορά του Ολυμπιακού Πειραιώς που παρά την αρνητική καθαρή θέση ο Μαρινάκης πλήρωσε τουλάχιστον 50 εκατομύρια.Αλλοίμονο αν ολόκληρες τράπεζες δεν βρούν σε κάποια τιμή επενδυτές.
Να σε θυμίσω ότι σε προηγούμενη συζήτηση μας διαφώνησες στο ότι Ρώσσοι και άλλοι ξένοι θα επενδύσουν σε Κυπριακές τράπεζες.Εγώ σου λέω ότι είμαι σίγουρος ότι υπάρχουν πρόθυμοι επενδυτές ,ειδικά στις τιμές τώρα.Οι μέτοχοι όλων των Ελλην ικών και Κυπριακών τραπεζών,ειδικά όσοι συμμετέσχαν στις πρόσφατες ΑΜΚ έχασαν όλα η σχεδόν όλα τα λεφτά της αρχικής επένδυσης.
Έχω τις απόψεις μου αλλά πρέπει να καταλάβεις ότι είμαι μέτοχος τραπεζών και δεν είμαι πολιτικός για να επιχειρηματολογήσω ,ειδικά όταν τα γεγονότα βοούν.Περίμενε να ανακοινωθεί η τιμή συμμετοχής του Κατάρ και ξαναμιλούμε αν θέλεις.Οι Ελληνικές τράπεζες έχουν ήδη προσφύγει στον ELA,αφού εξάντλησαν όλα τα περιθώρια με την ΕΚΤ και νομίζω δεν χρειάζεται να πούμε εμείς τίποτε.Μακάρι να μπορέσουν να αντεπεξέλθουν για το καλό της χώρας αλλά μην συγχίζεις Ελληνικές με Κυπριακές τράπεζες που είναι σε πολύ καλύτερη κατάσταση. Με την επένδυση του Κατάρ στην Κύπρο τι γίνεται?Μήπως ακόμα δεν κατεβάσαμε αρκετά τα παντελόνια?
αθηνα on 29/08/2011
Μα εγώ αγαπητέ Καχ,ουδέποτε διαφώνησα,οπως λες, γιά την προοπτική ρωσσικής επένδυσης a priori. Απλά είπα,σχολιάζοντας comment πιθανόν δικό σου[για Ρώσσους μεγιστάνες και Αραβες ολιγάρχες] ότι οι όποιοι ξένοι θα έρθουν ή δεν θα φύγουν,σταθμίζοντας τα δεδομένα και όχι γιατί είμαστε όμορφοι. Τώρα, άν θα πρέπει να κατεβάσουμε κι'άλλο τα παντελόνια για την πολυθρύλητη επένδυση του Κατάρ,να απευθυνθείς σε κανέναν οπαδό της κυβέρνησης [για να χρησιμοποιήσω δική σου ορολογία],διότι αν το Κατάρ θα την κάνει με ελαφρά πηδηματάκια ή θα ζητήσει να κατεβάσουμε και τα σώβρακα[sorry moderator],είναι λόγω τών ασύγγνωστων λαθών των Χριστόφια-Σταυράκη,αλήθεια που χάθηκε αυτός,και όχι λόγω του προβληματικού μας τραπεζ.συστήματος.Εν κατακλείδει,ο αφορισμός σου πως φταίνε όλοι,κάπου είναι ισοπεδωτικός και δεν αποδίδει '' τα του Καίσαρος τω Καίσαρι''.
Taylor on 29/08/2011
I don't know if you have noticed dear Athina but Messrs Averof and N Papadopoulos are focusing exclusively on the fiscal problems whilst totally ignoring the issues of banking that Kax has mentioned. I agree that the 2 fiscal packages are necessary and they are steps in the right direction but I think MORE needs to be done especially with respect to our banking sector if we are to stop the credit agencies downgrading us. 900% Banking Assets to GDP is way to high even for a Financial Centre and the fact that most of our assets are exposed to Greek Sovereign Debt and Greek Household and Business loans is now a huge minus and has been mentioned by all 3 rating agencies as one of the important reasons for the downgrade of Cyprus and then our banks... Already in July according to the Sunday Mail deposits are leaving BOC and MPB and going to HB and Barclays...
