You are here

Βλέπουν το τέλος χαμηλών επιτοκίων οι οικονομολόγοι

25/10/2021 07:26

Την εκτίμηση ότι η έλλειψη και αύξηση της τιμής των σιτηρών, σε συνδυασμό με την αύξηση της τιμής των καυσίμων θα διατηρήσουν τον επίμονο πληθωρισμό, με ορατό το ενδεχόμενο στροφής προς την αύξηση επιτοκίων, εκφράζουν οικονομολόγοι.

Επισημαίνουν, μάλιστα, ότι κάτι τέτοιο θα είναι αρνητική εξέλιξη για την Κύπρο, δεδομένου του μεγάλου μεγέθους του δημόσιου χρέους της χώρας.

Παράλληλα, καταγράφουν το ενδεχόμενο πιέσεων για ψηλότερους μισθούς, κάτι που όπως εκτιμούν, θα ενισχύσει περαιτέρω τις πληθωριστικές τάσεις.

Το τελευταίο διάστημα, παράγοντες της αγοράς έχουν επισημάνει ότι οι τιμές καταναλωτικών αγαθών, που ήδη έχουν αυξηθεί σημαντικά, θα συνεχίσουν να αυξάνονται και το επόμενο εξάμηνο. Σημειώνουν ότι πρόκειται για διεθνές φαινόμενο που οφείλεται στην έλλειψη σιτηρών και στην αύξηση της τιμής τους, που σε συνδυασμό με την αύξηση της τιμής των καυσίμων προκαλεί ντόμινο αυξήσεων σε όλα τα καταναλωτικά αγαθά.

Ψηλός πληθωρισμός θα αυξήσει τα επιτόκια

Σχολιάζοντας τις εξελίξεις και τις ευρύτερες επιπτώσεις των δεδομένων στην οικονομία, ο καθηγητής οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Κύπρου Μάριος Ζαχαριάδης αναφέρει στη StockWatch ότι οι παγκόσμιες πληθωριστικές τάσεις είναι αποτέλεσμα μιας σειράς παραγόντων που μπορεί να αποδειχθούν παροδικοί.

«Όμως, στον βαθμό που ο πληθωρισμός ενσωματωθεί στις προσδοκίες των καταναλωτών και των επιχειρήσεων και κατ’ επέκταση οδηγήσει σε απαιτήσεις για ψηλότερους ονομαστικούς μισθούς, τότε οι πληθωριστικές τάσεις που παρατηρούμε μπορεί να αποδειχθούν επίμονες, κάτι που είναι πιθανόν να αναγκάσει τις κεντρικές τράπεζες να αυξήσουν τα επιτόκια», υποδεικνύει.

Κάτι τέτοιο, όπως αναφέρει, θα είναι ιδιαίτερα προβληματική εξέλιξη για χώρες με ψηλό δημόσιο χρέος όπως η Κύπρος και θα πρέπει να ληφθεί υπόψη στο δημοσιονομικό σχεδιασμό αυτή την στιγμή.

«Ο ψηλότερος πληθωρισμός ίσως αναγκάσει τις κεντρικές τράπεζες να αυξήσουν τα επιτόκια από τα πάρα πολύ χαμηλά επίπεδα που βρίσκονται σήμερα», επισημαίνει ο οικονομολόγος Μιχάλης Φλωρεντιάδης.

Προσθέτει πως έτσι, «λόγω των πληθωριστικών πιέσεων, ίσως οι κεντρικές τράπεζες αναγκαστούν να σταματήσουν να παρέχουν τόσο γενναιόδωρη στήριξη στην οικονομία μέσω μηδενικών επιτοκίων και ποσοτικής χαλάρωσης»,.

Σε ότι αφορά την κατάσταση στην αγορά εργασίας σε συνδυασμό με τις πληθωριστικές πιέσεις, αναφέρει πως είναι πιθανό να οδηγηθεί σε ένα κύκλο αυξανόμενων τιμών και μισθών και πιο επίμονου πληθωρισμού – ακόμη και αν αρκετές τωρινές αυξήσεις τιμών φαίνεται να οφείλονται σε προσωρινά προβλήματα που προκάλεσε η πανδημία, όπως αναφέρει.

Παράλληλα, επισημαίνει ότι παρατηρούνται ελλείψεις και ψηλές τιμές σε διάφορα αγαθά και προβλήματα σε αλυσίδες παραγωγής και μεταφοράς προϊόντων διεθνώς και σημειώνει πως είναι αναπόφευκτο να επηρεαστεί και η Κύπρος.

