DBRS: Θα μειωθούν στα €10 δισ. τα ΜΕΔ Κύπρου

Η μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPLs) των κυπριακών τραπεζών επιταχύνθηκε τους τελευταίους μήνες, αναφέρει σε έκθεσή του ο οίκος αξιολόγησης DBRS αναμένοντας ότι τα ΜΕΔ μέχρι το τέλος του έτους θα κατέλθουν στα €10 δισ.

Η μεγαλύτερη μείωση προκύπτει από την μερική πώληση της ΣΚΤ. Η κυβέρνηση πώλησε μέρος της ΣΚΤ στην Ελληνική Τράπεζα, που είναι η δεύτερη μεγαλύτερη τράπεζα της χώρας μετά την ταχεία εκκαθάριση της ΣΚΤ.

Τα υπόλοιπα περιουσιακά στοιχεία της ΣΚΤ, συμπεριλαμβανομένων των μη εξυπηρετούμενων δανείων, μεταφέρονται σε μια εθνική εταιρεία διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων. Αυτό θα επιτρέψει τη διάθεση των ΜΕΔ με την πάροδο του χρόνου. Ενώ εξακολουθεί να είναι δημόσιος φορέας, η διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων θα πραγματοποιείται από μια ανεξάρτητη ιδιωτική εταιρεία.

Η συναλλαγή αφαιρεί αποτελεσματικά σχεδόν το ένα τρίτο των μη εξυπηρετούμενων δανείων (€6,5 δισ. ) από το κυπριακό τραπεζικό σύστημα. Η εκκαθάριση της ΣΚΤ βελτίωσε επίσης την εμπιστοσύνη των επενδυτών και των καταθετών.

Η πώληση της ΣΚΤ είναι ένας από τους βασικούς πυλώνες της στρατηγικής της κυπριακής κυβέρνησης για τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Η κυβέρνηση παρουσίασε τον Απρίλιο του 2018 μια στρατηγική τριών πυλώνων που επικεντρώθηκε στην ενίσχυση της αποτελεσματικότητας του νομικού πλαισίου, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια που αφορούν στεγαστικά δάνεια λιανικής και τα δάνεια ΜμΕ που υποστηρίζονται από κύρια κατοικία ως εξασφάλιση και την πώληση της ΣΚΤ.

Οι προσπάθειες των κυπριακών τραπεζών έχουν επίσης ενισχυθεί.

Παράλληλα με τη στρατηγική της κυβέρνησης, οι κυπριακές τράπεζες συνεχίζουν να σημειώνουν πρόοδο στις προσπάθειές τους να επιταχύνουν την αντιμετώπιση των κληροδοτημένων μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Κατά το παρελθόν έτος, οι βασικές εγχώριες τράπεζες έχουν συστήσει ανεξάρτητες εταιρείες εξυπηρέτησης χρέους. Επιπλέον, οι τράπεζες προβαίνουν σε πωλήσεις χαρτοφυλακίων ΜΕΔ.

Τον Αύγουστο του 2018, η Τράπεζα Κύπρου, η μεγαλύτερη τράπεζα της χώρας, συμφώνησε να πουλήσει ένα χαρτοφυλάκιο ύψους €2,7 δισ. στο Apollo Global Management (εκκρεμεί τελική έγκριση από τις ρυθμιστικές αρχές). Η συναλλαγή περιλαμβάνει εταιρικά δάνεια και δάνεια ΜμΕ που είναι εξασφαλισμένα με εξασφαλίσεις ακινήτων.

Αποτυπώνεται στην μείωση κατά 39% των μη εξυπηρετούμενων δανείων ΜΜΕ του κυπριακού τραπεζικού συστήματος τον Ιούνιο του 2018 σε ετήσια βάση. Πρόκειται για την πρώτη πώληση ΜΕΔ από την Τράπεζα Κύπρου και ακολουθεί την πώληση ΜΕΔ της Ελληνικής Τράπεζας νωρίτερα το χρόνο σε έναν ειδικό χρέους που ανήκει εξ ολοκλήρου σε νορβηγική εταιρεία.

Μετά την εξυγίανση της ΣΚΤ, η δεύτερη μεγαλύτερη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων των τραπεζών το 2018 προέρχεται από την πώληση χαρτοφυλακίων ΜΕΔ.