The fact that Orphanides has not done a good job of banking regulation is obvious to objective observers. The key is to see what we should now do about it to save this very important sector of Cyprus, keep it stable whilst not endangering our financial stability.
For a start all Subsidiaries of Greek banks should be licensed as BRANCHES alone so that our Central Bank is not responsible to bail them out if their parents fail, the responsibility should be with Trapeza tis Ellados, also we should do our best if there is a merger say between Piaraeus bank and Marfin Laiki (or any merger of a Greek bank involving Laiki) to make sure that our central bank is NOT responsible for bailing out this new entity it should under no circumstances be the primary supervisor and that its headquartes are in Greece and Not Cyprus.
All the nonsense that Orph was saying that his small couple of million Stability fund would stop the downgrades of our banks and the fact that he sees no problem in our banks having assets that are 9 times our GDP means that he has effectively as a regulator been CAPTURED by the commercial banks he regulates and has lost his credibility/independence in this part of Central Banking. He is very good in monetary policy but this is now with the ECB so it is a luxury to have a good Monetary Economist as Governor where the main focus should be to have a very good and TOUGH Regulator and Supervisor. Our banks have many Non Performing Loans on their books and it is by no accident that their stocks are getting maulled in the market with very low values this is ALSO due to their exposure to Greece and the fact that the rating agencies say our Central Bank and subsequently Government is unable to support them as they are too Big for our economy...
All agencies cite BOTH our Fiscal Problems and our banking sector's huge size and massive exposure to Greek Bonds and Greek household and Business Debt. Both these factors are causing the spreads of our bonds on the Secondary market to be very high and are preventing us borrowing Externally. Our Parliament and new MoF (who showed much more boldness than his predecessor did in 3 years) are moving in the right direction with respect to the 2 packages of fiscal measures they are trying to implement. These 2 EXCLUSIVELY FISCAL packages are NOT ENOUGH if we are to avoid further credit downgrades of our sovereign and our banks if we do not deal with the mess in our Fiancial System.
Averof, Nicolas, Sarris etc do NOT seem to be worrying about these problems at all and are not suggesting that we take any measures to lessen the risk from Greek contagion with haircuts that will be imposed on Greek Gov Bonds this is very shortsighted and if no measures are taken to trim down our country's exposure to Greek Sovereign debt and bring our banking assets down to more manageable multiples of our GDP (by shifting away responsibility for MPB and all Greek Banks to Greece) our Economy will continue to be downgrade to Junk Bond status. Our political elite needs to wake up and listen to the music...In the end my prediction that it is the banking sector that will be our downfall will unfortunately materialise if our political parties do not open their eyes to this massive problem that our technocrat created.
Andreas on 29/08/2011
Αγαπητέ KAX συμφωνώ απόλυτα με τα γραφόμενα σου. Το λυπηρό είναι ότι οι περισσότεροι δεν θέλουν να κατανοήσουν το βρωμικό παιγνίδι που παίζεται, τόσο στη παγκόσμια΄αγορά όσο και στην Κύπρο.
αθηνα on 29/08/2011
Ναι βέβαια,εσείς οι υποψιασμένοι έχετε καταλάβει το βρώμικο παιγνίδι,ενώ εμείς οι αχάπαροι τα φορτώνουμε ΚΑΙ ΣΕ ΔΙΚΑ ΜΑΣ ΛΑΘΗ ! Εκείνο που αποφεύγετε τεχνηέντως να απαντήσετε και συ και ο Καχ,είναι γιατί βρε αδελφέ αυτό το βρώμικο παιγνίδι, δεν αγγίζει την Μάλτα πχ. Αυτοί όμως,δεν πάσχουν απο ιδεολογικές αγκυλώσεις.Γνωρίζουν το βρώμικο παιγνίδι όπως λες,αλλά δεν το παίζουν και ναι και όχι σαν εμας.Κομμουνιστική κυβέρνηση σε καπιταλιστική χώρα!
kax on 29/08/2011
Αθηνά πραγματικά δεν μπορώ να σε παρακολουθήσω.Αφού είπαμε ότι φταιν και τα δημοσιονομικά και τα τραπεζικά και όλοι οι υπεύθυνοι.Η Μάλτα που μπαίνει μέσα,κανένας δεν μίλησε για θεωρίες συνωμοσίας,αντίθετα τα κερδοσκοπικά κεφάλαια αναγνωρίζουν στόχο στους αδύναμους κρίκους και επιτίθενται.Συνήθως οι πιό αδύνατοι κρίκοι είναι εκείνοι όπου υπάρχει διαφθορά.