Μειώνεται η αγοραστική αξία μισθών

Ο πρόεδρος του Κυπριακού Κέντρου Ευρωπαϊκών και Διεθνών Υποθέσεων και του Τμήματος Πολιτικών Επιστημών και Διακυβέρνησης του Πανεπιστημίου Λευκωσίας Καθηγητής Ανδρέας Θεοφάνους, αναφέρει ότι στη σημερινή συγκυρία παρατηρείται, μεταξύ άλλων, σοβαρή αύξηση στις τιμές πρώτων υλών και αρνητικά επιτόκια. 

Σημειώνει ότι όπως είναι αναμενόμενο, η αύξηση τιμών στις πρώτες ύλες οδηγεί σε αλυσιδωτές αντίστοιχες αυξήσεις στις τιμές προϊόντων και υπηρεσιών. 

«Η κατάσταση αυτή εξ ορισμού συνεπάγεται μείωση της αγοραστικής αξίας των μισθών. Όπως έχει επισημανθεί σε διεθνές επίπεδο, η παγκόσμια οικονομία αντιμετωπίζει αρνητικά supply shocks (αρνητικά shocks προσφοράς).  Η κατάσταση αυτή σε συνδυασμό με τη μειωμένη ζήτηση δημιουργεί επιπρόσθετες επιπλοκές», τονίζει. 

«Ενώ στα αρχικά στάδια της πανδημίας υπήρχε βαθιά ύφεση, ο αποπληθωρισμός απεφεύχθη ως αποτέλεσμα μιας πολύ επεκτατικής νομισματικής πολιτικής.  Σήμερα όμως ενώ εξακολουθούν να υπάρχουν προβλήματα στην οικονομική δραστηριότητα οι τιμές έχουν ανέλθει, χωρίς την πλήρη αναθέρμανση της οικονομίας», επισημαίνει. 

Ο κ. Θεοφάνους, σημειώνει ότι οι αρνητικές συνέπειες στο επίπεδο της αύξησης των τιμών δεν αντανακλώνται πλήρως στον υπολογισμό του πληθωρισμού. 

Με προεκτάσεις στα επιτόκια οι αυξήσεις τιμών

Ο Υπουργός Οικονομικών Κωνσταντίνος Πετρίδης, ανέφερε πρόσφατα, ότι η κυβέρνηση ανησυχεί για τους κινδύνους στην οικονομία, που ενδεχομένως να προκύψουν από τις αυξήσεις στις τιμές, σημειώνοντας ωστόσο, ότι ο πληθωρισμός αυτή τη στιγμή θεωρείται παροδικό φαινόμενο.

Πρόσθεσε ότι ενδεχομένως να υπάρχουν προεκτάσεις, οι οποίες να μην συζητούνται αυτή τη στιγμή, όπως η ανάγκη για αύξηση των επιτοκίων για ανάσχεση του πληθωρισμού και οι επιπτώσεις που θα έχει αυτό στην αγορά ή στο δημόσιο χρέος, με την Κύπρο να έχει αρκετά υψηλό δημόσιο χρέος.

Η Κύπρος δεν εφησυχάζει και ήδη έχει αρχίσει να επεξεργάζεται τις εισηγήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε σχέση με την αντιμετώπιση των επιπτώσεων από την αύξηση των τιμών του ηλεκτρισμού, δήλωσε τις προηγούμενες ημέρες η Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας Νατάσα Πηλείδου.

Κινητοποιήθηκε η Κομισιόν

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε ανακοίνωση σχετικά με την αύξηση των παγκόσμιων τιμών ενέργειας, η οποία προβλέπεται να διαρκέσει όλο τον χειμώνα, για την παροχή βοήθειας στους ανθρώπους και τις επιχειρήσεις της Ευρώπης.

Η ανακοίνωση περιλαμβάνει μια «εργαλειοθήκη» την οποία η ΕΕ και τα κράτη μέλη της μπορούν να αξιοποιήσουν για να αντιμετωπίσουν τις άμεσες επιπτώσεις των τρεχουσών αυξήσεων των τιμών και να ενισχύσουν περαιτέρω την ανθεκτικότητα έναντι μελλοντικών κλυδωνισμών.

Τα βραχυπρόθεσμα εθνικά μέτρα περιλαμβάνουν επείγουσα εισοδηματική στήριξη των νοικοκυριών, κρατικές ενισχύσεις στις επιχειρήσεις και στοχευμένες μειώσεις φόρων.

Η Επιτροπή προτίθεται, όπως ανακοινώθηκε, να στηρίξει επενδύσεις στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της ενεργειακής απόδοσης, ενώ θα εξετάσει πιθανά μέτρα για την αποθήκευση ενέργειας και την αγορά αποθεμάτων φυσικού αερίου και θα αξιολογήσει τον τρέχοντα σχεδιασμό της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.

Της Γεωργίας Χαννή