Ο DBRS βλέπει τις προσπάθειες των τραπεζών και της κυβέρνησης, μαζί με την οικονομική ανάκαμψη, την ανεργία και την αύξηση των τιμών των κατοικιών, να οδηγούν σε σημαντική μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Η πλήρης επίδραση από τη συναλλαγή της ΣΚΤ δεν έχει ακόμη αποτυπωθεί στα στατιστικά στοιχεία ΜΕΔ για το κυπριακό τραπεζικό σύστημα.

Όμως, από κοινού η εκκαθάριση της ΣΚΤ και η πώληση των μη εξυπηρετούμενων δανείων από τις τράπεζες θα έχει μειώσει σχεδόν στο ήμισυ το αποθεματικό των μη εξυπηρετούμενων δανείων του τραπεζικού τομέα φθάνοντας τα €10 δισ. φέτος.

Αυτό ακολουθεί μια πτώση 28% από το κορύφωμά τους τον Φεβρουάριο του 2015 μέχρι τον Δεκέμβριο του 2017.

Η εκκαθάριση της ΣΚΤ συνέβαλε επίσης στην περαιτέρω εδραίωση του τραπεζικού τομέα. Το μέγεθος του τραπεζικού τομέα όσον αφορά τα περιουσιακά στοιχεία εκτιμάται ότι μειώθηκε σε περίπου 280% του ΑΕΠ από σχεδόν 320%.

Παρά τη μείωση των αποθεμάτων ΜΕΔ, οι δείκτες παραμένουν ψηλοί. Εν μέρει, αυτό αντικατοπτρίζει τη μείωση των χαρτοφυλακίων τραπεζικών δανείων, καθώς τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις προχωρούν σε απομόχλευση.

Μέχρι στιγμής, η μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στις επιχειρήσεις, όπου ο δείκτης μη εξυπηρετούμενων δανείων μειώθηκε κάτω από το 40% τον Ιούνιο του 2018.

Η μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων σε νοικοκυριά, που αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το ήμισυ των συνολικών μη εξυπηρετούμενων δανείων, ήταν πιο περιορισμένη. Ο δείκτης ΜΕΔ των νοικοκυριών ήταν λίγο πάνω από 50% τον Ιούνιο του 2018.

Ο δείκτης ΜΕΔ του τραπεζικού συστήματος ήταν 38,9% του συνολικού δανεισμού τον Ιούνιο του 2018 και εξακολουθεί να είναι ο δεύτερος ψηλότερος δείκτης στην Ευρώπη μετά την Ελλάδα. Τα ψηλά ΜΕΔ παραμένουν ο κύριος κίνδυνος για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα.

Ο οίκος  θεωρεί ότι ο νέος νόμος περί τιτλοποίησης αποτελεί ένα ακόμη θετικό βήμα προς τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων στην Κύπρο. Παρόλο που ο νόμος ίσως δεν είναι άμεση αλλαγή παιχνιδιού, θα μπορούσε ασφαλώς να βοηθήσει στην ανάπτυξη της δευτερογενούς αγοράς με την πάροδο του χρόνου. Ο νόμος συμπληρώνει το πλαίσιο των μέτρων που έχουν στη διάθεσή τους οι τράπεζες για την αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Ο οίκος αναφέρεται και στο σχέδιο Εστία σημειώνοντας ότι η κυβέρνηση έχει σχεδιάσει ένα κοινωνικό πρόγραμμα με στόχο τα ευάλωτα νοικοκυριά να ενθαρρυνθούν να κάνουν αποπληρωμές δανείων και να μειώσουν τις στρατηγικές αθετήσεις.

Η συνολική στρατηγική πολιτικής ΜΕΔ έχει δημοσιονομικές επιπτώσεις. Ο κύριος αντίκτυπος θα είναι στον δείκτη του δημόσιου χρέους φέτος. Μετά την έκδοση κρατικών ομολόγων που σχετίζεται με την πώληση της ΣΚΤ, ο δείκτης του δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ αναμένεται να ανέλθει σε 104,2% το 2018. Ο δείκτης χρέους αναμένεται να ξαναρχίσει την καθοδική του πορεία από το 2019.

Μια άλλη δημοσιονομική επίπτωση θα προκύψει από το Εστία με εκτιμώμενο ετήσιο κόστος 0,1% του ΑΕΠ σε 25 χρόνια. Ο DBRS αναμένει ότι ο συνολικός δημοσιονομικός αντίκτυπος της στρατηγικής μείωσης των κινδύνων ρευστότητας θα είναι διαχειρίσιμος.