Παρόλο που είχα πει να μην συνεχίσω την συζήτηση θα σου δώσω ένα απλό παράδειγμα.Εσύ και εγώ έχουμε μιά εταιρεία από μισή που βάλαμε από 100000 Ευρώ.Για διάφορους λόγους ήρθαμε στο σημείο που δεν μας δανείζει κανένας,βάλουμε νέους συνέταιρους και στο τέλος ένα πολυεκατομμυριούχο,έχοντας χάσει όλα τα αρχικά κεφάλαια.Ο πολυεκατομυριούχος δοκιμάζει την τύχη του,τα λεφτά μας τα χάσαμε όλα,η σχεδόν όλα και κρατούμε τις δουλειές μας(ίσως)και πάλι ίσως πληρώνουμε πιστωτές και φόρους.Η επιχείρηση μας πήγε καλά και ήταν εύρωστη?Απάντα αν θέλεις με ένα ναι η όχι.
Όσοι συμμετείχαν στην τελευταία ΑΜΚ της Λαικής έβαλαν 50 σεντ για μισή νέα μετοχή.Στην τιμή που ήταν χθες έχαναν όλα τα αρχικά τους κεφάλαια αφού από την μισή μετοχή που πήραν από ΑΜΚ έχαναν παραπάνω από την αξία της μετοχής τους.Αν τώρα έρθει επενδυτής και συμμετάσχει σε μεγάλη ΑΜΚ με 20% έκπτωση όπως η Αλφα το μεγαλύτερο μέρος της προσωρινής ζημιάς μετατρέπεται σε μόνιμη.Μπορεί να είναι καλό για το σύστημα να μπει στρατηγικός επενδυτής αλλά όχι για τους μετόχους που ελπίζουν σε ανάκαμψη.
αθηνα on 29/08/2011
Είναι πολύ εύκολο να το παίζουμε μετά Χριστόν προφήτες.
αθηνα on 30/08/2011
Ετσι είναι,αν έτσι νομίζετε [Λου'ί'τζι Πιραντέλλο].
Καλημέρα Καχ.
Andreas on 29/08/2011
Λυπάμαι, αλλά ποτέ δεν υπήρξα κομμουνιστής όπως υπονοείς. Δεν θα σχολιάσω τίποτα άλλο γιατί δεν υπάρχει λόγος.
αθηνα on 29/08/2011
Ανδρέα, δεν σε αποκάλεσε κανένας κομμουνιστή.Απλά είπα πως ζεις σε μιά καπιταλιστική χώρα που κυβερνάται από κομμουνιστές.Νομίζω πως τα ελληνικά μου είναι τουλάχιστον στο επίπεδο των δικών σου.
kax on 30/08/2011
Αθηνά
Φαντάζομαι ότι συμφωνείς πλέον αλλά εννοείς ότι δεν δεν έγινε τίποτε διότι δεν ήταν προφήτης ο υπεύθυνος.Υπάρχει μιά έρευνα από κάποιους καθηγητές με τίτλον When they are wrong,analysts may dig in their heels.Φαίνεται τα ίδια ισχύουν και για άλλους,όχι μόνον αναλυτές.
Εκτός βεβαίως αν το σχόλιο είναι για μένα οπότε δεν θα σχολιάσω........
kax on 30/08/2011
Αθηνά
scripta manent
Θα δούμε τι επιφυλάσσει το μέλλον
mariaki on 12/09/2011
πως τραπεζες με πολλαπλάσια ενεργητικά απο το αεπ της ίδιας της χώρας να μην μπορουν να θεωρηθούν εύρρωστες;
κανενας υπουργος οικονομικών δεν μπορεί να καθορίσει τις αποφάσεις που θα παρει μια τραπεζα για τις κινησεις της, το πλανο και τα ανοιγματα της. ως κερδοσκοπικές εταιρίες προσατανολίζονται κυρίως με βάση το δικο τους όφελος(ως οργανισμοι) που δεν είναι άλλο απο την αυξηση της αποτελεσματικότητα τους. το πλαίσιο λειτουργίας και ελέγχου τους μπορεί σε κάποιο βαθμό (ή μάλλον στον μεγαλύτερο) να καθοριστεί απο την κεντρική τράπεζα. ασκήθηκαν νομισματικες ρυθμίσεις απο τον συγκεκιμένο θεσμό. είναι βέβαιο ότι εαν η κεντρική τράπεζα και ο κεντρικός τραπεζιτης δεν ηταν και δεν θεωρείτο ανεξαρτητος θεσμός, θα έμεναν στο απυρόβλητο όπως τώρα;
Χρίστος Χριστοδούλου on 27/08/2011
Πολύ καλό το άρθρο σας. Σας παραπέμπω στο βιβλίο "Η συνωμοσία των Ηλιθίων" που παρουσιάζει με πάσα λεπτομέρεια το σκάνδαλο της ΕΝΡΟΝ. Από εκεί θα βρείτε πολλές απαντήσεις στο ερώτημα της Βασίλλισας!!!
P. Demetriades on 27/08/2011
Below is a link to a letter sent by the British Academy to the Queen relating to her question, following a forum they convened in June 2009:

http://media.ft.com/cms/3e3b6ca8-7a08-11de-b86f-00144feabdc0.pdf

It is a nice summary of what went wrong although it falls short in terms of exposing the deeper flaws that led to the crisis (captured by my point 3).
Soto on 29/08/2011
' The failure was to see how collectively this added up to a series of interconnected imbalances over which
no single authority had jurisdiction. '
Μονο απο αυτη την γραμμη στην απαντηση της ακαδημιας μπορουν να εξαχθουν τεραστια συμπερασματα για την ουτω καλουμενη ελευθερη οικονομια.Κυριοι δεν μπορει να συνεχισει ετσι η κατασταση γιατι δεν προκειται για ελευθερη οικονομια αλλα για οικονομια που δινει την ελευθερια σε καποιους να συγκεντρωσουν ολο τον πλουτο της γης στα χερια τους. Και αυτο ξερετε τι συνεπαγεται.
Υστερογραφο.
Προσφατα φιλοξενησα καποιο Ρωσσο που ασχολειται με την αλιεια και διαθεση οστρακοειδων.(αστακων,καβουριων κυριως). Μου ειπε οτι πριν το Σεπτεμβρη του 2008 πωλουσε τον αστακο 26 δολλαρια το κιλο και τωρα 38.Οι πωλησεις του αυξηθηκαν καθετα και πελατες του ειναι κυριως στην Αγγλια και Νεα Υορκη.
Louis Solomou on 28/08/2011
O λογαριασμός για το πάρτι νόμιζα θα μιλούσε για την ανεύθυνη διαχείρισης δημόσιου χρήματος....Εκεί και αν έγινε πάρτι για χρόνια. Ειδικά σε χώρες του Ευρωπαϊκού νότου. Γιατί, αυτό να προσπερνάτε?
αθηνα on 29/08/2011
Διότι εδώ αγαπητέ μου,''είναι της παπαδιάς τα ξύλα'' βλέπεις.
phylarchus on 29/08/2011
Και όμως, όσο και αν φαίνεται να είναι αποκλειστικά τα οικονομικά δεδομένα χωρών ή οργανισμών όπως η Ελλάδα ή η Leeman Brothers που προκάλεσαν την κρίση (και όχι μόνο! στην ίδια κατηγορία ανήκουν και οι τρομακτικές αυξήσεις τροφίμων και πρώτων υλών) οι τελείως πρόσφατες τοποθετήσεις παγκοσμίου φήμης ειδικών την αποδίδουν σε πρώτο βαθμό αλλού: στην απόλυτη θεσμική απελευθέρωση και την υποβοήθηση μεγάλης κλίμακας ψευτοεπενδυτικής κερδοσκοπίας στα διεθνή χρηματιστήρια (όχι μόνο μετοχών και κρατικών χρεογράφων αλλά και πρώτων υλών δηλαδή commodities και φυσικά κάθε λογής παραγώγων).
Η εξέλιξη της κερδοσκοπίας που πραγματοποιήθηκε σταδιακά και έφτασε κυρίαρχα επίπεδα την τελευταία πενταετία, προκάλεσε αν όχι την ίδια την οικονομική κρίση, τουλάχιστο το μέγεθός της και τον ταχύτατο τρόπο εξάπλωσης της από χώρα σε χώρα. Δεν θα επεκταθώ σε λεπτομέρειες, αλλά εισηγούμαι προτού αρκεστεί κανείς σε καθαρά οικονομικές θεωρητικές συζητήσεις να διαβάσει π. χ. κείμενα του υπεύθυνου οικονομολόγου της Unctad κ. Heiner Flassbeck (πρώην Γ. Δ/ντή του Υπουργείου Οικοπνομίας υπό τον Oskar Lafontaine. Το καινούργιο του βιβλίο μόλις κυκλοφόρησε στα Γερμανικά: Heiner Flassbeck, "Die Marktwirtschaft des 21. Jahrhunderts", Westend-Verlag, Frankfurt am Main, 256 pages.
Σοφοκλής Μιχαηλίδης on 30/08/2011
Επιθυμώ να σχολιάσω τον Παρατηρητή και όσους επέκριναν τη σημερινή λυπηρά κατάσταση των αποπειρών για οικονομικές προβλέψεις βάσει μαθηματικών προσομοιώσεων.
Ιδεωδώς, τα οικονομικά μοντέλα πρέπει να δίνουν αποτελέσματα βάσει των αγοραίων συμπεριφορών (δηλαδή, των κατανομών των ετήσιων ροών και των κεφαλαιακών επενδύσεων) και των τυχόν κλονισμών των θεσμικών τομέων. Υπάρχουν συνδυασμοί (συμπεριφορών ή/και κλονισμών) που οδηγούν σε ανεργία, πτώχευση, κλπ, συγκεκριμένων τομέων ή ολόκληρων οικονομιών.
Σήμερα, με τη χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών, είναι δυνατό να γίνουν λίστες των συμπεριφορών και κλονισμών που προκάλεσαν, προκαλούν ή θα προκαλέσουν κρίσεις στο παρελθόν, το παρόν και το μέλλον, αντίστοιχα. Η προσομοίωση της αλληλοεπίδρασης των διαφόρων τομέων και οικονομιών προϋποθέτει διορατικότητα όσον αφορά τις αγοραίες συμπεριφορές και γνώση όσον αφορά τα μαθηματικά συστήματα, που πολύ λίγοι συνδυάζουν αυτή τη στιγμή.
Ας μη ξεχνούμε ότι η Γεωμετρία χρειάσθηκε περίπου 400 χρόνια (από το 750 π.χ. μέχρι το 350 π.χ.) για να μπορεί να μελετά τα γεωμετρικά προβλήματα από ολιστική σκοπιά. Τα Οικονομικά έχουν ηλικία μόλις 75 έτη (η Γενική Θεωρία του Keynes δημοσιεύθηκε τον Δεκέμβριο του 1935). Συνεπώς, δικαιολογούνται να μελετούν, προς το παρόν, πειραματικά και αποσπασματικά τα αναφυόμενα προβλήματα. Οι σημερινοί τυχαίοι πειραματισμοί κτίζουν την αυριανή ολιστική επιστήμη.
phylarchus on 30/08/2011
Τα μαθηματικά μοντέλα είναι χρήσιμα, αλλά μόνο μέχρις ενός σημείου, ως ενδεικτικά, γιατί η οικονομική επιστήμη είναι, όπως είναι φυσικό, άρρηκτα συνδεδεμένη με τον ανθρώπινο, κονωνικό παράγοντα και μάλιστα τόσο σε επίπεδο ομάδων όσο και ατόμων. Έτσι φυσιολογικά θα προκύπτουν συνεχώς αποκλίσεις από καταστάσεις του παρελθόντος, με αποτέλεσμα τα στατιστικά στοιχεία που συμμαζεύονται να μη μπορούν να εφαρμόζονται με συνέπεια σε διαφορετικούς χρόνους. Κάθε προσπάθεια λοιπόν να αποδίδονται στα μοντέλα μεγάλες προβλεπτικές δυνατότητες είναι καταδικασμένη να αποτυγχάνει. Αυτό δεν συμβαίνει, τουλάχιστο όχι σε τέτοιο βαθμό, στις φυσικές επιστήμες, όπου ακόμη και τελείως αφηρημένες έννοιες και θεωρίες συχνά βρίσκουν με τη βοήθεια μοντέλων εφαρμογές στην πράξη με εκπληκτική ακρίβεια. Η γενική θεωρία της σχετικότητος χρειάστηκε δεκαετίες μέχρι που να βρεθεί η απίστευτης ακρίβειας απόδειξη και εφαρμογή της στην πυρηνική φυσική και στην αστρονομία. Στην οικονομία όμως κατακλυσμιαίες νέες εξελίξεις, επινοήσεις και εφαρμογές όπως νέοι κανόνες λειτουργίας των αγορών (χρηματιστηρίων) και προϊόντα (όπως τα εκατοντάδες σύνθετα παράγωγα), διεθνείς διαφοροποιήσεις των αγορών όπως η δημιουργία μεγάλων οικονομικών ζωνών, η μετακίνηση του κέντρου βάρους των ισχυρών οικονομιών σε άλλες περιοχές (Κίνα, Ινδία, Ρωσία, Βραζιλία κ.ά), επίσης η διαφοροποίηση της ισχύος των τραπεζικών ομίλων από τις παραδοσιακές προς τις επενδυτικές τράπεζες (βασικά χρηματιστηριακές εταιρείες που διαθέτουν και διακινούν τεράστια ίδια κεφάλαια) ακόμη πολλά άλλα σημαντικά νεοτεριστικά στοιχεία που δεν είναι του παρόντος αναφέρω λεπτομερώς και σίγουρα όχι τελευταίο η παγκοσμιοποίηση και τρομακτικά εύκολη και αστραπιαία πλέον διακίνηση κεφαλαίων, κάνουν την υπερβολική εξάρτηση από οικονομικά μοντέλα να φαίνεται σήμερα σαν υπεραπλούστευση.
mariaki on 14/09/2011
αγαπητέ φίλε
το πρόβλημα των οικονομικών(δυσκολεύομαι να τα αποκαλέσω επιστήμη για τι είναι μια άλλη κουβέντα το τι θα μπορούσε να αποκληθεί επιστήμη. για αυτό και στα παρακάτω όπου χρησιμοποιείται ο όρος σε γειτνίαση με το όρο οικονομικά είναι καταχρηστικά) δεν είναι αυτή καθεαυτή η μαθηματικοποίηση τους. Η οικονομική θεωρία(Μίκρο και μάκρο) νοσεί ήδη στις παραδοχές που συγκροτούν τον θεωρητικό της πυρήνα.
Αν σύμφωνα με τον μεγάλο επιστημολόγο Γκαστόν Μπασελάρ η στιγμή ίδρυσης μιας επιστήμης είναι πρωτίστως μια στιγμή-διαδικασία ρήξης με τον κοινό νου(πρόταση που υπάρχει ήδη στον Ντυρχάιμ) και μετέπειτα μια συνεχιζόμενη εξύφανση ενός εννοιολογικού δικτύου που απομακρύνεται και λειτουργεί ως δείκτης επικύρωσης αληθείας ή ψεύδους στις κοινές παραδοχές και τις κοινές προτάσεις που διαποτίζουν το αντικείμενο που διεκδικεί πλέον και η νέα επιστημονική θεωρία, είναι αρκετά δύσκολα να μπορεί κάποιος να ανιχνεύσει στην ιστορία αυτού που αποκαλείται οικονομική επιστήμη μια τέτοια ρήξη. Αντίθετα η σχέση κοινού νου και οικονομικής επιστήμης είναι σχέση συνέχειας, συνάφειας, ειρηνικής υποκατάστασης και συμβίωσης.
Αυτό που καθιστά μια θεωρητική «περιοχή» επιστήμη δεν είναι η μαθηματικοποίηση της(άλλωστε η μαθηματικοποίηση αποτελεί μια μορφοποίηση σε αλγεβρική γλώσσα και παραστατικοποίηση σε εικονική «γλώσσα» θεωρητικών προτάσεων που ανήκουν σε αυτήν την περιοχή).
Οι συγκροτητικές προτάσεις της οικονομικής θεωρίας, εκλαμβάνουν τον άνθρωπο ως μια ορθολογική μηχανή που λειτουργεί με συμψηφισμούς κόστους – ωφέλειας, κέρδους – ζημίας . Αυτός ο άνθρωπος(το άτομο για την ακρίβεια) προσέρχεται στην αγορά προϊόντος και εργασίας με σκοπό να μεγιστοποιήσει την ωφέλειά του (με τελικό σκοπό την ευημερία). Αυτές οι αγορές αυτορυθμίζονται(αφού ασφαλώς το θεωρητικό υπόδειγμα τοποθετήσει πρώτα τα «πράγματα της θεωρίας» στη θέση των πραγμάτων του κόσμου, δηλαδή αφού πρώτα μεταρσίωση τους ανθρώπους προϊόντα των κοινωνικών τους σχέσεων, σε ανθρώπους ορθολογικά υποκείμενα, καταναλωτές και παραγωγούς, που η μόνη σχέση που τους μεσολαβεί και τους συσχετίζει είναι αυτή της ουδέτερης ανταλλαγής) και έχουν μια φυσική ροπή προς την ισορροπία λόγω ενός αόρατου χεριού. Συνεπώς οι ανισορροπίες(προκαλούνται ασφαλώς από παρεμβολές εμπόδιων στις αγορές από το χέρι του κράτους) στη λειτουργία σε αυτού του είδους τις αγορές, είναι περιστασιακές καταστάσεις που γρήγορα ξεπερνιούνται μέσω της αυτορρύθμισης(αλήθεια πως εξηγεί η οικονομική θεωρία τις κρίσεις;) .
Ο μισθός, ο τόκος, η γαιοπρόσοδος, το κέρδος είναι οι αμοιβές της εργασίας(όρος προβληματικός), του κεφαλαίου, της γης, της επιχειρηματικότητας αντίστοιχα. Οι όροι εργασία και επιχειρηματικότητα κονταροχτυπιούνται αφού δεν μπορεί να εξηγηθεί γιατί η επιχειρηματικότητα δεν είναι είδος «εργασίας».….
Αυτές οι κατακλυσμιαίες νέες εξελίξεις ούτε τόσο νέες όσο νομίζεις είναι ούτε τόσο κατακλυσμιαίες. Αν εξαιρέσει κάποιος τη διάδοση και την χρήση των τηλεπικοινωνιακών και διαδυκτυακών συστημάτων σε πτυχές της οικονομίας, η απελευθέρωση(νεες ρυθμισεις στην ορολογία σου) των χρηματιστηρίων δεν είναι κάτι νέο, όπως επίσης και η δημιουργία ζωνών «συνεργασίας» μεταξύ κρατών(δασμολογικές ή οικονομικές ζώνες τυπικά η άτυπα είναι βασική πτυχή την παγκόσμιας οικονομικής ζωής), όπως αντιστοίχως, αναλόγα με το ρυθμό συσσώρευσης του κεφαλαίου υπάρχουν περίοδοι όπου η λεγόμενη πραγματική οικονομία υστερεί σε σχέση με, και υπερτροφίζει, τις χρηματιστηριακές δραστηριότητες που μοιάζει να αυτονομούνται. Εν να μην μιλήσω για την παγκοσμιοποίηση…
Είναι χρήσιμο (επιστημονικά) να μπορούμε να ιεραρχούμαι τα γεγονότα. Υπάρχουν γεγονότα ουσίας που ούτε αυτονόητα είναι ούτε έτοιμα να μας δοθούν, και υπάρχουν γεγονότα που ντύνονται το μανδύα του ευπαρουσίαστου και μας ελκύουν(π.χ. ως κατακλυσμιαία αλλαγή «η μετακίνηση του κέντρου βάρους των ισχυρών οικονομιών σε άλλες περιοχές (Κίνα, Ινδία, Ρωσία, Βραζιλία) κ.ά»).
Η προβλεπτική ικανότητα των θεωριών δεν είναι τόσο απλή όσο την παρουσιάζεις. Ακόμα και στην θεωρία της σχετικότητας υπάρχουν σκοτεινές περιοχές(π.χ. η παγκόσμια σταθερά του Αινσταιν). Είναι χαρακτηριστική η ασυμβατότητα της σχετικότητας με την συμπεριφορά των στοιχείων του μικρόκοσμου(σωματίδια) αλλά και με την ίδια τη θεωρία για τον μικρόκοσμο(κβαντομηχανική). Είναι σαφές ότι η κβαντομηχανική δεν χάνει σε «επιστημονικότητα» λόγω αδυναμιών στην προβλεπτική ευρετική της. Αντίθετα χαίρει αναγνώρισης γιατί πρωτίστως μπορεί να εξηγήσει. Και έχει εξηγητική ισχύ γιατί διαθέτει ένα συγκεκριμένα αρθρωμένο σύνολο εννοιών, με κάθε έννοια που το συναποτελεί να έχει σαφές και προσδιορισμένο νόημα. Το αφήνω και αυτό μέχρι εδώ…
Εν τέλει τον κόσμο (οικονομικό, φυσικό ή όποιον άλλο) των συλλαμβάνουμε γνωσιακά μέσω θεωριών και μοντέλων. Γυμνό και αδιαμεσολάβητο αντίκρισμα δεν υπάρχει. Για να συλλάβουμε λοιπόν αυτόν τον πολύπλοκο και σύνθετο κόσμο, μέσω των θεωριών και των μοντέλων είμαστε αναγκασμένοι να απλουστεύσουμε . Απλά, απλούστευση από απλούστευση διαφέρει όπως και θεωρία από θεωρία.
Η απλούστευση, που τσουβαλιάζει τον φορέα της εργατικής δύναμης κάτω από τον τίτλο παραγωγικός συντελεστής εργασία, και το κεφαλαίο από κοινωνική σχέση(με ότι αυτό σημαίνει) σε ουδέτερο παραγωγικό συντελεστή, δεν είναι αντιεπιστημονική επειδή είναι απλούστευση αλλά μάλλον γιατί παραγνωρίζει την ίδια την πραγματικότητα . Και επιπλέον επειδή προσπαθεί να σφυρηλατήσει ως γενική θέα, τη θέαση που παρέχει μια υποτίθεται καθολική και γενική οπτική θέση(η υπεριστορική επιστήμη ), μιαν επιμέρους θέα που η θέαση της είναι προϊόν μιας πολύ μερικής οπτικής θέσης και μάλιστα κοινωνικής.
Σοφοκλής Μιχαηλίδης on 30/08/2011
Tα πράγματα, όπως τα περιγράφει phylarchus, μου θυμίζουν πώς αντιμετώπιζαν οι αρχαίοι μάγοι τη Ιατρική, τη Φαρμακευτική και τη Μετεωρολογία, για να αναφέρω τρείς τομείς που μονοπωλούσαν. Όταν ο Ερατοσθένης μέτρησε για πρώτη φορά τη διάμετρο της Γής πολλοί μάγοι -που τότε πίστευαν στη επίπεδη γη (flat earth) - έπαθαν εγκεφαλικό επεισόδιο.
phylarchus on 30/08/2011
Και ζητάτε να αφεθούμε στη μνήμη σας ("μού θυμίζουν") ή και στην πίστη σας, κ. Μιχαηλίδη; Αποδείξεις, έχετε, όπως είχε π. χ. ο Ερατοσθένης; Απολογούμαι σε όλους που εξ ανάγκης είμαι εκτός θέματος.
Taylor on 13/09/2011
Phylarche you are such a pratical chap always asking for proof and examples and yet you are the master of general theories...
Οικονομική κρίση και η κρίση των οικονομικών | Stockwatch blog on 21/09/2011
[...] το ΔΝΤ, το οποίο, όπως έχω εξηγήσει σε προηγούμενο μου άρθρο, ενώ φαίνεται να γνώριζε τους κινδύνους επισήμως [...]
bags on 19/06/2012
I found your weblog web site on google and verify a number of of your early posts. Proceed to maintain up the superb operate. I simply extra up your RSS feed to my MSN Information Reader. In search of ahead to studying extra from you in a while!?